Những người có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy
Người béo phì, hút thuốc lá thường xuyên, mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao phát triển ung thư tuyến tụy.
Tuyến tụy là cơ quan nằm ở phía sau dạ dày, sát thành sau của ổ bụng. Tuyến tụy tiết ra các enzyme hỗ trợ tiêu hóa và sản xuất hormone giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
Ung thư tuyến tụy bắt đầu ở các mô của cơ quan này. Ung thư tuyến tụy hiếm khi được phát hiện ở giai đoạn đầu, thời điểm có khả năng chữa khỏi cao nhất. Điều này là do nó không gây ra các triệu chứng cho đến khi di căn sang cơ quan khác.
Triệu chứng phổ biến
Theo Mayo Clinic, các dấu hiệu của ung thư tuyến tụy thường không xảy ra cho đến khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng. Chúng có thể bao gồm:
- Đau bụng và lan ra sau lưng.
- Chán ăn hoặc sụt cân ngoài ý muốn.
- Vàng da và lòng trắng của mắt.
- Nước tiểu sẫm màu, phân màu sáng.
- Ngứa da.
- Hình thành cục máu đông.
- Mệt mỏi.
Triệu chứng phổ biến của ung thư tuyến tụy là đau bụng và lan ra sau lưng. Ảnh: Geneticliteracy.
Nguyên nhân
Ung thư tuyến tụy xảy ra khi các tế bào trong cơ quan này bị đột biến DNA. DNA cho phép tế bào biết phải làm gì. Nhưng những đột biến khiến tế bào phát triển không kiểm soát và tiếp tục sống sót sau khi tế bào thường chết đi. Những tế bào này có thể tích tụ, tạo thành khối u.
Khi không được điều trị, các tế bào ung thư tuyến tụy có thể di căn sang cơ quan và mạch máu trong cơ thể. Hầu hết ung thư tuyến tụy bắt đầu ở các tế bào lót ống dẫn của tuyến tụy. Loại ung thư này được gọi là ung thư biểu mô tuyến tụy hoặc ung thư tuyến tụy ngoại tiết.
Với trường hợp ít gặp, ung thư có thể hình thành trong các tế bào sản xuất hormone hoặc nội tiết thần kinh của tuyến tụy. Những loại ung thư này gọi là khối u thần kinh nội tiết tuyến tụy, khối u tế bào tiểu đảo hoặc ung thư nội tiết tuyến tụy.
Các yếu tố rủi ro
Video đang HOT
Sử dụng thuốc lá
Theo tổ chức American Cancer Society, hút thuốc là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất với ung thư tuyến tụy. Nguy cơ mắc căn bệnh này ở những người hút thuốc cao gấp đôi so với trường hợp chưa bao giờ hút thuốc. Khoảng 25% trường hợp ung thư tuyến tụy được cho là do hút thuốc lá.
Hút xì gà và sử dụng các sản phẩm thuốc lá không khói cũng làm tăng nguy cơ. Tuy nhiên, rủi ro này có thể giảm xuống khi bạn ngừng hút thuốc.
Thừa cân, béo phì
Đây là yếu tố cao dẫn đến ung thư tuyến tụy. Những người béo phì, chỉ số khối cơ thể BMI từ 30 trở lên, có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy cao hơn khoảng 20%. Tăng cân khi trưởng thành cũng là vấn đề lớn. Đặc biệt, những người không quá thừa cân nhưng bị béo ở vùng bụng cũng dễ mắc ung thư tuyến tụy.
Những người thừa cân, béo phì có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến tụy. Ảnh: Indiatimes.
Bệnh tiểu đường
Ung thư tuyến tụy phổ biến hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường. Các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân cho điều này. Hầu hết trường hợp xảy ra ở những người mắc bệnh tiểu đường type II. Loại bệnh tiểu đường này đang gia tăng với trẻ em và thanh thiếu niên do tình trạng béo phì ở những nhóm tuổi này cũng tăng lên. Bệnh tiểu đường type II ở người lớn cũng thường liên quan thừa cân hoặc béo phì.
Viêm tụy mạn tính
Đây là tình trạng viêm trong thời gian dài của tuyến tụy, có liên quan việc tăng nguy cơ ung thư ở cơ quan này. Viêm tụy mạn tính thường xảy ra ở những người uống rượu và hút thuốc.
Các yếu tố khác
Nguy cơ phát triển ung thư tuyến tụy tăng lên khi con người già đi. Hầu hết bệnh nhân tuyến tụy trên 45 tuổi. Khoảng 2/3 người bệnh là trên 65 tuổi. Tuổi trung bình tại thời điểm chẩn đoán bệnh là 70.
Ngoài ra, nam giới có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy cao hơn phụ nữ. Điều này có thể (một phần nhỏ) do việc sử dụng thuốc lá cao hơn ở nam giới, khiến họ dễ mắc bệnh này.
20 dấu hiệu cho thấy tuyến tụy của bạn đang "kêu cứu"
Tuyến tụy là một cơ quan có hình quả lê trong ổ bụng. Mặc dù chỉ nặng khoảng 80g, nhưng đây là cơ quan đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe.
Tuyến tụy nằm ở vùng thượng vị, tuyến tụy sản sinh các men tiêu hóa quan trọng và tiết ra các hormone quan trọng để chuyển hóa đường. Không có gì ngạc nhiên khi có nhiều sự cố xảy ra khi tuyến tụy không hoạt động như bình thường.
Đau bụng
Đau bụng có thể là một dấu hiệu của viêm tụy, tình trạng viêm cấp tính hoặc mãn tính của tuyến tụy. Khi khối u lớn chèn ép vào các cơ quan lân cận, đau bụng cũng có thể là một triệu chứng của ung thư tụy, đặc trưng bởi sự phát triển bất thường của tế bào trong tuyến tụy.
Đau lưng
Đau lưng cũng liên quan đến viêm tụy và ung thư tuyến tụy. Trong trường hợp thứ hai, đau có thể trầm trọng hơn khi nằm hoặc 3-4 giờ sau khi ăn.
Sốt
Thân nhiệt cao bất thường cũng có thể là một triệu chứng của viêm tụy, xảy ra khi các men tụy thoát vào các mô của tuyến tụy, gây kích ứng, phù nề và tắc nghẽn mạch máu.
Buồn nôn và nôn
Buồn nôn và nôn là các triệu chứng của cả viêm tụy và ung thư tụy, có liên quan đến hút thuốc và béo phì.
Huyết áp cao
Huyết áp cao cũng có thể là dấu hiệu của viêm tụy, nguyên nhân phổ biến nhất là do uống quá nhiều rượu, chấn thương và sỏi mật làm tắc các ống tụy.
Da lạnh và ẩm
Da lạnh và ẩm có thể là dấu hiệu của viêm tụy nặng, xảy ra khi bệnh này gây nhiễm trùng, chảy máu và hình thành mủ trong cơ quan cũng như hoại tử mô tụy.
Vàng da
Đặc trưng bởi mắt và da có màu vàng, nước tiểu sẫm màu và phân nhạt màu hoặc nhờn mỡ, vàng da là triệu chứng của ung thư tụy khi khối u làm tắc ống dẫn mật.
Những thay đổi trong chất thải
Tắc ống mật do ung thư tuyến tụy có thể khiến phân trở nên nhạt màu hoặc có màu đất sét, có mùi lạ hoặc nổi hơn do lượng mỡ nhiều hơn.
Ngứa
Thường đi kèm với các triệu chứng như đau bụng hoặc vàng da, ngứa có thể là dấu hiệu của ung thư tụy, 95% trong số đó phát triển từ phần tuyến tụy giúp tiêu hóa chất béo và protein bằng cách tiết ra các men tiêu hóa.
Tiêu chảy và táo bón
Vì ngăn cản các chất dinh dưỡng trong thức ăn được hấp thụ đúng cách, ung thư tụy có thể gây tiêu chảy và táo bón, đặc biệt ở những bệnh nhân đang dùng thuốc giảm đau.
Chán ăn và thay đổi cân nặng
Cùng với đau bụng, chán ăn và sụt cân ngoài ý muốn thường là một trong những triệu chứng đầu tiên của ung thư tụy. Trong khi đó, giảm hoặc tăng cân là một trong những triệu chứng của đái tháo đường.
Bị đái tháo đường khi đã có tuổi
Đái tháo đường có thể phát sinh khi ung thư tụy cản trở khả năng sản sinh insulin của cơ quan này, một hormon điều chỉnh lượng đường trong máu.
Khát bất thường
Khát nước bất thường là một triệu chứng khác của đái tháo đường, có hai loại. Đái tháo đường loại 1 xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công và phá hủy các tế bào trong tuyến tụy tạo ra insulin. Đái tháo đường loại 2, phổ biến hơn nhiều, phát triển khi tuyến tụy không tạo đủ insulin và khi cơ thể không thể sử dụng insulin do tuyến tụy tạo ra.
Đi tiểu thường xuyên
Cũng như nhiều triệu chứng trong danh sách này, đi tiểu thường xuyên là triệu chứng của cả đái tháo đường loại 1 và loại 2. Nghiên cứu cho thấy gen hoặc môi trường có thể là nguyên nhân gây ra đái tháo đường loại 1. Đái tháo đường loại 2 là do béo phì, sắc tộc, tiền sử gia đình mắc đái tháo đường loại 2 và các yếu tố môi trường khác.
Cực kỳ mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng
Khi bệnh tiểu đường làm giảm lượng insulin được sản xuất bởi tuyến tụy của bạn hoặc ngừng sản xuất hoàn toàn, đường trong máu của bạn không thể đi vào các tế bào, nơi nó sẽ được sử dụng để tạo năng lượng.
Nhìn mờ
Nhìn mờ là một triệu chứng khác của đái tháo đường. Các dấu hiệu và triệu chứng của đái tháo đường loại 1 có thể đột ngột xuất hiện mà không báo trước, lúc này bạn nên đi khám càng sớm càng tốt.
Nhiễm trùng thường xuyên hoặc tái phát
Nhiễm trùng thường xuyên hoặc tái phát như nhiễm trùng nướu răng, da hoặc nhiễm trùng âm đạo có thể là dấu hiệu của đái tháo đường. Nhưng hãy nhớ rằng đái tháo đường loại 2 có thể không có triệu chứng. Nếu bạn không có triệu chứng nhưng trên 40 tuổi, bạn nên đi kiểm tra.
Vết trầy xước và vết bầm tím chậm lành
Các vết trầy xước và vết bầm tím chậm lành cũng là dấu hiệu của đái tháo đường. Đường huyết tăng cao do đái tháo đường gây ra có thể làm hư hại các mạch máu của cơ thể, do đó ngăn cản các dây thần kinh và các cơ quan hoạt động bình thường.
Cảm giác châm chích hoặc tê bì ở bàn tay hoặc bàn chân
Tổn thương dây thần kinh do đái tháo đường có thể dẫn đến cảm giác châm chích hoặc tê bì ở bàn tay hoặc bàn chân, cùng với các vấn đề về chân khác.
Khó có được hoặc duy trì cương dương
Rối loạn cương dương là một trong những biến chứng có thể xảy ra của đái tháo đường, các biến chứng khác bao gồm bệnh tim và đột quỵ, bệnh thận và tổn thương mắt.
Chỉ số CA 19-9 tăng cao có phải đã mắc ung thư tụy? Chỉ số CA 19-9 là dấu ấn ung thư đầu tiên của ung thư tụy, tuy nhiên nó cũng tăng cao trong một số bệnh lý không phải ung thư như xơ gan, viêm tụy, viêm túi mật. Ở người lớn CA 19-9 chỉ có một lượng nhỏ trong một số cơ quan như tụy, gan, bàng quang và phổi. CA 19-9 là...