Những nguyên tắc thiết kế giếng trời không phải ai cũng biết
Giếng trời có vai trò quan trọng trong việc cải thiện không khí, đặc biệt là những ngôi nhà ống. Khi thiết kế giếng trời, gia chủ cần nắm rõ những nguyên tắc cơ bản để mang cả thiên nhiên vào nhà.
Giếng trời có thể hiểu là phần thông từ tầng trệt lên sân thượng của căn nhà. Ngoài lấy ánh sáng, giếng trời còn có chức năng thông gió và đối lưu không khí.
Với những căn nhà ống ở đô thị, phần bên trong thường tối nên không ít gia chủ xây dựng giếng trời thông từ trệt lên sân thượng, sau đó dùng tấm lợp che lấy sáng che lại. Ánh sáng sẽ chiếu qua tấm lợp làm sáng không gian trong nhà.
Kích thước
Kích thước giếng trời phụ thuộc vào diện tích ngôi nhà nhưng không nên nhỏ hơn 1m2. Nhà càng cao thì giếng trời càng rộng. Giếng trời được cấu tạo 3 phần, gồm: Phần chân tiếp xúc mặt đất, phần lưng và phần mái.
Diện tích giếng trời thường chiếm 10% diện tích xây dựng nhà ở. (Ảnh minh hoạ)
Phần chân giếng trời có thể bố trí cây cảnh, hoa, non bộ kết hợp với không gian tiếp khách hoặc phòng ăn. Phần lưng là nơi chiếu sáng cho các tầng bên trên. Còn phần mái là để chiếu sáng và thông gió.
Quy chuẩn xây dựng, diện tích giếng trời thường chiếm 10% diện tích xây dựng nhà ở. Nếu nhà hơn 100m2 mặt bằng xây dựng thì nên chừa độ thông thoáng 20%. Tuy nhiên, tỷ lệ này còn phụ thuộc hình dạng cũng như cao độ ngôi nhà để tạo diện tích trống tương ứng cho không khí lưu thông.
Vật liệu
Hiện nay, các kiến trúc sư thường sử dụng vật liệu mái bằng kính hoặc mái nhựa thông minh có khung sắt bảo vệ cho giếng trời.
Nếu nhà quá chật hẹp có thể dùng kính hay nhựa trong suốt để tăng ánh sáng vào nhà. Hoặc có thể giảm cường độ sáng của giếng trời bằng cách sử dụng vật liệu màu cho mái, vừa tạo đủ độ sáng vừa làm dịu mát không gian nội thất trong nhà.
Video đang HOT
Xu hướng hiện nay sử dụng vật liệu mái bằng kính hoặc mái nhựa thông minh có khung sắt bảo vệ cho giếng trời. (Ảnh minh hoạ)
Để đưa thiên nhiên vào nhà, gia chủ có thể dùng các chậu treo hoặc dây leo xanh trên bờ tường. Dưới sàn nhà, xen lẫn cây cảnh, gia chủ có thể tạo những hồ nước nhỏ, thả cá hoặc hoa để tạo sự cân bằng về mặt phong thuỷ học.
Nếu không gian giếng trời nhỏ có thể rải sỏi, đặt thêm vài bình gốm hoặc các vật trang trí, để mang đến điểm nhấn mát mắt cho ngôi nhà.
Trên mảng tường của giếng trời, gia chủ có thể ốp đá làm điểm nhấn, những hình vẽ hoa văn trang trí sống động cho bức vách.
Vị trí
Xu hướng thông thuỷ để lấy ánh sáng và gió từ trên nóc nhà được ứng dụng nhiều trong các dạng nhà hình ống chỉ có một mặt thoáng. Để giếng trời phát huy tối đa tác dụng, gia chủ chỉ nên đặt giếng trời ở phía sau hoặc giữa ngôi nhà.
Phần sau của ngôi nhà luôn tối và bí, nên sự “giao lưu” với khí trời và ánh sáng là rất cần thiết. Chiều lưu thông của gió có đường vào và ra. Chính lỗ thông thuỷ sẽ tạo lực hút để không khí đi từ những cửa trước vào nhà hoặc ngược lại.
Giếng trời thường được bố trí ở giữa hoặc phía sau ngôi nhà. (Ảnh minh hoạ)
Phổ biến nhất là giếng trời nằm trên khu vực cầu thang. Đây là nơi thích hợp nhất bởi cầu thang thường đặt ở giữa nhà và kề với nhà bếp.
Trường hợp nhà quá dài, cần phải trổ thêm nhiều lỗ thông nữa về phía cuối nhà để lưu thông không khí. Do đó, số lượng giếng trời có thể nhiều hơn 1, tuỳ thiết kế có thể 2 – 3 giếng trời.
Giải pháp chống nắng, mưa
Giếng trời có vai trò quan trọng trong việc cải thiện không khí, nhất là ở những căn nhà ống. Tuy nhiên, nếu thiết kế giếng trời không đúng cách thì nó sẽ trở thành nơi truyền nhiệt vào trong nhà khi trời nắng nóng hoặc sân trong chính là thủ phạm dội nước vào nhà mỗi khi trời mưa.
Nếu thiết kế không đúng cách, giếng trời có thể trở thành nơi truyền nhiệt vào trong nhà. (Ảnh minh hoạ)
Để phát huy tác dụng chống nóng và tránh mưa của sân trong, cần kết hợp đồng thời một số giải pháp sau: Tránh tổ chức hành lang bên trong nhà vì sẽ làm các không gian bí bách hơn; dùng vách ngăn thoáng hở ngăn chia không gian trong nhà;
Che ánh sáng trực tiếp hoặc sơn màu sáng cho các bức tường ở sân trong; trồng cây xanh; hạn chế sử dụng vật liệu xi măng, gạch đá màu sậm; dùng sơn chống nóng cho bề mặt giếng trời; sử dụng hệ thống phun sương tự động…
An toàn
Giếng trời rất có thể là nơi mất an toàn khi sử dụng, đặc biệt là với trẻ nhỏ. Vì vậy, nếu giữa các tầng ở giếng trời không có hoa sắc, lưới an toàn thì phải lưu ý hệ thống cửa sổ, lan can liền kề để đảm bảo chiều cao an toàn. Khe nan ở lan can không được quá rộng nhằm tránh trẻ lọt qua.
Những điều chủ nhà cần lưu ý khi thiết kế giếng trời
Giếng trời là một giải pháp kiến trúc phổ biến trong các công trình nhà ở hiện nay, nhằm khai thác ánh sáng và thông thoáng cho những ngôi nhà phố thiếu mặt thoáng.
Giếng trời là một giải pháp kiến trúc phổ biến trong các công trình nhà ở hiện nay, nhằm khai thác ánh sáng và thông thoáng cho những ngôi nhà phố thiếu mặt thoáng. Là bộ phận mang yếu tố kỹ thuật, nhưng giếng trời lại đem lại giá trị thẩm mỹ nhất định và sự mới mẻ, là điểm nhấn cho không gian nội thất của ngôi nhà.
Giếng trời cạnh cầu thang, dưới giếng trời là một vế thang khác biệt làm điểm nhấn.
Thực ra, giếng trời đã có từ xưa. Trong những ngôi nhà phố hình ống ở ở những khu phố cổ Hà Nội, Hội An, khu Chợ Lớn Sài Gòn... giếng trời đã được ứng dụng trong thiết kế xây dựng để đảm bảo cho chiếu sáng và thông thoáng tự nhiên. Những ngôi nhà phố này có bề ngang hẹp và có chiều dài (chiều sâu) lớn - tới hàng chục mét và cũng chỉ có 1 đến 2 mặt thoáng khiêm tốn (trước và sau); trong khi đó các không gian các phòng chức năng sử dụng trải dài theo chiều sâu của nhà. Những giếng trời ở đây có thể có mái, có thể không mái như một sân trong (đa phần là không mái), hình thức kiến trúc, vật liệu khác với nhà ở bây giờ, nhưng bản chất của giếng trời vẫn là như vậy: một khoảng thông từ... trên trời xuống, để khai thác ánh sáng và thông thoáng.
Có thể ngắm nhìn cả hệ cầu thang từ giếng trời.
Giếng trời là một giải pháp kiến trúc mang tính kỹ thuật nhằm lấy sáng và thông thoáng tự nhiên, giải pháp của môi trường vi khí hậu; nhưng thực tế, giếng trời trở thành một không gian đặc biệt, một điểm nhấn của ngôi nhà. Thông thường, để khai thác tối đa hiệu quả, giếng trời thường được đặt ở khoảng giữa nhà. tại vị trí đó, có thể khai thác giếng trời tới 3 mặt (một mặt thường giáp tường biên), cho các không gian phòng ngủ, phòng vệ sinh, cầu thang, hành lang... hay các phòng chức năng khác. Vị trí trung tâm đó làm cho giếng trời hút tầm nhìn, gây ấn tượng thị giác và dễ được đầu tư, chăm chút để cho giếng trời đẹp, làm cho cả không gian lớn liền kề như phòng sinh hoạt chung, bếp... cũng đẹp hơn. Tất nhiên cũng có những ngôi nhà có hơn một giếng trời và cũng không phải ngôi nhà nào có giếng trời thì cũng nằm ở giữa nhà.
Giếng trời là một bộ phận khá quen thuộc trong ngôi nhà phố ngày nay. Giếng trời trở nên cần thiết, không thể thiếu trong điều kiện "đất chật nhà đông", chen nhau san sát ở đô thị, và điều kiện thông thoáng của mảnh đất xây nhà là rất khó khăn. Không có cái giếng trời nào giống nhau cả. Mỗi nhà một khác, mỗi chủ nhà một ý thích, mỗi kiến trúc sư một ý tưởng... Dù vậy, vẫn có những điểm chung thường gặp cần lưu ý để cho "điểm nhấn" trong ngôi nhà được hữu ích trong công năng và phát huy tối ưu, cũng như khắc phục nhược điểm:
- Giếng trời là một cái ống, vì vậy âm thanh truyền trong giếng trời rất vang và rõ. Người ngồi tầng dưới nói chuyện, người tầng trên có thể nghe; làm mất sự riêng tư hoặc làm phiền lẫn nhau. Vì vậy các diện tường trong giếng trời không nên làm phẳng, trơn tất cả. Cần có một số mảng nhám, sần để tiêu âm; như dùng sơn gai, ốp đá tự nhiên, gạch thẻ, xây gạch trần...
- Nếu giếng trời không có mái che, thì đáy giếng phải tổ chức thoát nước thật tốt, và đáy giếng trời phải đủ rộng cũng như khu vực xung quanh phải có hệ thống che chắn (tường, vách, cửa) để nước mưa rớt xuống sàn đáy giếng trời không bắn vào những không gian sinh hoạt sạch sẽ
- Với giếng trời có mái, cần lưu ý hướng gió chính của khu vực để có giải pháp mái hợp lý, phòng khi mưa, có gió to sẽ tạt mưa qua các khe, ô thoáng của mái xuống nhà.
- Đèn chiếu sáng trang trí, cây cảnh treo (nếu có) trên các bức tường của giếng trời phải trong tầm tay với hoặc có giải pháp an toàn để kiểm soát, tránh bị khó khăn khi cần bảo dưỡng, sửa chữa đèn - điện, chăm sóc cây cảnh.
- Nếu dưới giếng trời không phải là khu vực cố định như hồ cá, vườn cảnh, mà là nơi qua lại, hoặc không gian sinh hoạt; thì không treo những chậu cây, treo đèn, vật trang trí to - nặng phía trên có thể gây nguy hiểm.
- Các hệ thống cửa sổ, hành lang, cầu thang tiếp giáp với giếng trời phải có lan can, hoa sắt đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn. (chiều cao, khoảng cách khe hở)
- Ở một số vùng, nắng mùa hè rất gắt, nhất là vào buổi trưa nắng chiếu thẳng xuống giếng trời, có thể gây thừa sáng, chói lóa, ảnh hưởng - hư hại tới sàn gỗ, đồ đạc; thì có thể lắp thêm một hệ thống rèm trần dưới mái giếng trời để chắn nắng và điều tiết ánh sáng./.
Những điều có thể bạn không bao giờ nghĩ tới khi thiết kế nhà ống được kiến trúc sư chỉ tường tận để an toàn trong phòng chống cháy nổ Kiến trúc sư sẽ chỉ tường tận cho bạn cần lưu ý gì ở thiết kế nhà ống để an toàn trong phòng chống cháy nổ. Nhà ống là mẫu nhà quen thuộc và khá phổ biến tại Việt Nam, được nhiều gia đình lựa chọn làm mẫu thiết kế cho gia đình. Tuy nhiên khi xây dựng mẫu nhà này vẫn có...