Phát hiện tổ tiên sớm nhất của vượn hiện đại
Hóa thạch khai quật ở miền bắc Ấn Độ tiết lộ một loài vượn cổ chưa từng được biết tới sống cách đây 13 triệu năm.
Mẫu vật – bao gồm một chiếc răng hàm dưới gần như hoàn chỉnh – đại diện cho hóa thạch vượn dạng người mới đầu tiên được tìm thấy ở khu vực Ramnagar, bang Uttarakhand, trong gần một thế kỷ. Nhóm nghiên cứu do Phó giáo sư Christopher C. Gilbert từ Đại học Hunter của Mỹ dẫn đầu đã đặt tên cho loài vượn cổ này là Kapi ramnagarensis.
Hình ảnh phục dựng loài vượn cổ Kapi ramnagarensis. Ảnh: Forbes Finance.
Trong báo cáo trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B, các nhà khoa học mô tả Kapi ramnagarensis là tổ tiên sớm nhất từng được biết đến của vượn hiện đại. Phát hiện đã lấp đầy những khoảng trống lớn trong hồ sơ hóa thạch của vượn dạng người.
Gilbert cùng các cộng sự đã tình cờ tìm thấy chiếc răng 13 triệu năm tuổi khi leo núi tại địa điểm hóa thạch nổi tiếng ở Ramnagar. Trong lúc nghỉ chân, nhóm nhìn thấy thứ gì đó sáng bóng nhô lên từ mặt đất và khi đào nó lên, họ nhanh chóng nhận ra đó là một khám phá đặc biệt.
Video đang HOT
Hiện trường phát hiện răng hóa thạch. Ảnh: Biren Patel.
“Chúng tôi biết đó là răng của một loài vượn, nhưng nó không giống với các mẫu răng của bất kỳ loài linh trưởng nào trong khu vực. Dựa vào hình dạng và kích thước, chúng tôi phỏng đoán chiếc răng hàm có thể thuộc về tổ tiên của vượn hiện đại. Vì vậy, nhóm đã mang mẫu vật về phân tích để tìm kiếm câu trả lời chính xác”, Gilbert chia sẻ.
Nhóm nghiên cứu đã chụp ảnh và chụp cắt lớp vi tính hóa thạch, sau đó so sánh nó với các mẫu răng của cả vượn hiện đại và vượn cổ để làm nổi bật những điểm tương đồng và khác biệt trong giải phẫu.
Ảnh chụp cắt lớp vi tính răng hóa thạch của Kapi ramnagarensis. Ảnh: Leakey Foundation.
“Chúng tôi nhận thấy mối liên kết chặt chẽ của chiếc răng 13 triệu năm tuổi với các loài vượn còn sống hiện nay. Đây là một khám phá độc đáo. Nó đẩy lùi kỷ lục hóa thạch cổ nhất được biết đến ở loài vượn về ít nhất 5 triệu năm, cung cấp một cái nhìn thoáng qua nhưng quan trọng về giai đoạn đầu trong lịch sử tiến hóa của chúng”, Alejandra Ortiz, một thành viên trong nhóm nghiên cứu, nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, phát hiện mới còn cung cấp bằng chứng về sự di cư của vượn lớn (bao gồm cả tổ tiên của đười ươi) và vượn nhỏ từ châu Phi đến châu Á, xảy ra vào cùng thời điểm và qua những địa điểm giống nhau.
Gilbert (ngồi giữa) cùng các thành viên trong nhóm nghiên cứu. Ảnh: Leakey Foundation.
“Tôi thấy những thành phần sinh địa lý thực sự thú vị. Ngày nay, vượn và đười ươi đều được tìm thấy ở Sumatra và Borneo ở Đông Nam Á, trong khi hóa thạch vượn dạng người lâu đời nhất trước đây có nguồn gốc từ châu Phi. Thật tuyệt khi biết tổ tiên của vượn và đười ươi sinh sống tại cùng một chỗ ở miền bắc Ấn Độ cách đây 13 triệu năm và có thể có một lịch sử di cư tương tự trên khắp châu Á”, Chris Campisano, một thành viên khác trong nhóm nghiên cứu, cho biết thêm.
Phát hiện loài nấm ăn mới
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Oregon của Mỹ tìm thấy một loài nấm cục chưa được mô tả trên đảo Orcas ở bang Washington.
Ảnh chụp cắt lớp nấm Tuber luomae. Ảnh: Đại học Oregon.
Mẫu vật được Tiến sĩ Dan Luoma thu thập vào năm 1981 khi còn là sinh viên năm nhất của Đại học Oregon, nhưng gần đây mới được phân tích và xác nhận là loài mới với sự hỗ trợ của công nghệ khoa học hiện đại, theo công bố trên tạp chí Fungal Systematics & Evolution.
Nhóm nghiên cứu đã đặt tên cho loài mới là Tuber luomae để vinh danh người đầu tiên phát hiện ra chúng. "Đó là một trong những loài nấm cục đầu tiên mà tôi tìm thấy trong bộ sưu tập của mình. Việc lấy tên tôi đặt cho mẫu vật là một cách tuyệt vời để kỷ niệm ngày nghỉ hưu sau gần 40 năm học tập và làm việc tại Đại học Oregon", Luoma chia sẻ.
Nấm cục thường có màu đen, trắng hoặc nâu và được đánh giá cao trong ẩm thực. Chúng chỉ tồn tại trong những khu vực địa lý hạn chế và rất khó tìm. Đảo Orcas ở Tây Bắc Thái Bình Dương là một điểm nóng săn tìm nấm cục trên thế giới với nhiều loài có hương vị khác biệt. Tuber luomae cũng là loài nấm ăn được nhưng mùi vị không được đánh giá cao. Chúng có màu đỏ đặc trưng.
Các nhà nghiên cứu nấm Joyce Eberhart và Dan Luoma (phải) tại Đại học Oregon. Ảnh: Phys.
Trong một cuộc thám hiểm khác tại bang Oregon, nhà sinh vật học James Trappe, hiện là đồng nghiệp của Luoma, cũng tìm thấy ba mẫu vật nấm cục có hình dạng giống với loài mà Luoma tìm thấy trên Đảo Orcas. Các phân tích ADN sau đó, được thực hiện bởi nhà nghiên cứu nấm Joyce Eberhart tại Đại học Oregon, đã xác nhận chúng thuộc cùng một loài.
"Nhiều nhà nghiên cứu, bao gồm cả chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư, đã tìm kiếm nấm cục trong hơn 100 năm qua nhưng đến nay mới chỉ có bốn bộ sưu tập Tuber luomae được tìm thấy. Mỗi loại trong đó phân bố khá cục bộ, trải dài từ tây nam Oregon đến tây bắc Washington, cho thấy loài nấm này rất hiếm", Trappe cho biết.
Cũng giống các loài nấm cục khác, Tuber luomae không chỉ có giá trị ẩm thực mà còn đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái rừng. Chúng cung cấp dinh dưỡng cho thảm thực vật xung quanh và giúp chúng chống chịu hạn hán tốt hơn.
Phát hiện 'nệm giường' lâu đời nhất trong hang động trên núi Tổ tiên của chúng ta đã biết sử dụng cỏ và tro để tạo ra chỗ ngủ thoải mái hơn từ ít nhất 200.000 năm trước, nghiên cứu cho biết. Hang động Biên giới trên dãy núi Lebombo. Ảnh: Phys. Bằng chứng về "nệm giường" cổ xưa nhất được phát hiện tại hang động Biên giới, một địa điểm khảo cổ nổi tiếng...