Phần Lan không vào NATO và nỗi ám ảnh từ nước Nga

Phần Lan khẳng định sẽ giữ trung lập và không tham gia vào NATO. Nhìn lại lịch sử, cuộc chiến Liên Xô Phần Lan đầu thế chiến 2 còn nhiều bài học.

Quan điểm trung lập của Phần Lan

Trong một cuộc họp báo ở Helsinki vừa qua, lãnh đạo Phần Lan Sauli Niinisto cho biết, nước này, vốn đang theo chính sách cân bằng giữa Nga và NATO, không nên gia nhập khối đồng minh, bất chấp cuộc khủng hoảng ở Ukraine và lời kêu gọi từ các chính khách trong Quốc hội nước này.

“Tất nhiên nếu Phần Lan gia nhập NATO, điều này sẽ làm tổn hại quan hệ của chúng tôi với Nga. Phần Lan có đường biên giới dài 1.300 km chung với Nga và đây chẳng khác nào một đường biên giới sống còn”, người đứng đầu Phần Lan nói với tờ Wasington Post.

Tuyên bố của ông Niinisto trùng khớp với quan điểm của Bộ trưởng Ngoại giao, Erkki Tuomioja đã tuyên bố vào trước đây: “Theo quan điểm của chúng tôi và cũng là của Nga, sẽ là bình ổn và ít rắc rối nhất nếu Phần Lan là một nước trung lập và tôi cũng không muốn biên giới Phần Lan bị sử dụng cho các hành động hung hăng”.

Tổng thống Phần Lan cũng không quên cáo buộc Moscow đã vi phạm không phận nước này 5 lần trong mùa hè vừa qua và nhận định rằng Nga đang muốn cho thấy rằng họ đang hiện diện ngay gần đây và sẽ để mắt tới khu vực này. Ông Niinisto cho biết nếu muốn gia nhập NATO, Phần Lan nên làm từ 2 thập kỉ trước khi Nga vẫn còn đang suy yếu.

Thủ tướng Phần Lan Sauli Niinisto

Quan điểm của lãnh đạo Phần Lan cho thấy họ có phần chùn bước trong bối cảnh ở giữa hai thế lực đang đối đầu và thù hắn gay gắt.

Ông Niinisto đã từng được đảng đối lập kêu kêu gọi tăng cường hợp tác với NATO vào đầu năm nay, tuy nhiên ông cho biết: “Chúng tôi không phải là một phần của NATO, nhưng lại thuộc về EU và phương Tây. Chính sách an ninh của Phần Lan là cân bằng, mặc dù, chúng tôi vẫn có một lực lượng quân đội mạnh với 250.000 binh sĩ. Chính sách này sẽ khiến Phần Lan không chịu bất kì rủi ro nào từ phía đông (Nga)”.

Ám ảnh thế chiến

Thực tế thì lịch sử Phần Lan đã chứng minh việc tham gia vào bất kỳ một tổ chức, liên minh, hay phe phái nào đều rất có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh đẫm máu. Tiêu biểu là cuộc chiến Liên Xô – Phần Lan hồi đầu thế chiến thứ 2.

Trước Cách mạng tháng Mười (1917), Phần Lan là một phần lãnh thổ của Đế quốc Nga. Sau Cách mạng, chế độ Nga hoàng sụp đổ. Ngày 6/12/1917, Phần Lan chính thức tuyên bố độc lập, trở thành một nước cộng hòa.

Từ ngày 27/1 đến 15/5/1918 đã diễn ra cuộc Nội chiến Phần Lan với chiến thắng của phe Bạch Vệ (được Đế quốc Đức hỗ trợ) dẫn tới sự thù địch của nước Nga Xô viết vốn ủng hộ cho những người cộng sản Phần Lan.

Năm 1919, trước sự đã rồi, Lenin và nhà nước Công nông của Nga đã tuyên bố trao quyền độc lập cho Phần Lan khi trên thực tế Phần Lan đã hoàn toàn độc lập.

Từ thập niên 1930, Phần Lan đã từ chối tham gia bất kỳ một tổ chức quốc tế nào nhằm bảo đảm cho sự trung lập của mình. Tuy nhiên, quan hệ giữa Liên Xô và Phần Lan vẫn căng thẳng xoay quanh tranh chấp tại vùng bán đảo Karelia.

Xe tăng Hồng quân Liên Xô tập kết ở biên giới Phần Lan

Năm 1938-1939, Đức Quốc xã xâm chiếm Tiệp Khắc và Ba Lan, nguy cơ chiến tranh giữa Đức và Liên Xô đã cận kề. Để đảm bảo an ninh vùng biên giới phía bắc (đặc biệt là thành phố Leningrad) và tìm đường thông ra biển, Liên Xô đã đặt ra các yêu cầu đối với Phần Lan như sau:

Biên giới Phần Lan trên eo biển Karel phải lui về phía sau khoảng 150 km để đưa Leningrad ra khỏi tầm đại bác của đối phương (Đức và Phần Lan) bởi thành phố này chỉ cách biên giới 2 nước khoảng 20-30 km.

Diện tích đất mà Phần Lan phải cắt là 2000 km2, bù lại, Liên Xô sẽ nhượng lại một vùng đất lớn hơn (khoảng 5.000 km2) cho Phần Lan (phần đất này ở xa Leningrad nên ít nguy hiểm với Liên Xô hơn).

Phần Lan phải nhượng lại một số đảo nhỏ của họ trên Vịnh Phần Lan.

Liên Xô được thuê cảng Petsamo, cảng duy nhất không bị đóng băng của Phần Lan ở biển Bắc Cực và cảng Hango trên đường vào vịnh Phần Lan để Nga dùng làm căn cứ hải quân và không quân. Thời hạn thuê là 30 năm, mỗi năm Liên Xô trả tiền thuê là 8 triệu mác Phần Lan.

Phần Lan chấp nhận hầu hết yêu cầu, nhưng khước từ tất cả những yêu sách về cảng Hango vì họ cho rằng với việc Liên Xô kiểm soát các vịnh then chốt, an ninh quốc gia của họ bị đe dọa nghiêm trọng. Những cuộc đàm phán diễn ra liên tục trong 6 tuần nhưng không đi đến thỏa thuận do không bên nào chịu nhượng bộ. Đàm phán tan vỡ ngày 13/11, chính phủ Phần Lan bắt đầu ra lệnh tổng động viên.

Tổ đội súng máy của lính Phần Lan

Cuộc chiến diễn ra sau đó. Sau 105 ngày, không quân Liên Xô đã ném bom 690 thành phố, thị trấn và làng mạc. Máy bay của không lực lục quân bay 44.041 phi vụ, hải quân bay 8.000 phi vụ, ném hơn 25 ngàn tấn bom (55.000 quả).

Cường kích Hồng quân tấn công hơn 440 phi vụ. Không lực Hồng quân mất 314 máy bay do cao xạ Phần Lan, 207 chiếc khác bị hạ bởi các máy bay tiêm kích.

Tổn thất của dân thường Phần Lan do không kích là 956 người chết, 540 bị thương nặng, 1.300 bị thương nhẹ với 2.000 ngôi nhà bị phá hủy, 5.000 nhà khác bị hư hại.

Trong cả cuộc chiến, Phần Lan phải hứng chịu thiệt hại nặng nề, với 25.000 người chết, 55.000 bị thương, 450.000 người mất nhà cửa. Nước Phần Lan đã “chảy máu từ muôn nghìn vết thương.”

Theo_Báo Đất Việt