‘Ở Việt Nam, một triệu USD đã có thể sản xuất được phim tốt’

Từ doanh thu của “Bố già”, “ Lật mặt: 48h”, đạo diễn Aaron Toronto cho rằng thị trường phim Việt khắc nghiệt nhưng có thể mang lại lợi nhuận cao.

Chia sẻ với Zing sau khi phim Bố già đạt gần 400 tỷ đồng, Lật mặt: 48h thu hơn 150 tỷ đồng, đạo diễn Aaron Toronto đánh giá về tiềm năng của thị trường điện ảnh Việt hậu Covid-19 và cái khó khi làm phim độc lập.

Aaron Toronto từng đứng sau thành công của nhiều tác phẩm nổi tiếng như Em chưa 18, Để mai tính, Tấm Cám: Chuyện chưa kể, Tèo em …

“Thị trường phim Việt khắc nghiệt nhưng vẫn có lợi nhuận cao”

- Anh đã hợp tác với nhiều nhà làm phim Việt nhưng đây là lần đầu thực hiện một dự án phim độc lập. Anh gặp những khó khăn gì?

- Hành trình để làm được bộ phim độc lập vô cùng khó khăn. Ban đầu, tôi tự lập công ty, kêu gọi vốn để làm. Vốn là nghệ sĩ, trước giờ tôi chỉ quen viết kịch bản và làm phim. Nhưng cuộc đời không cho phép mình làm thứ bản thân muốn, mà phải làm thứ mình không muốn.

Tôi không muốn mở công ty, cũng không có kỹ năng để kêu gọi vốn đâu. Nhưng làm trong nghề đã lâu, tôi cần tìm con đường riêng của mình. Để thực hiện được bộ phim, không còn cách nào khác, tôi phải kêu gọi được vốn. Nếu mình không làm, không ai tự nhiên mang tiền đến. Nhưng khi đã làm được thì cảm giác mình như một con cá biết leo cây vậy.

Thực hiện bộ phim theo đúng ý tưởng của mình, nếu thắng, điều đó là quá tốt. Nhưng nếu thua, tôi nghĩ là do mình, không thể đổ lỗi cho ai khác.

Đạo diễn Aaron Toronto sống ở Việt Nam 16 năm qua.

- Theo anh, đâu là hướng đi với các nhà làm phim độc lập ở Việt Nam?

- Tôi nghĩ có hai hướng mà các nhà làm phim độc lập nên nghĩ tới. Thứ nhất, các nhà làm phim trẻ cần can đảm theo đuổi đề tài mà bản thân tâm đắc. Đề tài đó phải phản ánh được tiếng nói trong xã hội. Bố già dù không phải phim độc lập nhưng đạt doanh thu cao vì chạm đến vấn đề trong xã hội, vấn đề mọi người đang gặp phải.

Thứ hai, nhà làm phim độc lập có thể tìm đến những quỹ hỗ trợ điện ảnh. Ở các nước, họ thường lập quỹ hỗ trợ cho các nhà phim độc lập. Trong khi ở Việt Nam, quỹ này chưa phổ biến.

Cuối cùng, điều tiên quyết vẫn là ở sáng tạo của bản thân mình thôi. Và chúng ta đều phải xác định nghệ thuật là con đường khó khăn.

- Sang Việt Nam sống từ 20 năm trước. Anh nhìn nhận thị trường phim ảnh Việt có những thay đổi gì?

- Thị trường điện ảnh Việt khá khả quan đó. Tôi thấy những phim Việt làm tốt vẫn có thể cạnh tranh với bom tấn của Hollywood ở thị trường nội địa. Vừa qua, phim Bố già, Lật mặt: 48h đều có doanh thu hàng trăm tỷ đồng. Có thể thấy thị trường phim Việt khắc nghiệt nhưng vẫn thu lợi nhuận cao.

Việt Nam hiện vẫn là một trong những nước sản xuất phim mang lại lợi nhuận cao. Chẳng hạn, nhà sản xuất Bố già bỏ một triệu USD làm phim nhưng đã thu được gần 400 tỷ đồng. Và ở Việt Nam, một triệu USD có thể sản xuất được một phim tốt, còn tại Mỹ, số tiền này như muối bỏ bể.

Anh đánh giá thị trường phim Việt tiềm năng.

- Khó khăn của các nhà làm phim Việt còn ở khâu kiểm duyệt phim. Phim của anh thì sao?

- Đêm tối rực rỡ là phim khó coi, có thể gây tranh cãi. Nhưng điều đó phù hợp với tổng thể câu chuyện, không phải câu view bán vé. Cục điện ảnh cũng hiểu được giá trị, ý nghĩa tích cực của phim nên không cắt nhiều.

“Áp lực khi làm một bộ phim về văn hóa Việt Nam”

- Vì sao anh chọn chủ đề đám tang của người Việt khi thực hiện “Đêm tối rực rỡ” – bộ phim đầu tay?

- Lúc mới sang Việt Nam, tham dự một đám tang, tôi đã rất bất ngờ. Tôi thấy có nhiều nghi thức và quy trình, cũng như rất nhiều sắc thái trên gương mặt người đến dự. Gia đình tổ chức nghi lễ tiễn đưa người đã mất một cách long trọng. Tôi thấy đau thương, mất mát vẫn ở trong tim mỗi người nhưng khung cảnh đám tang hoàn toàn không bi lụy.

Đó là thời gian các thành viên trong gia đình tụ họp, tưởng nhớ người đã mất. Đám tang ở miền Bắc khác miền Nam. Lễ tang trong phim là hình ảnh một đám tang ở miền Nam, có màn biểu diễn của người chuyển giới.

Tôi muốn khai thác câu chuyện trong đám tang bởi ở đó chứa đựng những mâu thuẫn đỉnh điểm. Ở bên ngoài ai cũng tỏ vẻ đau buồn, bi lụy nhưng bên trong là những cuộc đấu tranh tâm lý giữa các thành viên.

- Một người Mỹ làm phim về chủ đề khá địa phương, vấn đề văn hóa của Việt Nam, anh đã có sự chuẩn bị gì?

- Tôi đã nghiên cứu văn hóa đám tang của người miền Nam kỹ trước khi bắt tay viết kịch bản. Người đồng hành cùng tôi khi viết kịch bản cũng là bà xã Nhã Uyên. Tiếp đó, trong quá trình chuẩn bị, quay, dàn dựng, tôi luôn làm việc với ê-kíp người Việt và tôn trọng ý kiến của mọi người khi được góp ý. Tôi quan niệm không ngừng học hỏi và tiếp thu để có bộ phim chân thật nhất.

Để thực hiện cảnh đám tang, tôi thuê một nhà quàn để họ lo liệu mọi việc đúng như lễ tang trong thực tế.

Đạo diễn người Mỹ khen ngợi diễn xuất của diễn viên sân khấu.

- Trước đây, nhiều đạo diễn Việt kiều làm phim bị đánh giá chưa thật sự thuần Việt. Anh có ngại tác phẩm của mình bị gắn mác “con lai”?

- Tôi là người nước ngoài, không hiểu rõ văn hóa Việt Nam nên tất nhiên gặp nhiều khó khăn. Vì không rõ văn hóa Việt nên tôi phải nghiên cứu để hiểu hơn. Hơn thế, cả ê-kíp đều là người Việt. Tôi xác định khi làm phim phải tôn trọng văn hóa Việt, tôn trọng ý kiến của ê-kíp nếu được góp ý.

Tôi tự tin ở tác phẩm của mình nhưng sai sót là không thể tránh khỏi được. Tôi tin người xem đều cảm thấy phim chân thật.

- Ở “Đêm tối rực rỡ”, Nhã Uyên đóng vai chính. Có thể nói cô ấy là vợ anh nên được ưu ái?

- Uyên là người tốt nhất để đóng vai này. Tuy nhiên, trước khi được chọn, cô ấy cũng phải casting như các diễn viên khác. Đến cast cho vai đó, có nhiều diễn viên nổi tiếng. Cuối cùng, cô ấy là người hợp vai nhất. Tôi muốn tìm người phù hợp nhất cho vai diễn. Tôi không mang cảm tính vào công việc.

Trên phim trường, cô ấy cũng làm việc chuyên nghiệp. Mối quan hệ vợ chồng khác hoàn toàn mối quan hệ giữa đạo diễn và diễn viên. Và chúng tôi luôn tách biệt vai trò. Có những phân đoạn, tôi và Uyên phải bàn bạc, tranh luận khá lâu mới tìm được tiếng nói chung. Chúng tôi tôn trọng sáng tạo, công việc của nhau.

Tác phẩm đầu tay của Aaron Toronto có kinh phí gần 10 tỷ đồng.

- Làm việc với diễn viên Việt, anh đánh giá họ thế nào?

- Tôi giữ thái độ chia sẻ, phân tích với diễn viên trên phim trường. Sự quát mắng, nặng lời không phù hợp với người làm nghệ thuật. Tôi nghĩ tâm lý của diễn viên rất nhạy cảm. Máy móc, công cụ mình có thể thấy, điều chỉnh được. Nhưng diễn viên là con người với tâm lý khó nắm bắt. Do đó, mình phải cho đi trước, mới nhận được.

- Trong phim, anh chọn nhiều diễn viên xuất thân từ sân khấu. Vì sao vậy?

- Dàn diễn viên trong phim của tôi không phải ngôi sao nhưng họ đều diễn giỏi, xuất thân từ sân khấu. Tôi nghĩ sân khấu là lò đào tạo diễn xuất tốt. Đó là lý do nhiều diễn viên giỏi đều đi lên từ sân khấu.

Tôi cho rằng quan niệm diễn viên sân khấu thường diễn lố là sai. Sân khấu cũng như điện ảnh, diễn giả cứ là diễn giả, không thể đổ lỗi cho hoàn cảnh. Diễn trên sân khấu cũng cần chân thật chứ.