Những điều cần biết trong thời gian dịch sởi “hoành hành”
Tới thời điểm này, dịch sởi vẫn chưa có dấu hiệu tạm lắng, số lượng bệnh nhân nhập viện vẫn tăng cao và gây ra tình trạng quá tải ở các bệnh viện.
Dịch sởi ngày càng phát triển theo hướng phức tạp
Dịch sởi phát triển theo hướng phức tạp và lan rộng không những gây khó khăn cho các bệnh viện trong công tác điều trị mà còn góp phần làm cho bệnh phát triển theo hướng phức tạp hơn.
Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, sau 3 năm không có bệnh nhân mắc sởi, từ tháng 12/2013 đến nay, Hà Nội đã ghi nhận 1.062 người mắc sởi,
riêng số ca mắc của năm 2014 là 1.052 trường hợp. Trong đó, có tới 88,5% số trường hợp mắc bệnh sởi do chưa tiêm chủng hoặc tiêm không đầy đủ. Các trường hợp mắc sởi phân bố rải rác tại 329/584 xã, phường, thị trấn của 30/30 quận, huyện, thị xã, trong đó tập trung chủ yếu tại các quận: Hai Bà Trưng, Đống Đa, Hoàng Mai, Hà Đông, Ba Đình.
Sau buổi họp kín với Tổ chức Y tế thế giới, đại diện Bệnh viện Nhi T.Ư, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đống Đa, Sở Y tế Hà Nội, ông Nguyễn Văn Kính – giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư – công bố số bệnh nhân mắc sởi đã lên đến trên 7.000 bệnh nhân, tức tăng hơn gấp đôi so với công bố sáu ngày trước đó.
Điều đáng chú ý trong đợt bùng phát bệnh sởi năm nay ở Việt Nam là không những số lượng bệnh nhân nhiễm sởi cao mà còn tình trạng biến chứng nặng, đặc biệt là khả năng virus sởi tấ.n côn.g thẳng vào phổi, bệnh tiến triển nhanh khiến việc cấp cứu khó thành công chứ không xâm nhập như truyền thống.
Con đường lây lan bệnh sởi
Sởi là bệnh lây truyền nhanh qua đường hô hấp, vì vậy, việc tiếp xúc với người bệnh hoặc tiếp xúc với môi trường mang mầm bệnh là con đường làm lây lan bệnh sởi nhanh nhất. Khi người mang mầm bệnh hắt hơi, ho làm bắ.n nước bọt có chứa virus gây bệnh vào không khí, người bình thường hít phải không khí đó qua miệng hoặc mũi sẽ bị nhiễm bệnh.
Bên cạnh đó, những người chăm sóc bệnh nhân sởi hoặc tiếp xúc với mầm bệnh mà không rửa tay diệt khuẩn cũng có thể làm lây lan virus sang người khác.
Dịch sởi vẫn chưa có dấu hiệu tạm lắng, số lượng bệnh nhân nhập viện vẫn tăng cao và gây ra tình trạng quá tải ở các bệnh viện. (Ảnh: báo Tuổ.i trẻ)
Những biến chứng do bệnh sởi gây ra
Sởi thường kéo dài 7-10 ngày. Người mắc bệnh thường sốt cao 39-40 độ C, kèm theo các triệu chứng khác như ho nhiều, chảy mũi, đỏ mắt, bỏ ăn. Người lớn và trẻ lớn còn có thể thấy xuất hiện các triệu chứng khác như đau đầu, đau cơ. Các nốt phát ban xuất hiện sau 4-5 ngày sốt, ho. Phụ nữ mang thai mắc sởi có thể gây sẩy thai hay gây dị tật cho thai nhi.
Điều đáng sợ nhất của sởi không phải là ban mà là các biến chứng. Những biến chứng có thể gặp là: viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt và đôi khi viêm não sau sởi, đặc biệt ở tr.ẻ e.m suy dinh dưỡng… Cả người lớn hay trẻ nhỏ bị sởi đều có thể gặp các biến chứng này.
Video đang HOT
Biến chứng ở đường hô hấp thường bao gồm: viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm phế quản-phổi. Các biến chứng thần kinh bao gồm: viêm não – màng não – tủy cấp, viêm màng não. Ngoài ra, một số biến chứng khác cũng có thể xảy ra là viêm loét giác mạc hoặc biến chứng đường tiêu hóa… Trong đó, các biến chứng do viêm não, hay viêm phổi do bội nhiễm, tiêu chảy gây suy dinh dưỡng ở trẻ có thể t.ử von.g.
Yếu tố làm cho bệnh trở nên trầm trọng
Khi thấy trẻ bị sởi hoặc khi bị sởi, người lớn thường áp dụng các biện pháp “cổ truyền” như kiêng gió, kiêng nước để bệnh nhanh khỏi. Thực tế, điều này thậm chí còn có thể làm cho bệnh trầm trọng hơn vì mất vệ sinh. Nhiều người còn giữ kín cho trẻ khiến cho trẻ không thể hạ sốt, có thể dẫn tới sốt cao, co giật và dễ gây biến chứng. Việc kiêng tắm rửa có thể làm tăng nguy cơ nhiễ.m trùn.g da và dẫn đến biến chứng viêm phổi.
Một số người còn cho rằng, khi bị sởi thì cần kiêng cữ ăn uống, ví dụ kiêng ăn tanh. Tuy nhiên, trong thời điểm mắc bệnh, người bệnh càng cần được bổ sung dinh dưỡng vì nếu kiêng ăn uống có thể dẫn tới suy dinh dưỡng và gặp các biến chứng do bệnh gây ra. Nên cho bệnh nhân ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa.
Một nguyên nhân khác làm cho bệnh trở nên trầm trọng là tâm lý phải đưa con đến bệnh viện mới yên tâm. Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nếu phụ huynh nóng lòng yêu cầu được nhập viện sẽ vô tình đẩy những trẻ mắc sởi nhẹ này vào vòng nguy hiểm. Bởi trong môi trường lưu hành của nhiều mầm bệnh khác nhau như bệnh viện, trẻ có thể trạng yếu sẽ đứng trước nguy cơ bị các bệnh cơ hội khác như nhiễ.m trùn.g, hô hấp, tiêu hóa… tấ.n côn.g. Sự nhiễm chéo của các bệnh cơ hội sẽ là mối nguy lớn, gây nên những biến chứng cho trẻ trên nền bệnh sởi.
Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc tại buổi họp khẩn của Ban chỉ đạo phòng chống dịch TP Hà Nội với lãnh đạo các sở, ngành, quận, huyện, thị xã. Ảnh: Minh Tuyết
Cách phòng ngừa nhiễm bệnh hoặc tránh bệnh tăng nặng
Theo khuyến cáo của PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng thì “Nếu không có biến chứng xảy ra, trẻ mắc bệnh sởi không nhất thiết phải nhập viện.
Ngoài ra, để phòng ngừa bệnh hiệu quả, người dân cần lưu ý thực hiện những điều sau:
- Giữ vệ sinh cá nhân: Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh hoặc ở nơi có mầm bệnh. Rửa tay, tắm bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với người bệnh và người nghi bị bệnh hoặc từ bệnh viện về.
- Có chế độ dinh dưỡng hợp lý: Uống nhiều nước, ăn nhiều hoa quả và các thực phẩm dễ tiêu hóa. Đối với người bệnh cũng không nên kiêng khem quá mà cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng để nhanh chóng hồi phục sức khỏe.
- Cách ly người bệnh để tránh lây lan cho cộng đồng: Tr.ẻ e.m phải nghỉ học, người lớn phải nghỉ làm 5 ngày kể từ khi bắt đầu phát ban. Đối với trẻ khỏe mạnh thì nên tránh đến những nơi đông người, nhất là những khu vực có thể chứa virus gây bệnh.
- Vệ sinh môi trường có người bệnh như tẩy trùng sàn nhà, đồ chơi tr.ẻ e.m, dụng cụ, vật dụng của người bệnh bằng dung dịch cloramin B.
- Tiêm ngừa vaccine đối với cả người lớn và trẻ nhỏ chưa được tiêm ngừa.
- Trong trường hợp trẻ không may bị mắc bệnh sởi, phụ huynh cần theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ chờ bệnh qua khỏi và chỉ đưa trẻ vào bệnh viện khi có nghi ngờ có dấu hiệu biến chứng để kịp điều trị
Theo VNE
Cách phân biệt bệnh sởi với sốt phát ban
Vào đúng thời điểm nhiều trẻ bị lây bệnh sởi, nhưng nhiều người vẫn chưa biết cách nhận biết dấu hiệu của bệnh. Thậm chí có nhiều phụ huynh vẫn còn nhầm lẫn giữa sởi và sốt phát ban, nên chưa có biện pháp chăm sóc trẻ kịp thời. Sau đây là một vài đặc điểm để giúp bạn phân biệt 2 loại bệnh này.
Về nguyên nhân gây bệnh
- Sốt phát ban hầu hết là do nhiễm virus thông thường (70% - 80%), trong đó nhóm virus đường hô hấp luôn chiếm đa số và hầu hết là những virus lành tính.
- Sởi là do virus thuộc giống morbillivirus của họ Paramyxoviridae. Bệnh sởi là tình trạng nhiễm virus cấp tính. Theo nhận định từ các chuyên gia của viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh, dịch sởi lần này là chủng virus xuất hiện lần đầu ở phía Nam, được xâm nhập từ nước ngoài về và là chủng virus sởi có nhiều ở Trung Quốc, Malaysia, có độc lực và độ lây truyền như chủng cũ và xảy ra chủ yếu ở tr.ẻ e.m.
Về dấu hiệu bị bệnh
Giai đoạn ủ bệnh, giai đoạn khởi phát của sốt phát ban và bệnh sởi (trung bình khoảng 1 tuần) thường có biểu hiện khá giống nhau thể hiện qua những triệu chứng của tình trạng "nhiễm siêu vi" như bệnh nhân bị sốt (sốt nhẹ hoặc sốt cao 38-39độ C), xuất hiện cảm giác mệt mỏi, lừ đừ vì sốt cao, trẻ than đau đầu hay nhức mỏi các cơ bắp, trẻ biếng ăn, biếng bú, một số trẻ có thể bị nôn ói hoặc tiêu chảy. Sự khác biệt giữa sốt phát ban và bệnh sởi rõ rệt nhất là vào giai đoạn toàn phát với phát ban rất đặc trưng của bệnh sởi.
- Sốt phát ban thông thường: sau khi giảm sốt, trẻ sẽ bị phát ban, đây là hồng ban dạng mịn và sáng, ít gồ lên mặt da, ban nổi đồng loạt khắp cơ thể của trẻ và sau khi bay thường không để lại dấu tích gì trên da trẻ.
- Phát ban do sởi với tiến trình rất đặc trưng: lúc đầu ban xuất hiện ở sau tai, sau đó lan ra mặt, dần xuống ngực bụng và ra toàn thân. Khi ban sởi biến mất cũng mất dần theo thứ tự đã nổi trên da. Đặc điểm ban sởi là ban dạng sẩn (ban gồ lên mặt da), khi bay sẽ để lại những vết thâm trên da rất đặc trưng thường gọi là "vằn da hổ". Đặc biệt trẻ bị nhiễm sởi thường có một trong 3 triệu chứng đặc trưng đi kèm đó là triệu chứng chảy nước mũi, ho hay dấu hiệu mắt đỏ.
Biến chứng của sởi và sốt phát ban
- Sốt phát ban do nhóm siêu vi khuẩn thông thường hầu hết là bệnh lành tính. Trẻ bị sốt phát ban nếu được chăm sóc đúng cách, hợp lý thì bệnh sẽ tự khỏi sau 5 - 7 ngày mà không gây nên bất kỳ biến chứng nguy hiểm nào cho trẻ.
Đối với phụ nữ mang thai bị mắc sốt phát ban, đặc biệt là trong 3 tháng đầu của thai kỳ. 90% phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu của thai kỳ sẽ sinh ra em bé bị dị tật, thể trạng không tốt như: điếc, đục thủy tinh thể, tật mắt nhỏ, tăng nhãn áp bẩm sinh, tật đầu nhỏ, viêm não, màng não, chậm phát triển tâm thần, gan to, lách to... Đối với những người bị bệnh cần phải được cách ly một tuần lễ kể từ lúc phát ban để tránh lây nhiễm cho những người tiếp xúc.
- Phát ban do virus sởi có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho trẻ nếu trẻ bệnh không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đặc biệt là những trẻ có sức đề kháng yếu như sinh non, suy dinh dưỡng... Biến chứng thường gặp ở bệnh nhân mắc sởi là do sự nhân lên của vi rút hoặc do bội nhiễm vi khuẩn gây ra các bệnh viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, viêm thanh quản, phế quản, khí quản và viêm não. Tất cả mọi người chưa mắc bệnh hoặc được gây miễn dịch chưa đầy đủ đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh. Tr.ẻ e.m là đối tượng nhiễm bệnh dễ dàng và có thể xuất hiện những biến chứng nặng. Trẻ sinh ra từ những người mẹ đã bị bệnh sởi trước đây sẽ được miễn dịch thụ động do mẹ truyền cho trong vòng 6 - 9 tháng. Hầu hết những ca t.ử von.g do sởi đều do bị biến chứng nặng.
Biện pháp phòng bệnh
- Cách phòng bệnh sốt phát ban: Tiêm chủng cho tr.ẻ e.m vắc xin ngừa 3 bệnh Rubella, sởi, quai bị được áp dụng: Mũi thứ 1 tiêm khi trẻ 12 tháng tuổ.i; mũi thứ 2 tiêm trong độ tuổ.i từ 4-6 tuổ.i. Phụ nữ trong độ tuổ.i sinh sản thì tiêm một liều duy nhất (phụ nữ chỉ được có thai sau khi tiêm vắc xin được 3 tháng).
- Cách phòng bệnh sởi: Phòng bệnh cách cho trẻ tiêm phòng vắc xin sởi khi đủ 9 tháng tuổ.i. Và tiêm mũi thứ 2 khi trẻ được 18 tháng tuổ.i để đảm bảo đủ liều lượng, nồng độ kháng thể giúp trẻ miễn dịch tốt với loại virus sởi. Việc tiêm mũi thứ 2 có thể tạo miễn dịch tới 99%. Hiệu quả của vắc xin phụ thộc rất lớn vào chất lượng bảo quan.
Dùng khăn hoặc tay che miệng khi ho, hắt hơi.
Rửa tay trước khi ăn và trước khi chế biến thức ăn.
Cách chăm sóc trẻ khi bị sởi
- Thường xuyên rửa mặt, lau mồm cho bé, thay ga, đệm, quần áo để đảm bảo giữ vệ sinh cho trẻ. Lau người cho trẻ hàng ngày bằng khăn sạch, mềm.
- Kiêng gió, kiêng bẩn, cách ly trẻ, cho trẻ ở phòng thoáng, sáng, tránh gió lùa.
- Không nên cho trẻ ăn các loại thức ăn chứa protein gây dị ứng như kiêng dùng các loại thủy sản, cá rô, cá chép, cá hoa vàng, cua, tôm càng, tôm nõn, cá diếc, sò, nghêu, các loại thịt dê, thịt chó, thịt gà, vịt, ngựa, lừa, các loại côn trùng như chấu chấu, kén nhộng, các loại rau kích thích như ớt, rau thơm, các thứ gia vị thơm cay như hoa hồi, bột hạt cải...
- Trong giai đoạn bị bệnh sởi, nên ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hoá và uống nhiều nước hoa quả. Cho trẻ ăn nhiều rau chân vịt, cải trắng, cà rốt, củ cải, táo, lê, đào... sẽ cung cấp năng lượng cho trẻ, giúp trẻ nhanh chóng phục hồi sức khoẻ.
- Khi bị sởi, trẻ rất dễ bị mất nước do nôn, tiêu chảy và đi tiểu nhiều, vì vậy cần phải được bù nước bằng cách cho trẻ uống nhiều nước, khoảng 6 -8 cốc nước/ngày để giảm thiểu tình trạng mất nước của cơ thể. Không nên uống các loại nước kích thích, có ga.
- Nhỏ thuố.c mũi hoặc mắt cho trẻ bằng nước muối sinh lý hoặc thuố.c nhỏ mắt mũi chuyên dùng khoảng 3, 4 lần/ngày
- Nếu trẻ không bị biến chứng thì tuyệt đối không dùng kháng sinh, chỉ nên dùng B1, vitamin C liều cao. Nếu trẻ bị biến chứng khi liên tục bị sốt nên hạ nhiệt theo chỉ định của bác sĩ và đưa trẻ đến bệnh viện uy tín để theo dõi và điều trị
Theo TNO
Món ăn, bài thuố.c chăm trẻ bị sởi Trẻ bị sởi nên hạn chế chất béo, thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn nướng, xông khói, nội tạng động vật, bánh kem, chocolate... Gần đây, bệnh sởi xuất hiện nhiều và có chiều hướng gia tăng ở tr.ẻ e.m. Việc lựa chọn thực phẩm hợp lý và chế độ dinh dưỡng đúng cách sẽ mang lại lợi ích trong...