Phát hiện hành tinh lang thang khối lượng bằng Trái Đất

Kính viễn vọng không gian Roman giúp các nhà khoa học tìm ra một hành tinh lang thang mới, loại thiên thể rất khó phát hiện vì tối và lạnh.

Các hành tinh lang thang khó phát hiện vì chúng tối và lạnh. Ảnh: Futurism.

Các nhà thiên văn phát hiện một hành tinh trôi nổi tự do trong vũ trụ, không quay quanh ngôi sao nào và có khối lượng tương đương Trái Đất hoặc sao Hỏa, Futurism hôm 2/10 đưa tin. Hành tinh lang thang ban đầu có thể là hành tinh bình thường nhưng bị hất văng khỏi sao chủ sau khi va chạm với một thiên thể khác. Chúng cũng có thể hình thành khi những đám mây khí bụi phát nổ và trở thành hành tinh thay vì một ngôi sao.

“Vũ trụ có thể chứa đầy những hành tinh lang thang mà chúng ta không biết”, Scott Gaudi, giáo sư thiên văn tại Đại học Bang Ohio, nhận xét. Hành tinh loại này khó phát hiện vì chúng rất mờ, không có ngôi sao nào ở gần để rọi sáng. Thêm vào đó, chúng thường rất lạnh, nghĩa là không thể phát hiện bằng kính viễn vọng hồng ngoại. Những lý do trên khiến giới khoa học mới chỉ tìm thấy rất ít hành tinh lang thang cho đến nay.

Gaudi cùng các đồng nghiệp sử dụng kỹ thuật mới mang tên microlensing, giúp quan sát những thay đổi mà khối lượng của một vật thể gây ra cho kết cấu không-thời gian. Khi một hành tinh lang thang di chuyển qua trước một ngôi sao ở xa, từ góc nhìn của con người, ánh sáng từ ngôi sao đó sẽ bị uốn cong xung quanh hành tinh lang thang. Nguyên nhân là ánh sáng đi qua kết cấu không thời gian cong quanh hành tinh này. Hành tinh có khối lượng càng lớn, tác động xảy ra càng mạnh.

Nhóm nghiên cứu của Gaudi sử dụng Kính viễn vọng Không gian Roman Nancy Grace để quan sát và phát hiện hành tinh mới. “Tín hiệu microlensing từ một hành tinh lang thang chỉ tồn tại từ vài giờ đến vài ngày, sau đó biến mất vĩnh viễn. Điều này khiến việc quan sát chúng từ mặt đất rất khó khăn, kể cả sử dụng nhiều kính viễn vọng. Roman mang lại bước tiến mới cho công cuộc tìm kiếm hành tinh lang thang”, Matthew Penny, phó giáo sư vật lý thiên văn tại Đại học Bang Louisiana, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết.

Roman được thiết kế để săn hành tinh lang thang và xác định xem chúng phổ biến như thế nào trong vũ trụ. Điều này có thể ảnh hưởng đến hiểu biết của con người về sự hình thành và phát triển của các hành tinh. “Chúng ta sẽ không thể tìm hiểu những điều đó nếu thiếu các cuộc khảo sát cặn kẽ ngoài không gian như cách Roman đang làm”, Gaudi nhận xét.