Phân biệt say rượu và ngộ độc rượu như thế nào?

Theo TS Phạm Duệ, Giám đốc Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai), sau khi uống rượu, nếu thấy xuất hiện triệu chứng chóng mặt, lú lẫn, yếu cơ, nhức đầu, buồn nôn, nôn và đau bụng, kèm theo mắt mờ, rối loạn cảm nhận về màu sắc thì phải đến ngay cơ sở y tế vì lúc này bạn đã bị ngộ độc rượu.

Theo kết quả kiểm nghiệm của cơ quan chức năng về sản phẩm rượu nếp 29 Hà Nội – loại rượu tử thần đã khiến nhiều người nhập viện và tử vong cho thấy trong loại rượu này chứa hàm lượng Methanol vượt mức cho phép hơn 2.000 lần. Vậy Methanol là chất gì và mức độ nguy hiểm của nó như thế nào đối với sức khỏe con người?

Theo TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, Methanol là một loại cồn công nghiệp. Bản thân Methanol là chất độc có độc tính thấp nhưng khi được đưa vào cơ thể người, nó sẽ được chuyển hóa thành formaldehyde nhờ men alchoholdehydrogenase và sau đó thành formic acid nhờ men acetaldehyde dehydrogenase. Chính những chất này gây độc cho gan, thận gây suy thận cấp, viêm gan nhiễm độc, đặc biệt là gây toan hóa máu nặng nề.

Sức khỏe của bạn có thể bị đe dọa nếu uống rượu có cồn Methanol. Ảnh minh họa.

Hậu quả của uống rượu

- Ngộ độc Methanol (cồn thực phẩm): Bệnh nhân hôn mê sâu, hạ đường huyết, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim và xa hơn là nó tàn phá dần gan của người quen uống rượu. – Ngộ độc rượu có Methanol (cồn công nghiệp): Cực kỳ nguy hiểm cho tính mạng người bệnh, nếu cứu sống được thì người bệnh có thể xảy ra nhiều biến chứng như mù mắt… (Theo TS Nguyễn Thị Dụ, nguyên Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai)

Theo TS Phạm Duệ, rất khó để phân biệt giữa say rượu và ngộ độc rượu có pha cồn Methanol do biểu hiện của ngộ độc chất Methanol giống hệt biểu hiện của say rượu. Độc tính của Methanol tác động chủ yếu lên thần kinh, đặc biệt là thần kinh điều khiển thị giác, vì vậy thường có biểu hiện loạng choạng, hoa mắt giống hệt cảm giác say rượu khiến người đã uống rượu hay lầm tưởng là say nhưng thực chất là bị ngộ độc. Nếu để lâu, bệnh nhân sẽ rơi vào tình trạng tím tái, hôn mê, co giật, rối loạn điện giải, tụt huyết áp và có thể tử vong. Trường hợp được cứu sống, bệnh nhân cũng có nhiều di chứng về thần kinh.

Cũng theo TS Phạm Duệ, đa số các ca nhiễm độc Methanol đều được cứu sống nếu đến các cơ sở y tế điều trị sớm. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp tử vong do ngộ độc rượu vì như trên đã nói, biểu hiện của ngộ độc Methanol và say rượu giống hệt nhau nên người uống rượu lầm tưởng là say rượu. Vì vậy, để tránh trường hợp đáng tiếc trên, nếu bạn hoặc người thân trong gia đình đã trót uống rượu thì nên dựa vào những dấu hiệu sau để phân biệt giữa say rượu và ngộ độc rượu:

Say rượu:

- Chếnh choáng.

- Nói líu lưỡi.

- Phối hợp cơ thể kém.

- Mất thăng bằng.

- Buồn nôn, nôn.

Ngộ độc rượu:

Thời gian chậm nhất là 24 giờ sau khi uống rượu pha cồn Methanol, các triệu chứng của ngộ độc rượu sẽ xuất hiện gồm:

- Chóng mặt.

- Buồn nôn, nôn.

- Ăn vào lại nôn nhiều lần.

- Đau bụng.

- Lú lẫn.

- Yếu cơ.

- Mắt mờ hoặc nhìn thấy trắng mờ, như đang trong cơn bão tuyết.

- Rối loạn cảm nhận về màu sắc.

Nếu nhận thấy những triệu chứng trên ở người trước đó đã uống rượu thì cần phải đưa ngay đến cơ sở y tế để cấp cứu kịp thời.

Xử trí sau khi uống rượu

Nên:

- Khi uống rượu thấy chếnh choáng, nên tìm cách gây nôn hết, sau đó xát mạnh hai bên má.

- Uống nhiều nước để không bị mất nước khi nôn liên tục. Uống nước ấm tốt hơn nước lạnh. Nên uống thêm các loại nước: Nước chanh, nước cam vắt, nước ép bưởi, sinh tố chuối, nước các loại đậu ninh nhừ (đặc biệt là đậu xanh), uống nhiều lần sẽ giải được ngộ độc rượu dạng nhẹ.

- Cởi khuy áo cổ, tháo thắt lưng và nằm nơi thoáng mát (tránh gió lùa). Tư thế nằm úp xuống giường, hai tay xuôi ra sau, mặt nghiêng về bên trái.

- Nếu người uống rượu say ngủ, người nhà hãy để yên cho họ ngủ. Tuy nhiên, cứ vài tiếng phải đánh thức dậy cho ăn cháo loãng. Tránh trường hợp đói sẽ bị hạ đường huyết rất nguy hiểm.

Không nên:

- Không nên cho nạn nhân uống những loại thuốc có tác dụng bổ gan để giải độc rượu.

- Không uống thêm vitamin B1, B6, acid folic… để làm giảm đau đầu khi say, bởi sẽ có hại cho gan. Paracetamon, aspirin và một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt khi uống với rượu sẽ kích ứng niêm mạc dạ dày, gây chảy máu đường tiêu hóa.

- Không nên uống các loại thuốc chống nôn vì sẽ làm giữ chất độc lại trong cơ thể, gan không thể lọc chất độc kịp càng tổn hại nghiêm trọng, lâu ngày sẽ bị xơ gan, ung thư gan.

Theo VNE