Phản ứng của Mỹ trước thông tin Thổ Nhĩ Kỳ sẽ nhận trung đoàn S-400 thứ hai của Nga

Thu Hằng23:33 17/08/2022

Chính quyền Tổng thống Joe Biden ngày 16/8 đã có phản ứng được cho là “nhẹ nhàng” trước thông tin Thổ Nhĩ Kỳ có kế hoạch nhận lô hàng thứ hai hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga.

Hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga được trưng bày tại Công viên Kubinka Patriot, ngoại ô Moskva, ngày 22/8/2017. Ảnh: /Getty Images

Thổ Nhĩ Kỳ đã mua các hệ thống S-400 do Nga sản xuất từ năm 2017, khiến mối quan hệ của họ với Mỹ rơi vào khủng hoảng. Kết quả là chính quyền Tổng thống Trump khi đó đã trục xuất Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình tiêm kích hỗn hợp F-35 và sau đó trừng phạt tổ chức công nghiệp quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ và các nhà lãnh đạo nước này. Mỹ lo ngại hệ thống radar mạnh mẽ của S-400 sẽ cho phép Nga do thám máy bay chiến đấu tiên tiến F-35.

Theo theo trang Defensenews, phản ứng của Mỹ vào ngày 16/8 tương đối nhẹ nhàng. Tại một cuộc họp báo, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ không can dự thêm vào lĩnh vực quốc phòng của Nga.

Ông Price cho rằng, cuộc xung đột phi lý tại Ukraine “khiến điều quan trọng hơn bao giờ hết là tất cả các quốc gia tránh giao dịch với lĩnh vực quốc phòng của Nga”.

“Chúng tôi sẽ phải chờ xem điều gì sẽ xảy ra, nhưng chúng tôi không nắm được bất kỳ diễn biến mới nào về vấn đề này”, người phát ngôn trên nói thêm.

Ông Price từ chối giải thích liệu lô hàng S-400 mới mà Ankara có kế hoạch tiếp nhận có khiến chính quyền Tổng thống Biden xem xét lại kế hoạch bán máy bay chiến đấu F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ hay không.

Trước đó, hãng thông tấn Nga TASS cùng ngày 16/8 đưa tin Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký hợp đồng cung một “trung đoàn” S-400 thứ hai cho Thổ Nhĩ Kỳ. TASS dẫn thông tin từ người đứng đầu Cơ quan Hợp tác Kỹ thuật-Quân sự Liên bang, Dmitry Shugayev.

Ông Shugayev nói với TASS rằng thỏa thuận mới với Ankara sẽ cho phép một số thành phần của hệ thống được chế tạo tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên các nguồn tin quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ nhanh chóng bác bỏ tuyên bố của Nga rằng họ đã ký một hợp đồng bổ sung, lưu ý rằng lô S-400 thứ hai là một phần của thỏa thuận ban đầu.

Các nguồn tin Thổ Nhĩ Kỳ nói với Defense News rằng có thể có một thỏa thuận với Nga để sản xuất tại Thổ Nhĩ Kỳ một số thành phần của S-400 cho trung đoàn thứ hai.

Đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ tại Washington đã không trả lời yêu cầu bình luận về vấn đề này từ Defensenews.

Video đang HOT

Các thành phần của hệ thống S-40 được Nga chuyển giao cho Ankara vào tháng 7/2019. Ảnh: AP/Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ

Nỗ lực giữ cân bằng của Thổ Nhĩ Kỳ giữa phương Tây và Nga đã trở nên phức tạp hơn kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine. Dấu hiệu mạnh nhất về sự tan băng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ xuất hiện vào cuối tháng 6 khi nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ Reccep Tayyip Erdogan từ chối phản đối Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.

Tổng thống Mỹ Joe Biden sau đó đã lên tiếng ủng hộ việc bán chiến đấu cơ F-16 cho Ankara tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid vào tháng 6.

Tuần này, hãng thông tấn Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin, một phái đoàn từ Ankara đã đến Mỹ để tham dự vòng đàm phán kỹ thuật thứ tư với Washington về một thỏa thuận tiềm tàng cung cấp tiêm kích F-16.

Thổ Nhĩ Kỳ đã đề nghị mua 40 máy bay chiến đấu Lockheed Martin Block 70 F-16 trị giá 6 tỷ USD. Ankara cũng đang tìm kiếm một khoản riêng trị giá 400 triệu USD để nâng cấp các máy bay phản lực F-16 hiện tại của họ với tên lửa, radar và thiết bị điện tử mới.

Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ Bob Menendez đã đe dọa sẽ chặn việc bán F-16 vì Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục sở hữu S-400, vi phạm không phận Hy Lạp và vùng biển CH Síp ở đông Địa Trung Hải, cùng với các cuộc tấn công đang diễn ra nhằm vào các chiến binh do Mỹ hậu thuẫn ở đông bắc Syria.

Bất chấp căng thẳng gia tăng với các đồng minh NATO trong những năm gần đây, Thổ Nhĩ Kỳ đã tạo được một số thiện chí ở Washington khi có những hành động ủng hộ Ukraine trong xung đột với Nga. Công ty Thổ Nhĩ Kỳ Bayraktar đã bán cho Ukraine máy bay không người lái thả bom, dẫn đường bằng laser TB2, mang lại những lợi thế nhất định cho Kiev trên chiến trường. Hồi tháng 6, Ukraine cho biết Bayraktar sẽ mở một nhà máy sản xuất máy bay không người lái tại nước này.

Trong những tuần gần đây, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã đóng vai trò trung gian cho một thỏa thuận quốc tế với Nga nhằm cho phép xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine, qua đó xoa dịu cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.

Eric Edelman, cựu Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ và là quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc, cho biết ông tin rằng thỏa thuận S-400 giữa ông Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ làm xáo trộn những nỗ lực hàn gắn mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ.

Ông Edelman nói: “Ít nhất, điều này sẽ làm phức tạp nỗ lực của chính quyền Biden trong việc bán F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ và khiến đội quân gièm pha Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng tăng trên Đồi Capitol”.

Tính toán ngoại giao của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ trước bầu cử

Thổ Nhĩ Kỳ đang phát huy thế mạnh ngoại giao trên trường quốc tế trong bối cảnh Tổng thống Erdogan đối mặt với những thách thức bầu cử lớn nhất trong gần 20 năm cầm quyền.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại dinh thự Bocharov Ruchei ở Sochi, Nga, ngày 28/9/2021. Ảnh: EPA

Một loạt "chiến thắng ngoại giao", trong đó có việc làm trung gian cho thỏa thuận nối lại xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine, đã giúp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tránh được những lời chỉ trích về những yếu kém kinh tế ở trong nước, đồng thời giúp ông có thời gian đề ra chiến lược tranh cử cho cuộc bầu cử vào năm tới.

Khi ông Erdogan đối mặt với những điều đang được định hình là thách thức bầu cử lớn nhất trong gần 20 năm cầm quyền của mình, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đang phát huy thế mạnh ngoại giao trên toàn cầu.

Phát biểu trước đám đông trong một cuộc vận động tranh cử ở Tây Bắc Thổ Nhĩ Kỳ sau khi hội đàm tại Nga với Tổng thống Vladimir Putin, ông Erdogan: "Thổ Nhĩ Kỳ đang trải qua thời kỳ mạnh nhất về mặt chính trị, quân sự và ngoại giao".

Nhưng những thành tựu ngoại giao của ông Erdogan lại trái ngược với bức tranh kinh tế đang trở nên tồi tệ ở trong nước, với lạm phát tăng vọt lên 79% và đồng lira suy yếu gần mức thấp kỷ lục mà nó đạt được trong cuộc khủng hoảng tiền tệ gần đây nhất vào tháng 12 năm ngoái.

Những người phản đối đổ lỗi cho các chính sách kinh tế của ông Erdoğan, trong đó có một loạt cắt giảm lãi suất bất chấp lạm phát cao và việc sa thải ba thống đốc ngân hàng trung ương kể từ năm 2019, khiến nước này thâm hụt tài khoản vãng lai lớn và phụ thuộc vào nguồn tài chính bên ngoài để hỗ trợ nền kinh tế.

Tổng thống Erdoğan cho biết kết quả từ các chính sách kinh tế của chính phủ - ưu tiên xuất khẩu, sản xuất và đầu tư - sẽ trở nên rõ ràng hơn trong quý đầu tiên của năm 2023.

Vị thế quốc tế

Thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine, bị phong tỏa kể từ khi xung đột với Nga nổ ra, có thể giảm bớt tình trạng thiếu lương thực khiến hàng triệu người nguy cơ rơi vào nạn đói và khiến giá cả toàn cầu tăng cao.

Dưới sự trung gian của Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, thỏa thuận được ký kết sau khi ông Erdoğan bảo đảm nhượng bộ từ NATO liên quan đến sự gia nhập của Phần Lan và Thụy Điển, cũng như khởi động quan hệ hợp tác với các cường quốc đối thủ ở Trung Đông.

Hồi tháng 6, ông Erdoğan cũng nhận được cam kết từ Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng sẽ hỗ trợ bán máy bay chiến đấu F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ, sau khi Washington chặn Ankara mua máy bay chiến đấu F-35 tiên tiến hơn vì mua vũ khí (hệ thống tên lửa phòng không S-400) của Nga.

Phép thử trước bầu cử

Là người nắm quyền lâu nhất và là nhân vật chính trị có ảnh hưởng nhất tại Thổ Nhĩ Kỳ kể từ khi Mustafa Kemal Atatrk thành lập quốc gia này gần một thế kỷ trước, ông Erdoğan phải đối mặt với các cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống đầy thách thức dự kiến diễn ra vào tháng 6/2023.

Một cuộc khảo sát của cơ quan thăm dò ý kiến Metropoll vào tuần trước cho thấy sự ủng hộ dành cho Đảng Công lý và phát triển (AKP) cầm quyền do ông Erdoğan lãnh đạo đã tăng nhẹ lên 33,8%, vẫn là mức cao nhất đối với tất cả các đảng phái khác. Nhưng ông Erdoğan sẽ phải đối mặt với một liên minh lỏng lẻo trước các đảng đối lập, và các cuộc thăm dò cho thấy ông đang đứng sau các ứng cử viên tổng thống của phe đối lập.

Mối quan tâm hàng đầu của cử tri là tình trạng nền kinh tế và sự hiện diện của 3,6 triệu người tị nạn Syria, được Thổ Nhĩ Kỳ chào đón khi bắt đầu cuộc xung đột ở Syria nhưng ngày càng bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là đối thủ cạnh tranh về việc làm và dịch vụ.

Erdoğan Toprak, một nhà lập pháp từ đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP) đối lập chính và là cố vấn cấp cao cho nhà lãnh đạo của CHP, Kemal Kılıdaroğlu, cho biết: "Chính phủ đang sử dụng chính sách đối ngoại như một công cụ để che đậy thảm họa kinh tế, thể hiện về 'chiến thắng ngoại giao' trên sân nhà".

Ông Toprak cũng cho rằng ngay cả trên mặt trận ngoại giao, Tổng thống Erdoğan đã nhượng bộ, làm "suy yếu và tổn hại phẩm giá của Thổ Nhĩ Kỳ".

Khôi phục các mối quan hệ khu vực

Tổng Erdoğan, người vượt qua các cuộc biểu tình chống chính phủ lớn vào năm 2013 và một nỗ lực đảo chính vào năm 2016, đã tìm cách sửa chữa mối quan hệ căng thẳng với các cường quốc Trung Đông khác, một phần với hy vọng thu hút các nguồn vốn nước ngoài cần thiết.

Tổng thống Erdoğan gặp Thái tử UAE Abu Dhabi Sheikh Mohammed bin Zayed Al Nahyan ngày 14/2/2022. Ảnh: EPA

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, đối thủ của Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc nội chiến ở Libya và tranh chấp vùng Vịnh đối với Qatar, đã tham gia cùng Trung Quốc, Qatar và Hàn Quốc trong các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với Ankara trị giá tổng cộng 28 tỷ USD. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang hy vọng về một thỏa thuận với Saudi Arabia, và đã có những động thái nhằm cải thiện quan hệ với Ai Cập cũng như Israel.

"Các cử tri nhận thức được lợi ích của ngoại giao. Đôi khi họ sẽ phàn nàn về nền kinh tế hoặc người tị nạn, nhưng họ sẽ bỏ phiếu cho ông Erdoğan vì tiếp tục lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ hiệu quả", một quan chức Đảng AK nói.

Điều đó đang được coi là chìa khóa đối với chính sách ngoại giao của ông Erdoğan ở Trung Đông và xa hơn nữa là điều mà ông gọi là "sự hiểu biết chung, dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau" với Nga - một mối quan hệ khiến các đối tác NATO của Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng lo ngại kể từ khi Moskva tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Thổ Nhĩ Kỳ đã tìm cách cân bằng giữa Nga và Ukraine bằng cách vừa cung cấp vũ khí cho Ukraine, vừa từ chối tham gia cùng phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Moskva - lập trường mà Ankara cho rằng đã giúp các nỗ lực hòa giải của họ gặt hái được kết quả.

Ông Erdoğan cho biết: "Bằng cách đảm bảo việc mở hành lang ngũ cốc, chúng tôi đã khẳng định một lần nữa vai trò chủ chốt của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu".

Thổ Nhĩ Kỳ thận trọng không vượt qua 'ranh giới đỏ' của Nga Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp máy bay không người lái Bayraktar cho Ukraine, nhưng cũng không áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan (trái) và người đồng cấp Nga Putin tại ở Sochi. Ảnh: AFP Tổng thống Nga và Thổ Nhĩ Kỳ mới đây đã gặp nhau tại Sochi. Tại cuộc gặp, hai bên...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59

Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Israel tấn công Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Mỹ cảnh báo quân đội Triều Tiên đang 'thiện chiến' hơn nhờ chiến đấu với Nga14:04

Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54

Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51

Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10

Lợi dụng cháy rừng ở California để đóng giả lính cứu hỏa hòng trộm cắp06:49

Rộ tin Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, thả con tin tại Gaza08:14

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Vua Charles III và chiến lược ngoại giao với Tổng thống đắc cử Donald Trump

18:04:26 20/01/2025

Việc ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng đang đặt ra nhiều thách thức mới cho mối quan hệ đặc biệt giữa Anh và Mỹ.

Khả năng Hàn Quốc theo đuổi vũ khí hạt nhân trong nhiệm kỳ hai của ông Trump

17:57:08 20/01/2025

Trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, việc Triều Tiên tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân chiến thuật có thể làm gia tăng nghi ngờ của Hàn Quốc về khả năng bảo vệ từ phía Mỹ, khiến nước này cân nhắc xây dựng năng lực răn đe độc lập.

Phó Chủ tịch Hàn Chính: Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Mỹ

17:33:48 20/01/2025

Trong thông báo, nhóm chuyển giao quyền lực của Tổng thống đắc cử Donald Trump cho biết ông Hàn Chính và ông Vance đã thảo luận nhiều chủ đề bao gồm thuốc giảm đau fentanyl, cân bằng thương mại và ổn định khu vực.

Washington DC bùng nổ 'bất động sản vàng' khi quyền lực chính trị và tài chính giao thoa

17:30:23 20/01/2025

Cùng với việc ông Trump tái đắc cử, một trong những tác động tức thời nhất ở Washington là sự bùng nổ của thị trường bất động sản hạng sang.

Thủ tướng O.Scholz khẳng định nước Đức không bao giờ quên ký ức về thảm họa diệt chủng Do Thái

17:23:59 20/01/2025

Phát biểu trước cộng đồng Do Thái ở Frankfurt trong lễ kỷ niệm 80 năm ngày giải phóng trại tập trung Auschwitz - lớn nhất của Đức Quốc xã, Thủ tướng Scholz khẳng định không thể lãng quên quá khứ.

Các gia đình Palestine ăn mừng khi tù nhân được thả theo thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza

16:09:44 20/01/2025

Tại Ramallah, hàng ngàn người đã tập trung để chào đón những người được thả. Cờ Palestine và biểu tượng của Hamas xuất hiện khắp nơi, trong khi đám đông hô vang khẩu hiệu thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ dành cho lực lượng Hamas.

Bà Stacy Dixon sẽ đảm nhiệm quyền Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ

16:08:59 20/01/2025

Bà Dixon, người đã đảm nhận vai trò Phó Giám đốc Tình báo Quốc gia từ tháng 8/2021, sẽ tạm thời lãnh đạo cơ quan này trong thời gian chờ Thượng viện xác nhận ứng cử viên chính thức cho vị trí này.

Điểm danh những sắc lệnh hành pháp 'sẵn sàng' ngay khi ông Trump nhậm chức

16:08:03 20/01/2025

Sẽ có hơn 100 hành động hành pháp lệnh cho các bộ máy hành chính thay đổi cách làm việc của họ , Stephen Miller, Phó chánh văn phòng phụ trách chính sách sắp tới của ông Trump, nói với Fox News vào tuần trước.

Nguy cơ cháy rừng ở bang California tiếp tục lan rộng do gió mạnh

15:51:49 20/01/2025

Lực lượng chức năng cho biết đã khống chế được hơn 50% diện tích 2 đám cháy lớn nhất, đã thiêu hủy gần 16.187 ha đất, san phẳng toàn bộ các khu phố của thành phố lớn thứ hai của Mỹ.

Australia dành 2,2 tỷ USD thúc đẩy sản xuất nhôm 'xanh'

15:48:44 20/01/2025

Nhôm được tinh luyện từ quặng trong các nhà máy khổng lồ, tiêu thụ khoảng 10% tổng lượng điện của Australia. Tuy nhiên, quá trình này từ lâu đã phụ thuộc vào các nhà máy điện chạy bằng than, một nguồn năng lượng gây ô nhiễm.

Tổng thống bị luận tội Yoon Suk Yeol tiếp tục từ chối trả lời thẩm vấn

15:43:11 20/01/2025

Nếu ông Yoon tiếp tục không tuân thủ lệnh triệu tập, CIO có thể sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế hoặc trực tiếp đến Trung tâm giam giữ Seoul - nơi ông đang bị giam giữ từ tuần trước, để tiến hành thẩm vấn.

Tai nạn máy bay tại Hàn Quốc: Lực lượng đặc nhiệm hỗ trợ gia đình nạn nhân chính thức hoạt động

15:25:10 20/01/2025

Trụ sở chính của lực lượng đặc nhiệm sẽ được đặt tại thành phố hành chính Sejong, với kế hoạch thành lập thêm một văn phòng tại chỗ gần sân bay quốc tế Muan.