Những thách thức đối với ông Putin nếu tái đắc cử Tổng thống Nga

Minh Thu12:41 11/12/2023

Xung đột Ukraine chưa có hồi kết, nhân sự chủ chốt trong giới lãnh đạo đã cao tuổi và cần thay thế là 2 trong số nhiều thách thức ông Putin đối mặt nếu tái đắc cử Tổng thống Nga.

Hôm 8/12, Tổng thống Vladimir Putin thông báo ông sẽ tái tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga vào tháng 3/2024.

Theo hãng tin Reuters, nhiều người cho rằng chiến thắng của ông Putin là điều có thể đoán trước. Tuy nhiên, nếu tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 5, ông Putin cũng sẽ phải đối mặt với nhiều lựa chọn và thách thức liên quan tới các vấn đề trong nước và quốc tế.

Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Reuters

Xung đột Ukraine

Sau hơn 21 tháng bùng nổ xung đột Nga – Ukraine, các lực lượng Nga đang nắm quyền kiểm soát khoảng 1/6 lãnh thổ Ukraine. Tình hình trên chiến tuyến trong năm qua không có sự thay đổi đáng kể, do cuộc xung đột đã chuyển sang thành cuộc chiến tiêu hao.

Một số nhà phân tích nhận định, ông Putin dường như tin thời gian đang ủng hộ ông. Bởi theo Moscow, các khoản hỗ trợ quân sự của phương Tây cho Ukraine sẽ giảm dần, nhất là khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào năm tới.

Nếu ông Trump chọn leo thang căng thẳng, ông Putin sẽ huy động nguồn nhân lực dự trữ dồi dào bằng cách tiến hành thêm một đợt tuyển quân mới. Hồi tháng 9/2022, ông Putin cũng đã hạ lệnh tuyển mộ 300.000 quân.

Tuy nhiên, ông Putin có thể biến xung đột Ukraine thành “cuộc xung đột đóng băng”, khi Nga cố gắng duy trì quyền kiểm soát lâu dài ở phía nam và đông Ukraine.

Chính sách đối ngoại

Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine khiến mối quan hệ giữa Moscow và phương Tây bị cắt đứt. Ông Putin đã thi hành chính sách kết thân hơn với Trung Quốc và Ấn Độ. Nga xem đây là một phần trong nỗ lực phá vỡ sự thống trị của Mỹ trong các mối quan hệ quốc tế, đồng thời xây dựng cái mà ông Putin gọi là “ thế giới đa cực”. Ngoài ra, Nga còn mở rộng quan hệ với châu Phi, Trung Đông, và châu Mỹ Latinh.

Trong những tháng gần đây, ông Putin còn có các cuộc gặp với giới lãnh đạo Triều Tiên và Iran, 2 nước vốn có mối quan hệ căng thẳng với Mỹ.

Nếu ông Putin tái đắc cử vào năm tới, ông có thể sẽ thúc đẩy thêm mối quan hệ của Nga với nhóm BRICS mở rộng. Bởi Moscow đang muốn sự hợp tác của BRICS không chỉ dừng lại ở thương mại, mà còn mở rộng sang các lĩnh vực mới như không gian, thể thao.

Vũ khí hạt nhân

Video đang HOT

Tổng thống Putin từng nhiều lần ca ngợi quy mô và khả năng của kho vũ khí hạt nhân do Nga chế tạo. Ông cho biết khả năng Nga có thể tiến hành thử nghiệm hạt nhân lần đầu tiên kể từ năm 1990 dưới thời Liên Xô cũ, nhưng Moscow sẽ không thử nghiệm trừ khi Mỹ làm như vậy.

Trong khi đó, triển vọng về một hiệp ước gia hạn hoặc kế thừa cho thỏa thuận New START nhằm hạn chế số lượng đầu đạn chiến lược mà Nga và Mỹ có thể triển khai hiện vẫn rất mờ mịt. New START cũng là hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân cuối cùng còn lại giữa Nga – Mỹ, và sẽ hết hạn vào tháng 2/2026.

Ảnh: Reuters

Thương mại và năng lượng

Kể từ khi xung đột Ukraine bùng nổ vào tháng 2/2022, Nga đã mất đa phần thị trường năng lượng lớn ở châu Âu. Để bù đắp, Nga đang kỳ vọng vào 3 dự án mới có quy mô lớn. Thứ nhất, một “trung tâm khí đốt” mới ở Thổ Nhĩ Kỳ giúp Nga định tuyến lại hoạt động xuất khẩu khí đốt. Thứ hai, đường ống mới có tên Power of Siberia 2 sẽ gúp Nga đưa thêm 50 tỷ m3 khí đốt mỗi năm đến Trung Quốc qua Mông Cổ. Thứ ba, việc mở rộng Tuyến đường biển phía Bắc nhờ băng ở Bắc Cực tan chảy giúp kết nối tỉnh cực bắc Murmansk gần biên giới Nga với Na Uy đến eo biển Bering gần Alaska.

Trong nhiệm kỳ mới, những thành tựu trong các vấn đề trên sẽ là thước đo quan trọng để đánh giá mức độ thành công của ông Putin trong nỗ lực giảm bớt tác động từ lệnh trừng phạt của phương Tây, và xoay trục thương mại Nga về phía đông.

Kinh tế trong nước

Theo ông Putin, nền kinh tế Nga vẫn trụ vững dù đối mặt với làn sóng trừng phạt của phương Tây. Vào tháng 10, GDP của Nga đã tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng mức tăng trưởng chủ yếu bắt nguồn từ gia tăng sản xuất quân sự. Quốc phòng và an ninh dự kiến sẽ chiếm khoảng 40% chi tiêu ngân sách của Nga trong năm 2024.

Tuy nhiên, hàng trăm nghìn người Nga bao gồm nhiều chuyên gia trẻ và chuyên gia công nghệ thông tin (IT) đã rời khỏi đất nước kể từ khi xung đột Ukraine bùng nổ, khiến Moscow rơi vào cảnh thiếu lao động trong các ngành công nghiệp chủ chốt.

Lạm phát ở Nga hiện ở mức trên 7% và lãi suất là 15%. Trong những năm cầm quyền, ông Putin nhận được sự ủng hộ lớn từ dư luận nhờ nâng cao được đời sống người dân, nhưng giờ đây mục tiêu này không hề dễ dàng.

Thay nhân sự cao tuổi

Hồi tháng 10, ông Putin đã đón sinh nhật lần thứ 71. Ông Putin sẽ kết thúc nhiệm kỳ 6 năm vào lúc 77 tuổi, nếu ông tái đắc cử Tổng thống Nga vào năm tới.

Tuy nhiên, một số quan chức hàng đầu trong bộ máy của ông Putin đều đã lớn tuổi hơn ông như Giám đốc Cơ quan an ninh liên bang (FSB) Alexander Bortnikov (72), Thư ký Hội đồng An ninh Nikolai Patrushev (72), và Bộ trưởng Ngoại giao Sergei Lavrov (73). Bộ trưởng Quốc phòng Soigu cũng đã 68 tuổi.

Dù rất ít khi thay đổi nhân sự trong bộ máy lãnh đạo, nhưng vấn đề tuổi tác có thể khiến ông Putin buộc phải làm điều này trong nhiệm kỳ mới.

Tổng thống Putin khẳng định phương Tây không thể ‘đè bẹp’ Nga

Nhìn lại các nhiệm kỳ Tổng thống của ông Vladimir Putin

Ông Vladimir Putin vừa tuyên bố sẽ tái tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga vào mùa xuân năm sau. Nếu đắc cử, ông sẽ tiếp tục đứng đầu nước Nga đến năm 2030.

Quyết định được Tổng thống Nga đương nhiệm Vladimir Putin đưa ra tại buổi lễ vinh danh các Anh hùng trong Ngày Tổ quốc hôm 8/12. Theo người phát ngôn Điện Kremlin, đây là một quyết định tự phát.

"Ông ấy đã được hỏi về vấn đề này và ông ấy đã trả lời câu hỏi đó. Nên đó là một quyết định hoàn toàn tự phát", ông Peskov nói. Ông Peskov cũng lưu ý rằng dù ông Putin đã tuyên bố tái tranh cử, ông ấy vẫn chưa phải là ứng cử viên chính thức vì vẫn cần hoàn tất một số thủ tục cần thiết như đăng ký làm ứng cử viên.

Ngoài ra, "Không" là câu trả lời của ông Peskov khi được hỏi liệu ông Putin có nói hay thảo luận về ý định tái tranh cử vào năm 2024 với những người đồng cấp nước ngoài trong một loạt các cuộc tiếp xúc ngoại giao gần đây của ông hay không.

Trước đó, hôm 8/12, ông Putin đã đồng ý tái tranh cử Tổng thống Nga trong cuộc bầu cử vào tháng 3/2024. Ông Putin đã được ông Artyom Zhoga, người đứng đầu ngành lập pháp ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng do Nga bổ nhiệm, yêu cầu làm như vậy khi Tổng thống Nga gặp gỡ những người tham gia buổi lễ tôn vinh Ngày Anh hùng Tổ quốc ở Điện Kremlin. Ông Zhoga sau đó đã kể lại cuộc trò chuyện với các phóng viên.

Nhiệm kỳ Tổng thống của ông Putin

Ông Putin, 71 tuổi, đang chuẩn bị cho lần tranh cử Tổng thống thứ 5. Nếu chiến thắng, ông sẽ giữ chức Nguyên thủ Quốc gia của Nga thêm 6 năm nữa, cho đến năm 2030.

Ông Putin lần đầu tiên được bầu vào chức vụ cao nhất của quốc gia vào năm 2000 với nhiệm kỳ 4 năm. Sau khi Tổng thống đầu tiên của nước Nga hiện đại là ông Boris Yeltsin từ chức vào ngày 31/12/1999, ông Putin được bổ nhiệm làm quyền Tổng thống.

Vào ngày 12/1/2000, ông đã được đề cử làm ứng cử viên cho cuộc bầu cử Tổng thống sớm, và ngày hôm sau ông Putin đã đồng ý tham gia, công bố quyết định tại quê nhà St. Petersburg, trong một bài phát biểu tại Đại học Quốc gia St. Petersburg.

Tổng thống Nga Vladimir Putin nói chuyện với các quân nhân Nga được trao huân chương nhân dịp Ngày Anh hùng Tổ quốc tại Sảnh St. George, Cung điện Grand Kremlin ở Moscow, Nga, ngày 8/12/2023. Ảnh: 9News

Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông Artyom Zhoga, người đứng đầu ngành lập pháp ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng do Nga bổ nhiệm. Ảnh: TASS

Ông Putin tuyên bố tái tranh cử trong cuộc bỏ phiếu năm 2004 khi ông đang tham gia một chương trình tọa đàm trên truyền hình vào ngày 18/12/2003. Khi hết nhiệm kỳ vào năm 2008, ông rời nhiệm sở vì theo Hiến pháp, ông không thể phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ liên tiếp. Ông Dmitry Medvedev được bầu làm Tổng thống mới của Nga và ông Putin trở thành Thủ tướng Nga.

Vào ngày 24/9/2011, ông Medvedev đề nghị Đảng Nước Nga Thống nhất ủng hộ đề cử ông Putin làm ứng viên cho cuộc bầu cử Tổng thống năm 2012. Ông Putin đã đồng ý, giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu và giữ chức Tổng thống trong 6 năm sau đó thay vì 4 năm, vì luật về nhiệm kỳ Tổng thống đã được sửa đổi.

Cũng như hôm 8/12, ông Putin vào năm 2018 không hề nêu rõ tham vọng tái tranh cử cho đến phút chót. Ông bày tỏ quan điểm rằng nếu việc tranh cử Tổng thống được công bố quá sớm sẽ gây bất lợi cho bộ máy nhà nước, khiến các quan chức trở nên tập trung vào chiến dịch tranh cử hơn là công việc thường ngày.

Với nhiệm kỳ hiện tại, sẽ kết thúc vào ngày 7/5/2024, ông Putin tuyên bố tranh cử Tổng thống tại cuộc gặp với các cựu chiến binh và công nhân của nhà máy ô tô GAZ vào ngày 6/12/2017 và đã đắc cử trong cuộc bầu cử năm 2018.

Cuộc bầu cử Tổng thống Nga năm 2024

Lần này, ông Putin tuyên bố tái tranh cử vào ngày 8/12, một ngày sau khi Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga ấn định ngày bầu cử chính thức. Ông Putin thừa nhận rằng trước đó ông đã suy nghĩ rất lâu và kỹ lưỡng về nhiệm kỳ Tổng thống tương lai của mình.

Theo luật ở Nga, các ứng cử viên Tổng thống có 20-25 ngày kể từ khi Hội đồng Liên bang ấn định ngày bầu cử để nộp hồ sơ đăng ký cho Ủy ban bầu cử trung ương (CEC), tùy thuộc vào việc ứng cử viên đó đang tranh cử với tư cách độc lập hay đại diện cho một chính đảng.

Lần này, Hiến pháp đã không còn cấm Tổng thống phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ liên tiếp. Những sửa đổi được thực hiện đối với Hiến pháp năm 2020 quy định rằng Tổng thống đương nhiệm có thể tranh cử trong cuộc bầu cử tiếp theo, bất kể trước đó đã phục vụ bao nhiêu nhiệm kỳ.

Chủ tịch Ủy ban bầu cử trung ương Nga (CEC) Ella Pamfilova (ở giữa). Ảnh: TASS

Về cuộc bầu cử vào năm tới, CEC hôm 8/12 đã thông qua một nghị quyết chính thức chỉ định ngày 15-17/3 là ngày tổ chức cuộc bầu cử Tổng thống, Chủ tịch CEC Ella Pamfilova tuyên bố tại cuộc họp của cơ quan bầu cử.

Bà Pamfilova cho biết trước đó rằng việc một cuộc bầu cử có thời gian bỏ phiếu kéo dài 3 ngày đã trở thành thông lệ ở Nga.

Tỉ lệ ủng hộ ổn định ở mức cao

Theo cuộc thăm dò mới nhất của Trung tâm nghiên cứu ý kiến công chúng toàn Nga (VTsIOM), 78,5% người Nga tín nhiệm ông Putin, trong khi tỉ lệ ủng hộ ông là 75,8%. Cuộc khảo sát được thực hiện từ ngày 27/11 đến ngày 3/12 với 1.600 người Nga trưởng thành.

Theo Tổ chức Ý kiến Công chúng (FOM), đa số người Nga (70%) ủng hộ khả năng đề cử ông Vladimir Putin cho nhiệm kỳ mới, một cuộc thăm dò được thực hiện từ ngày 12/10 đến ngày 13/11, bao gồm 6.100 người trưởng thành, cho thấy. Sự ủng hộ này, theo các nhà xã hội học, đã tăng hơn gấp đôi trong những năm gần đây.

Theo trang bne IntelliNews có trụ sở tại Đức, trước khi tuyên bố tái tranh cử, ông Putin đã xuất hiện nhiều hơn trên các phương tiện truyền thông nhà nước, khi thì đến thăm trẻ em bị bệnh trong bệnh viện, khi thì đi công tác đến các vùng của đất nước - rõ ràng là một động thái khởi động cho chiến dịch tranh cử chính thức.

Thượng viện Nga ấn định ngày chính thức để bầu tổng thống Thượng viện Nga đã ấn định ngày 17/3/2024 là ngày chính thức diễn ra cuộc bầu cử tổng thống của nước này. Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: AFP/TTXVN Theo đài RT ngày 7/12, trước đó, Tổng thống Vladimir Putin từ chối bình luận về khả năng tranh cử thêm một nhiệm kỳ nữa, nói rằng ông sẽ quay lại chủ đề này...