Những “người cũ” nổi tiếng của ngành lập trình Việt bây giờ ra sao?

Mai Phương Lý14:32 21/03/2014

Tên tuổi của họ gắn liền với những phần mềm “đình đám” một thời của ngành lập trình Việt như Unikey, D32 Anti-virus, Bked…Họ đang đi đâu, làm gì trong thế giới công nghệ đang thay đổi từng ngày?

Quách Tuấn Ngọc với phần mềm soạn thảo đầu tiên tại Việt Nam BKED

Tiến sĩ Quách Tuấn Ngọc được xem là con chim đầu đàn của ngành CNTT Việt Nam. Người nổi danh với phần mềm soạn thảo đầu tiên tại Việt Nam tương tự Mirosoft Word..

BKED (viết tắt của Bách Khoa Editor) là phần mềm soạn thảo tiếng Việt đầu tiên. Ứng dụng này được ông Ngọc giới thiệu năm 1987 và trở thành phần mềm soạn thảo tại nhiều trường Đại học, cơ quan nhà nước cho đến 1995.

Khi nói về BKED, Tiến sĩ Quách Tuấn Ngọc cho biết, ông có hai kỉ niệm với phần mềm này. Đầu tiên là khi ông sử dụng BKED để soạn thảo giáo trình của mình. Lần thứ hai, là khi sử dụng để soạn văn bản kết luận hội nghị ở Bộ GD&ĐT cuối năm 1989. Trước đó, việc in một văn bản sau cuộc họp mất 5 ngày, nhờ phần mềm này, chỉ sau buổi họp kết thúc, bản in đã được soạn thảo xong.

BKED có dung lượng chỉ khoảng 200 KB, có thể lưu trong một đĩa mềm để sử dụng bất cứ đâu. Theo ông Ngọc, đây là lí do đưa BKED đến thành công. Đây cũng là phần mềm đầu tiên được thương mại. Khi đó, dù giá bán lên tới 1,5 triệu đồng, nhưng nó vẫn đắt hàng và được Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Lâm nghiệp, Bộ KHCN…mua. Không công bố con số bán được, nhưng ông Ngọc ước tính có khoảng 120.000 cuốn tài liệu hướng dẫn sử dụng được tiêu thụ.

Tiến sĩ Quách Tuấn Ngọc tốt nghiệm ĐH Bách Khoa Hà Nội năm 1978 chuyên ngành Điện tử phát thanh. Năm 1986, ông đỗ tiến sĩ Học viện Công nghệ Grenoble, Pháp. Từ năm 1979 đến 2007, ông là giảng viện tại ĐH Bách Khoa. Trong thời gian từ 1996 đến 2007, ông là Giám đốc Trung tâm CNTT, Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Ngoài BKED, ông còn là tác giả các tài liệu giáo dục PASCAL, C, C , Quản lí tín hiệu kĩ thuật số và ngôn ngữ phát triển phần mềm.

Hiện BKED đã không còn được sử dụng nữa. Ông Quách Tuấn Ngọc cũng chuyên tâm với công tác mới của mình trong vai trò Cục trưởng Cục CNTT, Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Phạm Kim Long – người viết bộ gõ tiếng Việt Unikey

Tốt nghiệp chuyên toán Hà Nội – Amsterdam, Phạm Kim Long thi đỗ vào Đại học Bách Khoa Hà Nội lớp Tin năm 1991. Khi đó, tin học vẫn còn là ngành mới mẻ. Năm 1996, Phạm Kim Long tốt nghiệp loại giỏi và sang Cộng hòa Séc. Tại đây, Phạm Kim Long bắt đầu tiếp cận với Internet, lần đầu dùng email.

Video đang HOT

Unikey được Phạm Kim Long thai nghén từ năm 1994 dưới một cái tên khác. Tuy nhiên, phải cuối năm 2000, anh mới công bố rộng rãi phần mềm này. Phiên bản đầu tiên được viết cho DOS từ năm 1994 khi anh còn là sinh viên Bách Khoa. Theo Phạm Kim Long: “Lúc ấy, trong lớp có hai, ba bạn khác cũng viết keyboard riêng bằng Assembly. Từ đó, nảy sinh việc “thi” xem ai viết chương trình… nhỏ nhất. Bản keyboard của anh (tên là TVNBK) chỉ có 2 KB. Thuật toán xử lí bỏ dấu tiếng Việt của UniKey hiện nay về cơ bản giống như chương trình Assembly đó”.

Phần mềm Unikey đầu tiên cho Windows ra mắt năm 1998 với tên gọi LitteVnKey, nhưng nó không phổ biến và chưa hỗ trợ Unicode. Cuối 2000, khi đang bí luận án, anh ghé thăm một diễn đàn tin học, thấy nhiều người đang bàn luận về Unicode tiếng Việt trong Windows, ý tưởng về một keyboard miễn phí hỗ trợ Unicode hình thành từ đó.

Sau một đêm thiết kế, hai đêm mã hóa, bản Unikey đầu tiên ra đời, hỗ trợ tiếng Việt Unicode. Long nhanh chóng công bố chúng và liên tục cập nhật sau khoảng 4 tháng đầu. Bên cạnh nhiều góp ý để hoàn thiện, UniKey cũng nhận được nhiều dèm pha, thậm chí tung tin đồn có virus đính kèm bên trong. Tuy nhiên, sự đơn giản, miễn phí, dễ dùng là yếu tố giúp UniKey trở thành bộ gõ tiếng Việt phổ biến nhất trên máy tính kể từ năm 2004. Tuy nhiên, Phạm Kim Long chia sẻ: “Mình sẽ luôn duy trì UniKey là phần mềm miễn phí”.

20 năm trôi qua, nhiều đồng nghiệp cùng thời với anh đang ổn định cuộc sống bên công việc mang tính quản lí, Phạm Kim Long vẫn miệt mài cho trận chiến mới của mình. Hiện nay, anh đang đứng đầu một nhóm phát triển các ứng dụng di động tại Việt Nam. Laban Key dành cho Android là phần mềm đáng chú ý. Ra mắt năm ngoái, ứng dụng này liên tục lọt top các tiện ích tải nhiều nhất trên Google Play Store với 500.000 người dùng (tính đến đầu tháng 3/2014).

Kế thừa UniKey, Laban Key trên Android dễ dùng với giao diện tương thích nhiều kích thước màn hình. Phần mềm miễn phí này được nhiều người dùng Việt tải về và lựa chọn chính để soạn thảo trên smartphone và tablet. Cha đẻ của Unikey mong muốn Laban Key cũng có được vị trí trên thiết bị di động như Unikey trên máy tính để bàn.

Trương Minh Nhật Quang với D32 Anti-virus

Người dùng Windows thời kì đầu hẳn rất quen thuộc với D32 Anti-virus. Đây là phần mềm nổi tiếng của Trương Minh Nhật Quang. Năm 2003, anh được phong tặng danh hiệu Hiệp sĩ CNTT năm 2003 cũng chính nhờ phần mềm này.

Trương Minh Nhật Quang lớn lên ở Hà Tiên. Anh sinh ra trong gia đình 8 người con, tới năm 14 tuổi đã phải lao động kiếm sống. Những năm sau chiến tranh, anh phải đi bán bánh mì phụ gia đình và hàng chục nghề khác nhau trước khi tốt nghiệp PTTH loại giỏi.

Năm 1985, anh thi đỗ vào ĐH Cần Thơ sau quá trình tự học. Tốt nghiệp với tấm bằng loại ưu, anh về công tác tại trường PTTH Hà Tiên. Lập gia đình và sống trong cảnh khó khăn, nhưng anh vẫn tham gia đăng kí học tin học tại TP.HCM.

Năm 1992, khi phát hiện máy tính cơ quan nhiễm vi rút, ý tưởng về một phần mềm bắt đầu nảy lên trong anh. Sau 4 tháng miệt mài, anh biên dịch thành công chương trình diệt virus Dir2/FAT và đặt tên là D2. Nhiều vi rút tiếp theo được anh cập nhật vào phần mềm của mình.

Năm 2000, anh dừng D2 chạy trên nền DOS và chuyển sang xây dựng D32 Anti-Virus. Phần mềm ra mắt ngày 20/2/2001, trùng với ngày sinh của người của anh, trở thành trình diệt vi rút chạy trên Windows đầu tiên của Việt Nam.

Tháng 8/2004, Trương Minh Nhật Quang công bố bản cập nhật D32 với kĩ thuật nhận dạng vi rút hướng tiếp cận máy học. Tháng 11/2009, phiên bản mới của phần mềm D32 đã xuất hiện trở lại. Một năm sau đó, nhóm D32 và Trương Minh Nhật Quang cập nhật D32 phiên bản mới với nhiều cải tiến nhằm tương thích tốt hơn với hệ điều hành và một số phần mềm.

Hiện nay, Trương Minh Nhật Quang đang sống cùng vợ con ở Cần Thơ, công tác tại Đại học Kĩ thuật Công nghệ Cần Thơ (tiền thân là Trung tâm Đại học Tại chức Cần Thơ). Do bận rộn với cuộc sống cá nhân và nghiên cứu khoa học nên “đứa con” D32 của anh cũng thoắt ẩn, thoắt hiện trên thị trường.

Theo ICTNews

Những phần mềm tiên phong của ngành công nghệ Việt

Ra đời trong bối cảnh mà nền công nghệ thông tin nước nhà đang trong giai đoạn phát triển sơ khai, các phần mềm như Unikey, Bked, D32 Antivirus... đã góp phần quan trọng trong việc thay đổi cuộc sống của người Việt lúc bấy giờ.

Unikey: Bộ gõ tiếng Việt miễn phí hỗ trợ Unicode

Unikey là bộ gõ tiếng Việt mã nguồn mở phổ biến nhất hiện nay. Thai nghén từ năm 1994, Unikey được thực hiện khi tác giả Phạm Kim Long còn là sinh viên trường ĐH Bách Khoa Hà Nội với dung lượng vỏn vẹn chỉ 2 KB (một đơn vị dung lượng lưu trữ rất nhỏ) và chạy trên DOS. Trước khi Unikey ra đời, việc tiếp cận bộ gõ tiếng Việt của người dùng hoàn toàn khó khăn và thường xuyên phải bẻ khoá từ những bộ gõ tiếng Việt thương mại. Giao diện của các bộ gõ này cũng không thực sự trực quan và dễ dàng sử dụng cho những người dùng phổ thông. Ngay khi Unikey ra đời hoàn toàn miễn phí và công bố mã nguồn mở, việc tiếp cận với các bộ gõ tiếng Việt dành cho người dùng Internet Việt những năm 2000 trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Unikey trở thành một ứng dụng không thể thiếu trong các đĩa CD cài đặt phần mềm bán tại các cửa hàng máy tính lúc bấy giờ. Các phòng máy Internet cũng cài Unikey cho clients (máy tính trạm) của mình vì khả năng dễ sử dụng, ít chiếm tài nguyên hệ thống, không quá nặng để khởi động ứng dụng. Đây cũng là một trong những phần mềm Việt hiếm hoi có thể tương thích với các đời hệ điều hành của Windows đời đầu đến mới nhất hiện nay trên cùng một phiên bản sản phẩm: Windows 9x/ME, Windows NT/2000/XP và Windows Vista, Windows 7 hay Windows 8.

Giao diện Unikey những ngày đầu.

Hiện đã hơn 20 năm trôi qua từ những ngày đầu thai nghén, Unikey vẫn đang chứng tỏ sức sống mạnh mẽ của mình khi trở thành phần mềm không thể thiếu trên máy tính của người Việt cho đến tận bây giờ. Đến nay, Unikey vẫn tiếp tục được cung cấp miễn phí cho người dùng như tinh thần từ những ngày đầu của sản phẩm. Việc chăm chút cho Unikey luôn được tác giả thầm lặng duy trì để phục vụ cho người dùng Internet Việt dù đây không phải là sản phẩm thương mại hóa. Vào tháng 1.2014 vừa qua, phiên bản Unikey 4.2 RC1 chính thức ra mắt người dùng, hỗ trợ Win 8 và 8.1.

Những phần mềm tiên phong của ngành công nghệ Việt

D32: Chương trình diệt vi rút đầu tiên trên Windows

D32 là một chương trình chẩn đoán và diệt vi rút máy tính chạy trên hệ điều hành Windows 32 bit đầu tiên của Việt Nam. Tiền thân của phần mềm này là D2 Antivirus chạy trên hệ điều hành MS-DOS rất phổ biến từ thập niên 90. D32 chính thức phát hành tháng 2 năm 2001 mở ra kỉ nguyên mới cho lĩnh vực bảo mật của nước nhà.

Những năm đầu thập niên 90, người dùng Việt Nam bắt đầu chứng kiến nhiều đợt tấn công của các loại vi rút máy tính "ác tính", có khả năng phá hoại các tập tin đang thực hiện. Điều này hoàn toàn khác với các virut "lành tính" chỉ nhằm mục đích quảng cáo ở giai đoạn trước. Cuộc chiến chống vi rút thực sự bắt đầu trở nên khó khăn khi mà các chương trình diệt virut hiện tại còn chưa thích ứng với biến thể mới của vi rút máy tính. Trương Nhật Minh Quang - cha đẻ của D32 đã mất hơn 4 tháng nghiên cứu ngôn ngữ lập trình Assembly (một ngôn ngữ lập trình phổ biến thời bấy giờ) để ra mắt phiên bản thử nghiệm đầu tiên với tên gọi "Dir2/FAT" - cùng tên với loại vi rút khiến khá nhiều phần mềm chống vi rút lúc bấy giờ điêu đứng. Sau nhiều phiên bản cập nhật những vi rút "khó nuốt" nhất, D32 được nhiều người biết đến hơn như một tiện ích miễn phí dành cho người dùng để bảo vệ máy tính và dữ liệu của mình khi bắt đầu tiếp cận Internet.

Những phần mềm tiên phong của ngành công nghệ Việt

Năm 2000 khi Microsoft chính thức loại bỏ MS-DOS ra khỏi Windows, Trương Nhật Minh Quang lại tiếp tục miệt mài nghiên cứu phát triển phiên bản chạy trên nền tảng Windows. Đến năm 2004, D32 được cập nhật kĩ thuật nhận dạng vi rút hướng tiếp cận máy học - một công nghệ mới nhất lúc bấy giờ, khởi đầu cho lộ trình triển khai các kết quả từ đề tài nghiên cứu hệ chống vi rút thông minh mang lại nền tảng cho lĩnh vực bảo mật, nghiên cứu vi rút của Việt Nam. D32 được giới CNTT ưa chuộng vì khả năng vận hành tốt và hoàn toàn miễn phí khi so với các sản phẩm cạnh tranh tại Việt Nam.

Những phần mềm tiên phong của ngành công nghệ Việt

Hiện nay, đáng tiếc là dường như D32 "thoắt ẩn thoát hiện" do tác giả còn bận rộn với quá trình nghiên cứu khoa học nên không có điều kiện phát triển hơn trước tốc độ xuất hiện của hàng triệu vi rút mới xuất hiện mỗi ngày. Dù vậy, D32 vẫn là cột mốc quan trọng đối với lĩnh vực bảo mật và an toàn thông tin của Việt Nam.

BKED: Phần mềm soạn thảo văn bản đầu tiên

Bked là phần mềm soạn thảo văn bản đầu tiên của Việt Nam trên máy tính. BKED khá gọn nhẹ, dung lượng chỉ khoảng 200 KB nên người dùng lúc ấy thường chỉ cần lưu trong một đĩa mềm có dung lượng 1,4 MB là có thể mang theo để sử dụng ở bất cứ đâu.

Những phần mềm tiên phong của ngành công nghệ Việt

Với sự phát triển của ngành công nghệ thông tin ở giai đoạn hiện tại, người ta khó có thể hình dung được ý nghĩa lớn lao của BKED ở thời điểm ấy. Trong những năm 80, khi máy vi tính chỉ là một vài dòng lệnh đơn giản và các phần mềm soạn thảo văn bản nước ngoài được bán với giá cao, việc lưu trữ thông tin chủ yếu được thực hiện bằng máy đánh chữ. Thậm chí, cuộc họp của các cơ quan nhà nước cũng phải kéo dài vì lí do lưu trữ thông tin. Cứ đến mùa thi, các nhân viên của Bộ Giáo dục lại phải chật vật trong việc in và chuyển đề thi về các Sở giáo dục. Tuy nhiên, sự ra đời của BKED đã giúp giải quyết tất cả các vấn đề trên. Đề thi được soạn thảo bằng BKED, mã hóa và gửi về cho các Sở tự in ấn. Cũng kể từ đó, mô hình in đề thi phân tải xuống các Sở hoạt động cho đến bây giờ. Các cuộc họp của các cơ quan nhà nước cũng có thể kết thúc trước 5 giờ chiều với biên bản hội nghi được in ấn rõ ràng, nhanh chóng. Chính vì thế phần mềm BKED đã dần chiếm ưu thế và giữ vị trí của phần mềm soạn thảo và xử lí văn bản tiếng Việt thông dụng nhất suốt những năm 90. Các trường học còn đưa BKED vào chương trình giảng dạy tin học. BKED là một trong 3 khái niệm tin học phổ biến nhất thời bấy giờ bên cạnh PASCAL và DOS.

Nhắc đến Bked, ngoài việc được biết đến là phần mềm soạn thảo tiếng Việt đầu tiên của Việt Nam, người ta còn nhớ về Bked như một kẻ đặt nền tảng cho việc thương mại hoá sản phẩm tin học. Dù được bán ra với một cái giá ngất ngưởng thời bấy giờ - 1,5 triệu đồng, Bked - sản phẩm tin học được thương mại hoá đầu tiên vẫn được người dùng tìm mua, chứng tỏ sự tôn trọng bản quyền phần mềm tại Việt Nam.

Bked làm mưa làm gió trong suốt gần 8 năm từ 1988 đến tận năm 1995. Mãi đến khi khi Word và Windows bắt đầu phổ biến, phần mềm này dần bị "lãng quên". Tuy nhiên, những hiệu quả kinh tế xã hội mà Bked đóng góp trong 8 năm xuất hiện của mình là không thể phủ nhận được.

Ngoài ra còn phải kể đến những cái tên như Vietkar, EVTran, English Study,...Trong số các phần mềm kể trên, chỉ có Unikey là vẫn được sử dụng rộng rãi.

Theo GenK

Bộ gõ với khả năng 'vẽ dấu' trên Android Tác giả Phạm Kim Long, người được biết đến với việc phát triển phần mềm gõ tiếng Việt nổi tiếng Unikey, vừa cùng một đội ngũ lập trình phát triển thêm một bộ gõ tiếng Việt độc đáo trên Android với tên gọi là Laban Key. Theo đó, Laban key là sự bổ sung vào những điểm còn hạn chế của các chương...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Gemini sắp có mặt trên các thiết bị sử dụng hằng ngày08:26

Tính năng tìm kiếm tệ nhất của Google sắp có trên YouTube09:14

Chiếc iPhone mới thú vị nhất vẫn sẽ được sản xuất tại Trung Quốc00:36

Điện thoại Samsung Galaxy S25 Edge lộ cấu hình và giá bán "chát"03:47

Pin nấm - bước đột phá của ngành năng lượng bền vững08:03

Câu chuyện thú vị về bài hát khiến Windows 'đứng hình'02:25

Lý do bất ngờ khiến Windows 7 khởi động chậm chạp06:56

Canh bạc AI của Apple nhằm 'hạ bệ' Samsung08:44

Các thương hiệu lớn Trung Quốc rủ nhau rời xa Android?08:38

Vì sao pin smartphone Android kém hơn sau khi cập nhật phần mềm02:20

Windows 11 chiếm bao nhiêu dung lượng ổ cứng?01:07

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Những điều người dùng cần ở Smart TV

20:09:20 09/05/2025

Khi mà những chiếc Smart TV ngày càng rẻ, người tiêu dùng bắt đầu trở nên thông minh hơn khi mua sắm thay vì chỉ lao theo các mẫu kích thước lớn.

iPhone kỷ niệm 20 năm sẽ có đột phá lớn về màn hình

19:59:32 09/05/2025

Lộ trình để đạt được thiết kế tương lai này dường như đã được táo khuyết vạch sẵn. Công nghệ Face ID ẩn dưới màn hình được đồn đoán sẽ ra mắt trên các mẫu iPhone 18 Pro vào năm 2026.

Chi tiết quan trọng cần chú ý khi mua cáp USB

19:52:51 09/05/2025

Khi mua cáp USB để sạc các thiết bị điện tử như smartphone, laptop, tai nghe người dùng cần chú ý đến một thông số quan trọng.

WhatsApp thắng kiện NSO Group vụ hack vào năm 2019

19:35:15 09/05/2025

Theo Techcrunch, tòa án Mỹ mới đây tuyên phạt NSO Group, công ty sản xuất phần mềm gián điệp nổi tiếng của Israel, phải bồi thường tổng cộng hơn 167 triệu USD cho WhatsApp vì liên quan đến vụ tấn công hơn 1.400 người dùng vào năm 2019.

Smartphone pin khủng đang được ưa chuộng

15:53:03 09/05/2025

Tuổi thọ pin luôn là thách thức lớn nhất đối với người dùng smartphone và xu hướng công nghệ hiện nay càng khiến người dùng lo lắng.

Viettel IDC nhận cú đúp giải thưởng an ninh mạng - phát triển bền vững

14:18:28 09/05/2025

Thành công này đã giúp công ty đạt giải vàng hạng mục Dịch vụ trung tâm điều hành an ninh (SOC) tại Globee Awards for Cybersecurity 2025 lần thứ 21. Đây là một trong những giải thưởng quốc tế uy tín nhất trong lĩnh vực an ninh mạng.

Công nghệ lưu trữ 'thọ' hơn 5.000 năm, chỉ 1 USD/TB

14:17:10 09/05/2025

Khi mà thế giới đang phải đối mặt với cơn sóng thần dữ liệu , việc lưu trữ thông tin lâu dài trở thành một thách thức lớn.

Seagate đặt mục tiêu sản xuất ổ cứng 100 TB

14:11:44 09/05/2025

Seagate đang chuẩn bị cho sự bùng nổ của ngành trí tuệ nhân tạo (AI) bằng cách phát triển các ổ cứng với dung lượng lưu trữ chưa từng có.

Google Maps trên iPhone thông minh hơn nhờ tính năng AI mới

14:00:45 09/05/2025

Tính năng mới này, được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI) Gemini, hứa hẹn sẽ đơn giản hóa đáng kể quá trình chuẩn bị cho mỗi chuyến đi.

iPhone sẽ 'suy tàn' sau 10 năm nữa?

13:57:04 09/05/2025

Nhiều tin đồn xuất hiện gần đây về lịch trình phát hành iPhone trong những năm tới, cho thấy sản phẩm này không tồn tại lâu dài như Mac.

Amazon kết hợp AI vào robot có khả năng cảm nhận

21:03:33 08/05/2025

Mặc dù có nhiều ý kiến cho rằng Amazon đầu tư vào robot nhằm thay thế công nhân, công ty khẳng định rằng robot như Vulcan chỉ nhằm làm cho kho hàng trở nên an toàn hơn, không phải để thay thế nhân lực.

Ứng dụng Torus vào quản trị năng lượng doanh nghiệp

20:57:38 08/05/2025

Trong hàng ngàn năm qua, các nền văn minh phương Đông đã phát triển hệ thống phong thủy trở thành một nghệ thuật, khoa học ứng dụng không gian và năng lượng để đạt được sự hài hòa giữa con người và môi trường sống.