Ôtô cũ từ các nước giàu bị đẩy sang các nước nghèo
Báo cáo của Liên Hợp Quốc cho thấy mỗi năm có hàng triệu xe qua sử dụng được xuất từ châu Âu, Mỹ và Nhật đi khắp thế giới.
Theo báo cáo thuộc Chương trình Môi trường của Liên Hợp Quốc (UNEP), trong 2015-2018, khoảng 14 triệu xe cũ, gồm từ ôtô con, van và minibus được xuất khẩu từ các quốc gia giàu có sang những nơi khác. 80% số xe này cập bến ở những quốc gia và vùng lãnh thổ mà người dân có mức thu nhập thấp và trung bình, với hơn một nửa là tới châu Phi.
Lần đầu tiên đưa ra báo cáo thuộc lĩnh vực này, UNEP kêu gọi hành động nhằm hoàn thiện chính sách hiện hành với những tiêu chuẩn chất lượng tối thiểu hợp lý, đảm bảo ôtô cũ sạch và an toàn hơn khi được xuất khẩu hay nhập khẩu.
Những chiếc xe cũ từ châu Âu, Mỹ và Nhật được xuất chủ yếu tới châu Phi. Ảnh: Unsplash
Sự tăng trưởng của số lượng ôtô trên toàn cầu là yếu tố chính gây ô nhiễm không khí và thay đổi khí hậu. Lĩnh vực vận tải chịu trách nhiệm cho khoảng 25% lượng khí thải. Đặc biệt, khí thải ôtô là nguồn chính của bụi mịn và khí nitơ-oxit (khí NOx), là những nguyên nhân chính của ô nhiễm không khí đô thị.
Báo cáo – dựa trên phân tích của 146 quốc gia và vùng lãnh thổ – thấy rằng khoảng 66,7% trong số này có những chính sách “yếu” hoặc “rất yếu” để quản lý nhập khẩu xe đã qua sử dụng. Tuy nhiên, cũng có những nơi đã áp dụng các tiêu chuẩn nhằm khống chế mặt hàng này, ưu tiên nhập khẩu những mẫu xe chất lượng cao, gồm xe điện và hybrid, với mức giá phải chăng. Ví dụ, Morocco chỉ cho phép nhập khẩu xe dưới 5 tuổi đời và đạt tiêu chuẩn khí thải Euro4.
Video đang HOT
Các quốc gia châu Phi nhập khẩu nhiều xe cũ nhất (40%) trong thời gian nghiên cứu, theo sau là Đông Âu (24%), châu Á-Thái Bình Dương (15%), Trung Đông (12%) và châu Mỹ Latinh (9%).
Thông qua các cảng biển, Hà Lan là một trong những quốc gia xuất khẩu xe cũ từ châu Âu. Phần lớn số xe này không có chứng nhận cho phép tham gia giao thông tại thời điểm xuất khẩu, và phần lớn đã có thời gian sử dụng 16-20 năm, cũng như phần lớn đều không đạt tiêu chuẩn khí thải Euro4. Ví dụ, tuổi đời trung bình của xe cũ xuất khẩu tới Gambia là gần 19 năm, trong khi 25% xe cũ xuất khẩu sang Nigeria đã gần 20 năm sử dụng.
Ôtô cũ chất lượng thấp cũng khiến tai nạn giao thông nhiều hơn. Theo báo cáo, nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ có những quy định “rất yếu” hoặc “yếu” về xe đã qua sử dụng, gồm Malawi, Negeria, Zimbabwe và Burundi, những nơi có tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông rất cao.
Bộ trưởng Môi trường, Khoa học, Công nghệ và Cải cách của Ghana, Kwabena Frimpong-Boateng, nói rằng: “Tác động của ôtô cũ gây ô nhiễm là rất rõ ràng. Dữ liệu chất lượng không khí cho thấy giao thông vận tải là nguồn chính gây ô nhiễm tại các thành phố của chúng ta. Đó là lý do Ghana đang ưu tiên các tiêu chuẩn về phương tiện cũng như các loại nhiên liệu sạch hơn, cũng như tạo cơ hội cho xe buýt điện”.
Trong tháng 9, Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) đã đặt ra các tiêu chuẩn về phương tiện giao thông và nhiên liệu sạch và áp dụng từ tháng 1/2021. Các thành viên của ECOWAS cũng khuyến khích đề xuất giới hạn tuổi đời của ôtô cũ.
Thị trường ôtô cũ khan hàng
Người tìm mua xe cũ tại thủ đô không có nhiều lựa chọn như mọi năm bởi nguồn cung từ người bán lại giảm đáng kể.
Trọng Nghĩa, nhân viên văn phòng, tìm mua Honda City cũ nhưng không có xe ưng ý vì nguồn hàng khá ít. Thấy không khả thi, anh chuyển sang mua xe bất kỳ, miễn là trong khung giá 400-600 triệu, nhưng cũng không sẵn xe để tìm như mọi năm.
Số người như Nghĩa không ít. Chủ nhiều showroom mua bán xe cũ ở Hà Nội cho biết, chưa bao giờ lại phải trả lời khách là không có hàng như năm nay. Mọi năm, kể cả không sẵn xe trong kho, người bán vẫn có thể nhanh chóng tìm nguồn "trong dân" cho khách sau 1-2 ngày. Khảo sát ở khoảng 10 salon xe cũ quy mô từ nhỏ tới lớn đều đang gặp khó nguồn cung.
Ví dụ một salon cỡ vừa, cùng kỳ năm ngoái nhập vào 8-10 xe một tháng, thì hiện tại chỉ được 2-3 chiếc. Các mẫu xe khan hiếm chủ yếu là các mẫu xe phổ thông có giá từ 400-700 triệu đồng như Vios, City, CR-V hay Cerato.
Năm kinh tế khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh kết hợp lũ lụt là những tác động chính ảnh hưởng tới lượng xe cũ bán ra, theo những người buôn xe cũ nhiều kinh nghiệm.
Ảnh hưởng kinh tế
Những năm trước đây, nhiều khách có thói quen sử dụng xe từ 3-5 năm, có khi 1-2 năm là đổi xe mới thì năm nay sẽ hoãn lại kế hoạch đó do ảnh hưởng bởi kinh tế. Anh Tuấn Tài, nhân viên kinh doanh xe cũ tại Long Biên cũng cho biết, nhiều khách hàng thân thiết có chu kỳ đổi xe như vậy đến năm nay cũng phải thay đổi. "Nguồn tiền không sẵn để đổi xe mới nên hầu hết khách hàng quen của tôi đều chấp nhận đi tiếp xe cũ", anh nói.
Chính sách ưu đãi 50% lệ phí trước bạ cho xe mới lắp ráp trong nước cũng ảnh hưởng tới xe cũ. Nhờ giảm phí trước bạ, người dùng ưu tiên mua xe mới hơn xe cũ, do vậy giá xe cũ bán lại sẽ rẻ đi tương đối. Qua năm 2021, cũng là thời điểm sát Tết âm lịch nhu cầu cao, khi ấy chính sách ưu đãi trước bạ không còn, xe mới hết lợi thế cạnh tranh, xe cũ nhờ đó cũng sẽ đẩy giá lên đôi chút.
Nguồn xe từ miền Trung và miền Nam khan hiếm
Xe từ miền Trung và miền Nam chuyển ra là một trong những nguồn cung lớn của thị trường xe cũ Hà Nội những năm trước. Tuy vậy năm nay nguồn này cũng gặp khó. Anh Văn Phúc, một thợ xe tại Hà Nội cho biết, miền Trung lũ lụt nên xe bán ra không nhiều, tâm lý thợ cũng ngại mua xe ở khu vực này, cho dù xe có đẹp.
Nguồn xe từ miền Nam trước đây được chuyển nhiều ra Bắc. Ảnh: Anycar
"Người mua có tâm lý xe bị hư hại do ngập nước nên sẽ từ chối mua xe từ miền Trung", anh Phúc cho biết. Trong khi đó, xe từ miền Nam chủ yếu là xe kinh doanh đổi mới nên bán cũ, nhưng do kinh doanh khó khăn nên ít người đổi xe, do đó xe tại khu vực này cũng khan hiếm dần.
Nhưng anh cũng cho rằng, một vài salon lớn, nguồn tiền dồi dào thì vẫn có sẵn xe do thông tin mua và bán nhiều hơn, mua cao hơn so với mặt bằng thị trường hoặc cũng có thể mua lại của thợ nhỏ lẻ từ các tỉnh.
Bởi khan hàng nên giá xe các salon nhập vào cao hơn trước, đồng nghĩa bán lại cho người dùng cũng cao hơn. Mức giá các xe tầm dưới 1 tỷ đồng thường cao hơn 10-40 triệu so với giao dịch tương đương những năm trước. Hiện tại, thị trường xe cũ nói chung cũng bắt đẩy bị đẩy giá từ 10-30 triệu tùy từng xe và độ hiếm.
Nguồn cung khan nhưng nhu cầu cũng không nhiều như trước. Nhân viên kinh doanh các website bán xe cũ cho biết lượng tìm kiếm và giao dịch thực tế giảm đáng kể. Khi xe mới đang có những ưu đãi hấp dẫn từ hãng và chính phủ, người dùng sẽ không mặn mà xe cũ.
Làm thế nào để chọn mua xe ôtô cũ chất lượng? Nếu bạn đang có nhu cầu "tậu" một chiếc xe ôtô cũ thật chất lượng, bạn nên áp dụng các cách thức dưới đây. Tìm kiếm nguồn cung cấp xe cũ uy tín Trên thị trường ôtô sầm uất như hiện nay, chúng ta không khó để tìm cho mình một chiếc xe cũ, tuy nhiên, tìm ở đâu để bạn thật sự...