Ông Trump và chính quyền Mỹ tiếp tục ‘giằng co’

Khánh An19:57 23/12/2024

Quốc hội Mỹ thông qua dự luật chi tiêu không bao gồm đòi hỏi then chốt của Tổng thống đắc cử Donald Trump, trong khi ông kiện chính phủ liên quan vật liệu xây tường biên giới.

Thượng viện Mỹ trong những giờ đầu ngày 21.12 thông qua dự luật chi tiêu tạm thời nhằm ngăn chặn chính phủ đóng cửa, sau những xáo trộn do Tổng thống đắc cử Donald Trump đề nghị dự luật phải bao gồm việc nâng trần nợ công. Dự luật được thông qua không bao gồm đề nghị trên, bất chấp áp lực ngày càng nhiều giữa ông Trump với chính quyền Mỹ những tuần cuối nhiệm kỳ.

Quốc hội cương quyết

Các thượng nghị sĩ bỏ phiếu 85 – 11 phê chuẩn dự luật chi tiêu tạm thời đến ngày 14.3.2025, trong đó có việc chi hơn 100 tỉ USD hỗ trợ các địa phương chịu thiên tai và hỗ trợ kinh tế cho nông dân. Theo tờ The Hill, đây là những điều khoản được đa số đảng Dân chủ ủng hộ. Dự luật sau đó đã được chuyển đến Nhà Trắng để Tổng thống Joe Biden ký ban hành.

“Đêm nay, Thượng viện đưa ra thêm tin tức tốt đẹp cho nước Mỹ. Sẽ không có việc chính phủ đóng cửa ngay trước Giáng sinh. Đây là một dự luật tốt. Nó sẽ giúp chính phủ mở cửa, giúp người dân Mỹ bị ảnh hưởng bởi bão và thiên tai, giúp nông dân và tránh những cắt giảm gây hại”, lãnh đạo đa số tại Thượng viện Chuck Schumer phát biểu trước phiên bỏ phiếu.

Ông Trump và ông Schumer (phải) trong một lần gặp nhau tại Washington DC. ẢNH: REUTERS

Trước đó, dự luật dài 1.547 trang đã bị bác bỏ tại Hạ viện sau khi được đưa ra hôm 17.12, do ông Trump tác động và đưa ra những yêu cầu trong đó có việc nâng trần nợ công. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson phải cân nhắc nhiều đề xuất. Đến tối 20.12, Hạ viện Mỹ thông qua dự luật với tỷ lệ phiếu 336 – 34, trong đó 34 phiếu chống đến từ đảng Cộng hòa. Theo CNN dẫn một nguồn tin, ông Trump bày tỏ sự thất vọng vì dự luật không nâng trần nợ, gây khó khăn cho ông trong nhiệm kỳ sắp tới.

Ông Trump kiện chính phủ

Video đang HOT

Trong một diễn biến khác, ông Trump đang đề nghị tòa án can thiệp, sau khi cáo buộc chính quyền của Tổng thống Biden thanh lý trái phép vật liệu xây tường biên giới. Động thái mới từ nhóm của ông Trump dựa trên thông tin từ tờ Daily Wire cho rằng chính phủ Mỹ đã tổ chức một “cuộc bán tháo” vật liệu xây dựng vốn dự định dùng xây bức tường biên giới với Mexico để ngăn người nhập cư lậu.

“Hôm nay, Tổng thống (đắc cử) Trump đã đệ trình một bản tóm tắt đến quận Nam Texas đề nghị một thẩm phán liên bang ngay lập tức dừng việc “bán tháo” vật liệu xây tường biên giới với giá cực rẻ của chính quyền ông Biden và ra lệnh điều tra”, theo người phát ngôn Steven Cheung đại diện chiến dịch tranh cử của ông Trump. Theo ông Cheung, bất kỳ nỗ lực nào từ các quan chức nhằm cản trở kế hoạch xây dựng bức tường biên giới của ông Trump đều là “bất hợp pháp, vi hiến và có thể là việc phạm tội”.

Theo Newsweek, Nhà Trắng chưa lập tức bình luận về thông tin trên. Trái với thông tin trong bài báo trên, dự luật chính sách quốc phòng năm ngoái yêu cầu chính quyền phân phối hoặc bán số vật liệu xây tường biên giới còn chưa được sử dụng, điều mà chính quyền đã tuân thủ vào mùa hè.

Chỉnh sửa dự luật chi tiêu

Theo tờ Politico, dự luật chi tiêu của chính phủ Mỹ được thông qua không có điều khoản nâng trần nợ công. Tuy nhiên, hơn 1.000 trang đã bị xóa khỏi dự luật vốn bao gồm các đề xuất bị ông Trump phản đối, trong đó có đề xuất hạn chế trong lĩnh vực đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc, quy định chặt chẽ hơn về quảng cáo vé tham dự các sự kiện và các quy định trong quản lý lợi nhuận dược phẩm, nhằm mục đích hạ giá thuốc kê toa.

Chờ ông Trump giải bài toán tinh gọn NASA

Một số cơ sở của cơ quan vũ trụ NASA (Mỹ) đang bị coi là thiếu hiệu quả và lỗi thời, song kế hoạch tinh gọn NASA gặp nhiều cản trở tại quốc hội.

Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) có lịch sử lâu đời với sứ mệnh hiện thực hóa các tham vọng chinh phục không gian của người Mỹ. Cơ quan này đã xây dựng 38 bệ thử rốc két tại 6 khu vực trên cả nước, với chi phí xây dựng và tân trang lên đến hàng trăm triệu USD. Tuy nhiên, phần lớn những bệ thử trên đã không hoạt động trong thời gian dài.

Hồi tháng 9, tổng thanh tra NASA cho biết chỉ còn 10 bệ thử được sử dụng vào năm 2026, một phần nguyên nhân đến từ việc ngày càng xuất hiện các công ty tư nhân nhảy vào quá trình chế tạo tàu vũ trụ. Câu chuyện bệ thử rốc két chỉ là một trong những tồn tại kéo dài nhiều năm của NASA, với những cơ sở vật chất xuống cấp nhưng cơ quan không đủ ngân sách để bảo dưỡng đúng cách, trong khi quốc hội Mỹ lại không muốn cắt giảm do để đảm bảo việc làm, theo Forbes.

Ông Donald Trump (phải) và cựu Phó tổng thống Mỹ Mike Pence từ trung tâm vũ trụ Kennedy của NASA quan sát vụ phóng rốc két Falcon 9 của SpaceX ở bang Florida tháng 5.2020. ẢNH: AFP

Giờ đây, khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sắp trở lại Nhà Trắng với lập trường cắt giảm chi tiêu chính phủ, kế hoạch tinh gọn NASA được dự báo có thể được hiện thực hóa. Ngoài ra, đồng hành trong chính phủ sắp tới của ông Trump còn có tỉ phú Elon Musk, nhà sáng lập Công ty vũ trụ SpaceX và sẽ quản lý Ủy ban giám sát hiệu quả chính phủ.

Bộ máy khổng lồ

Những người trong cuộc về chính sách không gian của đảng Cộng hòa cho rằng chính quyền ông Trump có thể đủ năng lực để đối mặt với bài toán khó: đóng cửa một số trong 10 trung tâm thực địa chính của NASA, điều được xem như bất khả thi trong nhiều thập niên qua do các yếu tố chính trị.

Tại Mỹ, NASA có 5.000 tòa nhà và các công trình với tổng trị giá khoảng 53 tỉ USD, với tổng diện tích hơn 54.000 ha trải dài khắp 50 tiểu bang, với phần lớn cơ sở dồn về 10 trung tâm thực địa. Chi phí để duy trì hoạt động của tất cả cơ sở trên ngày càng tạo gánh nặng cho NASA, khi một nửa số cơ sở được xây dựng từ thập niên 1960 để phục vụ sứ mệnh Apollo - đưa phi hành gia lên mặt trăng.

NASA cho biết 83% cơ sở hạ tầng của cơ quan này đã cũ hơn tuổi thọ dự kiến. Chi phí cho công tác bảo trì vốn bị hoãn nhiều lần đã đội lên hơn 3,3 tỉ USD và tăng 250 triệu USD mỗi năm.

Ông Casey Dreier, thuộc tổ chức phi lợi nhuận Planetary Society (Mỹ) chuyên nghiên cứu chính sách không gian, nêu rằng việc các cơ sở NASA trải dài khắp nước Mỹ là chiến lược có chủ đích của cựu Giám đốc NASA James Webb nhằm tối đa hóa sự ủng hộ chính trị cho cơ quan này, theo Forbes. 10 trung tâm thực địa của NASA trước đây hoạt động độc lập và có xu hướng cạnh tranh với nhau để thu hút việc làm, do đó dẫn đến trường hợp những hệ thống trùng lặp nhau giữa các nơi.

Trong số cơ sở thực địa có trung tâm Glenn (bang Ohio), trung tâm Ames (bang Bắc Carolina) và trung tâm Langley (bang Virginia) đều là những cơ sở có từ trước năm 1945 và nằm trong diện cân nhắc sáp nhập. Ngoài ra còn có trung tâm Stennis (bang Mississippi) còn nhiều bệ thử rốc két chưa được sử dụng. Lao động trong 4 cơ sở trên có khoảng 15.000 công chức cùng nhân viên thời vụ. Tính đến năm 2023, NASA có hơn 19.700 công chức trong biên chế và khoảng 50.000 nhân viên thời vụ.

Không đủ nguồn vốn để bảo trì cơ sở với quy mô khổng lồ, song nỗ lực tinh gọn NASA cũng thường bị quốc hội Mỹ cản trở, do những nghị sĩ có xu hướng bảo vệ việc làm tại những khu vực họ đại diện. Các hoạt động cắt giảm trong những năm qua tương đối nhỏ giọt. Kể từ năm 2010, NASA chỉ bỏ khoảng 64 ha sau những kế hoạch thoái vốn.

Người phát ngôn của NASA Jennifer Dooren cho biết cơ quan đang thực hiện một lộ trình chiến lược bao gồm việc thoái vốn trong 20 năm tới khi giải quyết "những thách thức do ngân sách bảo trì và xây dựng thiếu hụt đáng kể".

Ông Donald Trump phát biểu tại cơ sở NASA ở bang Florida tháng 5.2020

ẢNH: AFP

Ông Trump có thể làm gì?

Giới chuyên gia cho rằng để vượt qua sự phản đối từ quốc hội, ông Trump có thể cần cứng rắn thúc đẩy một đề xuất tương tự cách từng áp dụng cho quân đội, đó là thành lập ủy ban lưỡng đảng như Ủy ban Tái cơ cấu và đóng cửa căn cứ - được quốc hội lập ra để điều phối đóng cửa 5 căn cứ quân sự Mỹ giai đoạn năm 1988 - 2005. Tuy nhiên, trường hợp của NASA sẽ khó so bì với quân đội vốn có quy mô lớn hơn nhiều và có thể bù đắp.

Trong ngắn hạn, chính quyền ông Trump có thể cân nhắc cắt giảm chi phí cho NASA, với việc thành lập Ủy ban giám sát hiệu quả chính phủ (DOGE) với ông Elon Musk và doanh nhân Vivek Ramaswamey dẫn đầu, sẽ nghiên cứu khoản ngân sách nào của chính phủ đang không hiệu quả. Ông Trump cũng đã bổ nhiệm tỉ phú Jared Isaacman, một người bạn thân của ông Musk, làm lãnh đạo NASA nhiệm kỳ tới.

Ngoài ra, các chuyên gia trong ngành vũ trụ dự báo ông Trump sẽ thúc đẩy NASA và Bộ Quốc phòng Mỹ ký thêm hợp đồng với các công ty tư nhân bên ngoài, thay vì tự dùng vốn duy trì năng lực. Một ví dụ được đưa ra là loại bỏ rốc két Hệ thống phóng không gian (SLS) của NASA, tiêu tốn 4 tỉ USD cho mỗi lần phóng, và thay bằng rốc két Starship của SpaceX. Tuy nhiên, một lần nữa vấn đề việc làm, chẳng hạn cho nhân viên đang phát triển SLS sẽ trở thành trở ngại để các nghị sĩ quốc hội thông qua.

Một thành viên từng làm việc cho ông Trump trong quá trình chuyển giao NASA hồi năm 2016 nói với Forbes: "Mọi người đều thừa nhận NASA không cần đến 10 trung tâm thực địa. Câu hỏi được đặt ra là tổng thống sẽ cứng rắn đến mức nào".

Ông Trump kiện chính phủ Mỹ về việc thanh lý vật liệu xây tường biên giới Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump kiến nghị tòa án can thiệp việc chính phủ nước này đã bán các vật liệu xây dựng bức tường biên giới với Mexico vốn không sử dụng đến. Giới chức bang California tại bức tường biên giới với Mexico tại San Diego hôm 5.12. ẢNH: REUTERS Tờ The Hill ngày 21.12 đưa tin Tổng thống...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Trung Quốc thông báo điện đàm ông Tập-ông Trump, TikTok không qua ải Tòa Tối cao Mỹ09:17

Hàng loạt diễn biến trước lễ nhậm chức của ông Trump09:58

Bức điện tín hé lộ nỗi lo của Đức về ông Trump08:02

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Israel có Tổng Tham mưu trưởng quân đội mới

17:29:14 02/02/2025

Sau lễ bổ nhiệm, ông Halevi bày tỏ tin tưởng người kế nhiệm Eyal Zamir sẽ dẫn dắt IDF vượt qua những thách thức phía trước đồng thời cam kết hoàn thành việc bàn giao quyền chỉ huy IDF một cách chuyên nghiệp và hiệu quả trong những tuần ...

Iran 'khoe' căn cứ tên lửa mới dưới lòng đất

17:27:21 02/02/2025

Ngoài ra, Iran cũng công bố một mẫu tên lửa hành trình mới có tên Ghadr-380. Theo Tư lệnh Hải quân thuộc IRGC, Chuẩn Đô đốc Alireza Tangsiri, loại tên lửa này có khả năng chống nhiễu và tầm bắn hơn 1.000 km.

Lãnh đạo Mỹ, Ai Cập mong muốn đạt được hòa bình và ổn định ở Trung Đông

17:26:47 02/02/2025

Tổng thống El-Sisi đã mời Tổng thống Trump đến thăm Ai Cập để tăng cường quan hệ chiến lược giữa hai quốc gia và thảo luận về các vấn đề phức tạp cũng như các khủng hoảng mà Trung Đông đang phải đối mặt.

Ấn Độ công bố ngân sách quốc phòng kỷ lục

16:04:10 02/02/2025

Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự chú trọng của chính phủ vào việc hiện đại hóa lực lượng vũ trang mà còn nhấn mạnh quyết tâm tăng cường an ninh quốc gia trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị.

Sudan: RSF pháo kích khu chợ khiến hàng chục người thiệt mạng

16:00:08 02/02/2025

Lực lượng Vũ trang Sudan (SAF) thường xuyên cáo buộc RSF pháo kích quận Karari từ các vị trí của lực lượng này Bahri, một thành phố thuộc bang Khartoum.

Đụng độ tiếp diễn ở Syria làm nhiều người thiệt mạng

15:02:53 02/02/2025

Trong khi đó, vụ đánh bom xe cũng xảy ra tại thành phố Manbij. SOHR cho biết địa điểm phát nổ ở gần một vị trí quân sự. Trong số 9 người thiệt mạng cũng có các tay súng được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn song hiện chưa rõ con số chính xác.

Anh sẽ luật hóa đối với công cụ AI gây nguy hại cho trẻ

15:02:21 02/02/2025

Bộ trưởng Cooper nhấn mạnh rằng việc đề ra các luật mới nhằm bảo vệ trẻ em tránh khỏi các mối đe dọa ngày càng tăng trên không gian mạng khi công nghệ phát triển, cũng như đảm bảo an toàn cho các em trong cuộc sống hằng ngày.

Lý do Ukraine không hạ độ tuổi nhập ngũ dù bị Mỹ gây áp lực

15:00:30 02/02/2025

Kẻ thù có ưu thế hơn chúng ta, đặc biệt là về số lượng đạn dược. Nhân lực quan trọng, nhưng cuối cùng, phe nào có nhiều đạn hơn và có khả năng làm suy yếu lực lượng đối phương sẽ giành được lợi thế , Đại tá Kostenko phân tích thêm.

Lý do OPEC khó 'khuất phục' trước áp lực từ chính quyền Trump

14:50:21 02/02/2025

Dự báo nhu cầu toàn cầu về dầu trong năm 2025 sẽ tăng trưởng chậm lại, trong khi sản lượng ngoài OPEC cũng sẽ gia tăng. Điều này có nghĩa là bất kỳ sự gia tăng sản lượng nào từ OPEC cũng có thể gây ra tình trạng dư thừa trên thị trường.

Tác động từ việc Tổng thống Mỹ mạnh tay áp thuế với hàng hoá Canada, Mexico và Trung Quốc

14:48:40 02/02/2025

NEMA, đại diện cho ngành điện, đã thúc giục chính quyền Tổng thống Trump có cách tiếp cận thận trọng hơn đối với thuế quan. Họ nhấn mạnh rằng ngành điện và điện tử chiếm phần lớn hàng hóa xuất nhập khẩu của Mỹ.

Năm mới học 5 thói quen quản lý của Elon Musk để hiệu suất nhân 2, nhân 3

14:01:03 02/02/2025

Dưới đây là 5 thói quen quản lý thời gian của vị tỷ phú giúp mọi người đặc biệt là quản lý doanh nghiệp có thể học hỏi giúp tăng hiệu suất trong năm mới.