Những sân vận động tỷ USD ở Qatar sau World Cup

Sân vận động 974 sẽ được tháo dỡ sau chiến thắng của Brazil trước Hàn Quốc ở vòng 1/8. Một số công trình khác có thể được tái sử dụng.

Sân vận động Al Janoub, có sức chứa ít nhất 40.000 người, nằm ở thị trấn Al-Wakrah, nơi đội tuyển Anh đóng quân, cách trung tâm Doha khoảng 30 phút. Ảnh: Supreme Committee for Delivery & Legacy.

Sân vận động 974, có sức chứa 40.000 chỗ ngồi, được xây dựng từ 974 container tái chế ở Doha. 974 cũng là mã vùng quốc tế của Qatar.

Đây là nơi diễn ra 7 trận đấu của World Cup 2022, gần nhất là chiến thắng 4-1 của Brazil trước Hàn Quốc ở vòng 16 đội.

Qatar cho biết sân vận động này sẽ biến mất, nhưng không rõ khi nào điều đó xảy ra. Quốc gia vùng Vịnh sẽ sớm đăng cai Asian Cup, Asian Games, thậm chí có thể là Olympic, theo SCMP.

Xây mới 7 sân vận động

FIFA đặt ra tiêu chuẩn rõ ràng cho địa điểm tổ chức World Cup.

Đó là một sân vận động chính có sức chứa ít nhất 80.000 người cho trận chung kết; ít nhất một sân vận động khác có sức chứa 60.000 chỗ cho trận bán kết và một số sân vận động có sức chứa ít nhất 40.000 người. Cách đây 4 năm, quốc gia đăng cai Nga được cho phép có 2 sân vận động với sức chứa dưới 35.000 người.

Qatar lên kế hoạch có 12 sân vận động khi đấu thầu và giành quyền đăng cai World Cup 2022 vào năm 2010.

Khoảng 3 năm sau quá trình chuẩn bị dài hơi, dự án được cắt giảm xuống còn 8 sân vận động. 7 trong số đó được xây dựng từ đầu và sân vận động quốc tế Khalifa được cải tạo trước khi tổ chức giải vô địch điền kinh thế giới 2019.

FIFA chấp nhận điều này vì đơn giản là bóng đá Qatar không cần nhiều sân vận động mới như vậy. Các trận đấu trên sân nhà ở giải Qatar Stars League gồm 12 đội thường chỉ thu hút vài nghìn khán giả.

Lời hứa trong quá trình đấu thầu của Qatar là một số thép và ghế ngồi sẽ được quyên góp cho các quốc gia kém phát triển hơn cần cơ sở hạ tầng sân vận động.

Sân vận động Al Thumama ở Doha. Ảnh: AP.

Chi phí chính xác để xây dựng các sân vận động của Qatar là không rõ ràng. Tổng chi tiêu cho những dự án gắn liền với việc chuẩn bị cho World Cup ước tính 200 tỷ USD.

Qatar kiếm tiền nhờ 7 sân vận động mới với các chủ đề lấy cảm hứng từ văn hóa địa phương.

Sân vận động Lusail, có sức chứa 89.000 người, được mô phỏng theo chiếc bát làm thủ công. Sân vận động Al Bayt, có sức chứa 69.000 chỗ ngồi, giống như lều trên sa mạc của dân du mục. Sân vận động Al Thumama giống như chiếc mũ dệt.

Sân vận động Al Janoub, được thiết kế bởi nữ kiến trúc sư quá cố nổi tiếng Zaha Hadid, được cho là lấy cảm hứng từ những cánh buồm của chiếc thuyền đánh cá ngọc trai. Nhiều nhà quan sát nhận thấy sự khéo léo đầy nữ tính trong những đường cong bao quát của phần mái.

Toàn cảnh sân vận động Ahmad Bin Ali trước trận đấu bảng B giữa Mỹ và xứ Wales. Ảnh: AP.

Tất cả công trình này được xây dựng bởi hàng chục nghìn công nhân nhập cư, chủ yếu đến từ Nam Á, trong điều kiện lao động gây tranh cãi.

Số người chết hoặc bị thương trong các dự án liên quan đến giải đấu là không rõ ràng, một phần do Qatar không thu thập dữ liệu hoặc điều tra những trường hợp tử vong. Con số này được cho là lên tới hàng nghìn người.

Qatar cải cách hệ thống kafala ràng buộc người lao động với chủ sử dụng lao động, bao gồm cả các công ty xây dựng châu Âu, và áp dụng mức lương tối thiểu hàng tháng là 1.000 riyal Qatar (275 USD).

Tuy nhiên, các nhà hoạt động nhân quyền cho rằng Qatar không thực thi luật pháp đủ chặt chẽ.

FIFA cho thấy sự sẵn sàng chú ý đến lời kêu gọi thành lập quỹ bồi thường cho gia đình của những người lao động nhập cư bị chết và bị thương. Trong khi đó, chính phủ Qatar đã bác bỏ cáo buộc và ghi nhận nỗ lực của chính họ nhằm đảm bảo người lao động nhận được khoản lương chưa được chi trả của họ.

Kế hoạch hậu World Cup

Nhiều chi tiết không rõ ràng về số phận của những sân vận động sau giải đấu, chẳng hạn như các bộ phận sẽ đi đâu, nhưng một số sẽ được thu nhỏ lại.

Các nhà tổ chức World Cup Qatar cho biết sân vận động Lusail sẽ kết hợp “không gian cộng đồng gồm các trường học, cửa hàng, quán cà phê, cơ sở thể thao và phòng khám sức khỏe”. Al Bayt sẽ có khách sạn 5 sao, trung tâm mua sắm và phòng khám y tế thể thao.

Hai trong số các sân vận động sẽ được sử dụng bởi câu lạc bộ bóng đá địa phương. Cụ thể, sân vận động Ahmad bin Ali là sân nhà của câu lạc bộ Al Rayyan và Al Wakrah sẽ thi đấu tại Al Janoub.

Sân vận động quốc tế Khalifa vẫn sẽ là nơi diễn ra các trận đấu của đội tuyển quốc gia Qatar. Ảnh: AP.

Sân vận động quốc tế Khalifa vẫn tổ chức các trận đấu của đội tuyển quốc gia Qatar, bao gồm những trận trong khuôn khổ vòng loại World Cup 2026.

Một số sân vận động có thể được tái sử dụng cho Asian Cup tiếp theo, dự kiến diễn ra vào tháng 1/2024.

Qatar chính thức nhận quyền đăng cai sự kiện một tháng trước khi World Cup khởi tranh, thay thế cho Trung Quốc với lý do đại dịch Covid-19.

Có thể sân vận động 974 vẫn được sử dụng cho Asian Cup bắt đầu sau 13 tháng nữa.

Qatar cũng cần địa điểm để tổ chức Asian Games 2030, giải đấu thể thao thậm chí có nhiều vận động viên tranh tài hơn Olympic.

Sau đó, Qatar cũng ấp ủ kế hoạch giành quyền đăng cai Thế vận hội mùa hè ngay sau năm 2036.