Núi lửa hình khiên lớn nhất Trái Đất nằm trên Quần đảo Hawaii

Các nhà khoa học đã xác định được núi lửa hình khiên lớn nhất thế giới ở quần đảo Hawaii, nó gần như không xuất hiện trên mặt nước của Thái Bình Dương.

Núi lửa này tên là Puhahonu, nằm ở khu Tượng đài Quốc gia Biển Papahanaumokuakea ở phía Tây Bắc quần đảo Hawaii.

lửa Mauna Loa trên Đảo Lớn của Hawaii từng được cho là núi lửa lớn nhất thế giới, tuy nhiên hiện nay các nhà nghiên cứu cho rằng núi lửa Puhahonu mới sở hữu danh hiệu này.

Các núi lửa hình khiên gần như được tạo thành hoàn toàn từ những dòng nham thạch, theo cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) cho biết. Khi các dòng dung nham chồng lên nhau, chúng tạo ra một hình mái vòm có độ dốc thấp, nhìn từ xa trông như một tấm khiên của chiến binh.

USGS cũng lưu ý rằng quần đảo Hawaii được tạo thành từ các núi lửa hình khiên, chẳng hạn như Kilauea và Manua Loa, là núi loại núi lửa hoạt động mạnh nhất thế giới. Kilauea đã thu hút sự chú ý trên toàn cầu khi nó bắt đầu phun dung nham vào năm 2018.

Trong tiếng Hawaii, Puhahonu có nghĩa là “con rùa nổi lên để thở”, một phần của núi lửa này bao gồm hai mỏm đá ở Thái Bình Dương mà trước đây được biết đến với cái tên là Các đỉnh nhọn Gardner. Tuy nhiên, phần lớn của núi lửa này lại chìm dưới nước.

Các nhà khoa học từ Đại học Hawaii, Khoa Khoa học và Công nghệ Trái đất và Đại dương (SOEST) đã khảo sát đáy đại dương dọc theo chuỗi núi lửa phần lớn chạy ngầm dưới biển của Hawaii, và phân tích đá trong bộ sưu tập mà trường này bảo quản. Phân tích của họ cho thấy Puhahonu lớn gần gấp đôi Mauna Loa.

Các nhà khoa học cũng tiết lộ rằng Puhahonu là núi lửa hình khiên nóng nhất thế giới.

Bờ biển của đảo Hawaii ngày nay (5 núi lửa – bên phải) so với Puhahonu cổ đại (bên trái)

Michael Garcia, trưởng nhóm nghiên cứu và là cựu giáo sư ngành Khoa học Trái đất của SOEST cho biết: người ta từng cho rằng các điểm nóng tạo nên chuỗi núi lửa như Hawaii đã trải qua quá trình làm mát kéo dài một đến hai triệu năm, và sau đó chết đi. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu đã thấy rằng các điểm nóng có thể trải qua các xung gây ra sự tan chảy. Một xung nhỏ tạo ra cụm núi lửa Midway – bao gồm các núi lửa hiện nay đã dừng hoạt động, và một xung khác – lớn hơn nhiều – đã tạo ra Puhahonu.

Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Khoa học Trái Đất và Hành tinh .