Phát hiện ‘ma cà rồng nước’ khổng lồ ở Trung Quốc: Cỗ máy săn thịt đáng sợ
Phát hiện này giúp nhà khoa học lấp đầy những khoảng trống quan trọng.
Các nhà khoa học vừa khai quật được hai hóa thạch cá mút đá 160 triệu năm tuổ.i được bảo tồn tuyệt vời – bao gồm cả hóa thạch lớn nhất được tìm thấy cho đến nay – giúp làm sáng tỏ lịch sử tiến hóa ít người biết đến của nhóm này.
SCMP thông tin, các nhà khoa học Trung Quốc đã tìm thấy hóa thạch của hai loài cá mút đá thời tiề.n sử lớn bất thường ở tỉnh Liêu Ning, Trung Quốc, giúp cung cấp manh mối về lịch sử của một loài hút má.u đã tồn tại hơn 360 triệu năm, sống sót sau các sự kiện tuyệt chủng hàng loạt.
Loài cá giống lươn không hàm đôi khi được gọi là “ma cà rồng nước” vì chúng bám vào con mồi và hút má.u qua cái miệng hình phễu có răng.
Ảnh: Heming Zhang
Trước đây, các nhà khoa học không chắc tổ tiên thời tiề.n sử của cá mút đá kiếm ăn như thế nào vì thiếu bằng chứng hóa thạch, nhưng việc các nhà nghiên cứu làm việc tại Yanliao Biota – nơi lưu trữ lớn các hóa thạch kỷ Jura ở biên giới các tỉnh Nội Mông, Hà Bắc và Liêu Ninh ngày nay – khai quật được hóa thạch hai con cá mút đá 160 triệu năm tuổ.i đã giúp họ lấp đầy những khoảng trống quan trọng này.
“ Cỗ máy săn thịt” đáng sợ
Các nhà nghiên cứu đặt tên chúng là Yanliaomyzon occisor và Y. ingensdentes – tên loài của chúng có nghĩa là “kẻ giế.t ngườ.i” trong tiếng Latin và “răng lớn” trong tiếng Hy Lạp.
Các nhà nghiên cứu từ Trung Quốc và Pháp đã phân tích các hóa thạch quý này – trong đó hóa thạch lớn nhất dài 64,2 cm – và phát hiện ra rằng cá mút đá đã trở thành loài săn mồi vào kỷ Jura, khi khủng long lang thang trên Trái đất, khoảng 201,3 triệu đến 145 triệu năm trước.
Nghiên cứu cho thấy, cá mút đá còn có khả năng ăn thịt và có thể phát triển dài hơn gấp 10 lần so với những con cá mút đá đầu tiên.
Những con cá mút đá kỷ Jura này cũng đã phát triển các cấu trúc kiếm ăn/ăn nâng cao. Chúng có “cấu trúc cắn” mạnh nhất trong số các loài cá mút đá hóa thạch đã biết.
Nhà cổ sinh vật học Tetsuto Miyashita của Bảo tàng Tự nhiên Canada, người không tham gia vào nghiên cứu mới, cho biết: “Không có hóa thạch cá mút đá nào khác từ thời khủng long bảo tồn “bộ nhai” đáng sợ chúng khá rõ ràng như vậy”.
Video đang HOT
Ảnh: Heming Zhang
Nhóm nghiên cứu từ Viện Cổ sinh vật có xương sống và Cổ nhân loại học của Trung Quốc và Bảo tàng Quốc gia Pháp cho biết: “Những đổi mới về sinh học kiếm ăn của chúng có lẽ là nền tảng cho sự gia tăng tiến hóa về kích thước cơ thể của chúng trong thời kỳ kỷ Jura”.
Tác giả chính Wu Feixiang, nhà cổ sinh vật học và giáo sư tại Viện Cổ sinh vật có xương sống và Cổ nhân loại học cho biết: “Cá mút đá là một loài động vật tuyệt vời. Nó có thể yếu và nhỏ trong quá khứ, nhưng nó đã phải chịu đựng và sống sót qua ít nhất 4 lần tuyệt chủng hàng loạt, bao gồm cả ‘Great Dying’ 252 triệu năm trước [còn được gọi là sự kiện tuyệt chủng Permi-Trias] đã xóa sổ hơn 80% các loài sinh vật biển”.
Wu Feixiang nói thêm rằng các hóa thạch mới đã cho phép các nhà nghiên cứu tái tạo lại cách tổ tiên của loài cá mút đá ngày nay sống cũng như các đặc điểm sinh học và quá trình tiến hóa của chúng.
Ông nói: “Các hóa thạch sống dường như không thay đổi trong 360 triệu năm qua, nhưng giờ đây chúng ta biết rằng chúng đã phát triển vòng đời gồm ba giai đoạn, giống như con nòng nọc phát triển từ trứng thành ếch khi chúng tiến hóa”.
Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng loài cá mút đá này đã tiến hóa cấu trúc răng phức tạp để giữ chặt con mồi và cắn, đồng thời có thể nạp đủ năng lượng để bắt đầu chu kỳ ba giai đoạn vào thời đại đó.
Cá mút đá thời hiện đại đôi khi được coi là mối đ.e dọ.a đối với các loài cá khác, với các nghiên cứu trước đây cho thấy chúng có thể giế.t chế.t khoảng 40 đến 60% những con mồi mà chúng tấ.n côn.g.
Nhưng giáo sư Wu Feixiang cho biết chúng cũng đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái vận chuyển các chất dinh dưỡng có nguồn gốc từ biển khi chúng di cư từ biển lên sông để sinh sản. Và việc nghiên cứu chúng có thể giúp ích cho nghiên cứu y học vì cá mút đá có các tế bào thuộc hệ thống miễn dịch tương tự như các tế bào bạch cầu chống nhiễ.m trùn.g ở người.
Cá mút đá là một trong hai nhóm động vật có xương sống không hàm xuất hiện lần đầu tiên trong hồ sơ hóa thạch khoảng 360 triệu năm trước, trong kỷ Devon (419,2 triệu đến 358,9 triệu năm trước). Những loài cá cổ đại này, bao gồm 31 loài còn sống đến ngày nay, thường có miệng hút đầy răng mà chúng dùng để bám vào con mồi để hút má.u và các chất dịch cơ thể khác.
Trong nghiên cứu mới này, Yanliaomyzon occisor – hóa thạch lớn hơn trong số hai hóa thạch mới được tìm thấy – dài 64,2 cm và là hóa thạch cá mút đá lớn nhất từng được tìm thấy.
Tuy nhiên, các loài cá mút đá còn sống trên Trái đất ngày nay có thể lớn hơn thế này nhiều. Cá mút đá biển (Petromyzon marinus) dài tới 120 cm và cá mút đá Thái Bình Dương (Entosphenus tridentatus) dài tới 85 cm.
Tục dùng 'xương rồng' thúc đẩy nạn săn trộm hóa thạch ở Trung Quốc
Tại vùng nông thôn ở các tỉnh xa xôi của Trung Quốc, cơ quan thực thi pháp luật đang trấn áp hoạt động khai quật và buôn bán bí mật một số mẫu vật cổ xưa của đất nước: hóa thạch động vật được gọi là 'xương rồng'.
9 người đã bị bắt ở tỉnh Cam Túc trong nỗ lực trấn áp hoạt động buôn bán "xương rồng" và hơn 400kg hóa thạch đã bị tịch thu - Ảnh: Weibo
Theo trang SCMP, các hóa thạch đã được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc ít nhất vài thế kỷ, được một số người tin là có đặc tính chữa bệnh, bao gồm cả khả năng làm dịu thần kinh và cầm má.u. Chúng đã được ghi chép trong một trong những tài liệu y học cổ nhất của Trung Quốc.
Tháng trước, Cơ quan an ninh công cộng tỉnh Cam Túc thông báo 9 người đã bị bắt ở vùng nông thôn của tỉnh này. Cơ quan chức năng cũng tịch thu hơn 400kg hóa thạch cổ xưa của các loài động vật.
Hóa thạch "xương rồng" chủ yếu bao gồm hà.i cố.t của các động vật có vú lớn cổ đại như ngựa ba ngón, tê giác, hươu, gia súc, voi cũng như răng voi hóa thạch. Tuy nhiên, một số mẫu vật cổ xưa và quý hiếm hơn nhiều, thậm chí cả hóa thạch khủng long, có thể bị những kẻ săn trộm đán.h cắp.
Theo Cơ quan an ninh công cộng tỉnh Cam Túc, nhóm bị bắt đã hoạt động từ năm ngoái, nhắm mục tiêu vào các khu vực không có tín hiệu liên lạc và phương tiện di chuyển để đào tìm hóa thạch rồi bán.
Cơ quan an ninh công cộng tỉnh Cam Túc nói rằng bị cáo, những người không quen biết với dân địa phương và giọng điệu cho thấy họ không đến từ khu vực này, đã làm dấy lên nghi ngờ. Vì thế, người dân địa phương đã báo cho chính quyền.
Cơ quan thực thi pháp luật địa phương ở một số vùng xa xôi của Trung Quốc đang trấn áp nạn trộm hóa thạch "xương rồng" - Ảnh: Wikipedia
Các báo cáo gần đây cho thấy hóa thạch đang bị đán.h cắp từ nhiều khu vực khác nhau của Trung Quốc, gồm cả khu tự trị Nội Mông, tỉnh Ninh Hạ và Vân Nam, những nơi kém phát triển hơn.
Theo một nhà nghiên cứu tại Viện Cổ sinh vật có xương sống và Cổ nhân loại học thuộc Viện Khoa học Trung Quốc, hầu hết các hóa thạch "xương rồng" bị săn trộm đều có niên đại từ kỷ Đệ tứ, bắt đầu vào khoảng 2,6 triệu năm trước.
Nhà nghiên cứu (từ chối nêu tên) cho biết: " Khoảng thời gian không quá xa đồng nghĩa tỷ lệ vật liệu có giá trị khoa học trong số chúng khá thấp, nhưng có khả năng một số hóa thạch quý giá sẽ bị mất".
Nhiều người không biết "xương rồng" được gửi đi đâu. Thế nhưng, một nhà cổ sinh vật học ở tỉnh Cam Túc, được hãng truyền thông Red Star News (Trung Quốc) trích dẫn trong tháng này, cho biết hầu hết có khả năng đến những nơi liên quan đến chế biến y học cổ truyền Trung Quốc, trong khi một phần nhỏ hơn có thể được thu thập dưới dạng mẫu hóa thạch.
Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông ở tỉnh Hà Nam năm 2007, dân làng không hề biết "những viên đá ma thuật" mà họ đã sử dụng làm thuố.c qua nhiều thế hệ chính là hóa thạch khủng long.
Xương giàu canxi đôi khi được đun sôi với các thành phần khác và dùng để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau, hoặc nghiền thành bột nhão và bôi trực tiếp lên các vết gãy xương và vết thương. Dân làng cũng bán chúng với giá thấp cho các cửa hàng thuố.c thảo dược trong khu vực.
Thời điểm đó, các nhà khoa học công bố phát hiện hơn 10 loại hóa thạch khủng long và động vật khác ở vùng Nhữ Dương và Loan Xuyên của tỉnh Hà Nam, gồm cả loài khủng long lớn nhất châu Á vào thời điểm đó. Điều này đã thu hút sự chú ý của cộng đồng khoa học quốc tế.
Dong Zhimng, một nhà khoa học hàng đầu đang làm việc tại Viện Cổ sinh vật có xương sống và Cổ nhân loại học thời điểm đó, nói hóa thạch khủng long đã bị hóa đá và hầu như không có giá trị y học, song người dân địa phương vẫn khai quật và bán chúng dưới dạng "xương rồng" và gây thiệt hại đáng kể.
Năm 2011, Trung Quốc bắt đầu thực thi luật bảo vệ hóa thạch, trong đó có "xương rồng".
Ngoài ra, kể từ năm 1977, hóa thạch đã bị loại khỏi Dược điển Trung Quốc, phản ánh cam kết "bảo vệ tài nguyên hoang dã và môi trường tự nhiên", thúc đẩy sự phát triển bền vững của y học cổ truyền Trung Quốc.
Bất chấp những biện pháp này, việc khai quật và buôn bán hóa thạch vẫn tiếp tục, dù theo cách thức âm thầm hơn. Những kẻ săn trộm mạo hiểm đến những khu vực khó tiếp cận, thường là ở vùng núi để tìm kiếm "xương rồng".
Nhà nghiên cứu của Viện Cổ sinh vật có xương sống và Cổ nhân loại học cho biết: " Không giống như các địa điểm hóa thạch khủng long, các địa điểm hóa thạch Kỷ Đệ tứ tương đối phong phú, do đó không thể đầu tư nhân lực và nguồn lực tương đương để bảo vệ chúng".
Theo một giáo sư từ Đại học Y học cổ truyền Trung Quốc ở thành phố Thượng Hải (yêu cầu giấu tên), hiệu quả của "xương rồng" trong y học cổ truyền còn gây tranh cãi và cần nghiên cứu thêm.
Ông nhấn mạnh, ngay cả khi được chứng minh là có hiệu quả, các lựa chọn thay thế vẫn tồn tại và các nhà nghiên cứu đang khám phá những lựa chọn khác. Ví dụ, một số nhà nghiên cứu Trung Quốc cho rằng vỏ hàu có thể thay thế cho "xương rồng".
Chuyên gia y học cổ truyền cũng đề cập rằng việc hạn chế khai thác trái phép đã dẫn đến các sản phẩm giả xuất hiện trên thị trường, điển hình được tạo ra bằng cách trộn đất vàng với chất kết dính và mảnh vụn "xương rồng".
Theo nhà nghiên cứu của Viện Cổ sinh vật có xương sống và Cổ nhân loại học, mối quan hệ giữa buôn bán hóa thạch và nghiên cứu khoa học rất phức tạp. Trong lịch sử, chẳng hạn như trong thời chiến, việc đào bới hóa thạch động vật bị hạn chế nên các cửa hàng bán "xương rồng" trở thành điểm đến quan trọng cho các nhà khoa học tìm kiếm tài liệu nghiên cứu.
" Thế nhưng ngày nay, chúng tôi hy vọng rằng hóa thạch có thể được khai quật một cách khoa học vì một số thông tin quan trọng, chẳng hạn như môi trường địa chất và tầng lớp nơi hóa thạch được chôn cất, có thể bị mất do khai quật nghiệp dư", ông nhận xét.
Sơn Vân
Hóa thạch khủng long có hình dáng tương tự loài chim Các nhà khoa học đã phát hiện hóa thạch của một loài khủng long nhỏ giống chim ở Trung Quốc. Hình ảnh tái tạo về loài khủng long tại Phúc Kiến. Các nhà khoa học đã phát hiện hóa thạch của một loài khủng long nhỏ giống chim ở Trung Quốc. Đặc biệt, loài này sở hữu đôi chân dưới dài đáng kinh...