Pháp triển khai chiến dịch lớn nhằm dập tắt bất ổn ở New Caledonia
Các cuộc biểu tình ôn hòa nhanh chóng biến thành bạo lực và cướp bóc, khiến các quan chức địa phương so sánh với cuộc nổi dậy vũ trang ủng hộ độc lập vào những năm 1980.
Cảnh sát được triển khai tại thủ phủ Noumea nhằm ngăn cuộc biểu tình bạo loạn phản đối dự luật điều chỉnh một số quy định đối với vùng lãnh thổ New Caledonia thuộc Pháp, ngày 14/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo kênh RT (Nga) ngày 20/5, Pháp đã phát động một chiến dịch lớn trên vùng lãnh thổ New Caledonia ở Thái Bình Dương để kiểm soát con đường huyết mạch nối sân bay chính của khu vực với thủ phủ Noumea trong bối cảnh tình trạng bạo loạn lan rộng.
Quần đảo New Caledonia – nằm ở phía đông Australia – đã bị cuốn vào tình trạng bất ổn sau cuộc cải cách bầu cử do Paris thúc đẩy trên thuộc địa cũ của nước này, nằm cách Pháp khoảng 17.000 km.
Bạo loạn nổ ra vào ngày 13/5 và đến nay đã khiến 6 người thiệ.t mạn.g. Các nhà hoạt động người Kanak bản địa đang phản đối cải cách hiến pháp cho phép những người đến New Caledonia sau năm 1998 được bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử địa phương. Các nhà hoạt động cho rằng thay đổi này sẽ làm giảm quyền lực của người dân bản địa để ủng hộ những người Pháp định cư.
Video đang HOT
Các cuộc biểu tình ôn hòa nhanh chóng biến thành bạo lực và cướp bóc, khiến các quan chức địa phương so sánh với cuộc nổi dậy vũ trang ủng hộ độc lập vào những năm 1980.
Theo chính quyền Pháp, trên 600 nhân viên, trong đó có 100 sĩ quan thuộc đơn vị chống khủn.g b.ố tinh nhuệ, đã được điều động để giành lại quyền kiểm soát tuyến đường Territoriale 1 dài 60 km và dọn sạch các rào chắn do người biểu tình dựng lên.
Bộ trưởng Nội vụ Pháp Gerald Darmain đã viết trên trang mạng xã hội X ngày 19/5 rằng hoạt động này đã thành công, dỡ bỏ hơn 70 rào chắn và bắt giữ 200 người. Tuy nhiên, đường cao tốc vẫn bị đóng cửa để chờ dọn dẹp các mảnh vỡ và quá trình này có thể mất vài ngày.
“Trật tự sẽ được thiết lập lại bằng bất cứ giá nào”, Cao ủy Pháp tại New Caledonia, ông Louis Le Franc, cho biết trong một bài phát biểu trên truyền hình cùng ngày. Ông cảnh báo rằng những kẻ bạo loạn sẽ bị trừng trị nếu họ không lùi bước.
Bị thuộc địa hóa vào thế kỷ 19, New Caledonia là nơi sinh sống của 270.000 người, trong đó người Kanak chiếm khoảng 40%. Mặc dù phần lớn vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Pháp, nhưng quần đảo này đã được trao một số quyền tự trị vào năm 1998.
Người phụ trách 4 vùng lãnh thổ hải ngoại khác của Pháp (gồm La Reunion ở Ấn Độ Dương, Guadeloupe và Martinique ở Caribe, và Guiana thuộc Pháp ở Nam Mỹ) đã hối thúc Chính phủ Pháp hủy bỏ cải cách bầu cử, lập luận rằng chỉ có giải pháp chính trị mới có thể ngăn chặn bạo lực gia tăng và ngăn chặn một cuộc nội chiến.
New Caledonia từ chối độc lập khỏi Pháp trong các cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức vào năm 2018, 2020 và 2021. Cuộc bỏ phiếu gần đây nhất đã bị ảnh hưởng khi lượng người tham gia thấp và lời kêu gọi tẩy chay từ các nhà hoạt động Kanak, những người muốn cuộc trưng cầu dân ý bị hoãn lại do đại dịch COVID-19.
Trật tự mới ở Trung Đông thời hậu Mỹ
Trật tự mới, do các chủ thể khu vực và các cường quốc bên ngoài như Nga và Trung Quốc dẫn đầu, có thể không phù hợp với mục tiêu của phương Tây, tuy nhiên, nó lại đại diện cho một bối cảnh khác biệt.
Syria đã được quay trở lại diễn đàn khu vực trong bối cảnh xuất hiện một trật tự mới ở Trung Đông. Ảnh: Arabnews
Theo nhận định của Mark Leonard, Giám đốc của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu trên trang web của Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI) ngày 8/6, tháng 5 là một giai đoạn bận rộn đối với các nhà ngoại giao ở Trung Đông. 12 năm sau khi Liên đoàn Arập đình chỉ tư cách thành viên của Syria, Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã chính thức được chào đón trở lại.
Khi cuộc chiến kéo dài ở Yemen có dấu hiệu lắng xuống, Iran và Saudi Arabia đang hướng tới sự hòa giải. Trong khi đó, Ai Cập đã làm trung gian cho một lệnh ngừng bắ.n giữa Israel và Phong trào Thánh chiến Hồi giáo ở Palestine, và Saudi Arabia đã nổi lên như một nhân tố chính trong nỗ lực chấm dứt cuộc nội chiến ở Sudan.
Ông Mark Leonard cho rằng, điều đáng chú ý về những diễn biến gần đây này là sự "vắng mặt" gần như hoàn toàn của phương Tây. Trong khi sự can dự của phương Tây vào Trung Đông đã suy giảm trong những năm qua, thì trước đó Mỹ và các đồng minh châu Âu đã dẫn đầu phần lớn các đột phá ngoại giao trong khu vực kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh, bao gồm hòa bình giữa Israel và Jordan, bình thường hóa quan hệ giữa Israel và các quốc gia vùng Vịnh và thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015.
Sự can dự của phương Tây cũng bao gồm cuộc xâm lược Iraq năm 2003, can thiệp quân sự vào Libya năm 2011, hỗ trợ quân nổi dậy chống lại chính quyền của Tổng thống Assad ở Syria và tiê.u diệ.t nhóm Nhà nước Hồi giáo Tự xưng (IS) ở Syria và Iraq. Mỹ cũng ủng hộ chiến dịch không kích của Saudi Arabia ở Yemen. Nhưng tất cả những gì còn lại của những nỗ lực này là sự hiện diện của 2.500 lính Mỹ ở Iraq và 900 quân ở Syria.
Việc Mỹ rút khỏi Trung Đông là một phần trong chiến lược được tính toán nhằm chuyển trọng tâm sang sự cạnh tranh ngày càng tăng với Trung Quốc. Như một cựu quan chức Mỹ cho biết, đây không chỉ đơn giản là sự trở lại vị thế trước ngày 11/9 của Washington; thay vào đó, Mỹ tìm cách quay trở lại cách tiếp cận như trước năm 1990 đối với khu vực, trong đó kết hợp sự hiện diện quân sự tối thiểu với sự phụ thuộc vào các đồng minh khu vực để duy trì hòa bình. Tổng thống Joe Biden đã tự hào về việc chính quyền của ông đang rút khỏi "vũng lầy Trung Đông" vốn bị mắc kẹt từ những người tiề.n nhiệm như cựu Tổng thống Barack Obama và Donald Trump, khi họ tìm cách "xoay trục" sang châu Á.
Ngược lại, các quốc gia khác đã nhanh chóng lấp đầy khoảng trống do phương Tây rút khỏi khu vực. Khi một cuộc giao tranh ngắn bằng tên lửa giữa Israel và Phong trào Thánh chiến Palestines ở Gaza có nguy cơ leo thang thành một cuộc xung đột lớn hơn, Ai Cập đã đi đầu trong nỗ lực hòa giải để cuối cùng chấm dứt chiến sự. Tương tự, chính các lực lượng đặc biệt của Thổ Nhĩ Kỳ, chứ không phải một cuộc tấ.n côn.g bằng máy bay không người lái của Mỹ, đã tiê.u diệ.t thủ lĩnh của nhóm Nhà nước Hồi giáo Tự xưng Abu Hussein al-Qurashi vào cuối tháng 4 vừa qua.
Trong khi nhiều người ở phương Tây có thể thất vọng trước những diễn biến đặc biệt trên, chúng ta có thể thấy một trật tự Trung Đông thời hậu Mỹ đang nổi lên. Bất chấp những lo ngại ban đầu rằng việc Mỹ rút quân sẽ khiến khu vực rơi vào hỗn loạn và bất ổn, nhiều người ở Trung Đông hiện coi chính chủ nghĩa can thiệp của phương Tây là nguồn cơn gây bất ổn, với việc phương Tây vội vã rút khỏi Afghanistan là một trường hợp điển hình. Trật tự mới, do các chủ thể khu vực và các cường quốc bên ngoài như Nga và Trung Quốc dẫn đầu, có thể không phù hợp với quan điểm của phương Tây, tuy nhiên, nó lại đại diện cho một bối cảnh khác biệt.
Mặc dù phương Tây có thể đã dự đoán về một kịch bản khác, nhưng không thể phủ nhận rằng Trung Đông đã trở nên ít bạo lực hơn, thể hiện qua việc giảm leo thang xung đột ở Yemen, hòa hoãn giữa Saudi Arabia và Iran (do Trung Quốc làm trung gian). Tương tự như vậy, ý thức trách nhiệm ngày càng tăng giữa các nhà lãnh đạo khu vực trong việc giải quyết các cuộc khủng hoảng như cuộc nội chiến đang manh nha ở Sudan là một bước phát triển tích cực.
Chắc chắn, trật tự mới nổi vẫn còn những thách thức mà các nước Trung Đông phải đối mặt, nhưng khu vực hiện đang tập trung vào hội nhập và phát triển kinh tế, trong khi các nhà hoạch định chính sách phương Tây dường như luôn tập trung vào các vấn đề khác.
Tất nhiên, Trung Đông có thể đang trải qua một giai đoạn giao thoa của thời đại, nhưng có khả năng chúng ta đang chứng kiến một sự xuất hiện của một trật tự đa cực. Như một nhà quan sát người Trung Quốc về Trung Đông nhận định, Bắc Kinh đã coi khu vực này như một "phòng thí nghiệm cho một thế giới hậu Mỹ". Khi Mỹ tiếp tục rút lui, các bên khác can dự vào khu vực đang tự khẳng định mình và các quốc gia như Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Trung Quốc sẽ giành được ảnh hưởng nhất định.
Trong một thế giới đa cực, như các chuyên gia Julien Barnes-Dacey và Hugh Lovatt (Giám đốc và học giả cấp cao của Chương trình Trung Đông và Bắc Phi tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu) lưu ý, phương Tây hoặc phải đầu tư nguồn lực đáng kể vào việc định hình các vấn đề toàn cầu hoặc học cách thích ứng với các ưu tiên của những thực thể khác. Lựa chọn thứ hai có thể không phải lúc nào cũng dẫn đến những kết quả mà phương Tây mong muốn, nhưng đó không hẳn là một điều tồi tệ.
Anh, Mỹ, Pháp và Đức từ chối bình thường hóa quan hệ với Syria Bốn quốc gia phương Tây trên tuyên bố sẽ không bình thường hóa quan hệ với Syria cho đến khi tìm được giải pháp chính trị đối với cuộc nội chiến ở nước này. Khói đen bốc lên sau một cuộc giao tranh tại Raqqa, Syria năm 2017. Ảnh: Reuters "Chúng tôi không bình thường hóa quan hệ với chính quyền của Tổng...