Phát hiện bơ 2.500 năm tuổi trên đĩa gỗ
Môi trường ít ánh sáng, oxy và vi khuẩn phân giải chất hữu cơ dưới đáy hồ giúp bảo quản chiếc đĩa và vết bơ từ thời Đồ Sắt.
Chiếc đĩa gỗ hình vuông và bơ từ thời Đồ Sắt. Ảnh: Scotsman.
Các nhà khoa học phát hiện mảnh đĩa gỗ hình vuông 2.500 năm tuổi dưới đáy hồ Tay, Scotsman hôm 20/7 đưa tin. Vào thời Đồ Sắt, người xưa từng xây dựng ít nhất 17 căn nhà gỗ tại hồ nước này. Những căn nhà sau đó đổ sụp xuống đáy hồ, chôn vùi theo nhiều vật dụng cổ xưa.
Phát hiện mới cung cấp thêm thông tin về cuộc sống thường nhật của những người sống tại đây hàng nghìn năm trước, theo Rich Hiden, nhà khảo cổ tại Trung tâm nghiên cứu nhà gỗ cổ Scotland. Họ làm nông ở vùng đất xung quanh hồ, trồng đại mạch, lúa mì và chăn nuôi động vật.
Đáy hồ Tay là môi trường lý tưởng để bảo tồn chiếc đĩa cũng như vết bơ, Hiden cho biết. “Các điều kiện kỵ khí với rất ít ánh sáng, oxy hay vi khuẩn phân giải chất hữu cơ tạo nên một môi trường an toàn”, ông giải thích.
Nhóm nhà khoa học khai quật được chiếc đĩa còn lành lặn khoảng 3/4 với những vết đục lỗ và một ít chất màu xám. Phân tích cho thấy đây là sản phẩm từ sữa, nhiều khả năng là sữa bò. Các lỗ nhỏ cho thấy người xưa sử dụng chiếc đĩa cho quá trình làm bơ, cụ thể là lúc tách bơ mới hình thành từ sữa lên men. Bơ sau đó có thể được chuyển thành phô mai bằng cách thêm chất làm đặc sữa. Chất này có trong một số thực vật ngoài tự nhiên, bao gồm cây tầm ma.
Video đang HOT
“Chiếc đĩa này rất giá trị. Thực ra chúng tôi đã đoán trước rằng con người thời kỳ này sử dụng các sản phẩm từ sữa. Đầu thời kỳ Đồ Sắt, họ đã làm chủ kỹ thuật luyện quặng sắt thành công cụ nên việc nắm được kỹ thuật chế biến sữa là điều có thể dự đoán”, Hiden chia sẻ. Dù việc người xưa sử dụng sản phẩm từ sữa không gây ngạc nhiên, chiếc đĩa vẫn đóng vai trò quan trọng khi cung cấp thông tin về cuộc sống trong các căn nhà gỗ trên mặt nước, những kỹ năng và công cụ mà họ sở hữu.
Phát hiện mới cho thấy loài người xuất hiện ở châu Mỹ 30.000 năm trước
Nhà khảo cổ học tại Đại học Autonoma de Zacatecas, ông Ciprian Ardelean cho biết các đồ tạo tác khai quật từ hang động ở Mexico có niên đại từ 31.000 năm đến 12.500 năm trước.
Các nhà khảo cổ tại hang động ở Mexico. (Nguồn: nationalgeographic)
Các vật dụng được khai quật từ một hang động ở miền Trung Mexico mới đây là bằng chứng thuyết phục cho thấy loài người đã sống ở khu vực Bắc Mỹ khoảng 30.000 năm trước, tức là sớm hơn khoảng 15.000 năm so với những giả thuyết trước đây.
Theo hai nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature ngày 22/7, các đồ tạo tác, gồm 1.930 công cụ bằng đá vôi, như các giá phơi nhỏ và những lưỡi dao sắc có thể thái thịt và một số đầu nhọn có thể sử dụng làm ngọn giáo..., được tìm thấy ở hang Chiquihuite trên núi cao thuộc bang Zacatecas, chứng tỏ con người đã sống ở đây trong khoảng 20.000 năm.
Nhà khảo cổ học tại Đại học Autonoma de Zacatecas, cũng là tác giả hàng đầu của một trong các nghiên cứu trên, ông Ciprian Ardelean cho biết các công cụ trên có niên đại từ 31.000 năm đến 12.500 năm trước.
Không có dấu vết của xương người hoặc ADN được tìm thấy ở hang động này. Nghiên cứu trên kết luận: "Nhiều khả năng người xưa đã sử dụng nơi này một cách tương đối thường xuyên, có thể theo mùa trong các chu kỳ di cư". Các công cụ bằng đá - duy nhất ở châu Mỹ - cho thấy "một kỹ thuật hoàn chỉnh," mà các tác giả nghiên cứu phỏng đoán là đã được mang đến từ nơi khác.
Trong nghiên cứu thứ hai, các bằng chứng tìm thấy ở 42 khu vực khảo cổ quanh Bắc Mỹ và nơi từng có một eo đất nối Siberia với Alaska trong Kỷ Băng hà đã chứng tỏ sự hiện diện của loài người ít nhất từ thời kỳ gọi là Đại Băng hà cuối, khi các tảng băng còn phủ kín hầu hết châu lục này, tức là cách đây khoảng 26.000 năm đến 19.000 năm.
Nghiên cứu cũng cho thấy đã tồn tại loài người trong quá trình tuyệt chủng của nhiều loài động vật có vú lớn Kỷ Băng hà như ma mút và lạc đà. Các phát hiện cũng cho thấy một số ít người đã xuất hiện ở châu lục này sớm hơn thời điểm các nhà khoa học đã khám phá trước đó - có thể bằng thuyền men theo bờ biển Thái Bình Dương, hơn là đi qua eo đất nối hai bờ - và một số đã chết khi chưa kịp có hậu duệ.
Ông Ardelean cho biết: "Các kết quả nghiên cứu của chúng tôi đã cung cấp bằng chứng mới về thời cổ xưa của loài người tại châu Mỹ."
Theo ông, đây là những đồ tạo tác hiếm hoi duy nhất, có niên đại từ cách đây 31.000-33.000 năm.
Những hiểu biết về thời điểm và cách thức người hiện đại đã đến châu Mỹ vẫn đang gây tranh cãi lớn trong giới chuyên gia, và các phát hiện mới nói trên sẽ tiếp tục là chủ đề thảo luận.
Theo ông Ardelean, mỗi khi ai đó phát hiện nơi nào có loài người sinh sống trước mốc 16.000 năm, thì phản ứng đầu tiên luôn là bác bỏ hoặc trở thành chủ đề tranh luận.
Loài người hiện đại xuất hiện đầu tiên ở châu Phi, cách đây khoảng 300.000 năm, sau đó di chuyển đi khắp thế giới.
Trước đây, về vấn đề thời điểm con người xuất hiện tại châu Mỹ, thuyết được chấp nhận nhiều nhất là những người đầu tiên đặt chân lên châu lục này là đi qua một eo đất từ Nga sang Alaska cách đây khoảng 13.500 năm và di chuyển qua một hành lang giữa hai lớp băng khổng lồ xuống phía Nam.
Những bằng chứng khảo cổ học cho thấy những mũi giáo chỉ có ở châu Mỹ đã được sử dụng để săn ma mút và các loại động vật tiền sử khác. Từ những khám phá này, các nhà khoa học đã đặt tên thời kỳ này là Văn minh Clovis trải dài khắp Bắc Mỹ, hình thành nên thổ dân châu Mỹ.
Tuy nhiên, lý thuyết này đã sụp đổ sau khi các nhà khoa học phát hiện những bằng chứng khảo cổ về hoạt động định cư, chứng tỏ con người đã xuất hiện ở khu vực này sớm hơn Văn minh Clovis từ 2-3.000 năm.
Không chỉ như vậy, các phát hiện dấu vết vũ khí và công cụ tại những địa điểm này không giống với những đồ vật được phát hiện được cho là thuộc Văn minh Clovis.
Những phát hiện này đã dẫn đến kết luận con người đã xuất hiện ở châu Mỹ rất lâu trước thời kỳ Văn minh Clovis./.
Phát hiện 'hệ Mặt trời' có 2 hành tinh khổng lồ cách Trái đất 300 năm ánh sáng Các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện ra một hệ thống đa hành tinh xoay quanh một ngôi sao giống như Mặt trời trong vũ trụ. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Vật lý thiên văn cho biết, 2 ngoại hành tinh khổng lồ là TYC 8998-760-1b và TYC 8998-760-1c quay quanh ngôi sao TYC 8998-760-1, cách Trái đất...