Núi Chúa chính thức trở thành Khu dự trữ sinh quyển thế giới

Núi Chúa (tỉnh Ninh Thuận) chính thức trở thành Khu dự trữ sinh quyển thế giới, do UNESCO công nhận.

Núi Chúa, tỉnh Ninh Thuận chính thức trở thành Khu dự trữ sinh quyển thế giới. Ảnh: D.Q

Sáng 14/4/2022, UBND tỉnh Ninh Thuận tổ chức Lễ đón nhận Bằng công nhận Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa từ UNESCO. Cũng tại sự kiện này, tỉnh Ninh Thuận đã vinh dự đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia danh lam thắng cảnh Vịnh Vĩnh Hy từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Tại kỳ họp lần thứ 33, Hội đồng Điều phối Quốc tế Chương trình Con người và Sinh quyển diễn ra từ ngày 13-17/9/2021 tại Abuja, Nigeria, hồ sơ đề cử Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa, tỉnh Ninh Thuận đã được thông qua và chính thức được Tổ chức Giáo dục, Văn hóa và Khoa học của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Đây là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với những giá trị về cảnh quan thiên nhiên, đa dạng sinh học, giá trị văn hóa bản địa; đồng thời, thể hiện sự đánh giá cao của thế giới đối với các chính sách, cam kết và nỗ lực của Việt Nam trong việc phát triển, bảo tồn thiên nhiên, văn hóa bản địa và ứng phó với biến đổi khí hậu, thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững trong Chương trình Nghị sự 2030 của Liên hợp quốc.

Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa, tỉnh Ninh Thuận, có tổng diện tích 106.646,45 ha, hội tụ đầy đủ 3 không gian: rừng, biển, bán sa mạc và là mẫu chuẩn duy nhất về hệ sinh thái rừng khô hạn đặc trưng và độc đáo của Việt Nam và Đông Nam Á. Đây là nơi sở hữu nhiều giá trị về đa dạng sinh học rừng, biển với các loài động, thực vật quý hiếm, cảnh quan thiên nhiên đa dạng mang những nét đặc trưng riêng của vùng khí hậu khô hạn ven biển của Ninh Thuận.

Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa là “ngôi nhà chung” của hơn 1.511 loài thực vật, trong đó có 54 loài được ghi trong Sách đỏ Việt Nam và Danh lục đỏ thế giới (IUCN); 765 loài động vật, trong đó có 46 loài quý hiếm có tên trong Sách đỏ Việt Nam và Danh lục đỏ thế giới.

Ngoài ra, với ưu thế sở hữu 40 km đường biển bao quanh, Núi Chúa tự hào là nơi có rạn san hô ven bờ lớn nhất Việt Nam với trên 350 loài san hô và hàng trăm loài động vật biển.

Đặc biệt, Núi Chúa còn là nơi hiếm hoi xuất hiện nhiều loài động vật quý hiếm có tầm quan trọng quốc tế như rùa biển, voọc chà vá chân đen, cheo cheo lưng bạc, hiện đang được bảo tồn bảo vệ nghiêm ngặt. Nơi đây được các nhà khoa học đánh giá là nơi có khí hậu khắc nghiệt nhất Việt Nam với lượng mưa thấp, nắng nóng quanh năm đã hình thành nên một hệ sinh thái bán khô hạn đặc trưng; để thích nghi với thời tiết và khí hậu khô hạn thì các loài thực vật thường mang những đặc trưng điển hình đó là rụng lá về mùa khô, cây thấp lùn, lá nhỏ và dày, có răng cưa, nhiều gai để giảm quá trình thoát hơi nước như: xương rồng, trâm bầu, mùng quân ấn, lọ nồi ô rô, huyết giác, quyển bá xoắn…

Vườn quốc gia Núi Chúa còn được biết đến với cái tên “Thảo nguyên cây gai” có một không hai tại Việt Nam.

Nằm trong khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa còn có Vịnh Vĩnh Hy, là một trong 8 vịnh đẹp nhất Việt Nam được xếp hạng là danh lam thắng cảnh nổi tiếng. Ngày 7/1/2020, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 44/QĐ-BVHTTDL về việc xếp hạng Di tích quốc gia danh lam thắng cảnh Vịnh Vĩnh Hy thuộc xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận.

Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa và Di tích quốc gia danh lam thắng cảnh Vịnh Vĩnh Hy được công nhận sẽ góp phần quảng bá hình ảnh thiên nhiên, con người và văn hóa bản địa của tỉnh Ninh Thuận nói riêng và của Việt Nam nói chung với bạn bè quốc tế.

Những kết quả được ghi nhận không đơn thuần chỉ là danh hiệu, mà đây là cơ hội, tiền đề vững chắc để tỉnh Ninh Thuận xây dựng mô hình phát triển kinh tế – xã hội bền vững, gắn kết hài hòa, thân thiện giữa con người và thiên nhiên; kết hợp cân bằng giữa bảo tồn đa dạng sinh học gắn với phát triển kinh tế – xã hội và sinh kế cho Nhân dân.

Theo đó, tỉnh Ninh Thuận đã triển khai các chương trình, giải pháp bảo vệ, phục hồi các hệ sinh thái rừng, biển và các loài động, thực vật quý hiếm. Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa tập trung nguồn lực đầu tư vào các nghiên cứu, bảo tồn đa dạng theo hướng phát huy giá trị sinh thái thông qua các hình thức như phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghiên cứu khoa học, giáo dục môi trường và tham quan, nghỉ dưỡng nhằm thu hút khách du lịch.

Song song đó, tỉnh Ninh Thuận cũng tập trung bảo tồn và khuyến khích phát triển các văn hóa phi vật thể như nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, nghề gốm, dệt thổ cẩm của dân tộc Chăm, Raglai; các lễ hội truyền thống như: đua ghe, hát lăng, thờ cá Ông của ngư dân ven biển. Đồng thời xây dựng mô hình giao khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng địa phương và hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển đổi cây trồng, hình thành vùng trồng nho.

Bên cạnh việc sở hữu các danh lam thắng cảnh được thế giới công nhận, Ninh Thuận còn có tiềm năng và lợi thế to lớn để phát triển nền kinh tế bền vững. Với mục tiêu xây dựng Ninh Thuận có nền kinh tế thích ứng và chuyển hướng mạnh sang nền kinh tế xanh, an toàn, bền vững, Tỉnh đã xác định “tăng trưởng kinh tế gắn bảo vệ môi trường; chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu; phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế so sánh của tỉnh về năng lượng sạch, du lịch đẳng cấp cao, nông nghiệp đặc thù ứng dụng công nghệ cao gắn với công nghiệp chế biến và kinh tế đô thị” sẽ tạo điều kiện thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế tỉnh hướng tới nền kinh tế xanh, thân thiện môi trường, thích ứng an toàn, thông minh với biến đổi khí hậu, giảm thiểu tiêu cực và tận dụng cơ hội do biến đổi khí hậu mang lại.