Những lựa chọn ít ỏi của Tổng thống Mỹ sau khi Iran tấn công Israel
Khi Iran phóng một loạt tên lửa đạn đạo lớn vào Israel ngày 1/10, hy vọng của Tổng thống Mỹ Joe Biden về việc kết thúc chiến tranh ở Gaza trước khi rời nhiệm sở và ngăn chặn một cuộc chiến khu vực ở Trung Đông dường như mờ nhạt hơn bao giờ hết.
Theo tờ Time, Iran tấn công Israel sau khi Israel mở rộng cuộc chiến nhằm vào các lực lượng thân Iran trong khu vực. Cụ thể là Israel đã tấn công phá hủy trụ sở của Hezbollah ở Liban khiến thủ lĩnh phong trào này thiệt mạng. Ngoài ra, Israel cũng tấn công lực lượng Houthi ở Yemen.
Giờ đây, Tổng thống Biden đang bị mắc kẹt giữa lời hứa kết thúc chiến tranh ở Gaza và tiếp tục bảo vệ Israel trong một cuộc xung đột leo thang trên một mặt trận khác.
Tổng thống Biden đã dành phần lớn thời gian ngày 1/10 trong Phòng Tình Huống, khi tình báo Mỹ nhận được thông tin rằng Iran đang chuẩn bị phóng tên lửa tấn công Israel để trả đũa cho cái chết của Tổng thư ký Hezbollah Hassan Nasrallah.
Tổng thống Biden đã ra lệnh cho quân đội Mỹ hỗ trợ Israel tự vệ. Khi người dân Israel vội vã vào các hầm trú ẩn, lực lượng Israel và Mỹ đã đánh chặn thành công phần lớn loạt tên lửa gần 200 quả. Ông Biden nói với các phóng viên tại Nhà Trắng chiều 1/10: “Cuộc tấn công dường như đã bị đánh bại và không hiệu quả. Chắc chắn rằng Mỹ hoàn toàn, hoàn toàn ủng hộ Israel”.
Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan mô tả cuộc tấn công là một hành động leo thang đáng kể của Iran.
Theo kênh NBC News, vụ tấn công cho thấy nỗ lực kéo dài hàng tháng của chính quyền Mỹ nhằm ngăn chặn một cuộc chiến toàn diện giữa Israel và Iran đang gặp khó khăn nghiêm trọng nhất.
Chính quyền Mỹ đã làm việc suốt cả năm qua để tránh cuộc đối đầu trực tiếp giữa Israel và Iran. Nhưng bây giờ, các quan chức chính quyền nước này đang đối mặt với kịch bản tồi tệ nhất, khi cuộc tấn công mới nhất của Iran chắc chắn sẽ kích hoạt động thái trả đũa từ quân đội Israel. Chuỗi phản ứng này có thể kéo theo sự tham gia của Mỹ, vì họ hỗ trợ Israel tự vệ, cũng như các quốc gia khác trong khu vực.
Lần gần nhất Iran bắn tên lửa và thiết bị bay không người lái vào Israel là sáu tháng trước, trong cuộc tấn công trả đũa sau khi Israel ném bom một khu phức hợp ngoại giao ở Syria. Trong lần này, chỉ một số ít trong số 300 tên lửa bắn trúng Israel và Mỹ đã thuyết phục được Israel kiềm chế trả đũa mạnh mẽ. Lần này, bất kể cuộc tấn công của Iran có hiệu quả hay không, Israel chắc chắn sẽ muốn phản công.
Một một cựu quan chức Israel nhận định: “Khó có khả năng Israel sẽ chỉ phản ứng ở mức độ nhỏ như sự kiện ngày 13/4″.
Tuần trước, khi Mỹ không thành công trong đạt được thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và lực lượng Hezbollah ở Liban, Ngoại trưởng Antony Blinken cảnh báo rằng nguy cơ leo thang trong khu vực là rất cao và rằng con đường ngoại giao là con đường duy nhất phía trước.
Ông Blinken nói rằng câu trả lời tốt nhất là ngoại giao và rằng nỗ lực phối hợp quốc tế là điều cần thiết để tránh một cuộc chiến toàn diện. Tuy nhiên, kể từ đó, Israel đã tận dụng lợi thế ở Liban, xóa sổ hầu hết lãnh đạo của Hezbollah, tấn công vào các kho vũ khí và đưa quân đội vào để đẩy lùi các vị trí của tay súng đe dọa miền Bắc Israel.
Video đang HOT
Chính quyền Mỹ đã phải đối mặt với thực tế khó khăn rằng triển vọng đạt được thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas ở Gaza cùng một thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah ở Liban giờ đây trông không thực tế, nếu không muốn nói là không thể, khi các sự kiện đã vượt qua các tính toán trước đây.
Những tòa nhà bị phá hủy sau cuộc không kích của Israel xuống ngoại ô phía Nam thủ đô Beirut, Liban ngày 28/9/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Trên 40.000 người đã thiệt mạng trong chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza và ít nhất 97 con tin Israel vẫn còn ở Gaza.
Theo hai cựu quan chức Mỹ, khi Israel tấn công bằng đường không và trên bộ vào Hezbollah, chính quyền Mỹ đã hạ thấp kỳ vọng và đang tập trung vào một mục tiêu: tránh một cuộc chiến với Iran.
Ngoài con đường ngoại giao, Tổng thống Biden đã tăng cường hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực để ngăn chặn Iran và bảo vệ Israel. Lực lượng Mỹ bao gồm máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và các tàu khu trục của Hải quân Mỹ được trang bị hệ thống phòng thủ Aegis có khả năng bắn hạ tên lửa đạn đạo.
Lầu Năm Góc cho biết họ đang điều thêm vài nghìn binh sĩ để tăng cường cho khoảng 40.000 lực lượng Mỹ đã có mặt trong khu vực.
Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã nói chuyện với người đồng cấp Israel vào sáng 1/10 để thảo luận về việc Iran chuẩn bị tấn công Israel.
Vẫn chưa rõ liệu các đồng minh Arab của Mỹ trong khu vực có giúp bảo vệ Israel khỏi các cuộc tấn công trên không hay cho phép máy bay bay qua lãnh thổ của họ để máy bay Mỹ bắn hạ các tên lửa hay không. Các chính phủ Arab này cũng phải đối phó với dư luận trong nước, vốn phản đối mạnh mẽ trợ giúp Israel.
Tuy nhiên, theo một quan chức Mỹ và một quan chức cao cấp của Jordan, Jordan đã cho phép lực lượng Mỹ bay trong không phận của mình và bắn hạ các tên lửa Iran ngày 1/10.
Trong khi đó, phái đoàn Iran tại Liên hợp quốc đã đăng bài viết trên mạng xã hội X, khẳng định cuộc không kích vào lãnh thổ Isael là phản ứng hợp pháp, hợp lý và chính đáng đối với các hành động khủng bố và tuyên bố sẵn sàng đối phó bất kỳ phản ứng nào của Israel.
Trong bài đăng trên mạng xã hội X vào sáng sớm ngày 2/10, Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi khẳng định, Iran đã thực hiện quyền tự vệ chống Israel và hành động của họ sẽ kết thúc trừ khi Israel quyết định khiêu khích trả đũa thêm.
Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thậm chí còn cảnh báo “nghiền nát Israel” nếu Tel Aviv tiến hành đáp trả đợt công kích.
Phản ứng của hai ứng viên Tổng thống Mỹ sau vụ Iran tấn công Israel
Ngay sau khi Iran dội gần 200 tên lửa vào Israel ngày 1/10, hai ứng viên Tổng thống Mỹ là Donald Trump và Kamala Harris đã có những phản ứng đầu tiên.
Ông Trump ví Iran và Israel là "hai đứa trẻ đánh nhau trong sân trường"
Theo tờ Newsweek, trong một cuộc họp báo tại Milwaukee (Wisconsin) ngày 1/10, ông Trump bình luận: "Dù kết quả thế nào, họ cũng phải hoàn thành quá trình. Hãy nghĩ về việc này như hai đứa trẻ đánh nhau trong sân trường. Đôi khi bạn phải để sự việc diễn ra một chút, rồi chúng ta sẽ xem chuyện gì xảy ra".
Ông nói tiếp: "Nhưng đây là một cuộc chiến khủng khiếp, khủng khiếp. Và các bạn thấy những gì đang xảy ra ngay cả ngày hôm nay. Điều này sẽ dừng lại ở đâu?... Israel xứng đáng được khen ngợi vì đã có thể tự bảo vệ mình... Họ đã bắn hạ gần 200 tên lửa hôm nay. Nhưng không ai đáng phải sống như vậy. Vì thế, chúng ta sẽ tham gia nhiều vào tình hình Trung Đông".
Trước đó cùng ngày, trong một tuyên bố do chiến dịch tranh cử của ông phát ra sau vụ Iran tấn công Israel, cựu Tổng thống Donald Trump đánh giá rằng Tổng thống Mỹ Joe Biden và cấp phó Harris thiếu vai trò lãnh đạo. Ông phát biểu: "Thế giới đang bùng cháy và xoáy vào vòng mất kiểm soát. Chúng ta có một Tổng thống không tồn tại là Joe Biden và một Phó Tổng thống hoàn toàn vắng bóng, Kamala Harris, người quá bận rộn với việc gây quỹ ở San Francisco".
Tuy nhiên, trong thực tế bà Harris không có bất kỳ sự kiện chiến dịch nào vào ngày 1/10.
Ông Trump tiếp tục tuyên bố rằng khi ông còn là tổng thống, Iran đã hoàn toàn bị kiềm chế. Ông nói: "Họ đang rất cần tiền, bị kiểm soát hoàn toàn, và muốn đạt được một thỏa thuận. Bà Harris đã bơm tiền Mỹ cho họ và kể từ đó, họ đã làm rối loạn Trung Đông".
Ông Trump còn nói rằng Iran muốn bà Harris trở thành Tổng thống Mỹ tiếp theo và đó là lý do tại sao Iran đã tìm cách tấn công ông, ám chỉ các kế hoạch ám sát do các nghi phạm liên quan đến Iran lên kế hoạch.
Ông Trump nói tiếp: "Nếu tôi là người lãnh đạo, ngày 7/10/2023 sẽ không bao giờ xảy ra, cuộc chiến Nga - Ukraine sẽ không bao giờ xảy ra, cuộc rút quân thảm hại khỏi Afghanistan sẽ không xảy ra, và lạm phát sẽ không xảy ra. Nếu tôi thắng, chúng ta sẽ có hòa bình trên thế giới một lần nữa. Nếu bà Kamala có thêm 4 năm, thế giới sẽ chìm trong khói lửa".
Phản ứng của Tổng thống Biden và bà Harris
Tổng thống Biden đăng trên mạng xã hội X ngày 1/10 (giờ Mỹ): "Sáng nay, phó tổng thống và tôi đã triệu tập đội ngũ an ninh quốc gia để thảo luận về kế hoạch tấn công Israel của Iran. Chúng tôi đã thảo luận về cách Mỹ sẵn sàng giúp Israel tự vệ trước các cuộc tấn công này và bảo vệ nhân viên Mỹ trong khu vực như thế nào".
Vài giờ sau, bà Harris đã có một bài phát biểu tại Washington, D.C., trong đó lên án cuộc tấn công, gọi đây là hành động liều lĩnh khi phóng khoảng 200 tên lửa vào Israel.
Bà nói: "Iran là một lực lượng nguy hiểm, gây mất ổn định ở Trung Đông và cuộc tấn công vào Israel hôm nay chỉ càng chứng minh điều đó. Tôi hoàn toàn ủng hộ lệnh của Tổng thống Biden cho quân đội Mỹ bắn hạ tên lửa Iran, các tên lửa đang nhắm mục tiêu, giống như chúng tôi đã làm vào tháng 4. Chúng tôi vẫn đang đánh giá tác động, nhưng các dấu hiệu ban đầu cho thấy Israel, với sự hỗ trợ của chúng tôi, đã đánh bại cuộc tấn công này".
Bà nói thêm: "Cam kết của tôi đối với an ninh của Israel là không bao giờ lay chuyển. Và hãy rõ ràng, Iran không chỉ là mối đe dọa đối với Israel, mà còn là mối đe dọa đối với các nhân viên Mỹ trong khu vực, các lợi ích của Mỹ và những người dân vô tội khắp khu vực... Chúng tôi sẽ không bao giờ do dự thực hiện bất cứ hành động nào cần thiết để bảo vệ lực lượng và lợi ích của Mỹ khỏi Iran".
Là ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ, bà Harris đã bị chỉ trích về lập trường của mình đối với cuộc chiến của Israel với Hamas ở Gaza. Khi được hỏi về cuộc xung đột này vào giữa tháng 9, bà Harris nhắc lại rằng bà cam kết ủng hộ khả năng tự vệ của Israel.
Các cuộc thăm dò gần đây ở các bang chiến trường cho thấy ông Trump được tin tưởng hơn bà Harris về các vấn đề quốc tế. Một cuộc thăm dò khác cho thấy ông Trump cũng dẫn đầu tỷ lệ ủng hộ về vấn đề quốc phòng.
Một số cử tri, trong đó có một số người Hồi giáo ở các bang chiến trường, đã tỏ ra thất vọng với bà Harris vì không đưa ra một thông điệp rõ ràng hơn về tác động của cuộc xung đột đối với người Palestine.
Tuyên bố của Iran và Israel sau vụ tấn công
Phát ngôn viên quân đội Israel, Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari, gọi cuộc tấn công này là một cuộc tấn công nghiêm trọng và cho biết sẽ có những hậu quả nghiêm trọng. Ông Hagari không nói rõ những hậu quả này có thể là gì.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho rằng cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào Israel đã thất bại và tuyên bố sẽ trả đũa. Mở đầu một cuộc họp về chính trị - an ninh, ông Netanyahu phát biểu: "Iran đã phạm một sai lầm lớn vào đêm nay - và họ sẽ phải trả giá. Chính phủ Iran không hiểu được quyết tâm tự vệ và quyết tâm trả đũa kẻ thù của chúng ta".
Về phần mình, phái đoàn Iran tại Liên hợp quốc đã đăng bài viết trên mạng xã hội X, khẳng định cuộc không kích vào lãnh thổ Isael là phản ứng hợp pháp, hợp lý và chính đáng đối với các hành động khủng bố và tuyên bố sẵn sàng đối phó bất kỳ phản ứng nào của Israel.
Trong bài đăng trên mạng xã hội X vào sáng sớm ngày 2/10, Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi khẳng định, Iran đã thực hiện quyền tự vệ chống Israel và hành động của họ sẽ kết thúc trừ khi Israel quyết định khiêu khích trả đũa thêm.
Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thậm chí còn cảnh báo "nghiền nát Israel" nếu Tel Aviv tiến hành đáp trả đợt công kích.
Trước đó, Bộ ngoại giao Iran đã kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thực hiện hành động có ý nghĩa để ngăn chặn các mối đe dọa đối với hòa bình và an ninh khu vực.
Tại sao Iran quyết định không tham gia phản ứng cùng Hezbollah nhằm vào Israel? Quyết định không tham gia phản ứng cùng Hezbollah sau vụ ám sát thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh ở Tehran đã tiết lộ nhiều về chiến lược của Iran trong việc duy trì sự ổn định khu vực. Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei từng tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ vụ ám sát thủ lĩnh...