Nước xuất khẩu dầu, dân thiếu nhiên liệu

Hôm 1-1-2012, Nigeria – nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất châu Phi – đã quyết định chấm dứt trợ giá nhiên liệu. Ngay lập tức, giá xăng tăng gấp đôi, người dân Nigeria giận dữ xuống đường biểu tình đòi “Chiếm lấy Nigeria” phản đối quyết định trên của chính phủ.

Người dân biểu tình tại quảng trường King, thành phố Benin hôm 5-1

Sau khi giá xăng tăng vọt từ 65 naira /lít lên ít nhất 141 naira/lít (tương đương 0,66 euro hoặc 0,96USD), phong trào “Chiếm lấy Nigeria” bắt đầu lan rộng khi người dân biểu tình đòi chính phủ bãi bỏ quyết định dỡ bỏ trợ giá nhiên liệu. Cảnh sát đã phải trấn áp và bắt giữ nhiều người. Ít nhất 1 người thiệt mạng trong tình trạng bất ổn này là sinh viên Muyideen Mustafa, 23 tuổi, được cho là bị cảnh sát bắn tại Ilorin, bang Kwara.

Trong vòng 5 năm qua, người dân Nigeria chỉ phải trả 65 naira (40 USD) mỗi lít xăng trong khi các nước trên thế giới đang phải chịu giá xăng tăng lên đáng kể. Chính phủ đang nỗ lực điều chỉnh lại khu vực dầu mỏ và cho rằng việc trợ cấp tiêu thụ dầu mỏ chỉ làm thất thoát ngân sách. Rất nhiều ý kiến cho rằng người được hưởng trợ cấp duy nhất ở đây là những nhà nhập khẩu nhiên liệu. Trong khi đó, chính phủ cho rằng động thái dỡ bỏ trợ cấp nhiên liệu sẽ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước hơn 1.000 tỷ naira (tức 6,13 tỷ USD) trong năm 2012.

Nigeria sản xuất khoảng 2,4 triệu thùng dầu thô mỗi ngày nhưng vẫn phải nhập khẩu 70% xăng dầu từ các nước như Anh hay Venezuela bởi các nhà máy lọc dầu của Nigeria hoạt động không mấy hiệu quả. Người dân Nigeria tức giận bởi họ cho rằng chính phủ đã đưa ra kế hoạch mà không tính đến việc dỡ bỏ trợ giá nhiên liệu sẽ ảnh hưởng đến mức sống tại đất nước này như thế nào. Giá vận tải, thực phẩm, thuốc men, thuê nhà, học phí cũng sẽ bị ảnh hưởng theo.

Ông Feyi Fawehinmi, một nhà phân tích, cho rằng động thái vội vàng này của chính phủ Nigeria giống như “nhổ răng mà không có kìm”. “Chính phủ không thể biết bao nhiêu doanh nghiệp sẽ phá sản hay thậm chí bao nhiều người sẽ chết. Sức ảnh hưởng sẽ rất sâu rộng”, ông Fawehinmi nói.

Nhiều người Nigeria cho rằng giá nhiên liệu rẻ là ích lợi duy nhất họ có được từ nguồn mỏ dầu của đất nước. Phần lớn người Nigeria sống trong nghèo khó với thu nhập chưa đầy 2 USD/ngày. Cơ sở hạ tầng yếu kém, tỷ lệ thất nghiệp cao và nguồn điện chập chờn. Người Nigeria thường dùng máy phát điện, nay nhiều người sẽ phải chịu cảnh sống trong bóng tối, đơn giản vì không có tiền mua nhiên liệu chạy máy phát điện. Trong khi đó, liệu người dân có được hưởng lợi sau đợt tăng giá nhiên liệu này?
Tình trạng bất ổn lan rộng tại đất nước này được cho là sẽ còn tiếp tục trong vài ngày tới khi người biểu tình kêu gọi giảm giá trở lại. Tuy nhiên chính phủ đã từ chối. Dự kiến sẽ có cuộc biểu tình quy mô lớn diễn ra vào ngày 9-1 tới.

Theo ANTD