Nước Anh có thể có Thủ tướng mới ngay trong hôm nay

Tiến trình đề cử ứng cử viên vào vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ thay bà Liz Truss sẽ kết thúc trong ngày 24/10 và nước Anh có thể có Thủ tướng mới ngay trong ngày nếu chỉ có 1 ứng cử viên nhận đủ ít nhất 100 đề cử từ các nghị sĩ của đảng Bảo thủ.

Tính đến tối 23/10, tức chưa đầy 24 giờ trước khi tiến trình đề cử kết thúc, hiện mới chỉ có 2 ứng cử viên tuyên bố chính thức tham gia cuộc đua vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ và Thủ tướng Anh là bà Penny Mordaunt, cựu Bộ trưởng Quốc phòng, lãnh đạo phe bảo thủ tại Hạ viện Anh và ông Rishi Sunak, cựu Bộ trưởng Tài chính, người từng thua bà Liz Truss trong cuộc bỏ phiếu lựa chọn lãnh đạo đảng Bảo thủ đầu tháng 9/2022.

Từ trái sang: Ông Rishi Sunak, bà Penny Mordaunt và ông Boris Johnson. (Ảnh: The Guardian)

Đánh giá của giới phân tích cũng như kết quả các cuộc thăm dò dư luận tại Anh trong vài ngày qua cho thấy, ông Rishi Sunak đang là ứng cử viên lớn nhất thay thế bà Liz Truss. Trong thông báo chính thức đưa ra chiều 23/10, ông Rishi Sunak tuyên bố nước Anh đang rơi vào một cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng và khẳng định mình có đủ năng lực để sữa chữa nền kinh tế, đoàn kết đảng Bảo thủ và cống hiến cho đất nước. Báo chí Anh cũng xác thực các nguồn tin và khẳng định, ông Rishi Sunak là người duy nhất đã có trên 100 đề cử từ các nghị sĩ đảng Bảo thủ, với ít nhất là 130 đề cử cho đến cuối ngày 23/10.

Trong khi đó, bà Penny Mordaunt, mặc dù là người đầu tiên tuyên bố ra tranh cử, nhưng được cho là vẫn chưa nhận đủ số đề cử cần thiết. Vì thế, theo quy chế bầu cử mới do Uỷ ban 1922 của đảng Bảo thủ công bố, nước Anh có thể sẽ có Thủ tướng mới ngay trong ngày hôm nay, 24/10, nếu chỉ có 1 ứng cử viên nhận đủ trên 100 đề cử từ các nghị sĩ đảng Bảo thủ.

Ẩn số lớn nhất trong cuộc đua ghế lãnh đạo đảng Bảo thủ Anh hiện nay là vai trò của cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson. Ông Boris Johnson đã cắt ngắn kỳ nghỉ và lập tức quay lại Anh sau khi bà Liz Truss từ chức và đang vận động quyết liệt nhằm giành sự ủng hộ của các nghị sĩ đảng Bảo thủ. Theo truyền thông Anh, ông Boris Johnson đã có các cuộc gặp với ông Rishi Sunak nhằm thảo luận liên minh nhưng không thành công, đồng thời cũng đã yêu cầu bà Penny Mordaunt rút lui nhưng bị bà Mordaunt từ chối.

Giới quan sát đánh giá, việc ông Boris Johnson quay lại đang tiếp tục gây chia rẽ lớn trong nội bộ đảng Bảo thủ và mặc dù được một số Bộ trưởng công khai ủng hộ, ông Boris Johnson sẽ gặp nhiều thách thức để có được ít nhất 100 đề cử của các nghị sĩ đảng Bảo thủ, những người đã ép ông phải từ chức cách đây hơn 3 tháng vì các bê bối liên quan đến tiệc tùng trong giai đoạn nước Anh phòng toả vì Covid-19. Hiện tại, ông Boris Johnson vẫn chưa chính thức tuyên bố ra tranh cử, dù giới quan sát cho rằng, ông sẽ buộc phải ra tuyên bố chậm nhất là trong sáng 24/10.

Ngay cả một số đồng minh chính trị thân cận với ông Boris Johnson trước đây cũng tỏ ý hoài nghi về khả năng ông Boris Johnson sẽ thành công khi quay lại. Ông Dominic Raab, cựu Ngoại trưởng Anh và Bộ trưởng Tư pháp Anh dưới thời ông Boris Johnson nhận định: “Thực lòng mà nói, tôi muốn thấy ông Boris Johnson quay trở lại tuyến đầu trên chính trường nhưng chúng tôi có một vấn đề lớn với scandal đã khiến ông ấy buộc phải từ chức và chỉ trong vài ngày thôi, chứ không cần đợi đến vài tuần, ông ấy sẽ lại phải chứng kiến các phiên điều trần được chiếu trên tivi, kể cả các phiên của chính ông ấy và ông ấy sẽ lại bị kéo trở lại với các rắc rối đó”./.