Những điều cha mẹ cần biết để phòng bệnh viêm phổi cho con
Theo thống kê của UNICEF, viêm phổi là nguyên nhân gây tử vong ở trẻ nhiều hơn những bệnh khác. Vì vậy, cha mẹ cần cẩn trọng mỗi khi trẻ bị ốm,ho.
Nhiều người nghĩ viêm phổi là bệnh của người già, nhưng nó thực sự là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất đối với trẻ em trên toàn thế giới. (Ảnh: ITN)
Nhiều người nghĩ viêm phổi là bệnh của người già, nhưng nó thực sự là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất đối với trẻ em trên toàn thế giới.
Hàng năm, viêm phổi cướp đi sinh mạng của hơn 700.000 trẻ em dưới 5 tuổi, trong đó có hơn 153.000 trẻ sơ sinh, những đối tượng đặc biệt dễ bị nhiễm trùng.
Mỗi ngày, cứ 45 giây lại có ít nhất một trẻ tử vong do viêm phổi. Hầu như tất cả những cái chết này đều có thể phòng ngừa được.
Viêm phổi là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính ở phổi. Nó không có một nguyên nhân duy nhất – nó có thể phát triển từ vi khuẩn, vi rút hoặc nấm trong không khí.
Khi một đứa trẻ bị nhiễm bệnh, phổi của chúng chứa đầy chất lỏng và trở nên khó thở. Trẻ em có hệ thống miễn dịch chưa trưởng thành (tức là trẻ sơ sinh) hoặc bị suy yếu – chẳng hạn như do suy dinh dưỡng hoặc mắc các bệnh như HIV – sẽ dễ bị viêm phổi hơn.
Các triệu chứng của bệnh viêm phổi
Khi một đứa trẻ bị nhiễm bệnh, phổi của chúng chứa đầy chất lỏng và trở nên khó thở. (Ảnh: ITN)
Video đang HOT
Vì viêm phổi là một bệnh nhiễm trùng ở phổi nên các triệu chứng phổ biến nhất là ho, khó thở và sốt. Trẻ bị viêm phổi thường thở nhanh hoặc ngực dưới có thể hóp vào hoặc co lại khi hít vào (ở người khỏe mạnh, ngực nở ra khi hít vào).
PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng khoa nhi Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ: “Khi con bị ốm và ho, cha mẹ phải thường xuyên kiểm tra bụng và ngực của con, để quan sát hiện tượng rút lõm lồng ngực.
Những đứa trẻ thở rút lõm lồng ngực sẽ có tình trạng phần dưới lồng ngực bị lõm xuống một cách bất thường. Đây là dấu hiệu của bệnh viêm phổi nặng. Cha mẹ cần đưa con đến bác sĩ càng sớm càng tốt.”
Viêm phổi có lây không?
Viêm phổi dễ lây lan và có thể lây qua các hạt trong không khí (ho hoặc hắt hơi). Nó cũng có thể lây lan qua các chất lỏng khác, như máu khi sinh con hoặc từ các bề mặt bị ô nhiễm.
Chẩn đoán viêm phổi ở trẻ em
Nhân viên y tế thường chẩn đoán bệnh viêm phổi thông qua khám sức khỏe, bao gồm kiểm tra các kiểu thở bất thường và lắng nghe phổi của trẻ. Đôi khi họ có thể sử dụng chụp X-quang ngực hoặc xét nghiệm máu để chẩn đoán.
Điều trị viêm phổi
Theo UNICEF, việc điều trị viêm phổi phụ thuộc vào loại viêm phổi. Ở các nước đang phát triển, một số lượng lớn các trường hợp viêm phổi là do vi khuẩn gây ra và có thể được điều trị bằng kháng sinh chi phí thấp.
Tuy nhiên, chỉ có 1/3 trẻ em bị viêm phổi nhận được thuốc kháng sinh cần thiết vì không được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng.
Các nguyên nhân khác gây viêm phổi là vi rút hoặc vi khuẩn mycobacteria (ví dụ: vi khuẩn gây bệnh lao) cần các phương pháp điều trị khác. Bệnh lao nói riêng thường không được chẩn đoán.
Viêm phổi có thể phòng ngừa được không?
Viêm phổi có thể được ngăn ngừa ngay từ đầu bằng cách tăng cường các biện pháp bảo vệ, chẳng hạn như dinh dưỡng đầy đủ và giảm các yếu tố nguy cơ như ô nhiễm không khí (khiến phổi dễ bị nhiễm trùng hơn) và thực hành vệ sinh tốt.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc rửa tay bằng xà phòng giúp giảm tới 50% nguy cơ viêm phổi bằng cách giảm tiếp xúc với vi khuẩn.
Biện pháp ngăn chặn bệnh viêm phổi
Viêm phổi có thể được ngăn ngừa ngay từ đầu bằng cách tăng cường các biện pháp bảo vệ. (Ảnh: ITN)
Theo các chuyên gia, bệnh viêm phổi có thể ngăn ngừa nếu trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được bú sữa mẹ sớm, tiêm phòng, được tiếp cận với nước sạch, dinh dưỡng tốt và hạn chế tiếp xúc với ô nhiễm không khí.
Điều bắt buộc là chúng ta phải tăng cường và ưu tiên tiêm chủng định kỳ, tăng cường khả năng tiếp cận vắc xin PCV để đảm bảo mọi trẻ em đều được bảo vệ khỏi bệnh viêm phổi.
Ngoài ra, cần phải thực hiện các bước để cải thiện khả năng tiếp cận và sử dụng oxy cơ bản, để không còn trẻ nào phải vật lộn để thở.
Điều quan trọng nữa là chúng ta phải giải quyết vấn đề lãng phí bằng cách đầu tư vào việc phòng ngừa và điều trị tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính nghiêm trọng. Điều đó sẽ giúp đẩy nhanh việc giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em do viêm phổi.
Điều trị viêm phổi cũng đòi hỏi nhân viên y tế phải ở gần gia đình và được đào tạo, có thuốc và công cụ chẩn đoán phù hợp.
Cả phòng ngừa và điều trị đều cần có sự chăm sóc sức khỏe ban đầu mạnh mẽ cũng như sự tham gia và trao quyền của cộng đồng. Tiếc rằng hiện nay, tính trên toàn cầu, chỉ có 68% trẻ em có triệu chứng viêm phổi được đưa đến cơ sở chăm sóc sức khỏe.
Nhiều người cao tuổi suy giảm miễn dịch do lạm dụng corticoid
Theo các bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội, mặc dù đã có cảnh báo, nhưng nhiều người cao tuổi vẫn tự mua các thuốc có chứa corticoid điều trị vì hiệu quả trước mắt, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Theo đó, trường hợp thứ nhất là bà Nguyễn Hồng 76 tuổi (Long Biên, Hà Nội) được cấp cứu tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội trong tình trạng tụt huyết áp, lơ mơ, sốt cao, đau hông lưng trái. Bà Hồng có bệnh lý nền tăng huyết áp, đái tháo đường trên 10 năm, điều trị không thường xuyên. Do bị thoái hóa khớp vai nên bà thường xuyên tự mua và sử dụng thuốc giảm đau có chứa corticoid.
Các bác sĩ nhận định đây là một trường hợp suy giảm miễn dịch do lạm dụng corticoid, người bệnh bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa cơ quan kết hợp nhiễm khuẩn tiết niệu, viêm phổi, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy thượng thận do thuốc dẫn đến tình trạng rất nặng có nguy cơ tử vong cao.
Ngay lập tức các bác sĩ điều trị theo phác đồ bù dịch, dùng vận mạch, phối hợp kháng sinh phổ rộng sớm, nuôi cấy tìm vi khuẩn trước khi dùng kháng sinh. Bà Hồng cũng được hỗ trợ thở máy, theo dõi huyết động xâm lấn, lọc máu liên tục sớm. Tuy nhiên do có nhiều bệnh lý nền, thể trạng suy giảm miễn dịch, suy thượng thận do lạm dụng corticoid, người bệnh bị nhiễm khuẩn huyết (Proteus mirabilis), nhiễm nấm phổi (Candida tropicalis) nên thời gian điều trị và hồi phục kéo dài.
Các bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội thăm khám cho bệnh nhân. (Ảnh do BVCC).
Trường hợp thứ hai là bà Ngô Minh (69 tuổi) có tiền sử viêm khớp dạng thấp 8 năm thường tiêm giảm đau tại phòng khám tư nhỏ, kết hợp uống thuốc Đông y. Gần đây bà tới BVĐK Tâm Anh Hà Nội khám trong tình trạng sốt cao, ho, khò khè, khó thở, rét run, nhịp thở nhanh... Bà Minh được chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết, viêm thùy giữa phổi phải nghi ngờ do phế cầu, căn nguyên mắc vi khuẩn kháng thuốc. Ngay lập tức người bệnh được điều trị kết hợp 2 loại kháng sinh trị vi khuẩn kháng thuốc. Sau 7 ngày bà Minh hết sốt, hết ho và khó thở; tổn thương phổi giảm.
TS.BS Lê Bá Ngọc (Trưởng khoa Nội tổng hợp) cho biết do người bệnh tự ý sử dụng thuốc giảm đau, thuốc nam, thuốc bắc có chứa corticoid kéo dài gây tăng huyết áp, suy thượng thận, đái tháo đường. Đây cũng là yếu tố khiến người bệnh suy giảm miễn dịch, dễ mắc vi khuẩn do lây chéo khi đến khám chữa bệnh nhiều lần ở những cơ sở y tế thiếu uy tín.
Điều dưỡng khoa Nội tổng hợp, BVĐK Tâm Anh Hà Nội đang chuẩn bị thuốc cho người bệnh viêm phổi, suy thượng thận do lạm dụng corticoid. (Ảnh do BVCC).
Theo số liệu thống kê từ khoa Nội tổng hợp, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, số bệnh nhân nhập viện với tình trạng suy thượng thận vì lạm dụng corticoid gần đây tăng nhanh, chủ yếu là người cao tuổi.
Trong quý 3 năm 2023, khoa đã tiếp nhận 10 bệnh nhân phải nhập viện vì suy thượng thận cấp. Những bệnh nhân này nhập viện đều do biến chứng nhiễm trùng theo kèm nhưng viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết. Đây là hậu quả của việc người bệnh mắc phải tình trạng đau xương khớp đã tự điều trị bằng thuốc nam, thuốc bắc, uống thuốc giảm đau tự mua tại quầy hoặc theo khám ở những cơ sở y tế thiếu uy tín dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Corticoid (hay corticosteroid) là nhóm hoạt chất có tác dụng kháng viêm mạnh, chống dị ứng, ức chế miễn dịch, thường sử dụng điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, từ các bệnh về da đến các bệnh viêm khớp, viêm phổi; các bệnh tự miễn như dị ứng, lupus ban đỏ hệ thống. Việc ra hiệu thuốc mua liều dùng tức thời có thể giúp người bệnh đỡ ngay lập tức, nhưng về lâu dài các bệnh lý khác sẽ xuất hiện.
TS Lê Bá Ngọc lưu ý nhiều người có quan niệm sử dụng thuốc Đông y để tránh tác dụng phụ, nhưng nhiều cơ sở chữa bệnh Đông y đã pha trộn thuốc Tây y, đặc biệt là corticoid, không rõ hàm lượng trong đó. Người bệnh sử dụng trong thời gian dài bị suy thượng thận, viêm phổi, đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh xương khớp nặng lên phải điều trị dài ngày, gây nguy hiểm tính mạng.
Vì vậy, khi có biểu hiện bất thường từ việc đau xương khớp không nên tự dùng các thuốc kháng viêm giảm đau, thuốc Đông y không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, với đối tượng người cao tuổi cần điều trị và tái khám theo lịch của bác sĩ chuyên khoa để được sử dụng liều lượng và điều chỉnh thuốc theo từng giai đoạn, tránh lạm dụng hay tương tác thuốc bất lợi.
Loại virus lây qua nụ hôn khiến 100 trẻ nhập viện, có bé phải thở máy Trong tháng 10, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La đã tiếp nhận 100 trẻ nhiễm virus lây qua nụ hôn (virus hợp bào hô hấp - RSV), đặc biệt có bệnh nhân diễn biến nặng phải thở máy hoặc thở oxy. Theo thông tin từ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La, các bác sĩ khoa Nhi đang điều trị cho một...