Nữ giám đốc kêu oan trong vụ khai thác ‘chui’ cả triệu tấn than
Bị đưa ra xét xử với cáo buộc khai thác “chui” hàng triệu tấn than, bị cáo Châu Thị Mỹ Linh, Giám đốc Công ty Yên Phước, cùng hàng loạt nhân viên kêu oan.
Ngày 19 và 20.10, sau 5 ngày tạm dừng, TAND tỉnh Thái Nguyên mở lại phiên tòa xét xử 33 bị cáo trong vụ án khai thác than trái phép với số lượng cực lớn, xảy ra tại mỏ than Minh Tiến (Thái Nguyên). Phần xét hỏi và tranh luận tiếp tục tập trung vào việc một số bị cáo kêu oan.
Bị cáo Châu Thị Mỹ Linh, Giám đốc Công ty Yên Phước, kêu oan tại tòa. Ảnh PHÚC BÌNH
Viện kiểm sát buộc tội, luật sư nói bị oan
Đại diện viện kiểm sát khẳng định, năm 2014, Công ty Yên Phước được UBND tỉnh Thái Nguyên cấp giấy chứng nhận đầu tư và giấy phép khai thác khoáng sản. Đến tháng 3.2019, Công ty Yên Phước “sang tay” cho Công ty Đông Bắc Hải Dương.
Giấy phép UBND tỉnh Thái Nguyên cấp cho Công ty Yên Phước thể hiện trữ lượng khai thác là hơn 136.000 tấn, công suất 8.500 tấn/năm. Thế nhưng, 2 công ty đã thỏa thuận với nhau sẽ khai thác với công suất tối thiểu lên tới 400.000 tấn/năm, gấp hơn 47 lần công suất được cấp phép.
Tính từ tháng 3.2019 – 8.2021, Công ty Đông Bắc Hải Dương đã khai thác khoảng 2,7 triệu tấn than và hơn 400.000 m 3 khoáng sản đi kèm. Thông qua đó, bị cáo Châu Thị Mỹ Linh thu lợi hơn 151 tỉ đồng, Công ty Đông Bắc Hải Dương thu lợi hơn 213 tỉ đồng.
Với những sai phạm đã nêu, đại diện viện kiểm sát đề nghị tuyên phạt bị cáo Linh 21 – 23 năm tù về 2 tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và mua bán, sử dụng trái phép vật liệu nổ. Hai anh em song sinh từng là “đại gia lan đột biến” Bùi Hữu Giang và Bùi Hữu Thanh (thành viên góp vốn Công ty Đông Bắc Hải Dương) bị đề nghị mức án 4 – 6 năm tù về 2 tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và mua bán trái phép hóa đơn.
Phản đối quan điểm của viện kiểm sát, luật sư bào chữa cho bị cáo Châu Thị Mỹ Linh cho rằng thân chủ của mình và nhiều nhân viên thuộc Công ty Yên Phước bị oan.
Luật sư viện dẫn Nghị định số 33/2017, với hành vi khai thác vượt công suất được phép, doanh nghiệp chỉ bị phạt tiền. Vì thế, trong trường hợp xác định Công ty Yên Phước khai thác vượt công suất, hành vi này chỉ bị xử lý hành chính chứ không thể hình sự hóa.
Và nếu xác định cá nhân phạm tội (bị cáo Linh và nhân viên) thì về luật, cơ quan tố tụng chỉ được phong tỏa tài sản cá nhân đó, cổ phần vốn góp, chứ không phải cấm hoạt động và thu hồi giấy phép toàn bộ các công ty bị cáo đó góp cổ phần.
Video đang HOT
Mỏ than Minh Tiến của Công ty Yên Phước tại Thái Nguyên. Ảnh CỔNG TTĐT THÁI NGUYÊN
Vẫn theo luật sư, quy chuẩn của Việt Nam xác định có 4 chủng loại than, gồm than cục, than cám, than bùn tuyển và than không phân cấp. Tuy nhiên, tại 5 bãi tập kết liên quan đến Công ty Yên Phước, kết luận giám định đều xác định là chủng loại than dưới mức chất lượng than không phân cấp. Dưới mức chất lượng than không phân cấp (loại thấp nhất trong quy chuẩn) thì không thể gọi là than, giám định viên đã tự ý “sáng tác” thêm một loại than mới không có trong quy chuẩn.
“Mỏ Minh Tiến được cấp phép 136.000 tấn nhưng thân chủ tôi bị cáo buộc khai thác vượt trữ lượng lên tới 2,7 triệu tấn, tức gấp 20 lần. Tôi đề nghị viện kiểm sát chứng minh 2,7 triệu tấn than có nằm dưới mỏ hay không, các anh phải chứng minh điều này, nếu chứng minh được thì bà Linh sẽ nhận tội”, luật sư nói.
Vụ án phức tạp, tòa nghị án kéo dài
Đối đáp với luật sư bào chữa, đại diện viện kiểm sát giữ nguyên quan điểm buộc tội. Kiểm sát viên khẳng định Bộ TN-MT đã phân công những thành viên có kiến thức, kinh nghiệm tham gia giám định; họ chịu trách nhiệm pháp lý về nghĩa vụ và đánh giá chuyên môn của mình. Tại tòa, các giám định viên đã giải thích rõ về phương pháp, kết quả giám định.
“Kết luận giám định đảm bảo tính khoa học, có căn cứ để kết luận 3 triệu tấn đó đều là than. Còn cách gọi than hay xỉ hay xít, chỉ là cách gọi”, đại diện viện kiểm sát phân tích và cho rằng, luật sư bào chữa để gỡ tội cho thân chủ thì phải có căn cứ.
Các bị cáo trong vụ án bị cáo buộc khai thác “chui” hàng triệu tấn than. Ảnh PHÚC BÌNH
Về ý kiến cho rằng hình sự hóa vụ việc, đại diện viện kiểm sát nói các luật sư “quên mất” rằng khi xem xét hành vi khai thác vượt mức cho phép, nếu giá trị từ 500 triệu đồng trở lên là phải chuyển sang vụ án hình sự, giá trị dưới 500 triệu đồng thì mới được xử phạt hành chính.
Quá trình điều tra, cơ quan tố tụng đã lập bảng kê từng phiếu than, phiếu cân, số lượng than từng ngày, số xe, ghi rõ là than. “Đây là tài liệu các bị cáo tự lập trong quá trình phạm tội của mình, cơ quan điều tra không thể tạo lập ra được, tạo dựng, không thể bảo các bị cáo hay ép cung để các bị cáo khai ra những số liệu này”, kiểm sát viên tranh luận.
Vẫn theo đại diện viện kiểm sát, tài nguyên khoáng sản là tài sản công, thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Việc cấp quyền khai thác cho Công ty Yên Phước không có nghĩa doanh nghiệp “muốn làm gì thì làm”, mà phải thực hiện đúng giấy phép.
Giấy phép cấp cho Công ty Yên Phước nêu rõ sản phẩm sau khi chế biến được sử dụng làm nguyên liệu cho các ngành sản xuất vật liệu xây dựng, chất đốt trên địa bàn tỉnh và trong nước. Tuy nhiên, công ty đã độc quyền bán cho Công ty Đông Bắc Hải Dương, là trái quy định.
Vì vậy, kiểm sát viên bác bỏ quan điểm của luật sư khi cho rằng doanh nghiệp đã nộp thuế, phí nên tài sản là của doanh nghiệp, xử lý ra sao là quyền của họ.
Sau nhiều lượt đối đáp qua lại, cả viện kiểm sát, luật sư và bị cáo đều giữ quan điểm. Tòa tuyên bố kết thúc phần tranh luận. Do tính chất phức tạp của vụ án, tòa cần thời gian nghị án kéo dài 7 ngày và sẽ tuyên án vào chiều 27.10 tới đây.
Nữ giám đốc kêu oan đến cùng
Trong lời nói sau cùng, bị cáo Châu Thị Mỹ Linh kêu oan về cả 2 tội danh bị truy tố. Bị cáo nói đã bỏ hàng trăm tỉ đồng đầu tư vào mỏ nhưng khi khai thác phát hiện toàn đá xít, đá phế thải, “không phải 3 tấn đào lên đều là than”. Nữ giám đốc khẳng định luôn kêu oan và chưa bao giờ nhận tội như viện kiểm sát tranh luận.
Ngoài bà Linh, hàng loạt bị cáo là nhân viên Công ty Yên Phước cũng kêu oan, đề nghị hội đồng xét xử tuyên trả hồ sơ yêu cầu điều tra lại vụ án.
Trong khi đó, hai anh em “đại gia lan đột biến” Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang thừa nhận hành vi sai phạm, mong được xem xét giảm nhẹ hình phạt.
Xét xử nhiều cựu quan chức Thái Nguyên và 'bà trùm' Châu Thị Mỹ Linh
Trong số 33 bị cáo bị đưa ra xét xử có nhiều cựu quan chức Thái Nguyên cùng "bà trùm" Châu Thị Mỹ Linh (Giám đốc Công ty CP Yên Phước).
Ngày 9/10, TAND tỉnh Thái Nguyên mở phiên tòa xét xử 33 bị cáo trong vụ án khai thác hơn 3 triệu tấn than trái phép tại mỏ than ở Minh Tiến, Đại Từ, Thái Nguyên.
Trong vụ án này, có 33 bị cáo bị truy tố về nhiều tội. Trong đó, các ông Nguyễn Ngô Quyết (cựu Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên); Nguyễn Văn Phong và Đỗ Huy Cương (cùng là cựu Trưởng phòng Kỹ thuật an toàn môi trường, Sở Công Thương tỉnh) bị truy tố tội Lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ.
Các bị cáo Nguyễn Thanh Tuấn (cựu Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên); Nguyễn Thế Giang (cựu Phó Giám đốc Sở); Lại Trung Hiếu (Phó Trưởng phòng Khoáng sản, Sở TN&MT); Cao Sỹ Linh (chuyên viên Phòng Khoáng sản) bị truy tố tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Liên quan đến vụ án, bà Châu Thị Mỹ Linh (Giám đốc Công ty CP Yên Phước) bị truy tố về các tội Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và Mua bán trái phép vật liệu nổ.
Các bị cáo tại tòa. Ảnh: CTV
Hai "đại gia than lậu" tại Quảng Ninh là anh em song sinh Bùi Hữu Thanh, Bùi Hữu Giang (cổ đông Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương) bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên" và "Mua bán trái phép hóa đơn.
Theo cáo buộc, Công ty CP Yên Phước (Công ty Yên Phước) vốn điều lệ 100 tỷ đồng, người đại diện pháp luật, Giám đốc là bà Châu Thị Mỹ Linh. Công ty này được UBND tỉnh Thái Nguyên cấp giấy chứng nhận đầu tư và giấy phép khai thác khoáng sản.
Tháng 3/2019, Công ty Đông Bắc Hải Dương và bà Châu Thị Mỹ Linh thỏa thuận việc khai thác than tại mỏ than Minh Tiến. Theo đó, Công ty Đông Bắc Hải Dương mua toàn bộ số than Công ty Yên Phước đã khai thác còn tồn tại ở mỏ với giá 9,95 tỷ đồng.
Công ty Đông Bắc Hải Dương trực tiếp khai thác than tại mỏ với công suất tối thiểu 400.000 tấn than/năm (gấp 47,05 lần trữ lượng được cấp phép).
Công ty Đông Bắc Hải Dương phải trả lợi nhuận cho Công ty Yên Phước theo tấn sản phẩm khai thác là 150.000 đồng/tấn than, 90.000 đồng/tấn bã sàng, 50.000 đồng/m3 đá đen.
Để tiêu thụ số than khai thác trái phép tại mỏ than Minh Tiến, Công ty Đông Bắc Hải Dương đã hợp thức hóa đầu vào bằng cách mua hóa đơn giá trị gia tăng của các doanh nghiệp tại Nam Định và Hải Phòng.
Cáo buộc cho rằng, "bà trùm" Châu Thị Mỹ Linh đã chỉ đạo khai thác, thỏa thuận, thống nhất ký hợp đồng dịch vụ, chuyển nhượng trái pháp luật để Công ty Đông Bắc Hải Dương khai thác trái phép than tại mỏ này với tổng khối lượng hơn 3,1 triệu tấn than và khoáng sản đi kèm.
Con số này gấp 23,4 lần tổng sản lượng được cấp phép của thời hạn 18 năm, vượt quá tổng sản lượng khai thác cấp phép là hơn 3 triệu tấn, vượt quá trữ lượng tính theo công suất khai thác năm (hơn 27 ngàn tấn), gấp 115,42 lần công suất được cấp phép tính thời gian 39 tháng khai thác.
Số than và khoáng sản đi kèm đã tiêu thụ được xác định là hơn 1,1 triệu tấn than, hơn 330 ngàn m3 bã sàng và hơn 95 ngàn m3 đá đen, với tổng trị giá hơn 174 tỷ đồng, thu lợi bất chính hơn 151 tỷ đồng.
Theo cáo buộc, để xảy ra việc khai thác trái phép than tại mỏ than Minh Tiến của Công ty Yên Phước trong thời gian dài, với số lượng rất lớn, gây thất thoát về tài nguyên, khoáng sản của Nhà nước có trách nhiệm của các cá nhân tại Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên trong việc thẩm định, cấp phép khai thác khoáng sản và thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản đối với Công ty Yên Phước.
Ông Nguyễn Ngô Quyết với nhiệm vụ, quyền hạn của người có thẩm quyền quyết định; các ông Nguyễn Văn Phong, Đỗ Huy Cương với nhiệm vụ, quyền hạn của người đề xuất, vì động cơ, mục đích tạo điều kiện cho doanh nghiệp, đã thẩm định, đồng ý và quyết định cấp Giấy phép sử dụng vật liệu nổ cho Công ty Yên Phước vượt hơn 9 ngàn kg/năm, trái quy định của pháp luật.
Các ông Nguyễn Ngô Quyết, Nguyễn Văn Phong, Đỗ Huy Cương còn để Công ty Yên Phước sử dụng bán trái phép hơn 9 ngàn kg thuốc nổ và hơn 40 ngàn kíp nổ, thu lợi bất chính hơn 3 tỷ đồng.
Phiên tòa dự kiến kéo dài trong 5 ngày.
Tạm dừng xét xử loạt cựu quan chức Thái Nguyên và 'bà trùm' Châu Thị Mỹ Linh HĐXX vụ khai thác hơn 3 triệu tấn than trái phép tại mỏ than ở Minh Tiến, Đại Từ, Thái Nguyên đã tạm dừng xét xử để triệu tập thêm người tham gia tố tụng. Từ ngày 9-13/10, TAND tỉnh Thái Nguyên đưa 33 bị cáo trong vụ án khai thác hơn 3 triệu tấn than trái phép tại mỏ than ở Minh...