Nơi người dân làm muối từ đất sét

Không sản xuất từ nguồn nước biển, người dân làng Teguidda-n-Tessoumt ở sa mạc Sahara có truyền thống làm muối rất đặc biệt.

Cách thành phố Agadez (Niger) khoảng 200 km về phía tây bắc, ngôi làng nhỏ Teguidda-n-Tessoumt có khoảng 50 gia đình. Dân số ở đây thường tăng giảm theo mùa. Họ là những người sống ở thị trấn Ingall gần đó, làm công việc sản xuất muối có truyền thống lâu đời. Nguồn muối chính ở Teguidda-n-Tessoumt không phải nước, vì khu vực sa mạc Sahara này không có biển trong hàng nghìn km xung quanh. Do đó, người dân đã làm ra những hạt muối quý từ đất sét.

Toàn bộ ngôi làng được đánh dấu bằng hàng trăm ao chứa đầy nước muối màu nhạt. Nằm xung quanh khu vực, những ngọn đồi nhỏ (một số cao 9 m) được tạo ra do sự lắng đọng đất sét từ quá trình khai thác muối nhiều năm. Quá trình sản xuất “ hạt ngọc nơi sa mạc” này có sự tham gia của cả đàn ông, phụ nữ và trẻ em.

Khoảng 20 suối nước có màu khá trắng tại đây là đất sét từ nơi chiết xuất muối. Đất sét có nhiều muối được đào lên và đưa đến các ao lớn. Các ao này có đường kính khoảng 1,8 m, chứa đầy nước suối. Một người đàn ông sẽ dậm chân lên đất sét để tạo ra hỗn hợp nước muối sền sệt và sau đó, để lắng các ao này trong vài giờ.

Các ao gạn muối như vậy có màu nâu khác nhau tùy thuộc vào màu ban đầu của đất sét, độ mặn dung dịch và mức độ kết tủa. Tảo phát triển trong một số ao cũng tạo màu sắc cho nước. Các ao cũng thay đổi tông màu khi những tia nắng Mặt Trời chuyển góc phản xạ.

Sau khi bùn lắng xuống, người ta dùng thau để gạn nước mặn và đổ vào các ao nhỏ hơn. Phần quy trình này do những người đàn ông đảm nhận, họ cũng là người có trách nhiệm bảo trì các ao. Công việc của phụ nữ là chắt lọc tinh thể muối. Sau đó, họ cần làm sạch kỹ lưỡng ao để sẵn sàng cho mẻ tiếp theo.

Nhiệm vụ của những đứa trẻ là đi quanh các ao nhỏ để giám sát quá trình kết tinh muối. Khi nước bốc hơi, các tinh thể muối hình thành trên bề mặt ao. Nếu không được kiểm soát, lớp vỏ mặn này sẽ ngăn chặn sự bay hơi tiếp diễn. Vì vậy, những đứa trẻ vẩy nước để làm vỡ lớp vỏ và làm cho các tinh thể chìm xuống đáy. Quá trình bay hơi tiếp tục cho đến khi chỉ còn lại những tinh thể muối quý.

Sau đó, muối được tạo hình thành khối hoặc bánh và phơi khô dưới ánh nắng Mặt Trời. Muối này được bán cho những người du mục và dân buôn đi qua ngôi làng. Người dân ở đây đổi muối lấy thực phẩm và các hàng hóa khác. Tuy nhiên, hầu hết muối được bán trong các chợ ở những thị trấn lớn tại rìa sa mạc. Muối thô từ Teguidda-n-Tessoumt thường không được sử dụng cho con người mà là chất bổ sung cho chế độ ăn của vật nuôi.

Đất sét còn sót lại được vớt từ các ao gạn rỗng và đổ ra khu vực gần đó, tạo nên vô số gò đất nằm rải rác trong khu vực.