Phát hiện mới có thể khiến các nhà sử học nghĩ lại về người Maya
Những phát hiện mới có thể khiến các nhà sử học phải xem xét lại những hiểu biết hiện nay về nền văn minh Maya cổ đại.
Trong một cuộc phỏng vấn mới dây, các nhà nghiên cứu tham gia một dự án khảo cổ học chung giữa Mỹ và Guatemala cho hay họ đã phát hiện 417 thành phố của người Maya có niên đại khoảng 3.000 năm, được kết nối với nhau bằng 117 km “đường siêu xa lộ”, theo tờ The Washington Post ngày 20.5. Các nhà nghiên cứu gọi đây là hệ thống đường cao tốc đầu tiên trên thế giới.
Phát hiện vừa được công bố vào tháng 12.2022 này đang khiến các nhà sử học phải xem xét lại những hiểu biết về nền văn minh Maya cổ đại.
Việc phát hiện ra một mạng lưới đường sá và thành phố, hệ thống thủy lợi và cơ sở hạ tầng nông nghiệp cho thấy rằng các cộng đồng sống ở Trung Mỹ đã tiến bộ hơn những gì được ghi nhận.
Theo nghiên cứu, những phát hiện mới phản ánh “tổ chức kinh tế xã hội và quyền lực chính trị”. Thế giới đã mất có niên đại từ 1.000 năm trước Công nguyên đến thời kỳ tiền cổ điển của người Maya, từng được coi là một xã hội du mục, săn bắn hái lượm.
Kim tự tháp La Danta ở phía bắc Guatemala. Sâu trong một khu rừng rậm, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng về một hệ thống gồm hàng trăm thành phố cổ của người Maya. Ảnh Chụp màn hình The Washington Post
Phát hiện mới từ khu vực rừng rậm El Mirador ở miền bắc Guatemala là “thứ thay đổi cuộc chơi”, ông Richard Hansen, tác giả chính của nghiên cứu và là giáo sư về khảo cổ học tại Đại học Bang Idaho (Mỹ), nói với The Washington Post.
“Hiện chúng ta biết rằng thời kỳ Tiền cổ điển là một thời kỳ có sự phức tạp và tinh tế về kiến trúc, với một số tòa nhà lớn nhất trong lịch sử thế giới được xây dựng trong thời gian này”, ông Hansen cho hay. Ông còn nói rằng những phát hiện mới đã tiết lộ “một phần lớn lịch sử loài người mà chúng ta chưa từng biết đến”.
Ý nghĩa gì từ những dấu bàn tay bí ẩn trong động thiêng của người Maya?
Nhóm nghiên cứu, với các nhà khoa học từ Mỹ và Guatemala, đã lập bản đồ các khu vực ở Trung Mỹ từ năm 2015 và đã sử dụng công nghệ lidar – một kỹ thuật lập bản đồ khảo cổ bằng laser – để phát hiện những chi tiết nhỏ nhất, chẳng hạn như thảm thực vật cổ đại. Nhờ vậy, các nhà khoa học có thể nhìn thấy những con đập, hồ chứa nước, kim tự tháp, mạng lưới đường đắp cao và thậm chí cả sân bóng cổ đại, theo nghiên cứu.
Guatemala sơ tán gấp hơn 1.000 người vì núi lửa phun dữ dội
Giới hữu trách Guatemala tổ chức sơ tán nhanh chóng hơn 1.000 người và phong tỏa một con đường trong lúc núi lửa Fuego, hiện là núi lửa hoạt động tích cực nhất khu vực Trung Mỹ, một lần nữa "tỉnh giấc".
Người dân được di tản hôm 4.5. Ảnh REUTERS
AFP hôm nay 5.5 dẫn lời tướng Oscar Cossio, Thư ký điều hành cơ quan Điều phối Quốc gia Guatemala nhằm giảm thiểu thiên tai (CONRED), cho biết tổng cộng 1.054 người thuộc 5 cộng đồng gần chân núi lửa đã được sơ tán và chuyển vào một nhà thi đấu để tạm trú.
Tướng Cossio dự đoán số lượng người sơ tán sẽ còn tăng thêm trong lúc giới hữu trách tiếp tục phân tích tình hình và tiến hành các bước tiếp theo.
Theo CONRED, núi lửa Fuego, có nghĩa là "lửa" theo tiếng Tây Ban Nha, hôm 4.5 phun trào những luồng chảy dung nham và phóng thích cột khói bụi cao đến 6.000 m so với mực nước biển.
Các cột khói đã rơi xuống khu vực phía tây và tây nam của núi lửa, theo hướng ngược lại thủ đô Guatemala City ở cách núi lửa 35 km về hướng đông bắc.
CONRED cảnh báo những đợt phun trào sẽ tiếp tục mạnh hơn, và theo dự báo thời tiết sẽ sớm có mưa, vì thế nguy cơ sẽ hình thành lũ bùn.
Cảnh sát phong tỏa tuyến đường RN-14. Ảnh REUTERS
Quan chức Rodolfo Garcia của cơ quan trên ước tính có khoảng 130.000 người sống trong phạm vi tro bụi lan đến, cách miệng núi lửa khoảng 100 km.
Tổng cộng 13 khu trú ẩn khẩn cấp đã tiếp nhận người sơ tán. Những trung tâm này có sức chứa khoảng 7.600 người.
Giới hữu trách quyết định chặn tuyến đường RN-14 trên triền núi Fuego và nối liền một số thị trấn với thành phố Antigua, địa điểm du lịch chính của Guatemala và nằm trong danh sách di sản thế giới của UNESCO.
Người dân sống trong khu vực bị ảnh hưởng được khuyến cáo nên theo dõi sát chỉ dẫn và nhanh chóng sơ tán theo mệnh lệnh. Dân địa phương và du khách cũng được đề nghị tránh xa khu vực bán kính 7 km xung quanh núi lửa.
Vào tháng 12.2022, đợt phun trào dung nham và tro bụi ở núi lửa trên đã buộc chính quyền Guatemala tạm thời đóng cửa sân bay lớn nhất nước.
Núi lửa Fuego cao 3.763 m và trung bình cứ mỗi 4 hoặc 5 năm lại phun trào một lần.
Núi lửa phun trào, bán đảo Nga bị vùi trong tro bụi
Núi lửa Fuego ở Guatemala phun trào, cột tro bụi cao đến 2 km Fuego - một trong những núi lửa hoạt động mạnh nhất ở khu vực Trung Mỹ đã hoạt động trở lại vào cuối tuần qua, phun ra dòng dung nham nóng và cột tro bụi cao đến 2km. Giới chức Guatemala phải đóng cửa sân bay lớn nhất nước này trong thời gian ngắn trước khi hoạt động của núi lửa giảm bớt...