Phân loại bệnh nhân COVID-19 để giảm gánh nặng điều trị
Đối mặt với lượng bệnh nhân COVID-19 tăng liên tục thời gian qua, việc phân loại nguy cơ tốt sẽ giúp hệ thống y tế tránh áp lực quá tải, lúng túng trong điều trị.
Mô hình tháp bốn tầng điều trị bệnh nhân (BN) COVID-19 ở các địa phương đang phát huy hiệu quả rất tốt trong việc phân loại BN COVID-19.
Để mô hình này phát huy hiệu quả cao hơn, Bộ Y tế đã ban hành quyết định phê duyệt tiêu chí phân loại nguy cơ người nhiễm SARS-CoV-2. Theo đó, các BN COVID-19 được chia thành bốn nhóm: Nguy cơ thấp (màu xanh), nguy cơ trung bình (màu vàng), nguy cơ cao (màu da cam), nguy cơ rất cao (màu đỏ).
Chia hệ thống điều trị thành ba tầng
Tiêu chí phân loại nguy cơ người nhiễm SARS-CoV-2 nhằm đánh giá nguy cơ của người nhiễm SARS-CoV-2 để xác định chính xác nhu cầu điều trị, trên cơ sở đó bố trí hợp lý người nhiễm SARS-CoV-2 vào các cơ sở điều trị phù hợp nhằm tối ưu hóa nguồn lực và duy trì hoạt động phòng chống dịch hiệu quả.
Theo ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, đối mặt với lượng BN COVID-19 tăng liên tục thời gian qua, việc phân loại nguy cơ tốt sẽ giúp hệ thống y tế tránh áp lực quá tải, lúng túng trong điều trị.
Bộ Y tế đang chia hệ thống điều trị thành ba tầng: Tầng 1 là các cơ sở thu dung điều trị ban đầu; tầng 2 là nơi thu dung điều trị cho các trường hợp BN có yếu tố nguy cơ như mắc các bệnh lý nền, người cao tuổi, phụ nữ mang thai…; tầng 3 là tầng điều trị cho các ca diễn biến nặng cần chăm sóc, can thiệp, điều trị chuyên sâu hơn.
Với mỗi tầng được bố trí nguồn lực phù hợp để nâng cao hiệu quả điều trị, như tại tầng 1 sẽ được bố trí lực lượng nhân viên, trang thiết bị phù hợp, không nhất thiết phải có các hệ thống hỗ trợ hô hấp chuyên sâu, hồi sức nặng. Ngược lại, tại tầng 3 sẽ là các trung tâm hồi sức tích cực được trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại như ECMO, lọc máu, hệ thống thở ôxy… cũng như đội ngũ y bác sĩ chuyên sâu, đặc biệt là trong lĩnh vực hồi sức tích cực để đáp ứng nhu cầu điều trị cho BN.
Phó cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh cho hay việc đánh giá mức độ nguy cơ của các BN COVID-19 sẽ được nhân viên y tế thực hiện.
Video đang HOT
Khu điều trị bệnh nhân nặng tại Bệnh viện hồi sức COVID-19 ở TP Thủ Đức, TP.HCM. Ảnh: HOÀNG GIANG
Bên cạnh việc phân tầng, phân loại BN, Bộ Y tế cũng tập trung vào các BN nặng thông qua đề án “Tăng cường năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực cho các bệnh viện (BV) điều trị người bệnh COVID-19 nặng”. Đề án do Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long ký. Thiết lập 12 trung tâm ICU COVID-19 quốc gia
Dựa trên căn cứ hiện nay của cả nước, nhiều BV có giường bệnh hồi sức tích cực nhưng không có hệ thống ôxy trung tâm, hệ thống khí nén nên không sử dụng được máy thở… Khoa hồi sức tích cực của nhiều BV chưa thực hiện được các kỹ thuật hồi sức tích cực nâng cao như thở máy xâm nhập, không xâm nhập, tim phổi nhân tạo (ECMO), lọc máu…
Trước những khó khăn, thách thức nêu trên, việc tăng cường năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực cho các BV điều trị người bệnh COVID-19 nặng là nhiệm vụ hết sức cần thiết và cấp bách, đòi hỏi sự tham gia không chỉ riêng ngành y tế, Chính phủ, các bộ, ban, ngành mà còn là trách nhiệm của chính quyền địa phương và toàn xã hội.
Đề án được xây dựng với quan điểm chủ đạo: Phát huy phương châm “bốn tại chỗ” thông qua nâng cao năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực của BV các tuyến, đồng thời kết hợp phương châm “ba tập trung” gồm tập trung nguồn lực, tập trung chuyên gia, tập trung người bệnh COVID-19 nặng để điều trị.
Theo đề án, Bộ Y tế chỉ định và thành lập 12 trung tâm hồi sức tích cực COVID-19 quốc gia quy mô 200-3.000 giường bệnh hồi sức tích cực đặt tại các BV như sau: BV Bạch Mai (Cơ sở 2), BV Việt Đức (Cơ sở 2), BV Bệnh nhiệt đới trung ương, BV Phổi trung ương, BV Trường ĐH Y Hà Nội (Cơ sở 2), BV ĐH Y Dược TP.HCM, BV đa khoa Trung ương Huế, BV Chợ Rẫy, Trung tâm Hồi sức tích cực COVID-19 TP.HCM (đặt tại Cơ sở 2 BV Ung bướu TP.HCM), BV đa khoa Trung ương Cần Thơ, BV Trung ương Quân đội 108, BV Quân y 103. Trung tâm Hồi sức tích cực quốc gia là trung tâm trực thuộc Bộ Y tế, chịu sự quản lý và phân công trực tiếp của lãnh đạo Bộ Y tế và cục quản lý.
Chiều 1-8, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cùng Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên đã đi kiểm tra bốn trung tâm hồi sức tích cực tại TP.HCM để khẩn trương tiếp nhận BN COVID-19.
Hệ thống y tế đối mặt với thách thức chưa từng có trong lịch sử
Theo PGS Lương Ngọc Khuê, biến chủng Delta có tốc độ lây lan rất nhanh, số ca bệnh nguy kịch và tử vong tăng cao.
Hệ thống y tế phải đối mặt với những thách thức rất lớn chưa từng có trong lịch sử.
Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế, từ ngày 27/4 đến nay, Việt Nam đang phải đối mặt với "làn sóng thứ tư" của dịch bệnh Covid-19 và gây hậu quả nghiêm trọng. Số ca bệnh trên cả nước tăng rất nhanh với trên 133.000 ca nhiễm mới. Hiện có trên 400 bệnh nhân nặng đang điều trị ICU (hồi sức tích cực); 21 ca điều trị ECMO (hệ thống tim phổi nhân tạo).
"Dịch bệnh bùng phát trên diện rộng, có quy mô lớn và tính chất phức tạp, nhiều nguồn lây, ổ dịch, nhiều biến chủng. Đặc biệt sự xuất hiện biến chủng Delta có tốc độ lây lan rất nhanh, nguy hiểm, làm tăng ca bệnh nặng so với 3 đợt dịch trước. Số ca bệnh nguy kịch và tử vong tăng cao, tổng số ca tử vong của cả nước đã hơn 1.000", PGS Khuê cho biết.
Khu điều trị hồi sức tích cực của Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất Đồng Nai.
Theo PGS Khuê, hệ thống khám, chữa bệnh đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn chưa từng có trong lịch sử. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm phương châm "4 tại chỗ" bảo đảm sẵn sàng nguồn lực cho các tình huống dịch bệnh xảy ra.
Chính phủ và Bộ Y tế đã có nhiều chỉ đạo yêu cầu các địa phương tăng cường năng lực hồi sức tích cực, tập trung cứu chữa ca bệnh nặng, giảm thiểu tử vong.
Bên cạnh đó, việc chuyển người bệnh nặng về các bệnh viện tuyến cuối ở Hà Nội và TPHCM có nguy cơ làm tăng lây lan dịch bệnh vào khu vực nội thành và người bệnh có xác suất tử vong cao trên đường vận chuyển.
Vì vậy, theo PGS Khuê các trường hợp nặng này cần được điều trị ngay tại địa phương với sự tư vấn, hỗ trợ của các bác sĩ tuyến trên hoặc các chuyên gia đầu ngành.
Năng lực hồi sức tích cực ở nhiều địa phương vừa yếu và thiếu
Theo khảo sát năm 2021, cả nước có khoảng trên 16.000 giường bệnh hồi sức tích cực. Tuy nhiên số giường bệnh và năng lực hồi sức tích cực hiện chưa thể đáp ứng nhu cầu điều trị người bệnh Covid-19 ngày càng tăng cao.
Nhiều địa phương đang thiếu các trang thiết bị phục vụ điều trị người bệnh nặng. Có nơi có giường hồi sức tích cực nhưng không có hệ thống ôxy trung tâm, hệ thống khí nén nên không sử dụng được máy thở... Điều này gây khó khăn cho Bộ Y tế trong việc huy động, điều phối nguồn nhân lực hỗ trợ, phân bổ máy móc, vật tư, trang thiết bị, tài chính... cho các địa phương, PGS Khuê cho biết.
Khoa hồi sức tích cực của nhiều bệnh viện chưa thực hiện được các kỹ thuật hồi sức tích cực nâng cao như thở máy xâm nhập, không xâm nhập, lọc máu, đặc biệt là ECMO chỉ một số ít bệnh viện làm được... Khi có ca bệnh nặng thường chuyển lên các bệnh viện tuyến trung ương tại Hà Nội và TPHCM.
Về nhân lực, cả nước có trên 2.000 bác sĩ làm việc tại khoa cấp cứu/hồi sức tích cực, nhưng nhiều địa phương đang rất thiếu. Ví dụ một số tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cả tỉnh chỉ có một bác sĩ chuyên khoa sơ bộ hồi sức tích cực.
"Năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực ở nhiều địa phương vừa yếu và thiếu, chưa đủ khả năng đáp ứng với kịch bản biến chủng "siêu lây nhiễm". Nhân lực trình độ cao chuyên khoa hồi sức tích cực ngày càng giảm, nhiều bác sĩ đã chuyển sang chuyên khoa khác", PGS Khuê nói.
Lập 12 trung tâm hồi sức tích cực quốc gia
Vì thế, để có thể đáp ứng việc điều trị các ca Covid-19 nặng ngày càng tăng trong thời gian tới thì cần khẩn trương thiết lập và đưa vào hoạt động các trung tâm hồi sức tích cực quốc gia, trung tâm hồi sức tích cực vùng. Bộ Y tế đã xây dựng đề án thiết lập 12 trung tâm hồi sức tích cực quốc gia, để tập trung nguồn lực, chuyên gia, người bệnh Covid-19 nặng để điều trị.
"Bộ Y tế tập trung từ Tư lệnh ngành cho đến lãnh đạo các Vụ, Cục và 10 đồng chí Giám đốc các bệnh viện trung ương về TPHCM để tập trung sức lực, gấp rút thiết lập các trung tâm hồi sức tích cực. Thời gian không chỉ là vàng bạc mà còn là tính mạng của người bệnh. Các trung tâm này sớm đón người bệnh ngày nào thì thêm người bệnh được cứu sống ngày đó", PGS Khuê nhấn mạnh.
Nữ bác sĩ trong bệnh viện dã chiến TP.HCM: Nhiều khi nhớ con nước mắt lã chã rơi BS Trương Vân Anh và điều dưỡng Nguyễn Thị Mới tình nguyện tới Bệnh viện dã chiến hỗ trợ chiều trị bệnh nhân COVID-19, họ phải xa gia đình, xa chồng con nhiều ngày. BS Trương Vân Anh công tác tại Khoa Phẫu thuật - Gây mê Hồi sức, Bệnh viện Thống Nhất và điều dưỡng Nguyễn Thị Mới, Điều dưỡng trưởng Khoa...