Những “chốt chặn” quan trọng giữ mạng sống của bệnh nhân Covid-19

Trong cuộc chiến chống Covid-19 ở nước ta, nhiều bệnh nhđượcân đưa vào ICU trong tình trạng phổi trắng xóa, tổn thương hơn 90%, đã được cứu sống và hồi phục ngoạn mục.

ICU – Đơn vị chăm sóc tích cực

Điều trị bệnh nhân Covid-19 nguy kịch (Ảnh: Hải Long).

ICU là gì? ICU hay còn gọi là đơn vị chăm sóc tích cực được xem là nơi diễn ra những trận đánh ác liệt nhất trong cuộc chiến với Covid-19 để giành lại sự sống của các bệnh nhân.

Những bệnh nhân đang trong tình trạng nguy kịch và cần được theo dõi, chăm sóc chuyên sâu, đặc biệt cần phải được hỗ trợ hô hấp rất phức tạp sẽ được chuyển đến ICU.

ICU được trang bị đội ngũ nhân viên y tế có chuyên môn cao và kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực hồi sức trực suốt 24 giờ đồng hồ trong ngày để kịp thời xử trí những vấn đề nguy hiểm trong quá trình bệnh nhân điều trị.

Trong cuộc chiến chống Covid-19 ở nước ta, nhiều bệnh nhân được đưa vào ICU trong tình trạng phổi trắng xóa, tổn thương hơn 90%, sự sống phụ thuộc hoàn toàn vào các loại máy móc đã được cứu sống và hồi phục ngoạn mục.

Bệnh nhân Covid-19 nguy kịch phải đối mặt với cơn bão Cytokines làm tổn thương các cơ quan khắp cơ thể. Đặc biệt, phổi thường sẽ là cơ quan bị tổn thương hàng đầu, dẫn đến tình trạng suy hô hấp. Do đó, điều trị suy hô hấp là mục tiêu hàng đầu trong cứu chữa bệnh nhân Covid-19.

Dưới đây là những thứ vũ khí “chiến lược” trong cuộc chiến giành giật sự sống của bệnh nhân Covid-19 của các “blouse trắng”:

Thở máy oxy dòng cao

Thở máy oxy dòng cao giúp ngăn bệnh nhân tiến triển nặng hơn dẫn tới phải thở máy xâm nhập (Ảnh minh họa: Hữu Khoa).

Thở oxy dòng cao là phương pháp thở oxy lưu lượng dòng chảy cao. Bằng việc kiểm soát giữa nồng độ oxy và tốc độ dòng chảy của khí trước khi đi vào phổi cho bệnh nhân. Khí tự nhiên kết hợp với oxy qua bộ trộn dưới sự kiểm soát của FiO2, tạo ra dòng khí có tốc độ di chuyển cao và nồng độ oxy từ 21 – 100%. Mục đích là để tăng mức áp lực hỗ trợ thở.

Theo hướng dẫn điều trị bệnh nhân Covid-19 của Bộ Y tế, khi tình trạng giảm oxy máu không được cải thiện bằng các biện pháp thở oxy thông thường, SpO2 92%, hoặc/và gắng sức hô hấp có thể cân nhắc chỉ định thở oxy dòng cao qua gọng mũi.

Thở oxy dòng cao được nhiều đơn vị hồi sức và các nghiên cứu chứng minh đem lại nhiều lợi ích trong việc điều trị bệnh nhân Covid-19, giúp giảm thiểu diễn tiến nặng của bệnh.

Theo nhận định của chuyên gia trong nước, trong đợt dịch Covid-19, thở oxy dòng cao có vai trò vô cùng quan trọng với nhóm bệnh nhân nặng, giúp bệnh nhân đảm bảo hô hấp trong quá trình bệnh tiến triển. Rất nhiều bệnh nhân nhờ sự trợ giúp của phương tiện thở không xâm nhập này đã tránh được can thiệp xâm nhập như đặt nội khí quản.

Thở máy xâm nhập

Một bệnh nhân thở máy xâm nhập (Ảnh: Hữu Khoa).

Trong trường hợp bệnh nhân Covid-19 tiếp tục diễn tiến nặng. Tình trạng thiếu oxy không cải thiện với các biện pháp hỗ trợ hô hấp không xâm nhập, cần đặt ống nội khí quản và thở máy xâm nhập.

Đặt ống nội khí quản cần được thực hiện bởi người có kinh nghiệm, áp dụng các biện pháp dự phòng lây nhiễm qua không khí khi đặt ống nội khí quản.

Thở máy xâm nhập là hình thức thông khí nhân tạo qua nội khí quản hoặc canuyn mở khí quản. Phương thức này kiểm soát được thể tích lưu thông của bệnh nhân. Khi sử dụng phương thức này, bệnh nhân không cần ngừng thở hoàn toàn.

Khi bệnh nhân thở máy xâm nhập, các bác sĩ cũng sẽ sử dụng thuốc an thần và giảm đau ở mức thích hợp cho từng cá thể bệnh.

Máy thở xâm nhập có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc duy trì hô hấp để đảm bảo sự sống cho các bệnh nhân đã bị tổn thương phổi nghiêm trọng.

Tuy nhiên, khi thở máy xâm nhập, bệnh nhân có thể phải đối mặt với những biến chứng về thở máy. Do đó, bệnh nhân cần được theo dõi tích cực để có biện pháp xử lý kịp thời.

Một trong những tình trạng có thể gặp phải là nguy cơ tổn thương phổi cấp tính liên quan đến máy thở, do chăm sóc thở máy không đúng cách.

Bệnh nhân thở máy cũng có nguy cơ nhiễm trùng cao. Nếu thời gian dùng máy thở càng lâu, những biến chứng này càng có khả năng xảy ra.

ECMO

Hệ thống ECMO.

ECMO được xem là một trong những “chốt chặn” cuối cùng để cứu lấy tính mạng của các bệnh nhân Covid-19 đang trong tình trạng rất nguy kịch.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, trường hợp bệnh nhân Covid-19 thiếu oxy nặng, dai dẳng, thất bại với các biện pháp điều trị thông thường, sẽ được cân nhắc chỉ định và sử dụng ECMO và phải được thực hiện ở những nơi có đủ điều kiện triển khai kỹ thuật này.

ECMO là gì? ECMO là tên viết tắt của phương pháp “trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể” (Extracorporeal Membrane Oxygenation).

Đây là phương pháp sử dụng tuần hoàn và trao đổi oxy bên ngoài cơ thể nhằm hỗ trợ chức năng sống ở các bệnh nhân suy tuần hoàn hoặc suy hô hấp nặng.

Mục tiêu của ECMO là tạo thời gian cho tim và/hoặc phổi được nghỉ ngơi và hồi phục.

Về cách hoạt động, theo Hội hô hấp TPHCM, máy ECMO được kết nối với bệnh nhân thông qua các ống nhựa (ống cannula). Những ống này được đặt vào trong các mạch máu lớn ở chân, cổ hay ngực.

Máy ECMO bơm máu từ cơ thể của bệnh nhân đến phổi nhân tạo (oxygenator) để bổ sung oxy và loại bỏ CO2 ra khỏi máu. Vì vậy, nó sẽ thay thế chức năng phổi của người bệnh. Sau đó máy ECMO sẽ bơm máu trở lại cho bệnh nhân với lực bơm bằng với công co bóp của tim, tức là sẽ thay thế chức năng của tim.

Các chuyên gia sẽ điều chỉnh những cài đặt trên máy để đảm bảo cung cấp cho bệnh nhân đầy đủ chức năng tim và phổi mà họ cần.

Nhiều bệnh nhân Covid-19 “cận kề cửa tử” ở nước ta đã được cứu sống sau một thời gian dài can thiệp ECMO. Mới đây, Bệnh viện Thanh Nhàn đã cứu sống bệnh nhân Covid-19 nguy kịch bằng ECMO. Trường hợp này là anh H.V.N., 48 tuổi (phường Tân Mai, quận Hoàng Mai).