Ông Lý Quang Diệu trong mắt Cựu Đại sứ Việt Nam tại Singapore

Mai Hoàng Minh20:25 25/03/2015

“Khi Đồng chí Trương Tấn Sang hỏi về bài học lớn nhất làm nên sự “kỳ diệu” của Singapore, ông Lý Quang Diệu nói đại ý: 90% thành công là từ học hỏi kinh nghiệm của các nước khác, chỉ có 10% là của Singapore; nhân tố quyết định vẫn là con người…”, Cựu Đại sứ Nguyễn Đức Hùng kể lại.

Đất nước Singapore đang ngập tràn trong sự tiếc thương khi vị “cha đẻ” lập quốc Lý Quang Diệu qua đời. Con người ấy đã làm nên một “thương hiệu” Singapore đáng nể như ngày hôm nay.

Phóng viên Dân Trí đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Đức Hùng, Cựu Đại sứ Việt Nam tại Singapore (nhiệm kỳ 1996-1999), hiện là Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam-Singapore, người đã có dịp gặp ông Lý, về bài học thành công của quốc đảo sư tử mang dấu ấn của vị cố lãnh đạo này.

Ông Nguyễn Đức Hùng, Cựu Đại sứ Việt Nam tại Singapore, Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam-Singapore

Được biết, ông đã từng có dịp gặp Cố Thủ tướng Lý Quang Diệu, xin ông cho biết ấn tượng sâu sắc nhất của ông về ông Lý?

Tôi còn nhớ, trong nhiệm kỳ của mình tại Singapore, vào khoảng năm 1998, tôi đã có dịp được đón ông Trương Tấn Sang, khi đó là Bí thư Thành ủy Tp.Hồ Chí Minh (nay là Chủ tịch nước CHXNCN Việt Nam) sang thăm làm việc Singapore theo lời mời của ông Lý Quang Diệu (lúc này đã thôi làm Thủ tướng và giữ chức Bộ trưởng cao cấp của chính phủ Singapore).

Ông Lý Quang Diệu tiếp Bí thư Thành ủy Trương Tấn Sang ngay trong phòng làm việc được bài trí rất đơn giản trong lâu đài I-xta-na, nơi làm việc của Tổng thống và Thủ tướng Singapore, tọa lạc trên đường Ô-sát. Cuộc trao đổi diễn ra rất cởi mở, thẳng thắn và thú vị; tôi có cảm tưởng hai vị chính khách tâm đầu ý hợp, cùng chia sẻ nhiều vấn đề vĩ mô về chiến lược phát triển của khu vực, của quốc gia và những vấn đề vi mô liên quan quy hoạch quản lý đô thị.

Khi Đồng chí Trương Tấn Sang hỏi bài học lớn nhất làm nên sự “kỳ diệu” của Singapore hôm nay là gì, Ông Lý nói đại ý: 90% thành công của đất nước bắt nguồn từ sự học hỏi và áp dụng từ kinh nghiệm của những nước khác, chỉ có 10% là của Singapore; nhân tố quyết định vẫn là con người với những nỗ lực bền bỉ cộng với học vấn và sự rèn luyện của họ. Tôi nghĩ rằng điều đó đúng không chỉ với quốc đảo này mà cả với chúng ta và những dân tộc khác.

Trong nửa thế kỷ qua, mối quan hệ Việt Nam-Singapore đã đi từ ngờ vực, chia rẽ đến quan hệ đối tác chiến lược? Tại sao có sự chuyển biến ấy và theo ông, Cố Thủ tướng Lý Quang Diệu có vai trò gì trong việc làm chuyển biến mối quan hệ này?

Từ sau chiến tranh thế giới II, sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc đã làm sụp đổ hoàn toàn hệ thống thuộc địa của nghĩa thực dân ở Đông Nam Á. Cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do diễn ra dưới những hình thức khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện lịch sử của mỗi nước và tác động của những nhân tố bên trong cũng như bên ngoài khu vực. Hệ quả của sự phát triển đa dạng đó dã dẫn tới việc hình thành các thể chế chính trị, xu hướng phát triển khác nhau sau khi giành độc lập.

Vị trí địa lý đặc biệt của khu vực Đông Nam Á, sự lựa chọn chế độ chính trị khác nhau của các nước Đông Nam Á, khiến cho khu vực này trở thành một trong những khu vực đối đầu, tranh giành ảnh hưởng chính giữa Đông và Tây trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Song, từ sau khi Chiến tranh Lạnh chấm dứt, đặc biệt từ khi Việt Nam phá vỡ tình trạng bị bao vây cấm vận trong suốt thập kỷ 1980 của thế kỷ trước và gia nhập ASEAN thì cục diện Đông Nam Á đã có những thay đổi quan trọng. Đông Nam Á bước vào thời kỳ mới – thời kỳ hòa bình và hợp tác thay cho tình trạng đối đầu trong những thập kỷ trước.

Những cơ hội thuận lợi mới xuất hiện để các nước Đông Nam Á tập trung nỗ lực cho sự phát triển của mỗi nước và cả khu vực. Sự tập hợp của 10 nước trong tổ chức ASEAN ngày nay đã khẳng định một chân lý: hòa bình và sự phồn vinh của mỗi nước và của khu vực là không thể chia cắt.

Sự phát triển trong quan hệ giữa Việt Nam và Singapore là bước đi tất yếu trong xu thế liên kết hội nhập của ASEAN nhưng trước hết phải nhờ có tầm nhìn xa chiến lược vào xu thế phát triển của sự liên kết khu vực của các vị lãnh đạo hai nước mà tiêu biểu trong thời kỳ đó là Tổng bí thư Đỗ Mười, Thủ tướng Võ Văn Kiệt và Cựu Thủ tướng Lý Quang Diệu.

Sau này trong cuốn sách “Lý Quang Diệu: góc nhìn của một con người về thế giới”, ông Lý đã nhận xét rằng “Có nhiều cơ hội mới cho Việt Nam khi nước này tiến hành cải cách thị trường vào những năm 1980″, “Người Việt Nam là những người có năng lực, năng động ở Đông Nam Á”.

Ông Lý cũng hiểu rằng “Singapore phải chấp nhận thế giới sẵn có,Singapore quá nhỏ bé để có thể thay đổi được gì. Nhưng chúng ta (Singapore) có thể tối đa hóa không gian xoay sở của chúng ta giữa những “cây đại thụ” trong khu vực”, “Chúng tôi (Singapore) là người thực dụng…Cái này có hiệu quả không? Cứ thử và nếu nó hiệu quả, tốt thôi, cứ tiếp tục. Còn không, vứt nó qua một bên, thử cái khác. Chúng tôi không bị dính chặt với bất cứ một hệ tư tưởng nào cả” ( trả lời phỏng vấn New York Times, 29/8/2007).

Với cách tiếp cận như vậy về Việt Nam và về Singapore thì tầm cao của quan hệ đối tác chiến lược hôm nay giữa Việt nam và Singapore là sự phát triển tất yếu. Và quả thực, sự kết nối hai nền kinh tế năng động trong khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược đã và đang đưa lại những hiệu quả to lớn cho các chương trình phát triển kinh tế – xã hội của cả hai nước nói riêng và ASEAN nói chung.

Theo ông, đâu là những yếu tố quan trọng nhất để tạo nên tên tuổi của Singapore ngày nay? Điều này mang lại bài học gì cho Việt Nam?

Cách đây trên 150 năm, Singapore chỉ là một làng chài nhỏ bé, dân cư thưa thớt và là nơi trú ngụ của những tên cướp biển. Nhìn lại lịch sử phát triển của Singapore từ năm 1965 đến nay có thể thấy, sự thành công của đất nước này là sự tổng hòa của nhiều nhân tố: nhân tố quốc tế và khu vực, nguồn nội lực và ngoại lực. Những yếu tố tạo nên “thương hiệu” kỳ diệu của quốc đảo và cũng có thể là những bài học có ý nghĩa thiết thực cho chúng ta .

Thứ nhất chính khát vọng và nỗ lực vươn lên đóng vai trò quyết định dẫn đến thành công của một quốc gia nhỏ bé, không giàu có về tài nguyên.Với khát vọng vươn lên thoát ra khỏi tình trạng khó khăn và nghèo đói, Chính phủ Singapore đã tiến hành chiến lược công nghiệp hóa với hai giai đoạn: công nghiệp hóa thay thế nhập khẩu và công nghiệp hóa hướng ra xuất khẩu.Trong nhiều năm liên tục, quốc đảo có tốc độ phát triển vượt xa tốc độ phát triển trung bình của thế giới và có tỉ lệ lạm phát thấp hơn tỉ lệ trung bình của thế giới.

Thứ hai là chính sách: Thắng trong cuộc đua giáo dục, sẽ thắng trong kinh tế, chính sách đào tạo, trọng dụng nhân tài và đề cao vai trò của thế hệ trẻ. Trong quan điểm của cựu Thủ tướng Lý Quang Diệu, muốn xây dựng một ngôi nhà bề thế sang trọng và bền vững ắt phải có một nền móng vững chắc. Nếu lực lượng lao động của đất nước hay những vị trí cốt yếu trong cơ quan Chính phủ là những nhân tài thì bất cứ chính sách nào cũng có thể hoàn thành với kết quả vĩ đại. Trên nền tảng đó, Singapore sẽ nhanh chóng “hóa rồng” và là “một con rồng thực” chứ không chỉ là hiện tượng.

Video đang HOT

Singapore được đánh giá là quốc gia có chính sách thu hút nhân tài nước ngoài bài bản nhất thế giới. Điều này cũng dễ hiểu bởi ngay từ khi mới lên cầm quyền, cựu Thủ tướng Lý Quang Diệu đã xác định rõ nhân tài là yếu tố then chốt quyết định khả năng cạnh tranh và phát triển của nền kinh tế.

Thứ ba, đó là một thể chế trong sạch và một chính phủ tài năng. Để khẳng định vị trí lãnh đạo của mình, các nhà lãnh đạo Singapore xúc tiến việc thiết lập các mối quan hệ chặt chẽ với quần chúng nhân dân, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Đồng thời, việc xây dựng và duy trì một chính phủ trong sạch, không tham nhũng đã trở thành động lực để thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Thêm vào đó, hệ thống pháp luật chặt chẽ và trật tự xã hội nghiêm minh được thiết lập từ những thập niên đầu tiên và góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế của đảo quốc này.

Với triết lý hành động “dân chủ xã hội chủ nghĩa”, Chính phủ đã biến lý tưởng và sứ mệnh của mình thành thành quả cụ thể là người dân ai cũng có nhà ở và tách bạch rõ vai trò lãnh đạo của đảng cầm quyền và chức năng quản lý của nhà nước. Những cuộc đối thoại của công dân với Chính phủ Singapore diễn ra thường xuyên trong suốt 12 tháng mỗi năm với tên gọi bằng tiếng Anh là “The Singapore Conversation” là cầu nối đích thực giữa Chính phủ với người dân.

Ông Lý luôn đau đáu với tương lai của đất nước và dặn dò thế hệ mai sau, “đừng xem những gì được xây dựng nên là điều hiển nhiên, là thứ có sẵn”, “nếu bạn quên rằng đây chỉ là một hòn đảo nhỏ nơi mà chúng ta xây dựng nên một toà tháp cao 100 tầng, và có thể lên đến 150 tầng nếu bạn đủ thông thái. Nhưng nếu bạn tin rằng điều này là vĩnh cửu, thì toà tháp sẽ sụp đổ và bạn sẽ không thể nào có được cơ hội thứ hai.” ( Trả lời phỏng vấn New York Times, 13/9/2010).

Sau Lý Quang Diệu, đất nước và nhân dân Singapore lại lựa chọn cho mình những vị Thủ tướng xuất sắc, tài ba như Goh Chok Tong, Lý Hiển Long đã và đang tiếp tục đưa quốc đảo đi tới những đỉnh cao phát triển mới trong quá trình hội nhập toàn diện với khu vực và quốc tế. Nhờ vào sự kết hợp hài hòa những nhân tố này mà Singapore đã gặt hái được những kỳ tích trong tăng trưởng kinh tế.

Chính phủ có năng lực để thúc đẩy sự đồng thuận xã hội nhằm các mục tiêu phát triển chiến lược và dài hạn. Được coi là sự phát triển mới của mô hình phát triển Đông Á, tuy nhiên, con đường đi đến thành công của Singapore không thể sao chép một cách thiếu suy xét như Henri Ghesquiere, Giám đốc Trung tâm Huấn luyện khu vực củaQuỹ Tiền tệ Quốc tế tại Singapore, tác giả cuốn sách Bài học thành công của Singapore nhận xét: “Singapore là một điển hình, nhưng không phải để sao chép, nó chỉ có hiệu quả khi các quốc gia áp dụng những kinh nghiệm này phù hợp với tình hình, điều kiện cụ thể của đất nước mình”.

Trân trọng cảm ơn ông về cuộc phỏng vấn!

Nam Hằng

Thực hiện

Theo Dantri

Con gái Lý Quang Diệu trải lòng về người cha bình dị

Theo lời kể của con gái, thái độ với cuộc sống của nhà sáng lập Singapore có thể được tóm lại bằng những dòng thơ: "Cánh rừng rất đẹp, rất tối và rất sâu/ Nhưng tôi còn những lời hứa phải thực hiện/ Và hàng dặm đường trước khi yên giấc".

Cố Thủ tướng Lý Quang Diệu dắt tay con gái Lý Vỹ Linh trong một bức ảnh chụp năm 1962. (Ảnh: Straits Times)

Một ngày sau khi cố Thủ tướng Lý Quang Diệu qua đời, con gái duy nhất của ông, Tiến sỹ Lý Vỹ Linh, 60 tuổi, đã chia sẻ những lời tâm sự về người cha tuyệt vời của mình trên tờ Straits Times số ra hôm qua 24/3. Bà Vỹ Linh, người đang là Giám đốc bệnh viện thần kinh quốc gia Singapore, trước đây cũng từng đăng tải một số bài báo trên tờ Sunday Times, cho thấy những góc nhìn của bà về cha mình, nhà sáng lập Singapore Lý Quang Diệu.

Bố tôi là một người tham công tiếc việc

Đăng trên tờ Strait Times ngày 24/3/2015, một ngày sau khi cố Thủ tướng Lý Quang Diệu qua đời

Khi cả gia đình tôi ở trong bệnh viện khi bố sắp phải đặt stent động mạch vành, không ai nói với ai lời nào, không phải là do căng thẳng mà đơn giản vì chúng tôi rất bận.

Bố ngồi trên giường bệnh nhưng vẫn cặm cụi bên chiếc laptop. Bên cạnh ông, mẹ tôi kiểm tra giấy tờ, trong khi tôi cũng ngồi đó và giải quyết công việc bằng máy tính.

Bất kỳ ai đi qua và nhìn thấy cảnh tượng này, chắc sẽ không nghĩ rằng bố tôi sắp phải phẫu thuật tim. Năm ấy, ông 73 tuổi, là Bộ trưởng cố vấn cao cấp của chính phủ và ca phẫu thuật vẫn là một lý do không đủ lớn để buộc ông ngừng làm việc.

Tôi chưa từng thấy ông thể hiện cảm xúc lo lắng hay sợ hãi, ông luôn bình tĩnh để đối phó với thử thách. Bố là người không bao giờ mất bình tĩnh bởi ông nhận ra rằng có sợ hãi đi chăng nữa, cũng không thể thay đổi tình hình.

Để chèo lái một đất nước, sự đanh thép là cực kỳ cần thiết, và ông đã giữ vững phẩm chất đó trong 31 năm giữ chức Thủ tướng. Tuy nhiên, khi ở nhà, tính cách này có vẻ như không hữu dụng lắm.

Trong gia đình, tôi là người giống bố nhất về tính cách, và khi có hai cá tính mạnh trong một nhà, rất khó để có thể kiểm soát tình hình. Thế nên không phải lúc nào quan hệ của bố con tôi cũng tốt đẹp.

Hồi năm 2002, một bất đồng giữa hai bố con đã khiến tôi chuyển khỏi căn nhà trên đường Oxley Road. Bố tôi đã muốn tôi ngừng tập tạ vì ông thấy xương của tôi khá mỏng manh và tôi đã bị gãy xương quá nhiều lần.

Bố gọi tôi vào phòng làm việc và đưa ra cho tôi một "tối hậu thư". Ông bảo: "Các bác sỹ nói với bố rằng con sẽ bị liệt nếu tiếp tục tập tạ. Ngày nào con còn ở dưới mái nhà này, bố còn có trách nhiệm chăm sóc con".

Vì không muốn từ bỏ việc tập luyện, tôi đã chuyển ra ngoài sống, thực ra là tôi đến nhà anh Long (Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long). Hiển nhiên bố tôi không nghĩ rằng tôi sẽ quyết định như vậy. Nhưng sau đó ông nhận ra tôi đã là một người trưởng thành ở tuổi 47 và đã có khả năng tự đưa ra quyết định.

Do đó, vào năm sau, khi tôi báo với bố rằng tôi sắp tới một miệng núi lửa ở Hawai ngay sau khi được ra bệnh viện, phản ứng của ông đã rất khác. Bố tôi chỉ nói "Cẩn thận nhé".

Gia đình tôi sống kiểu thanh đạm

Đăng trên tờ Sunday Times ngày 5/8/2012

Lý Vỹ Linh tự nhận có cá tính mạnh mẽ giống cha bà, ông Lý Quang Diệu. (Ảnh: Straits Times)

Tôi lớn lên trong một gia đình trung lưu. Dù khá giả, bố mẹ dạy dỗ 3 anh em tôi phải tiết kiệm từ khi còn nhỏ.

Chúng tôi phải vặn vòi nước thật chặt, nếu cha mẹ mà nhìn thấy một 1 trong 3 anh em để vòi nước vẫn nhỏ giọt, chúng tôi sẽ bị phạt. Khi ra khỏi phòng, chúng tôi luôn nhớ phải tắt điện và điều hòa.

Tính tiết kiệm của bố tôi còn vượt xa việc tắt điện hay điều hòa, khi đi công tác nước ngoài, ông toàn tự giặt quần áo mặc trong, việc mà khi còn sống, mẹ tôi sẽ làm hộ khi đi cùng ông. Bố tôi phàn nàn rằng chi phí giặt đồ tại khách sạn 5 sao tốn kém quá, tiền công để giặt đồ đắt đúng bằng giá mua đồ mới.

Hồi năm 2003, chun một chiếc quần soóc tập chạy của bố tôi bị giãn. Mẹ tôi rất giỏi thay chun quần áo và đã từng thay chun quần cho bố nhiều lần, nên lần này bố tiếp tục nhờ mẹ.

Mắt mẹ lúc đó không tốt do bà từng bị đột quỵ trước đó. Dù vậy, bà nói với ông: "Nếu ông muốn tôi chứng tỏ tình cảm của tôi với ông, tôi sẽ thử làm". Thấy vậy, tôi vội nói: "Mẹ cô thư ký của con khâu vá rất giỏi, con sẽ nhờ bác ấy".

Bố mẹ và tôi thích những thứ quen thuộc. Ngôi nhà mà chúng tôi sống đã có hơn 100 năm tuổi.

Khi chúng tôi thuê người quản gia đầu tiên, ông Teow Seong Hwa, vào hơn 10 năm trước, ông ấy đã hỏi tôi: "Bố cô đã làm việc vất vả trong nhiều năm rồi. Sao ông ấy không hưởng thụ gì?".

Tôi giải thích rằng chúng tôi thấy cực kỳ thoải mái với ngôi nhà cổ và các nội thất cũ. Xa xỉ không phải là một điều cần được ưu tiên. Ông Teow đến nay đã trở thành một người bạn của gia đình chúng tôi, và đến giờ, ông đã hiểu chúng tôi hạnh phúc với lối sống giản đơn của mình.

Tôi có 3 cái đồng hồ Casio, 1 cái Seiko bố tặng từ 40 năm trước, 2 cái Tag Heuer cực đắt tiền của anh Long và anh Dương tặng. Nhưng tôi chỉ đeo đúng 1 cái Casio do bố tôi tặng nhiều thập niên trước đây mà hiện giờ vẫn chạy tốt. Tôi không bao giờ đeo cái khác, cho đến một đêm tôi làm rơi đâu đó, tìm khoảng 30 phút không thấy, tôi mới đeo một cái khác.

Tôi cũng rất giản dị về ăn mặc. Khi thấy tôi chỉ có 2 cái váy mua ở Indonesia từ hơn 20 năm trước, chị dâu và các bạn tôi đã mua cho tôi hơn 20 cái váy mới. Nhưng đến nay, tôi chỉ mặc 3 trong số đó, và cũng không bỏ 2 chiếc váy cũ đi. Không có gì khiến tôi thoải mái hơn áo phông và quần ngố.

Sống một cuộc sống không hối tiếc

Đăng trên tờ Sunday Times ngày 23/10/2011

Một tấm ảnh cũ của Tiến sỹ Lý Vỹ Linh chụp cùng cha mẹ khi bà 19 tuổi. (Ảnh: Straits Times)

Sau tất cả, bố tôi đã có một cuộc sống trọn vẹn, phong phú và đầy ý nghĩa.

Khoảng 20 năm trước, khi tôi vẫn còn trong độ tuổi lập gia đình, bố tôi đã có một cuộc nói chuyện nghiêm túc với tôi về chuyện này. Ông nói với tôi rằng khi có con gái sống cùng, mẹ tôi sẽ vui vì có người bầu bạn và có người chăm sóc lúc tuổi già đau yếu, nhưng khi bố mẹ tôi mất thì tôi sẽ cô độc lắm.

Tôi trả lời rằng: "Thà như thế còn hơn mắc kẹt trong một cuộc hôn nhân vô vị". Tôi chưa bao giờ hối tiếc về quyết định của mình.

Hai mươi năm sau, tôi vẫn đơn thân, sống cùng bố mẹ trong ngôi nhà của gia đình. Nhưng những ưu tiên trong cuộc sống của tôi đã thay đổi một chút.

Trước kia, tôi thường đi ra nước ngoài một mình để dự các hội thảo y tế hay đi du lịch. Nay tôi đi cùng bố tôi.

Cũng giống như những gì mẹ tôi từng làm lúc sinh thời, tôi đồng hành cùng cha để có thể chăm sóc ông, nhưng cũng là để có ông bầu bạn.

Lúc cuối đời, khi mẹ bị bệnh quá nặng không thể đi xa được, bố tôi đã rất nhớ một người bạn đồng hành luôn chia sẻ với ông mọi chuyện trong những ngày họp dài và mệt mỏi.

Ở tuổi 88, sau khi mẹ tôi mất không lâu, bố tôi không còn mạnh khỏe như trước. Kể từ năm 2008, sau khi mẹ tôi lại phải trải qua một cơn đột quỵ, tôi chứng kiến bố mình tiều tụy và yếu đi nhiều. Sau khi mẹ tôi mất, sức khỏe của ông đi xuống nhiều và phải mất 3 tháng ông mới có thể bình phục phần nào.

Dù không còn khỏe mạnh, nhưng ông rất muốn đi tới mọi ngóc ngách trên trái đất này bởi ông tin rằng trong các chuyến đi, ông có thể học hỏi điều gì đó và mang về làm lợi cho đất nước Singapore.

Lúc này chúng tôi đang thực hiện một chuyến đi dài 16 ngày vòng quanh thế giới... Dù với một người đàn ông khỏe mạnh ở độ tuổi 88, lịch trình chuyến đi này cũng quá dày đặc. Đối với một người đàn ông đang điều chỉnh mình sau cái chết của người vợ, sức khỏe đã yếu đi nhiều, chuyến đi này càng trở nên khó khăn hơn.

Nhưng bố tôi luôn cho rằng chúng ta phải tiếp tục tiến lên và bất kỳ ai đứng lại đều sẽ phải gánh chịu hậu quả. Nếu ông có thể làm điều gì đó có lợi cho đất nước Singapore, ông sẽ làm dù cho tuổi tác cao hay sức khỏe có yếu thế nào chăng nữa. Về phần mình, tôi luôn cố gắng đi cùng ông, khi không bận công việc để đảm bảo ông sẽ được nghỉ ngơi đầy đủ.

Tôi đã phải nhắc ông không nên khiến cơ thể quá sức vì các chuyến đi, hay lịch trình làm việc quá dày đặc. Vị thế đã thay đổi, tôi bây giờ lại là người nhắc bố tôi không tập thể thao hay làm việc quá sức. Và tôi cảm thấy buồn vì điều đó.

Bởi tôi và bố hoàn toàn khác nhau. Nếu tôi có vấn đề về sức khỏe, có lẽ bệnh nhân sẽ nhớ tôi nhưng các đồng nghiệp tại bệnh viện có thể thay tôi chăm sóc cho họ. Nhưng vị trí của ông tại Singapore không ai có thể lấp đầy.

Khi tất cả đã kết thúc, bố tôi - và cả tôi nữa, bất chấp bệnh tật, đều đã sống mà không hối tiếc. Và dù có phải đối mặt với thứ gì đi chăng nữa, thái độ của ông với cuộc sống có thể được tóm lại bằng những dòng trong bài thơ "Bên cánh rừng một buổi chiều tuyết trắng" của Robert Frost:

Cánh rừng rất đẹp, rất tối và rất sâu,

Nhưng tôi còn những lời hứa phải thực hiện,

Và hàng dặm đường trước khi yên giấc,

Và hàng dặm đường trước khi yên giấc.

Thoa Phạm

Theo Dantri/Straits Times, Sunday Times

Kỳ 1: "Chắp cánh" cho Singapore "hóa rồng" Cuộc bứt phá của Singapore gắn liền với tên tuổi và sự nghiệp của nhà lãnh đạo Lý Quang Diệu, người được Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon ca ngợi là nhân vật huyền thoại ở châu Á. Báo Quân đội nhân dân xin giới thiệu loạt bài về chính trị gia lỗi lạc này. Dù chỉ là một đảo quốc...