Phát hiện khả năng bảo vệ tế bào da khỏi tia UV của vitamin B3
Theo phát hiện mới công bố tại hội nghị lần thứ 29 của Viện Da liễu và Hoa liễu châu Âu, nicotinamide – NAM, một dạng vitamin B3 – có thể bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương vì tia cực tím ( tia UV) trong ánh nắng, yếu tố nguy cơ chính gây ra ung thư da không tế bào hắc tố.
Giao diện của ứng dụng Miiskin trên các thiết bị.
ược biết, ung thư da không không tế bào hắc tố (non-melanoma) là loại ung thư ác tính có tỷ lệ mắc ngày càng tăng trên toàn cầu. Yếu tố nguy cơ chính là tiếp xúc với tia UV trong ánh nắng, làm tổn thương ADN, tăng sản xuất các gốc tự do ôxy hóa (ROS), kích hoạt viêm cục bộ và làm cạn kiệt năng lượng tế bào, dẫn đến bất ổn định bộ gien và chết tế bào.
Trong nghiên cứu mới, các chuyên gia da liễu tại Bệnh viện ại học AOU Maggiore della Carità (Ý) đã phân lập các tế bào da từ bệnh nhân ung thư da không tế bào hắc tố, rồi xử lý chúng bằng 3 loại NAM có nồng độ khác nhau trong 18, 24 và 48 tiếng, sau đó phơi dưới tia UVB. Kết quả cho thấy việc xử lý trước với NAM kích cỡ 25 micrômét trong 24 giờ trước khi tiếp xúc tia UV đã giúp bảo vệ tế bào da khỏi tác động của stress ôxy hóa do tia UV gây ra, bao gồm gây tổn thương ADN. Trái lại, NAM còn giúp phục hồi ADN, đồng thời làm giảm biểu hiện chống ôxy hóa và ngăn ngừa tình trạng viêm.
Lara Camillo, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng việc tăng cường tiêu thụ vitamin B3 sẽ bảo vệ da khỏi một số tác hại của việc tiếp xúc với tia cực tím, từ đó có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư da không tế bào hắc tố. Tuy nhiên, tác dụng bảo vệ của vitamin B3 chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, vì vậy nó cần được tiêu thụ không quá 24-48 giờ trước khi ra nắng”.
iện thoại di động – công cụ phòng ngừa và phát hiện sớm ung thư da
Cũng liên quan đến vấn đề sức khỏe da liễu, các nhà khoa học Mỹ mới đây nhận định những tiến bộ về công nghệ ứng dụng trên điện thoại thông minh có thể là công cụ trong tầm tay quan trọng nhất giúp tầm soát và chẩn đoán sớm ung thư da, trong bối cảnh nhiều người hoãn khám bệnh vì đại dịch COVID-19.
Một ví dụ điển hình cho lợi ích nêu trên là ứng dụng di động (app) chống ung thư da Miiskin (tương thích hệ điều hành iOS, Android). ây là app điều hành bởi trí tuệ nhân tạo (AI) đầu tiên, cho phép người dùng sử dụng bản đồ da trên toàn cơ thể và công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) để theo dõi bằng kỹ thuật số tình trạng các nốt ruồi, tàn nhang và sự thay đổi của da theo thời gian. “Mọi người có thể sử dụng nó để ghi lại những thay đổi trên da theo tháng, sau đó chia sẻ kết quả với bác sĩ da liễu của mình. Có tới 80% khối u ác tính xuất hiện dưới dạng vết bớt hoặc nốt ruồi mới và chỉ 20% xuất phát từ nốt ruồi có sẵn, vì vậy việc theo dõi những thay đổi trên da là rất quan trọng để phát hiện sớm ung thư da”- ông Jon Friis, nhà sáng lập Miiskin, cho biết.
Tuy Miiskin không phải là công cụ thay thế bác sĩ trong việc chẩn đoán ung thư, nhưng Friis khẳng định ứng dụng này có thể hỗ trợ người dùng kiểm tra tình trạng da tại nhà. ược biết, phiên bản cơ bản của Miiskin cho phép người dùng theo dõi 3 vết bớt và nốt ruồi trên cơ thể, so sánh các bức ảnh và thông báo nhắc nhở họ chụp ảnh mới định kỳ vài tuần. Trong khi đó, phiên bản cao cấp (mức phí 24,95USD/năm hoặc 4,99USD/tháng) cho phép theo dõi số nốt ruồi và vết bớt không giới hạn và bổ sung các tính năng nâng cao gọi là “Chụp ảnh da tự động – ASI”.
Theo các chuyên gia, sự bùng nổ của ngành chăm sóc sức khỏe qua điện thoại – gọi là “mHealth” – chỉ mới bắt đầu, khi nó dự kiến tăng trưởng với tốc độ gần 40% và đạt giá trị gần 22 tỉ USD vào năm 2022. Dù hiện tại chỉ là app phòng ngừa ung thư da, nhưng trong tương lai chỉ cần một cú chạm tay vào app hoặc chụp nhanh một bức ảnh là chúng ta có thể phát hiện mình bị sốt hoặc ngăn ngừa bệnh thiếu máu, tiểu đường, Alzheimer, thậm chí cả COVID-19.
Tia UV cường độ cao từ ánh nắng gây ung thư da như thế nào?
Khi làn da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng có chỉ số UV cao trong thời gian dài, bức xạ cực tím có thể lọt vào bên trong nhân tế bào da, gây tổn thương ADN và dẫn đến ung thư.
Tia UV gây ung thư da như thế nào?
Trong những ngày cao điểm nắng nóng vừa qua, chỉ số tia UV ở nhiều tỉnh thành trên cả nước, trong giờ cao điểm (10h-14h) luôn nằm trong khoảng 7-10, tương ứng với mức gây hại cao đến rất cao với cơ thể con người, khi tiếp xúc với ánh nắng.
Tia UV cường độ cao trong ánh nắng mặt trời có thể gây ra những vấn đề cấp tính lẫn mạn tính đến làn da. Theo đó, các vấn đề cấp tính thường gặp là đen da, cháy nắng, bỏng nắng. Ngoài ra, tia UV cũng có thể gây ra các tình trạng mạn tính về da như lão hóa da, rám má, khô da, thậm chí là ung thư da.
Trên da của chúng ta có các tế bào hắc tố chuyên sản xuất hắc tố melanin. Các hắc tố này có nhiệm vụ bảo vệ là da khỏi tác hại của bức thụ xạ UVB (1 trong 3 thành phần của tia UV), thông qua khả năng hấp đến 99% tia UV chiếu lên làn da của con người. Trong trường hợp ánh nắng chiếu trực tiếp lên da càng gay gắt thì melanin được sản xuất ra lại càng nhiều, đây cũng là lý do làn da bị đen đi sau khi đi dưới trời nắng.
Tia UV cường độ cao từ ánh nắng gây ung thư da như thế nào?
Tuy nhiên, trong trường hợp da chúng ta tiếp xúc quá lâu với ánh nắng cường độ cao, lớp phòng thủ melanin có thể sẽ bị quá tải.Khi đó, chỉ cần tia UV lọt vào bên trong nhân tế bào, nó có thể gây tổn thương ADN. Nếu đoạn ADN bị tác động có liên quan đến chức năng phân chia của tế bào, nó có thể dẫn đến hiện tượng tế bào nhân đôi không kiểm soát, từ đó hình thành ung thư da.
Ở giai đoạn muộn của ung thư da, các tế bào ung thư có thể xâm lấn rộng sang các mô khỏe mạnh xung quanh. Bên cạnh đó, một khi các tế bào ung thư xâm nhập được vào hạch bạch huyết, nó có thể phát tán khắp cơ thể và hình thành các khối u thứ phát, hiện tượng này được gọi là di căn.
Dấu hiệu nhận biết ung thư da
Những dấu hiệu ban đầu của ung thư da không khó để nhận biết, điều này cũng giúp tạo điều kiện cho người bệnh có thể phát hiện và đi khám kịp thời, từ đó có thể can thiệp ngay thời kỳ đầu của bệnh. Mỗi loại ung thư da lại có từng tập dấu hiệu nhận biết riêng, cụ thể:
- Ung thư tế bào đáy: Trên da (thường là những vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời) sẽ nổi sần màu đen, sau một thời gian vết sần có thể loét ra, dễ ra máu. Vết sần này sẽ tiến triển dần và bắt đầu xâm lấn.
- Ung thư tế bào gai: Trên nền các chấn thương da cũ, đặc biệt là sẹo sẽ phát sinh các mảng, sau đó sùi lên, rồi chuyển thành vết loét dễ ra máu!
- Ung thư tế bào hắc tố: Trên da xuất hiện mảng màu đen nhìn giống như nốt ruồi thông thường. Tuy nhiên, khi quan sát kỹ sẽ thấy mảng đen này có màu không đồng nhất, lổn nhổn chỗ đen, chỗ nâu. Đặc biệt, mảng đen này sẽ tăng nhanh về kích thước, tiếp đó là gồ cao lên, bị loét và bắt đầu xâm lấn.
Những lợi ích từ nước ép cà rốt Loại nước uống bổ dưỡng này rất có lợi cho sức khỏe chúng ta, nổi bật nhất là 8 "điểm cộng" dưới đây: Hàm lượng dinh dưỡng cao Các chất lutein và zeaxanthin có nhiều trong nước ép cà rốt đóng vai trò như những chất chống ôxy hóa khi vào cơ thể. Chúng đẩy lùi các phân tử có hại gọi là...