Những điểm yếu khiến mạng lưới hàng không dân dụng Mỹ tê liệt

Một tập tin dữ liệu bị hỏng khiến hệ thống cung cấp thông tin an toàn cho các phi công trước chuyến bay tại Mỹ gặp sự cố, dẫn đến toàn bộ các chuyến bay phải tạm ngưng cất cánh.

Các chuyến bay bị hoãn tại sân bay Dallas-Fort Worth ở Texas chuẩn bị cất cánh trở lại sau sự cố ngày 11.1 . AFP

Theo CNN, cơ quan chức năng Mỹ đang xác định nguyên nhân dẫn đến hệ thống của Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) ngừng hoạt động hôm 11.1, và bước đầu đã tìm ra một tập tin bị hỏng.

Trong thông cáo mới đây, FAA cho biết đang tiếp tục điều tra sự cố và “tiến hành mọi biện pháp cần thiết nhằm đề phòng xảy ra việc gián đoạn tương tự”.

“Công việc sơ bộ đã truy ra nguyên nhân của sự cố là do một tập tin dữ liệu bị hỏng. Đến thời điểm này, chưa có chứng cứ về việc tấn công mạng”, theo thông cáo.

Chưa có tiền lệ

FAA đang điều tra liệu có người nào hoặc “sự truy cập thường xuyên” vào cơ sở dữ liệu khiến tập tin đó bị hỏng hay không, theo một quan chức chính phủ liên quan cuộc điều tra đối với sự cố ở hệ thống Điện văn Thông báo hàng không (NOTAM).

Một nguồn tin cho biết khi các quan chức điều khiển không lưu phát hiện có vấn đề về máy tính vào cuối ngày 10.1, họ có kế hoạch khởi động lại hệ thống ở thời điểm ít gián đoạn các chuyến bay nhất là vào sáng 11.1.

Tuy nhiên, sau cùng kế hoạch trên và sự cố dẫn đến việc hàng ngàn chuyến bay bị hoãn và FAA lần đầu buộc mọi chuyến bay dân dụng phải tạm ngừng cất cánh trên cả nước.

Hệ thống máy tính gặp sự cố là cơ sở dữ liệu trung tâm cho NOTAM, hệ thống của FAA nhằm cung cấp thông tin an toàn cho phi công trước chuyến bay. Những thông báo này liên quan các vấn đề mà phi công có thể gặp phải khi bay và ở đích đến.

Các nhân viên Hãng hàng không American Airlines hỗ trợ hành khách tại sân bay Ronald Reagan Washington ở Virginia hôm 11.1 . AFP

Hệ thống này có bộ phận dự phòng. Tuy nhiên, tập tin bị hỏng xuất hiện ở hệ thống chính lẫn dự phòng.

Vào những giờ đầu tiên của ngày 11.1, giới chức FAA quyết định khởi động lại hệ thống chính. Đây là một quyết định quan trọng vì quá trình khởi động lại có thể mất khoảng 90 phút.

Đến sáng sớm, FAA cho biết hệ thống “bắt đầu lên mạng trở lại”, nhưng cần thời gian giải quyết. Theo nguồn tin, hệ thống đã lên lại, nhưng chưa có thông tin cần thiết cho các chuyến bay an toàn. Đó cũng là lúc FAA thông báo ngưng cất cánh các chuyến bay trên cả nước vào khoảng 7 giờ 30 ngày 11.1 (múi giờ miền đông, 19 giờ 30 tại VN).

Các máy bay bị giữ lại khi chuẩn bị ra đường băng cất cánh. Các chuyến bay đang trên không được khuyên theo dõi thông tin an toàn bởi bộ phận kiểm soát không lưu.

Theo NBC dẫn thông tin từ trang FlightAware, có 1.343 chuyến bay nội địa, ra nước ngoài hoặc vào Mỹ đã bị hủy trong ngày 11.1 khi xảy ra sự cố, bên cạnh 10.060 chuyến bay bị hoãn tại Mỹ.

Hệ thống cũ kỹ, thiếu nhân sự

Nguồn tin cho biết hệ thống NOTAM là điển hình của hạ tầng cũ kỹ cần cải cách. “Do lo ngại ngân sách và tính linh hoạt của kinh phí, việc nâng cấp công nghệ này đã bị loại bỏ. Tôi cho rằng giờ đây họ sẽ cần tìm nguồn tiền để làm điều đó”, theo nguồn tin.

Trang Axios cho hay rằng sau sự cố trên, các nghị sĩ Cộng hòa kêu gọi chính phủ cải cách FAA, cơ quan không có lãnh đạo thường trực kể từ tháng 3.2022.

Bảng thông tin thể hiện các chuyến bay bị hoãn, hủy tại sân bay Ronald Reagan Washington hôm 11.1 . AFP

Hạ nghị sĩ Sam Graves, chủ tịch mới của Ủy ban Giao thông Hạ viện, cho rằng sự cố phản ánh “những chiếc ghế và văn phòng trống ở FAA”.

“Hàng thế kỷ kinh nghiệm tổng hợp đã biến mất khỏi cửa trong vài năm qua và có quá ít vị trí trong số này được bổ sung. FAA không hoạt động trên chế độ lái tự động mà cần sự lãnh đạo lành nghề, tận tâm và lâu dài ở các vị trí trong toàn cơ quan, bắt đầu từ văn phòng điều hành”, ông cho biết.