Những đặt cược từ tranh chấp biển Đông
Quan điểm của chính phủ Philippines hiện thời tương phản sâu sắc với chính quyền Arroyo vốn được coi là khúm núm trước Trung Quốc và mất uy tín bởi các thỏa thuận song phương “có mùi” tham nhũng.
Quan điểm của chính phủ Philippines hiện thời tương phản sâu sắc với chính quyền Arroyo vốn được coi là khúm núm trước Trung Quốc và mất uy tín bởi các thỏa thuận song phương “có mùi” tham nhũng.
Khi Philippines quyết định đưa tranh chấp lãnh thổ Biển Đông ra tòa án Liên hợp quốc (LHQ) giữa lúc các giải pháp ngoại giao còn chưa đi đến đâu, sự phản đối quyết liệt của Bắc Kinh báo hiệu căng thẳng sẽ còn tăng lên chứ khó lòng dịu đi.
Sau một năm bế tắc ngoại giao tại Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), dựa trên biên bản và kết quả các hội nghị và những lần nhóm họp tổ chức năm ngoái, Manila đã nhận ra việc Trung Quốc sẵn sàng sử dụng nhiều lớp ảnh hưởng để ngăn cản bất kỳ nỗ lực nào nhằm tạo dựng một phản ứng đoàn kết trong cả khu vực đối với các tranh chấp biển đảo này đến đâu.
Đồng thời, những toan tính kinh tế cũng đang góp phần làm leo thang tranh chấp. Cơ quan Năng lượng Mỹ (EIA) mới đây vừa đưa ra ước tính, Biển Đông có khả năng chưa tới 11 tỷ thùng dầu và 190 nghìn tỷ feet khối khí tự nhiên được kiểm chứng. EIA cũng dự báo trữ lượng dầu khí chưa thăm dò ở quần đảo Trường Sa, đặc biệt là khu vực quanh bãi Cỏ Rong, đặc biệt lớn.
Nếu đúng như vậy, trữ lượng dầu khí chưa khai thác khổng lồ bên trong Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines sẽ mang đến những lợi ích kinh tế không nhỏ. Kinh tế Philippines chỉ có thể tự chủ 60% nhu cầu năng lượng và 40% còn lại (gồm dầu và than) phải nhập khẩu từ các nước láng giềng và các quốc gia Trung Đông.
Thế nhưng sự hung hăng và sẵn sàng thách thức cả Nhật Bản và Mỹ của Trung Quốc – hai đồng minh chiến lược với Philippines – cho thấy rằng Trung Quốc cũng rất muốn nắm chắc các kho báu năng lượng để đảm bảo an ninh kinh tế và năng lược cho mình mình. Tàu chiến Trung Quốc và Philippines đã từng đụng độ nhau quanh bãi Cỏ Rong hồi tháng 3/2011, cho thấy Bắc Kinh sẵn sàng sử dụng vũ lực hạn chế trong các tranh chấp tại nơi có nhiều tiềm năng tài nguyên năng lượng.
Cuộc đối đầu giữa Trung Quốc với Nhật Bản trong vụ tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư tại Hoa Đông và vai trò của quân đội Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) trong các vụ tấn công mạng gần đây vào các mục tiêu Mỹ kết hợp lại càng khiến Philippines lo lắng. Manila đang duy trì quan hệ đối tác chiến lược với cả Tokyo và Washington, những mối quan hệ mà Tổng thống Benigno Aquino đang mong muốn làm sâu sắc hơn nữa để san lấp khoảng cách quân sự quá lớn với Trung Quốc.
Video đang HOT
Chính phủ Aquino mới đây đã kêu gọi hai cường quốc cung cấp các gói hỗ trợ quân sự toàn diện bao gồm cả đào tạo và trang thiết bị hiện đại. Philippines trên thực tế đã mua sắm máy bay chiến đấu, tên lửa chống hạm, tàu tuần tra và máy bay hải quân, trên cả kênh mua sắm trực tiếp và viện trợ quân sự nước ngoài, nhằm bảo vệ các tuyên bố chủ quyền của mình trên Biển Đông.
Tuy nhiên, Philippines không có ý định đối đầu trực tiếp với người láng giềng khổng lồ quá sớm. Thay vào đó, Manila đã lựa chọn chiến lược hai hướng nhằm hạn chế sự hiếu chiến của Trung Quốc bằng cách quốc tế quá tranh chấp thông qua LHQ trong khi củng cố năng lực phòng thủ của mình thông qua các mối quan hệ được làm sâu sắc hơn với các cường quốc đồng minh.
Những đặt cược
Mặc dù Philippines không dễ bùng nổ chủ nghĩa dân tộc như thường thấy ở một số nước láng giềng, trong đó bao gồm cả Trung Quốc và Nhật Bản, chính quyền Aquino cũng đang ngày càng nhìn nhận các tranh chấp lãnh thổ dưới lăng kính tự tôn dân tộc, lợi ích địa chiến lược và các tính toán nội bộ hơn. Sau nhiều thập niên sao nhãng và thiếu tầm nhìn chiến lược, Manila đã thức tỉnh sâu sắc lợi ích quốc gia của mình ở Biển Đông.
Nhận thức mới này xuất hiện trong bối cảnh tinh thần dân tộc cao hơn. Philippines đang là một trong 10 nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới, với tổng sản phẩm quốc nội dự kiến tăng trên 6% trong năm nay. Nhiều thập liên tê liệt chính trị và tham nhũng hoành hành đã đồng thời khích lệ cả xã hội dân sự và các tổ chức thành niên, với nhiều người được truyền lửa bởi cam kết thay đổi chính trị của Aquino.
Trước sự kỳ vọng ngày một lớn của người dân, chính quyền Aquino đã không ngoan khai thác những biến chuyển trên. Cùng với đó, ý thức tự tôn dân tộc tăng lên đã làm tăng tầm quan trọng chính trị và kinh tế của việc bảo vệ tài sản nguyên năng lượng tiềm năng ở các lãnh thổ tranh chấp mà Philippines tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông.
Theo báo cáo mới nhất của EIA:
“Phần lớn các trữ lượng hiện nay tồn tại ở các lưu vực nước nông tại các vùng ranh giới giới biển…, phần lãnh thổ thuộc quần đảo Trường Sa có thể chứa chữ lượng hydrocarbon lớn chưa khai thác. Cơ quan Khảo sát địa lý Mỹ ước tính có khoảng 0,8 đến 5,4 tỷ thùng dầu và 7,6-55,1 nghìn tỷ feet khối khí tự nhiên trong các tài nguyên chưa phát hiện. Các bằng chứng cho thấy hầu hết những tài nguyên này có thể nằm tại khu vực Bãi Cỏ Rong thuộc phần cực đông bắc của quần đảo Trường Sa”.
Philippines muốn thăm dò và khai thác các tài nguyên dầu khí quanh bãi Cỏ Rong từ khi lần đầu tiên phát hiện khí tự nhiên tại đây vào năm 1976. Hai công ty Sterling Energy của Mỹ và Forum Energy của Anh đã được Manila nhượng quyền khu vực này lần lượt vào các năm 2002 và 2005. Tuy nhiên, chính quyền Gloria Macapagal-Arroyo đã nhượng bộ trước áp lực của Trung Quốc và chấm dứt việc nhượng quyền thăm dò cho các bên quan tâm nước ngoài. Bà thay vào đó lựa chọn khai thác chung với Bắc Kinh và Hà Nội theo Thỏa ước hợp tác thăm dò địa chấn biển (JMSU) năm 2006 tại khu vực tranh chấp.
Bằng cách chống lại Trung Quốc trong việc bảo vệ các tuyên bố chủ quyền, chính quyền Aquino muốn không chỉ củng cố sự ủng hộ của dân chúng ở trong nước mà còn muốn tránh chỉ trích từ hàng triệu cư dân mạng ngày càng ý thức chính trị cao và mang tinh thần chủ nghĩa dân tộc. Quan điểm của chính phủ Philippines tương phản sâu sắc với chính quyền Arroyo vốn được coi là khúm núm trước Trung Quốc và mất uy tín bởi các thỏa thuận song phương “có mùi” tham nhũng.
Còn tiếp
Theo Dantri
Philippines quyết tâm kiện Trung Quốc
Philippines tuyên bố sẽ vẫn nhờ đến tòa án quốc tế phân minh tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông, bất chấp Bắc Kinh có từ chối ra tòa đi chăng nữa.
Hải quân và các nghị sĩ Philippines cắm quốc kỳ trên một mỏm đá nhỏ thuộc bãi cạn tranh chấp với Trung Quốc Scarborough/Hoàng Nham năm 1997. Ảnh: AFP
Trưởng cố vấn của Tổng thống Philippines Benigno Aquino, ông Rene Almendras, hôm qua cho hay chính phủ nước này đã tiên liệu trước việc Trung Quốc sẽ bác bỏ kế hoạch đưa vấn đề tranh chấp ra tòa án Liên Hợp Quốc.
Ông nhấn mạnh Philippines vẫn có thể tiếp tục vụ kiện mà không cần sự đồng thuận từ phía Trung Quốc.
"Chúng tôi sẽ theo đuổi vụ kiện này dù họ có đồng ý hay không", AFP dẫn lời ông Alemndras nói. "Tất nhiên, chúng tôi tin rằng mình đang đi đúng đường. Chúng tôi sẽ không bắt tay vào vụ kiện nếu chúng tôi không có đủ cơ sở để chứng minh cho tất cả các tuyên bố này".
Tháng trước, Philippines tuyên bố đã đệ trình hồ sơ về vụ tranh chấp với Trung Quốc tại một số vùng biển, đảo ở Biển Đông lên tòa án quốc tế để vụ việc được xử lý theo Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS), mà cả hai nước đã ký kết.
Manila muốn tòa án phán quyết rằng tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với hầu hết Biển Đông, nơi được cho là có trữ lượng khoáng sản dồi dào, là bất hợp pháp. Trung Quốc thậm chí tuyên bố chủ quyền với cả các vùng biển sát bờ Philippines và các nước Đông Nam Á khác.
Tuy nhiên, hôm qua, Bắc Kinh thông báo đã từ chối đề nghị ra tòa của Philippines, khẳng định chỉ giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán song phương.
Dù Trung Quốc thời gian qua gửi tàu ra Biển Đông để thực thi tuyên bố chủ quyền và thành lập một chính quyền địa phương để cai quản vùng biển tranh chấp, nước này vẫn cảnh báo Philippines không nên làm leo thang căng thẳng.
"Philippines nên biết giữ lời, không nên có bất kỳ hành động nào làm phức tạp thêm tình hình", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói.
Theo quy định của công ước Liên Hợp Quốc, quá trình xét xử vụ kiện vẫn có thể diễn ra dù Trung Quốc từ chối tham gia. Trung Quốc có thể chọn cách làm lơ trước bất kỳ phán quyết cuối cùng nào của tòa án.
Tuy nhiên, nếu bản án của Liên Hợp Quốc tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông là bất hợp pháp thì đây vẫn là một cú đòn ngoại giao lớn đối với cường quốc này.
Căng thẳng giữa hai nước lên cao từ tháng 4 năm ngoái khi Philippines chặn các tàu cá Trung Quốc tại bãi cạn mà Philippines gọi là Scarborough còn Trung Quốc gọi là Hoàng Nham.
Philippines khẳng định bãi cạn này thuộc vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của mình, trong khi Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền tại khu vực được cho là có nguồn dầu mỏ và hải sản phong phú này. Hai nước liên tục điều các tàu tuần tra và cả tàu chiến tới bãi đá trong nhiều tháng liền, gây lo ngại xảy ra cuộc đối đầu trực tiếp. Căng thẳng chỉ dịu lại vào tháng 6 khi hai bên bắt đầu rút bớt tàu khỏi khu vực.
Theo VNE
Philippines tậu 12 chiến đấu cơ mới Philippines sẽ mua 12 chiến đấu cơ FA-50 của Hàn Quốc để củng cố quân đội còn lạc hậu của mình, trong bối cảnh căng thẳng biển đảo với Trung Quốc gia tăng. Chiến đấu cơ FA-50. Ảnh: Airforce Technology AFP dẫn tin từ phát ngôn viên của Tổng thống Benigno Aquino, Edwin Lacierda, cho hay các máy bay FA-50 sẽ là những...