Phát hiện một lỗ thủng tầng ozone mới ở Bắc Cực

NASA vừa đưa ra cảnh báo về sự hình thành một lỗ thủng trong tầng ozone ở Bắc Cực có thể là lớn nhất được ghi nhận ở phía bắc.

Trong tháng 3/2020, các báo cáo về khinh khí cầu cho thấy sự sụt giảm 90% ozone ở lõi của lớp.

Đây có thể là mức giảm ozone lớn nhất trong khu vực từ trước đến nay. Hai lần trước đó vào năm 2011 và 1997 được coi là các lỗ nhỏ vì sự cạn kiệt của chúng không được coi là đủ nghiêm trọng để đủ điều kiện gây ra một lỗ đầy đủ như một lỗ hổng đã chứng kiến ở Nam Cực.

“Năm 2011 đã xảy ra và có một số dấu hiệu cho thấy nó có thể nhiều hơn năm 2011″, ông Neil Gloria Manney, một nhà khoa học khí quyển tại NorthWest Research Associates ở Socorro, New Mexico cho biết.

Chúng tôi đã biết từ cuối những năm 1970 rằng một số hóa chất được sản xuất đã làm cạn kiệt tầng ozone bảo vệ sự sống trên hành tinh của chúng ta khỏi bức xạ cực tím nguy hiểm từ Mặt trời. Hậu quả của sự suy giảm này là sự hình thành các lỗ thủng tầng ozone trên các vùng cực.

Lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực hình thành vào mỗi mùa đông và kích thước của nó chỉ bắt đầu giảm nhờ việc áp dụng Nghị định thư Montreal vào năm 1987, đưa ra thời hạn loại bỏ các loại khí làm suy giảm tầng ozone khác nhau, nổi tiếng nhất là chlorofluorocarbons (CFCs). Lỗ ở Nam Cực thu nhỏ lại kích thước nhỏ nhất vào năm 2019, cho thế giới thấy rằng chúng ta có thể làm việc cùng nhau để đạt được những mục tiêu to lớn.

Sự suy giảm nghiêm trọng là do các hóa chất công nghiệp và các điều kiện rất đặc biệt xảy ra ở các cực. Khi nhiệt độ lạnh giảm mạnh, nó cho phép hình thành các đám mây cao độ giàu tinh thể băng. Các hóa chất và CFCs trong khí quyển kích hoạt phản ứng trên bề mặt của những đám mây ăn mòn ở tầng ozone. Đây là những cơ sở hoàn hảo để tăng tốc phản ứng và do đó loại bỏ ozone hiệu quả hơn. Nam Cực có nhiệt độ thấp hơn nhiều so với Bắc Cực và vì lý do này, lỗ hổng này là một đặc điểm phù hợp ở phía nam nhưng không nhiều ở phía bắc.

Tuy nhiên, năm nay nhiệt độ thấp bất thường đã siết chặt Bắc Cực tạo điều kiện cho một lỗ hổng lớn mới mở ra ở đó. Không rõ tình hình sẽ phát triển như thế nào trong vài tuần tới khi bán cầu Bắc được chiếu sáng nhiều hơn bởi Mặt trời. Các nhà khoa học hiện đang theo dõi chặt chẽ tình trạng này.

Trang Phạm