Những sai lầm thường gặp khi nấu thực phẩm chay
Để nấu những bữa ăn ngon, bổ dưỡng và đa dạng, người mới ăn chay cần tránh phạm phải những sai lầm sau đây.
Ảnh minh hoạ: NDTV Food
Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận 35 trường hợp liên quan đến pate Minh ChayTừ vụ ngộ độc Pate Minh Chay: Báo động độc tố Botulinum trong đồ hộpCục An toàn thực phẩm thông tin về việc xử lý vụ Pate Minh Chay
(Bài viết trích dẫn quan điểm của Julia Moskin, chuyên gia mục ẩm thực của The New York Times)
Nhồi nhét quá nhiều tinh bột
“Một chế độ ăn dựa trên thực vật sẽ không hoạt động chính xác như chế độ ăn dựa trên thịt động vât,” Rich Landau, một đầu bếp và chủ nhiều nhà hàng chay ở Philadelphia và Washington, D.C cho biết. Nói cách khác, một bữa ăn chay lúc 7 giờ tối nhiều khả năng sẽ không thể giúp bạn no tới sáng hôm sau.
Vì vậy, cảm thấy đói chỉ vài giờ sau một bữa ăn chay không có nghĩa là bạn đã thất bại. Bạn chỉ cần ăn nhiều bữa phụ hơn nếu cảm thấy đói.
Dùng quá nhiều loại gia vị để tăng hương vị
Đối với những người ăn thịt, vị umami – hay vị ngọt thịt tự nhiên trong thịt và cá có tác dụng làm no. Vì vậy, khi thiếu mất hương vị này, chúng ta thường có xu hướng tẩm thêm gia vị có chứa umami vào các loại thực phẩm chay như ngũ cốc, đậu, salad và khoai tây.
Raquel Penzel, tác giả cuốn “Umami Bomb: bùng nổ hương vị với 75 công thức nấu ăn chay” – một cuốn sách mới về các công thức nấu ăn chay được xây dựng dựa trên các nguyên liệu giàu umami như cà chua nấu chín, nấm và pho mát Parmesan, cho biết: “Chỉ cần cho thêm một chút muối là bạn đã thành công trong việc tái tạo lại hương vị umami trong món ăn chay.”
Video đang HOT
Tiếp theo, Raquel khuyên rằng các đầu bếp nên thêm vào một số yếu tố như vị ngọt, nhiệt độ, khói và tính axit. Ớt bột xông khói Paprika là một “phù thuỷ hương vị” cho đồ ăn thuần chay, bởi đây là sự thay thế hoàn hảo cho hương vị của thịt xông khói. Bạn nên xào thực phẩm cùng với ớt bột Paprika ở cuối quá trình nấu nướng, để món ăn có được hương vị hấp dẫn nhất.
Bạn có thể mua ớt bột Paprika ở rất nhiều cửa hàng thực phẩm tại Việt Nam. (Ảnh: Shopee)
Hãy ướp và trang trí mọi thứ có thể, tốt nhất là với những thứ có độ giòn như các loại hạt và bánh mì nướng. Bên cạnh đó, hãy nêm gia vị cho nước dùng. Nếu không có nhiều thời gian, bạn có thể thêm vào một viên gia vị rau củ để thay thế.
Tránh các sản phẩm thay thế thịt và sữa mà không có lí do chính đáng
Mọi người thường nghi ngờ về các “sản phẩm thay thế lành mạnh” cho những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng. Trong khi đó, chất lượng của thực phẩm thay thế thịt và sữa đang ngày một nâng cao. Hơn nữa, những thực phẩm này cũng có những hương vị ngon đặc trưng. Hãy mạnh dạn đưa chúng vào thực đơn ăn chay của mình.
Hạt điều là một thực phẩm thay thế tốt cho thịt bò bít tết bởi hàm lượng protein khá cao. (Ảnh: Muscle and Fitness)
Hãy sử dụng rau đông lạnh nhiều hơn
Những người mới ăn chay thường được khuyên đến các siêu thị lớn một lần mỗi tuần, mua một lượng rau củ đủ cho cả tuần và chế biến số rau củ đó cùng một lúc. Việc này sẽ rất tốn thời gian, bởi dù gì thì bạn vẫn phải tự tay chế biến tất cả những gì mình đã mua.
Nếu muốn đa dạng thực đơn cho những bữa ăn chay, bạn sẽ phải chuẩn bị các loại rau củ được nấu sẵn. Bhavna Patel, một Youtuber nổi tiếng về đồ chay và thuần chay, đã chia sẻ rằng thực đơn đồ chay của gia đình chủ yếu dựa vào rau củ đông lạnh tự làm. Các loại rau củ này có thể được rã đông dễ dàng khi được đun sôi cùng nước muối. Sau khi cắt và gọt, bạn vẫn có thể đông lạnh chúng và đựng trong các hộp có nắp đậy. Hãy chọn một nhãn hiệu rau đông lạnh uy tín, và bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian nấu nướng của mình.
Bhava Patel trong một video hướng dẫn nấu đồ chay trên kênh Youtube Bhava’s Kitchen and Living của mình. (Ảnh: YouTube)
Đừng cố gắng nấu quá nhiều món trong một bữa
Chế biến rau củ sẽ tốn nhiều công sức hơn. Bạn không thể chỉ mở bao bì, thêm vào chút muối, thái nhỏ rồi đặt ngay lên đĩa. Bạn còn phải rửa kĩ, gọt, cắt cẩn thận, thậm chí là trần qua trước khi ăn chúng.
Súp cà chua cay, cùng với salad rau xanh và trứng (hoặc pho mát) sẽ là một bữa tối tiện lợi và nhanh chóng cho người ăn chay. (Ảnh: New York Times)
Hãy nhớ rằng, đối với hầu hết các “đầu bếp” tại nhà, một hoặc hai loại rau củ là quá đủ cho một bữa tối. Một bó cà rốt rang với sữa chua và hỗn hợp gia vị Dukkah; một bát bông cải xanh rabe ăn cùng với bánh mì nướng; súp cà chua cay với bánh mì và pho mát; tất cả đều có thể là một bữa tối thịnh soạn.
Đừng quá hà khắc với thực đơn của mình
Nhiều người ăn chay cảm thấy tội lỗi khi cất một con gà vào trong tủ đông, hay thêm chút nước mắm vào một món ăn chay. Nhưng bếp của bạn không phải là một nhà hàng. Bạn cũng không phải là giám đốc một tập đoàn khổng lồ phải tuân theo những luật lệ bắt buộc. Nếu tất cả các thành viên trong gia đình quyết định tuần này nên ăn sốt salad Caesar (có thành phần từ cá Anchovy), sẽ không ai xử phạt hay tước đi thẻ thành viên của bạn. Bạn vẫn toàn quyền quyết định việc nấu ăn trong ngôi nhà của mình.
Tiết canh, giả cầy chay giả mặn: Bệnh giả dối?
Ăn chay tốt cho sức khỏe, mang tinh thần hướng thiện nhưng nhiều người lại đua đòi, lừa dối chính mình với các món chay giả mặn.
Ngày 2/9/2020, trao đổi với Đất Việt trước tình trạng nhiều món ăn chay nhưng mang mùi vì của các món ăn mặn đang được nhiều nơi quảng cáo bán, Hòa tượng Thích Gia Thanh, thành viên Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho rằng, sự giả dối đang làm nhiều người hiểu sai về tư tưởng của Phật giáo.
Theo vị Hòa thượng này, đồ chay được chế biến từ nguyên liệu thực vật, rất tốt cho sức khỏe con người, bên cạnh đó cũng giúp cho người bỏ bớt tính tham - sân - si trong cuộc sống đời thường. Chính vì thế, hương vị của các món đồ chay luôn mang yếu tố thanh tịnh.
Mâm cỗ chay giả mặn của một gia đình cúng Rằm tháng Bảy.
Trái ngược với đó, đồ chay hiện nay được nhiều cơ sở làm theo phong cách giả mặn khi mà nguyên liệu vẫn được làm từ thực vật nhưng lại mang mùi vị của đồ ăn được làm từ động vật.
"Con người trước khi đưa thức ăn vào miệng thì xúc giác và khứu giác từ đó tác động đến tinh thần của người ăn. Khi mà đồ ăn chạy nhưng có vị tanh hôi của động vật thì nó không còn là đồ chay nữa.
Đó là sự giả dối, người làm ra sản phẩm đồ chay giả mặn đó cũng vì lợi nhuận mà làm ra, còn người ăn cũng vì sự hiếu kỳ mà lừa dối chính mình để tự nói rằng mình đang ăn chay, ăn kiêng.
Việc ăn chay giả mặn tuy chỉ là để đánh lừa cảm giác, giác quan, giúp người ta ăn ngon miệng hơn, nhưng thực chất, nó chính là sự lừa dối tâm tính của con người. Nghĩa là tuy ăn chay nhưng mắt, suy nghĩ thì vẫn hướng người ta nghĩ tới các món từ thịt. Nếu trong lòng còn nghĩ đến các món mặn như thế thì thà ăn thật còn hơn" - Hòa thượng Thích Gia Thanh bày tỏ.
Tiết canh chay từng "làm mưa làm gió" thị trường đồ chay Việt Nam.
Theo Hòa thượng Thích Gia Thanh, phải có nhu cầu thì người ta mới làm ra những món ăn chay giả mặn. Điều đó chứng tỏ, có không ít những người đang tự giả dối, huyễn hoặc chính mình về ăn chay và tu tịnh, hướng thiện.
"Cũng giống như việc nhiều người phạm tội đi lễ chùa, làm từ thiện, tài trợ các khóa lễ to lớn để quảng cáo uy tín của mình. Đạo Phật không khuyến khích điều đó, thậm chí còn cảm thấy phiền lòng bởi đó là hành động giả dối.
Tu tập trước tiên xuất phát từ chính cái tâm của mình. Dù không đi lễ chùa, không lễ lạt linh đình nhưng thường ngày chưa cần làm việc tốt, chỉ cần không làm điều trái với lương tâm, đạo lý thì đã là tu luyện.
Ăn chay cũng vậy, nếu ăn chay để tu tập thì chỉ cần những món chế biến đơn giản, không mang hơi hướng của đồ ăn mặn. Còn nhiều người ngày nay ăn với mục đích để khoe mẽ, chụp ảnh đăng mạng xã hội thì không nên. Người ta thường nói "ăn mặn nói ngay còn hơn ăn chay nói dối..." - Hòa thượng Thích Gia Thanh bày tỏ.
Hòa thượng Thích Gia Thanh kể, nhiều lần được mời lễ Xá tội vong nhân, lễ Cầu an đầu năm một số gia đình bày biện mâm cỗ chay nhưng trên mâm cỗ đó nào là cá kho chay, nem chay, dồi - lòng chay... có mùi như những món ăn mặn.
"Nhìn mâm cỗ cúng chay đó mà bản thân người tu hành cũng phải lắc đầu, yêu cầu gia chủ phải bỏ hết những thứ đó ra khỏi bàn lễ. Nhiều gia chủ còn chống chế, mâm cỗ cúng đó cuối cùng cũng chỉ là để phục vụ người còn sống, sao cho người ăn sau khi cúng cảm thấy ngon miệng và thích thú là được" - Hòa thượng Thích Gia Thanh chia sẻ.
Mùa Vu lan, quán buffet chay dù dịch Covid-19 vẫn đông khách Thực khách đến quán chay Mãn Tự sẽ cảm nhận được không gian quán rất thanh thịnh có tiếng nhạc thiền, ánh đèn vàng tao nhã hòa trong các họa tiết hoa sen trang trí trên tường. Quán Mãn Tự hoạt động quanh năm. Những ngày thường, thực khách vào ăn thì tùy tâm bỏ tiền vào thùng. Những ngày bình thường quán...