Những quyết định quan trọng của Hội nghị thượng đỉnh EU

Sau hai ngày làm việc liên tục (23- 24/6) tại Brúcxen (Bỉ), Hội nghị thượng đỉnh EU với sự tham dự của nguyên thủ quốc gia và các nhà lãnh đạo chính phủ 27 nước thành viên đã bế mạc với việc đưa ra nhiều quyết định quan trọng.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) José Manuel Barroso tuyên bố: “Hội nghị lần này có ý nghĩa vô cùng quan trọng vì những quyết định được đưa ra sẽ có những ảnh hưởng lâu dài, trong đó có như quyết định về chính sách kinh tế, chính sách nhập cư, chính sách láng giềng phía Nam hay việc Croatia gia nhập Liên minh châu Âu”.

Tại Hội nghị lần này, EU đặt trọng tâm vào vấn đề giải quyết cuộc khủng hoảng nợ đang diễn ra tại Hy Lạp có nguy cơ lây lan toàn khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone). Các nhà lãnh đạo EU đã thống nhất về nguyên tắc giải ngân 12 tỷ euro tiếp theo trong gói cứu trợ khẩn cấp 110 tỷ euro dành cho Hy Lạp đã được thông qua năm 2010, đồng thời sẽ dành cho nước này một gói cứu trợ thứ hai ước khoảng 100 tỷ euro (từ những nguồn chính thức và các nguồn tư nhân) vào đầu tháng 7 tới, với điều kiện Quốc hội Hy Lạp phải thông qua một gói biện pháp liên quan đến chính sách “thắt lưng buộc bụng”.

Thông báo của EC cho biết Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), EC và nhà chức trách Hy Lạp cũng đã đạt được một thỏa thuận về một loạt biện pháp nhằm thu hẹp “lỗ hổng” tài chính của Hy Lạp trong giai đoạn 2011-2014. Thoả thuận này sẽ hỗ trợ cho một kế hoạch liên quan nhằm thu về hàng chục tỷ euro từ việc tư nhân hoá các doanh nghiệp nhà nước của Hy Lạp. EC khẳng định các thỏa thuận này cần được chuyển thành các biện pháp ràng buộc pháp lý cụ thể để Quốc hội Hy Lạp có thể thông qua vào ngày 30/6. EU cũng kêu gọi tất cả các đảng phái chính trị tại Hy Lạp ủng hộ các mục tiêu chính của kế hoạch tiết kiệm chi tiêu của nước này, khẳng định sự đoàn kết dân tộc là điều kiện tiên quyết để dẫn đến thành công. Trong 5 năm tới, Aten cần phải tiết kiệm chi tiêu khoảng 28 tỷ euro để đổi lấy gói cứu trợ thứ hai từ EU và IMF.

Trên thực tế, Hy Lạp đang cần gấp khoản tiền 12 tỷ euro kể trên để thanh toán khoản nợ gần 7 tỷ euro sẽ đáo hạn vào ngày 18/7. Cho tới nay, châu Âu nhìn nhận việc trợ giúp Hy Lạp là điều cần thiết, nhưng muốn nước này phải “quyết tâm hơn nữa” trong việc giải quyết tình trạng bội chi ngân sách.

Chủ tịch Eurogroupe, ông Jean-Claude Junker, giải thích: “Chúng tôi đã nhấn mạnh với Chính quyền Athen rằng từ nay đến cuối tháng, họ phải thuyết phục được tất cả các bên rằng họ thực sự tôn trọng tất cả những cam kết về cắt giảm chi tiêu, từng bước giải quyết vấn đề bội chi ngân sách và nợ công. Liên minh châu Âu sẽ không thể tiếp tục giải ngân tín dụng cho Hy Lạp, nếu chính phủ nước này không đạt được đồng thuận về việc tôn trọng những cam kết đối với cộng đồng quốc tế”.

Để đáp ứng những yêu sách của EU, chính phủ Hy Lạp ngày 22/6 đã thông qua một kế hoạch ngân sách khắc khổ giai đoạn 2012-2015 cũng như đạo luật để thực thi kế hoạch này. Kế hoạch ngân sách này được thông qua chỉ vài giờ sau khi chính phủ Hy Lạp vượt qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội vào cuối ngày 21/6.

Kế hoạch ngân sách khắc khổ giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Hy Lạp Georges Papandréou đệ trình tại Hội nghị thượng đỉnh EU lần này. Để đạt được mục tiêu đó, Athen dự định tăng thuế (từ thuế trị giá gia tăng VAT đến thuế nhà đất…), cắt giảm các khoản trợ cấp xã hội, siết chặt ngân sách quốc phòng, giáo dục, y tế, đình chỉ các dự án đầu tư công. Bên cạnh đó, chính phủ Hy Lạp cũng tiến hành hàng loạt chương trình tư hữu hóa trong các lĩnh vực, từ ngành bưu điện đến điện lực, kêu gọi tư nhân đầu tư vào các công trình xây dựng hạ tầng cơ sở như xa lộ, hải cảng hay sân bay… nhằm thu về khoảng 50 tỷ euro.

Ngoài ra, các nhà lãnh đạo EU cũng đã đạt được thỏa thuận về cơ chế ổn định châu Âu để thay thế cơ chế tạm thời hiện nay sẽ hết hạn vào giữa năm 2013 nhằm đảm bảo cho EU có khả năng tự vệ và tránh được những cuộc khủng hoảng nợ tương tự đang diễn ra tại Hy Lạp.

Cũng tại hội nghị này, EU đã tái khẳng định Hiệp ước đi lại tự do Schengen là thành tựu quan trọng của EU. Tuy nhiên, sẽ có một điều khoản bổ sung vào Hiệp ước Schengen và đó là trong trường hợp khẩn cấp (theo hệ thống đánh giá và giám sát của EU), các quốc gia ký kết hiệp ước có quyền thiết lập các trạm kiểm soát tại biên giới của mình.

Về chính sách láng giềng phía Nam của EU, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Van Rompuy khẳng định: “EU sẽ tiếp tục đóng vai trò chủ chốt trong quá trình phát triển mang tính lịch sử đang diễn ra tại Bắc Phi và Trung Đông ” và “EU đang cùng với các đối tác quốc tế chuẩn bị quá trình chuyển giao dân chủ tại Libya”. Vấn đề nhập cư cũng là một trong những chủ đề nóng được bàn thảo nhiều tại hội nghị vì mới đây đã xảy ra mâu thuẫn giữa Italy và Pháp liên quan đến người nhập cư Tunusia.

EU cũng đã bật đèn xanh cho Croatia gia nhập khối bằng việc nhất trí hoàn tất tiến trình đàm phán về vấn đề này. Tại hội nghị ở Brussels, các nhà lãnh đạo EU đã thông qua tuyên bố ca ngợi những nỗ lực mạnh mẽ của Croatia để tiến trình đàm phán gia nhập EU đi đến giai đoạn cuối cùng. Tuyên bố kêu gọi các bên thực hiện mọi công việc cần thiết để kết thúc tiến trình đàm phán vào cuối tháng 6 năm nay. Tuyên bố này được xem là đã chấp thuận trên thực tế việc Croatia trở thành thành viên thứ 28 của EU.

Nếu tiến trình này diễn ra suôn sẻ, Croatia sẽ gia nhập EU vào ngày 1/7/2013, theo đề xuất của EC. Pháp và một số nước khác đã đề nghị thiết lập một hệ thống giám sát Croatia thực hiện những cải cách về tư pháp mà nước này đã cam kết.

Các nhà lãnh đạo EU cũng nhất trí với việc cử Thống đốc Ngân hàng Trung ương Italy, ông Mario Draghi, giữ chức Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB). Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy nêu rõ kể từ ngày 1/11 tới, ông Draghi sẽ giữ chức Chủ tịch ECB nhiệm kỳ 8 năm, thay ông Jean-Claude Trichet người Pháp mãn nhiệm vào tháng 10/2011.

Theo tamnhin.net