Pháp triển khai chiến dịch lớn nhằm dập tắt bất ổn ở New Caledonia

Các cuộc biểu tình ôn hòa nhanh chóng biến thành bạo lực và cướp bóc, khiến các quan chức địa phương so sánh với cuộc nổi dậy vũ trang ủng hộ độc lập vào những năm 1980.

Cảnh sát được triển khai tại thủ phủ Noumea nhằm ngăn cuộc biểu tình bạo loạn phản đối dự luật điều chỉnh một số quy định đối với vùng lãnh thổ New Caledonia thuộc Pháp, ngày 14/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo kênh RT (Nga) ngày 20/5, Pháp đã phát động một chiến dịch lớn trên vùng lãnh thổ New Caledonia ở Thái Bình Dương để kiểm soát con đường huyết mạch nối sân bay chính của khu vực với thủ phủ Noumea trong bối cảnh tình trạng bạo loạn lan rộng.

Quần đảo New Caledonia – nằm ở phía đông Australia – đã bị cuốn vào tình trạng bất ổn sau cuộc cải cách bầu cử do Paris thúc đẩy trên thuộc địa cũ của nước này, nằm cách Pháp khoảng 17.000 km.

Bạo loạn nổ ra vào ngày 13/5 và đến nay đã khiến 6 người thiệt mạng. Các nhà hoạt động người Kanak bản địa đang phản đối cải cách hiến pháp cho phép những người đến New Caledonia sau năm 1998 được bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử địa phương. Các nhà hoạt động cho rằng thay đổi này sẽ làm giảm quyền lực của người dân bản địa để ủng hộ những người Pháp định cư.

Các cuộc biểu tình ôn hòa nhanh chóng biến thành bạo lực và cướp bóc, khiến các quan chức địa phương so sánh với cuộc nổi dậy vũ trang ủng hộ độc lập vào những năm 1980.

Theo chính quyền Pháp, trên 600 nhân viên, trong đó có 100 sĩ quan thuộc đơn vị chống khủng bố tinh nhuệ, đã được điều động để giành lại quyền kiểm soát tuyến đường Territoriale 1 dài 60 km và dọn sạch các rào chắn do người biểu tình dựng lên.

Bộ trưởng Nội vụ Pháp Gerald Darmain đã viết trên trang mạng xã hội X ngày 19/5 rằng hoạt động này đã thành công, dỡ bỏ hơn 70 rào chắn và bắt giữ 200 người. Tuy nhiên, đường cao tốc vẫn bị đóng cửa để chờ dọn dẹp các mảnh vỡ và quá trình này có thể mất vài ngày.

“Trật tự sẽ được thiết lập lại bằng bất cứ giá nào”, Cao ủy Pháp tại New Caledonia, ông Louis Le Franc, cho biết trong một bài phát biểu trên truyền hình cùng ngày. Ông cảnh báo rằng những kẻ bạo loạn sẽ bị trừng trị nếu họ không lùi bước.

Bị thuộc địa hóa vào thế kỷ 19, New Caledonia là nơi sinh sống của 270.000 người, trong đó người Kanak chiếm khoảng 40%. Mặc dù phần lớn vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Pháp, nhưng quần đảo này đã được trao một số quyền tự trị vào năm 1998.

Người phụ trách 4 vùng lãnh thổ hải ngoại khác của Pháp (gồm La Reunion ở Ấn Độ Dương, Guadeloupe và Martinique ở Caribe, và Guiana thuộc Pháp ở Nam Mỹ) đã hối thúc Chính phủ Pháp hủy bỏ cải cách bầu cử, lập luận rằng chỉ có giải pháp chính trị mới có thể ngăn chặn bạo lực gia tăng và ngăn chặn một cuộc nội chiến.

New Caledonia từ chối độc lập khỏi Pháp trong các cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức vào năm 2018, 2020 và 2021. Cuộc bỏ phiếu gần đây nhất đã bị ảnh hưởng khi lượng người tham gia thấp và lời kêu gọi tẩy chay từ các nhà hoạt động Kanak, những người muốn cuộc trưng cầu dân ý bị hoãn lại do đại dịch COVID-19.