“Nổ súng là phản ứng cần thiết của cảnh sát”

“Cho phép người thi hành công vụ nổ súng là phản ứng cần thiết để duy trì an ninh trật tự. Trường hợp người thi hành công vụ lạm quyền đến mức nguy hiểm cũng sẽ bị xử lý nghiêm khắc”, PGS. TS Trần Vi Dân, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công an nói.

Trao đổi với phóng viên Dân trí PGS. TS Trần Vi Dân, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công an cho biết, những đề xuất trong dự thảo Nghị định quy định các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ không có gì mới. Pháp lệnh 16 về sử quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã đề cập đến việc nổ súng của người thi hành công vụ.

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công an PGS. TS Trần Vi Dân (ảnh VNN).

Tình trạng chống người thi hành công vụ đã báo động đến mức phải cho phép người thi hành công vụ nổ súng trong một số trường hợp, thưa ông?

Hiện tượng chống người thi hành công vụ lẽ ra ngày càng phải giảm đi nhưng đáng tiếc gần đây nó có xu hướng diễn biến rất phức tạp. Chúng ta có thể nghe thấy hàng ngày, hàng giờ các vụ việc chống người thi hành công vụ. Việc đáng lo ngại đó cần phải có giải pháp cụ thể để bảo vệ tính mạng, sức khỏe, sự an toàn cho người thi hành công vụ trong đó có cả kiểm lâm, hải quan, biên phòng, cảnh sát biển… chứ không riêng gì cảnh sát giao thông.

Cũng phải nó rằng, Nghị định này không có gì mới, chỉ là hướng dẫn một cách chi tiết hơn để lực lượng công vụ áp dụng khi làm nhiệm vụ. Có hai văn bản cao hơn mà chúng tôi căn cứ vào đó để xây dựng Nghị định này. Thứ nhất, trong bộ Luật Hình sự có quy định việc phòng vệ chính đáng để chống trả lại một cách tương xứng những hành vi trái pháp luật, xâm phạm một cách trái phép… Tất nhiên, đi cùng với nó cũng có một số điều khoản quy định về việc vượt quá phòng vệ chính đáng. Thứ hai, Pháp lệnh 16 về sử dụng, quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ ban hành năm 2011 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng có đề cập đến việc nổ súng của người thi hành công vụ.

Ông khẳng định đưa ra quy định nổ súng vào đối tượng chống người thi hành công vụ là việc không thể trì hoãn?

Đưa ra những quy định cụ thể để người thi hành công vụ và các tổ chức áp dụng pháp luật bảo vệ bản thân họ là việc làm cần thiết. Đây cũng là phản ứng cần thiết của Nhà nước để duy trì an ninh trật tự. Ở đây, chúng tôi cũng muốn nói rằng xã hội phải có thái độ bảo vệ người thi hành công vụ khi họ thực thi đúng nhiệm vụ của mình và cũng phải phê phán, có biện pháp phù hợp nếu họ lạm quyền.

Nhưng không phải trường hợp chống người thi hành công vụ nào cũng được nổ súng, thưa ông?

Phải tùy theo tính chất của sự việc chứ không phải nổ súng một cách tràn lan, không phải mọi trường hợp có thể nổ súng. Dự thảo quy định rõ trường hợp nào mới được nổ súng. Nếu như hành vi chống người thi hành công vụ chỉ dừng ở lời nói, hành vi chửi bới, không có nguy cơ gây thương tích thì chắc chắn là không được nổ súng. Nhưng trên tay người chống đối cầm vũ khí nóng (lựu đạn, súng) hay vũ khí lạnh (dao, kiếm…) có khả năng gây thương tích nghiêm trọng hoặc chết người thì chắc chắn phải sử dụng biện pháp mạnh để vô hiệu hóa.

Công an Hà Nội thu súng trong người một đối tượng

Như ông nói quy định người thi hành công vụ chỉ được phép nổ súng trong một số trường hợp cụ thể nhưng nhiều người vẫn lo ngại xu hướng, khi có thêm quyền những cán bộ này có thể sẽ lạm dụng trong những trường hợp chưa cần thiết?

Có hai vấn đề khác nhau ở đây. Thứ nhất, trong quá trình thi hành công vụ, người thi hành công vụ đều được cơ quan có thẩm quyền xác định cụ thể nhiệm vụ và quyền hạn. Nếu làm sai, công dân có quyền khiếu nại các quyết định của người thi hành công vụ. Chứng minh được việc làm sai của lực lượng chức năng, người dân được bồi thường. Chúng ta đã có Luật trách nhiệm bồi thường Nhà nước quy định rõ, nếu người thi hành công vụ làm sai, cơ quan chủ quản phải bồi thường.

Mặt khác trong bộ Luật Hình sự cũng có những điều luật nghiêm khắc quy định việc xử lý những người thi hành công vụ nếu họ làm sai đến mức nguy hiểm.

Tôi cho rằng, pháp luật chúng ta tương đối hoàn thiện, đủ chặt chẽ, vấn đề là tổ chức thực hiện thế nào cho tốt hơn mà thôi. Còn nguyên tắc trong dự thảo Nghị định quy định các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ, quan điểm cơ quan soạn thảo là đưa ra những quy định để loại bỏ khả năng lợi dụng pháp luật, xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Nhiều ý kiến cũng băn khoăn về quy định lực lượng quân đội nơi gần nhất có trách nhiệm phối hợp để ngăn chặn, xử lý như trong dự thảo Nghị định đề xuất. Việc này được cảnh báo là nghiêm trọng hơn mức cần thiết, thưa ông?

Một hành vi chống người thi hành công vụ diễn ra quả tang, rõ ràng thì bất kể ai nhìn thấy cũng có thể bắt giữ, tước vũ khí. Bất kể anh là ai khi gặp hành động đe dọa lợi ích của mình, người khác đang diễn ra mà bàng quan đứng nhìn, không làm gì, tôi cho đó mới là cái đáng phê phán.

Xin cảm ơn ông!

Người thi hành công vụ được nổ súng trong trường hợp nào?

Dự thảo chỉ rõ: trường hợp có căn cứ thực tế để cho rằng hành vi chống người thi hành công vụ sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe, tài sản của người thi hành công vụ hoặc của người khác hoặc có dấu hiệu của một tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng thì người thi hành công vụ được sử dụng công cụ hỗ trợ, phương tiện kỹ thuật hoặc nổ súng trực tiếp vào người và phương tiện vi phạm để phòng vệ, tấn công, vô hiệu hóa hành vi chống người thi hành công vụ, kịp thời ngăn chặn hậu quả xảy ra và bắt giữ người có hành vi chống người thi hành công vụ.

Theo Dantri