Phanh phui những chiêu tr.a tấ.n khắc nghiệt của CIA

Một bản báo cáo điều tra của Thượng viện Mỹ được công bố ngày 9/12 đã phanh phui những chiêu tr.a tấ.n khắc nghiệt của Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA). Dù vậy, các biện pháp này bị xem là không hiệu quả.

Kỹ thuật thẩm vấn bịt mặt dội nước gây ngạt của CIA.

Bản báo cáo được Ủy ban tình báo thượng viện Mỹ công bố còn cho thấy CIA đã lừa dối cả Nhà Trắng và Quốc hội, với những tuyên bố không chính xác về tính hữu ích của các cuộc tấ.n côn.g ngăn chặn.

Trong lúc bản tóm tắt dài gần 500 trang, được rút ra từ báo cáo hơn 6000 trang của ủy ban trên, được giải mật và công bố, Tổng thống Obama đã thừa nhận rằng những hành động của CIA phản tác dụng và “đi ngược lại các giá trị của chúng ta”.

Giám đốc của CIA John Brennan thì bảo vệ việc cơ quan mình sử dụng các chiến thuật cứng rắn dưới thời Tổng thống George W. Bush sau vụ khủn.g b.ố 11/9. Ông Brenan quả quyết rằng, dù có những sai sót, những kỹ thuật tr.a tấ.n hà khắc như bịt mặt tù nhân bằng vải và dội nước “thực sự đem lại những thông tin tình báo giúp ngăn chặn các kế hoạch tấ.n côn.g, bắt giữ những kẻ khủn.g b.ố và cứu nhiều sinh mạng”.

Đại sứ quán Mỹ tại nhiều quốc gia đã được đặt trong tình trạng cảnh giác cao sau khi chủ tịch Ủy ban tình báo Thượng viện, thượng nghị sỹ Dianne Feinstein, nhất quyết công khai bản báo cáo, bất chấp cảnh báo từ ngoại trưởng John Kerry rằng nó có thể kích động sự giận dữ trên toàn thế giới.

Bộ trưởng quốc phòng Chuck Hagel cũng cho biết đã lệnh cho toàn bộ các tư lệnh quân đội Mỹ trong tình trạng cảnh giác cao độ.

Ép cung, tr.a tấ.n

Bà Feinstein khẳng định ít nhất 119 cá nhân đã là nạ.n nhâ.n của “kỹ thuật thẩm vấn ép cung, và trong một số trường hợp lên tới mức tr.a tấ.n”.

Các phạm nhân bị bắt trong các chiến dịch truy quét sau các vụ tấ.n côn.g tòa tháp đôi Trung tâm thương mại thế giới và Lầu Năm Góc năm 2001 cho đến tận năm 2009. Họ bị thẩm vấn tại các nhà tù bí mật của CIA tại các quốc gia đồng minh, hoặc tại nhà tù tại Vịnh Guantanamo, Cuba.

Ngoài biện pháp trùm mặt phạm nhân và dội nước gây ngạt, CIA còn dùng nhiều kỹ thuật khác như tát, đán.h mạnh vào mặt, buộc nạ.n nhâ.n phải đứng, ngồi trong những tư thế khó chịu hay khiến phạm nhân không thể ngủ.

Abu Zubaydah, một người Ả rập xê út bị nghi là thành viên al-Qaeda đã tham gia lên kế hoạch tấ.n côn.g và chiêu mộ những kẻ khủn.g b.ố, đã bị nhốt vào một chiếc hộp có kích thước chỉ bằng một chiếc quan tài trong nhiều giờ.

Người này bị bắt tại Pakistan và đưa tới một căn cứ bí mật tại Thái Lan. Tại đây, Abu bị nhốt trong một phòng giam không có ánh sáng tự nhiên hay cửa sổ, mà chỉ có 4 chiếc đèn chĩa vào phòng giam và một máy điều hòa.

Trong phòng có 2 chiếc ghế, một chiếc êm ái hơn cái còn lại, và chỉ được dùng tùy theo mức độ hợp tác của phạm nhân. Từ ngày 4 đến 23/8/2002, sau 47 ngày bị cách ly hoàn toàn, Abu Zubaydah bị thẩm vấn bằng các kỹ thuật nâng cao hầu như 24 giờ mỗi ngày.

Các nhân viên an ninh bước vào buồng giam sẽ xích và chùm đầu người này, sau đó lột bỏ hết khăn, quần áo trên người nạ.n nhâ.n.

“Abu Zubaydah thường xuyên trong tình trạng không mặc gì và bị quấy phá giấc ngủ”, báo cáo viết. Ông ta bị ép đứng sát tường và một chiếc họp đặt trên sàn, trông giống như chiếc quan tài.

Bất kỳ khi nào nghi phạm phủ nhận có biết một thông tin nào đó, người thẩm vấn sẽ tóm hoặc tát vào mặt ông ta. Ngay trong tối đầu tiên bị bắt, ông ta bị chùm mặt và dội nước, làm cho ho sặc sụa, nôn ói và co giật.

Quá trình thẩm vấn được lặp lại nhanh hơn và nhiều hơn.

Hiệu quả kém

Bà Feinstein cho rằng một số người trên thế giới “sẽ tìm cách sử dụng báo cáo này để biện minh cho những hành động xấu xa hoặc kích động thêm bạo lực”. “Chúng ta không thể ngăn cản điều đó. Nhưng lịch sử sẽ phát xét chúng ta bởi sự cam kết đối với một xã hội công bằng được quản lý bằng pháp luật, và sự sẵn sàng đối diện với một sự thật không tốt đẹp gì và nói “không bao giờ lặp lại’”.

“Các tù nhân của CIA đã bị tr.a tấ.n, cho dù người ta có diễn giải từ này theo bất kỳ nghĩa nào”, vị thượng nghị sỹ nói.

Dù đã được biên tậplại rất kỹ lưỡng, bản báo cáo vẫn đầy những chỉ trích. “Việc thẩm vấn các tù nhân của CIA là tàn độc và tồi tệ hơn rất nhiều so với những gì CIA trình bày với các nhà lập pháp và những người khác”, báo cáo viết.

Bản cáo cáo, được đưa ra sau khi rà soát hơn 6 triệu trang tài liệu, đã kết luận rằng “việc sử dụng các kỹ thuật thẩm vấn nâng cao của CIA không phải là biện pháp hiệu quả để có được thông tin chính xác hoặc buộc tù nhân phải hợp tác”.

7 trong số 39 tù nhân bị áp dụng các biện pháp thẩm vấn nâng cao “đã không khai ra thông tin bình báo nào trong thời gian bị CIA giam giữ”, trong khi những người khác “đưa ra những thông tin tình báo rất nhiều thông tin tình báo hữu ích trước khi, hoặc dù không bị áp dụng các kỹ thuật này”.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng trong nhiều vụ việc “không có sự liên hệ nào” giữa những thành công trong chống khủn.g b.ố được nêu ra và thông tin thu được từ các biện pháp thẩm vấn tăng cường.

“Trong những trường hợp còn lại, CIA đã tuyên bố một cách không chính xác những thông tin cụ thể, hoặc thực chất không có thu được từ một phạm nhân của CIA “như kết quả của” các kỹ thuật thẩm vấn nâng cao”.

Thanh Tùng

Tổng hợp

Theo Dantri