“Ông vua” lúa giống ở miền Tây

Từ một nông dân bình thường nhưng bằng đam mê và tình yêu với cây lúa, ông đã lai tạo thành công 5 giống lúa đặc sản có năng suất và chất lượng cao vượt trội.

Chưa hết ông còn thành lập HTX kiểu mẫu với tư duy vô cùng nhạy bén: “Muốn đi xa hãy đi cùng nhau”. Ông là Nguyễn Anh Dũng ở xã Định An, huyện Lấp Vò, Đồng Tháp.

Sáng tạo lúa giống vì nỗi trăn trở

Sau khi xuất ngũ trở về quê nhà, năm 2000 ông Dũng bắt đầu “khởi nghiệp” với 6.500m2 đất lúa của gia đình. Thời gian đó, ông chủ yếu canh tác giống lúa IR50404, tuy nhiên, ông nhanh chóng nhận ra đây là giống lúa ngắn ngày, cho năng suất cao, ít sâu bệnh nhưng phẩm chất gạo thấp, rất khó có thu nhập cao.

Ông Nguyễn Anh Dũng (bìa phải) trao đổi với nông dân về giống lúa Ngọc đỏ hương dứa. Ảnh: IT

Ông Dũng cho biết, HTX sẽ tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, lai tạo nhiều giống lúa mới có hương thơm đặc trưng và chất lượng cao hơn, quan trọng nhất là cung cấp nhiều hơn hàm lượng dinh dưỡng và đảm bảo an toàn sức khỏe. Đồng thời sẽ từng bước cải tiến sản xuất theo hướng sạch, đưa gạo sạch, an toàn đến tay người tiêu dùng.

Năm 2006, ông tham gia lớp sản xuất giống nông hộ; tập huấn học cách trồng lúa, phòng trừ sâu bệnh ngắn hạn do Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và Trường Đại học Cần Thơ tổ chức. Với kiến thức đã học, ông quyết định tự lai tạo giống, bắt đầu từ cặp lai nếp Thái – IR50404 và IR50404 – OM 6976 để chọn ra những cá thể vượt trội rồi tiếp tục nhân giống. Qua 6 vụ trồng chọn lọc, đến năm 2008, ông tìm được cá thể giống lúa vượt trội, đặt tên là LD2008. Tuy nhiên, đáng tiếc là khi đưa vào sản xuất trên diện tích 5.000m2 thì kết quả không như mong muốn.

“Lần thứ hai, tôi cẩn thận hơn chọn thật kỹ, mãi cho đến vụ thu đông năm 2012 mới cho ra đời giống lúa có tên LD2012 có thời gian sinh trưởng ngắn 88-92 ngày, chống chịu rầy nâu và đạo ôn rất tốt”- ông Dũng kể. Trong quá trình canh tác lúa, ông phát hiện một cá thể đặc biệt trên ruộng giống LD2012 xuất hiện một bụi lúa có dạng hình khác, hạt dài, chiều cao cây cao hơn giống LD2012 đến 10cm. Thấy cá thể lạ, ông mang về tiếp tục chọn đến vụ thu đông năm 2012 ông trồng thử có thời gian sinh trưởng 90-95 ngày, có mùi thơm nhẹ, gạo màu đỏ nên đặt tên “Ngọc đỏ hương dứa”.

Đến vụ đông xuân 2013, ông Dũng tiếp tục trồng và theo dõi đến vụ thu đông năm 2014 ông trồng thử 1ha rồi xay gạo dùng thử 40kg, khi nấu cơm thấy mùi thơm đặc biệt.

Trồng thành công giống “Ngọc đỏ hương dứa”, ông tiếp tục mở rộng diện tích sản xuất. Ở vụ hè thu năm 2015, ông mở rộng diện tích liên kết với nông dân, sản xuất 8ha, đến vụ thu đông sản xuất 23ha. Vụ đông xuân 2015, sản xuất 55ha và mở rộng diện tích các địa phương khác. “Năm 2016, tại hội thảo đánh giá tổng số 48 giống hơn 400 đại biểu khu vực ĐBSCL và nông dân các tỉnh vùng Đông Nam Bộ về dự và chọn giống “Ngọc đỏ hương dứa” của tôi đạt hạng nhất”- ông Dũng khoe.

Bỏ tiền túi xây dựng HTX

Không chỉ lai tạo giống lúa, ông Dũng còn là người đi đầu trong trong phong trào xây dựng HTX kiểu mẫu. Năm 2012, ông vận động nhiều nông dân hợp tác thành lập HTX Giống nông nghiệp Định An do ông làm giám đốc với mong muốn mở rộng diện tích trồng giống lúa, liên kết tiêu thụ nông sản. HTX có 17 thành viên với vốn điều lệ khoảng 500 triệu đồng và quy mô sản xuất diện tích 30ha.

“HTX ra đời vừa phát huy được sức mạnh tập thể khi tạo ra nguồn cung dồi dào. Đây cũng là nơi hỗ trợ hoạt động thu mua lúa giống của các thành viên trong HTX, tạo đầu ra ổn định cho các thành viên” – ông Dũng chia sẻ.

Hiện tại HTX đã và đang liên kết với Công ty TNHH Một thành viên Hồng Tân Foods, Công ty TNHH Trung An (quận Thốt Nốt, Cần Thơ), Công ty TNHH Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp Đồng Tháp Mười… cùng nhiều công ty khác để đảm bảo khâu tiêu thụ cho thành viên.