Những phận đời trẻ lang thang
Câu chuyện bé Đức (An Giang) 15 t.uổi lang thang lên TPHCM đ.ánh giày kiếm sống. Lơ ngơ tiếp cận môi trường thành phố chưa lâu, Đức bị một người đàn ông ăn mặc lịch sự, bảnh bao thuê đ.ánh giày nhiều lần và lạm dụng. Em kể, ông ta đã rủ đi ăn rồi đưa về nhà trọ, hoặc khách sạn để buộc em quan hệ đồng giới.
Giảm thiểu nguy cơ t.rẻ e.m bị lạm dụng t.ình d.ục hay giải quyết việc làm cho trẻ lang thang… là một trong những vấn đề nóng được tranh luận tại Hội thảo tổng kết 10 năm thực hiện chỉ thị của Bộ Chính trị về Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng cơ sở đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục t.rẻ e.m.
B.é t.rai dễ bị lạm dụng t.ình d.ục
Có thâm niên 35 năm gắn bó với việc khảo sát tình hình t.rẻ e.m trên địa bàn, bà Phan Thanh Minh, Trưởng phòng t.rẻ e.m Sở LĐTB&XH TPHCM kể về chuyện những đ.ứa t.rẻ bị lạm dụng t.ình d.ục. Theo bà Minh, b.é t.rai lang thang dễ bị lạm dụng t.ình d.ục đồng giới hơn b.é g.ái.
Câu chuyện bé Đức (An Giang) 15 t.uổi lang thang lên TPHCM đ.ánh giày kiếm sống. Lơ ngơ tiếp cận môi trường thành phố chưa lâu, Đức bị một người đàn ông ăn mặc lịch sự, bảnh bao thuê đ.ánh giày nhiều lần và lạm dụng. Em kể, ông ta đã rủ đi ăn rồi đưa về nhà trọ, hoặc khách sạn để buộc em quan hệ đồng giới.
Sau khi quan hệ ông ta đã cho t.iền và đe dọa em phải im lặng. Sự việc được lặp đi lặp lại nhiều lần cho đến khi em bị khủng hoảng tâm lý và trốn chạy. Gã đó vẫn tìm được và đe dọa, ép em về phòng mình tiếp tục quan hệ. Đức đã khóc tấm tức khi tình nguyện viên đường phố tiếp cận và chia sẻ. Đức chỉ là một trong số các b.é t.rai đã và đang bị lạm dụng t.ình d.ục ở nhiều nơi.
Cũng là chủ nhiệm CLB giáo dục viên đường phố, bà Minh cho biết: b.é g.ái cũng thường bị các nhóm đối tượng lạm dụng, quấy rối hoặc h.iếp d.âm tập thể. Thường thì sau khi xảy ra chuyện các em thường có tâm lý bất ổn, tránh gặp mọi người. Tình nguyện viên cũng khó khăn khi tiếp cận. Trường hợp của Đức đã được nhóm tình nguyện đưa vào trường tình thương để học tập và hỗ trợ các chế độ ăn uống hàng ngày.
Ông Nguyễn Quang Huy, Phó giám đốc Sở LĐTB&XH Thanh Hóa cũng khẳng định: trẻ lang thang luôn đối mặt với nhiều nguy cơ. Có khi bị lạm dụng t.ình d.ục, bị đàn anh trấn lột, bị đ.ánh đuổi khỏi địa bàn… Ông Huy chia sẻ, Thanh Hóa có nhiều điểm nóng như các xã ở huyện Quảng Xương, Hoằng Hóa, Hậu Lộc…nhiều gia đình cho con em đi lang thang ở các thành phố lớn hoặc tỉnh lẻ khác kiếm sống. Câu chuyện trẻ bị cò mồi chăn dắt, trả trước cho gia đình bộ bàn ghế, cái ti vi để đưa con đi ăn xin 3 – 4 năm là chuyện không còn lạ.
T.rẻ e.m đường phố bị lợi dụng hành nghề ăn xin trên phố
Giảm nhưng vẫn phức tạp
Năm 2005, TPHCM từng có tới 8.500 trẻ lang thang. Giải pháp mà TPHCM cũng như hầu hết các đơn vị khác áp dụng là vận động trẻ trở về với gia đình tại các địa phương. Đối với trẻ không rõ nhân thân hoặc muốn bám trụ thành phố kiếm sống, Sở LĐTB&XH đã phối hợp các tổ chức quy tụ về các cơ sở bảo trợ, trường tình thương.
Video đang HOT
Ở đó, các em được học văn hóa, các tổ chức trong và ngoài nước hỗ trợ ăn uống và học các kỹ năng sống. Một số trẻ sau khi được học văn hóa đã tiếp tục học đại học có công việc ổn định, hoặc tham gia lớp đào tạo nghề ngắn hạn để lao động sản xuất. Giải pháp này được coi là bền vững vì giúp trẻ tránh nguy cơ tái lang thang.
Hiện, TPHCM có khoảng 1.700 t.rẻ e.m lang thang đường phố. Trẻ kiếm sống bằng đủ nghề đ.ánh giày, bán dạo, bán vé số, ăn xin…Theo khảo sát, trẻ lang thang kiếm sống thường đi một mình hoặc đi cùng người lớn kèm cặp. Tuy nhiên, trẻ thường sống tập trung cùng nhau trong một khu trọ. Điển hình như khu trọ tại quận 7, một chủ trọ có 88 phòng thì có tới hơn 200 t.rẻ e.m lang thang đường phố; Nhà trọ ở quận Tân Bình hơn 100 phòng, trong đó có gần 200 trẻ lang thang…
Nắm bắt tình hình đó, Sở LĐTB&XH TPHCM triển khai mô hình Nhà trọ tin cậy thực hiện thí điểm ở 2 quận có đông nhà trọ là Bình Thạnh và Bình Tân. Sở phối hợp với Công an địa phương các chủ nhà trọ mở các lớp tập huấn về quyền t.rẻ e.m. Bà Phan Thanh Minh Trưởng phòng t.rẻ e.m Sở LĐ – TB &XH TP cho biết: “Hướng dẫn cho họ biết về quyền t.rẻ e.m cũng là gắn cho họ trách nhiệm bảo vệ t.rẻ e.m”.
Triển khai mô hình điểm từ năm 2009, đến nay TPHCM đã gặt hái nhiều thành công. Các chủ nhà trọ nhiệt tình hợp tác, liên tục gọi điện theo đường dây nóng báo cáo khi phát hiện trẻ bị lạm dụng, ngược đãi. Đ.ánh giá quá trình thực hiện chương trình Ngăn ngừa và và giải quyết tình trạng t.rẻ e.m lang thang, t.rẻ e.m bị xâm phạm t.ình d.ục bà Minh khẳng định: số lượng trẻ lang thang trên địa bàn giảm nhưng vẫn phức tạp. Theo thời vụ, trẻ từ các địa phương vẫn liên tục đổ về. Muốn giải quyết vấn đề này, các địa phương khác phải giải quyết tốt đối tượng trẻ có nguy cơ lang thang mới giảm gánh nặng cho thành phố.
Hưng Yên được biết đến với mô hình đào tạo nghề, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm khép kín cho trẻ lang thang. Ông Đoàn Văn Hòa, Giám đốc Sở LĐTB&XH tỉnh, cho biết, năm 2010 tỉnh có 1.000 trẻ lang thang. Khi đó, có trẻ ở gầm cầu, có trẻ bị lợi dụng vận chuyển m.a t.úy và hàng trăm trẻ bị lợi dụng, bóc lột sức lao động…
Triển khai dự án của chính phủ trong đó, Hưng Yên chú trọng đào tạo nghề ngắn hạn như: xâu hạt cườm, thêu, may, mây tre đan…
Sau khi quy tụ, đào tạo nghề trẻ được hỗ trợ nguyên liệu sản xuất cho thành phẩm tại xưởng. Tỉnh phối hợp với các doanh nghiệp giải quyết đầu ra.
Theo T.iền phong
Phận phu đêm nhọc nhằn trong bóng tối
2h sáng, chợ đầu mối Phú Hậu bắt đầu hoạt động. Người buôn kẻ bán từ các ngả đường kéo về. Những chuyến xe tải từ Hà Nội vào, từ Đà Lạt ra mang theo hàng tấn rau quả dần tập kết. Đây là thời điểm bắt đầu công việc của các cửu vạn.Nhọc nhằn phu đêm
Ở thành phố Huế, Đông Ba và Phú Hậu (tổ 12, phường Phú Hậu, TP Huế) là hai chợ đầu mối lớn. Trước đây chỉ có chợ Đông Ba hoạt động; từ tháng 5/2006, chợ được chuyển về vùng bãi Dâu thuộc phường Phú Hậu nhằm hạn chế ô nhiễm cho thành phố. Lưu lượng hàng hóa tập kết và chuyển đi lớn nên rất cần đến lực lượng phu chở hàng, bốc vác.
Phận phu đêm nhọc nhằm trong đêm tối
Anh Lưu, một phu hàng cho biết, thường có 2 tổ trên 30 người thuộc nghiệp đoàn bốc vác chia ca bốc dỡ hàng ở chợ Đông Ba và Phú Hậu. Các thành viên chỉ việc bốc hàng cho các quầy trong chợ và báo lại với bộ phận thu t.iền. Số t.iền thu vào buổi sáng sẽ được chia đều cho từng thành viên trong nghiệp đoàn.
Hỏi thăm những phu bốc vác, tôi biết còn rất đông bộ phận phu hàng là những người không vào "biên chế". Họ là những người không có việc làm ổn định, nhà nghèo phải chấp nhận làm phu bám chợ kiếm sống qua ngày.
Ông Nguyễn Văn Hoạt, 68 t.uổi, chủ một quán nước bên chợ, kể: "Cả chợ này ước ra cũng phải gần 100 người làm phu kéo hàng, già trẻ, gái trai chi cũng có, phần đông là phu tự do".
Không khó để nhận ra các phu kéo hàng trong khu chợ đông đúc này. Với một chiếc xe kéo tay, khuôn mặt hốc hác vì thức đêm và làm việc nặng, áo quần nhếch nhác, họ luôn chân luôn tay trong những hẻm chợ. Trong ánh đèn nhập nhoạng, họ bốc rau quả từ các xe tải xuống, chất đầy một chiếc xe nhỏ, kẽo kẹt kéo, luồn lách trên những con đường nhỏ nhầy nhụa bùn đất...
Hàng qua tay họ mới về được chợ Phú Hậu và từ chợ này ra các chuyến xe xuôi về các vùng quanh Huế, Quảng Trị, Ba Đồn... Hàng cần vận chuyển gần chợ đã có phu tay, những lô hàng chở về các chợ lân cận thường cần đến xích lô hoặc xe thồ. Vì vậy, xung quanh chợ cũng có rất đông lực lượng này tập trung kiếm việc làm.
Anh Lê Văn Tí, một tài xích lô, cho biết: "Ban ngày chở khách, đến sáng, tui tranh thủ về chợ chạy hàng kiếm thêm thu nhập, cực nhưng mà có cái ăn cho gia đình".
Làm phu chợ đêm có không ít những phụ nữ t.uổi đã quá 50, cũng có những cô gái mới đôi mươi. Phan Thị Ngân 21 t.uổi, phu nữ trẻ nhất trong chợ, tâm sự: "Em theo bác trai đi làm đã mấy ngày nay, nhà em ở khu chung cư Phú Hậu, trước mẹ em đi làm nhưng mấy hôm nay bị ốm nên em phải đi thay". Dứt lời Ngân nhanh tay cõng mấy bì củ cải to bằng người xuống xe. Tay yếu, mấy lần cô gái bị cả bì tải nặng đè gập người xuống.
Với mỗi chuyến hàng cực nhọc như thế, họ được từ 3-5 ngàn đồng. Số t.iền ít ỏi đó là nguồn sống cho chính của những gia đình nghèo. "Tranh thủ từ đêm đến sáng có khi cũng kiếm được gần 50 ngàn, chắt bóp chi tiêu vừa đủ nuôi mình và hai đứa con đang đi học", chị Nguyễn Thị Thoại tâm sự.
Các phu cửu vạn bốc rau quả trên chuyến xe từ Đà Lạt ra
"Ai kéo đê..ê..ê!"
Chị Thoại làm cửu vạn ở chợ đêm đã được gần 5 năm. Chồng mất vì tai nạn giao thông để lại cho chị 2 đứa con đang t.uổi ăn t.uổi học. Đứa con đầu đang học đại học, đứa sau học lớp 8. Toàn bộ chi tiêu trong gia đình và t.iền ăn học của con đều phụ thuộc vào đôi tay chị. Ngày đi làm phụ hồ, chờ sang canh lại đi làm cửu vạn ở chợ đêm, cuộc sống của chị cứ hối hả nhọc nhằn như vậy suốt 365 ngày.
Quệt mồ hôi sau một chuyến bốc hàng cho xe ra Đông Hà, chị kể: "Nhà có ba mẹ con, giờ nghỉ ngày nào là đói ngày ấy, mình chịu cực không sao chứ để con thất học rồi lại ra làm như ri khổ lắm!".
Ông Trần Văn Sáng, Trưởng Ban quản lý chợ đêm Phú Hậu, cho biết tại chợ này có gần 100 người làm nghề bốc vác chủ yếu là phu tự do, phần đông là phụ nữ. Họ là những người không có việc làm ổn định, nhà nghèo phải chấp nhận làm phu bám chợ kiếm sống qua ngày.
Chị Nguyễn Thị Thoại đã gần 5 năm gắn bó với nghề bốc vác tại chợ đêm Phú Hậu. (Trong ảnh: Chị Thoại cố nốt những chuyến hàng cuối cùng để kịp về lo cho con đi học)
Mỗi phiên chợ như vậy chị Thoại kiếm được khoảng 30-50 ngàn. Có những đêm ít người thuê, số t.iền kiếm được chỉ đủ du di một bữa cơm trưa.
4h sáng, chợ đêm đông đúc, chen lẫn trong những tiếng eo sèo là những âm thanh ngân dài lạc giọng: " Ai kéo đê..ê..ê!". Ngoặt sang gian hàng rau gần cửa chợ ra đường Ngô Kha, chị Thoại được một chủ hàng gọi chở ra chuyến xe lên A Lưới. Hai chuyến rau, bí, bắp cải nặng trĩu được trả 6.000đ. Chở xong chị lại lật đật cùng những phu khác vào chợ, sục ủng trong những vũng nước ứ đọng bốc mùi tìm người gọi chở hàng.
Bên ngoài chợ, những chuyến xe xích lô đầy ắp rau quả cũng đang chuyển bánh chạy về các chợ vùng quê. Rít sâu điếu thuốc, anh Tí căng chân đạp mạnh chiếc xe nặng về chợ Bao Vinh. Chuyến này của hai chị tiểu thương thuê anh 30 ngàn. Những chuyến hàng về chợ lẻ thường ít nên hai ba người gom lại thuê một xích lô chở, vừa tiện, giá lại phải chăng.
Sau chuyến hàng này, anh Tí phải về nhà lau chùi xe để sáng ra còn đi chở khách. Hỏi anh như thế lấy thời gian đâu mà ngủ nghỉ, anh chỉ cười: "Chỉ sợ không có việc thôi, khi nào không ai gọi thì mình đậu xe rồi tranh thủ chợp mắt là được".
Lao động về đêm có không ít nguy hiểm chờ chực. Anh Tí nhớ lại: "Có đêm chở hàng về chợ Quảng Thành, đường tối, trời mưa xối xả, mắt nhập nhoạng nên không kịp né vũng sâu, thế là cả chuyến hàng nặng đổ xuống, may mà nhảy xuống kịp chứ không là gãy mất ống chân".
Những phụ nữ làm công việc dầu dãi này cũng ốm đau luôn. Song vì sự mưu sinh, họ ốm mà không dám nghỉ. Chị Thoại kể: "Mấy hôm trước tui ốm, nhà hết t.iền nên liều ra chợ kiếm cái ăn, được một hôm thì bị nặng hơn, may mà được mấy chị thương gom t.iền giúp mua thuốc uống mới đỡ lại".
Trời dần trở sáng, mưa mùa đông ở Huế xối xả và nặng hạt hơn. Những phu chợ đêm lục tục với chiếc xe kéo về nhà. Trên chiếc sọt có một bó rau và mớ cá tươi, chị Thoại hớn hở về nhà kịp làm bữa sáng cho con đi học...
Theo Dân Trí
Chùm ảnh trẻ vùng cao nhọc nhằn mưu sinh Đi đâu trên vùng cao Tây Bắc, chúng tôi vẫn thường bắt gặp cảnh tượng đáng thương của t.rẻ e.m vùng cao sau mỗi buổi đến trường lại nhọc nhằn giúp bố mẹ kiếm sống. Vì thế xin đừng trách nhiều học sinh vùng cao học yếu bởi vì cuộc sống thường ngày của gia đình còn gian khó thì các em làm...
