Những cách đơn giản trị ho, viêm họng do thay đổi thời tiết

Sắp vào đông, trời lạnh khiến nhiều người bị ho, viêm – đau họng, nhất là trẻ em, người già, người có cơ địa dễ bị kích ứng. Làm sao để khắc phục?

Ảnh minh họa

Cam, quýt nướng

Theo lương y quốc gia Nguyễn Anh Đào (nguyên bác sĩ Viện Y học cổ truyền Quân đội), vỏ và ruột cam/quýt nướng lên ấm nóng, dễ ăn, làm dịu các cơn ho rát cổ họng, trị bệnh về đường hô hấp, long đờm, chữa trị bệnh ho, cảm cúm… cho cả người lớn và trẻ nhỏ khi trời khô hanh, lạnh giá.

Chọn cam ta (cam ngọt, cam đường), quýt ta (như quýt hồng) – không dùng cam nhập khẩu vì không hiệu quả. Chọn quả tươi rửa sạch, ngâm nước muối 5 phút để diệt khuẩn, bụi bẩn, hóa chất bên ngoài. Nướng trực tiếp khoảng 10 phút trên lửa than (lò vi sóng, hoặc bếp gas nhỏ lửa), lật quả đều để vỏ không bị cháy.

Cam/quýt nướng xong bóc vỏ, ép lấy nước cho trẻ em uống. Người lớn thì ăn ngay cả múi khi nóng ấm sẽ giảm ho, long đờm nhanh (cam/ quýt nướng phải chín đều mới hiệu quả).

Hoặc cắt phần đầu quả cam, bỏ nhúm muối vào rồi đậy lại, nướng 10 – 15 phút thì ăn cả vỏ cam, tép cam. Người lớn ăn 2 – 3 lần/ngày, mỗi lần 1 quả cam. Trẻ em ăn 2 lần/ngày, mỗi lần ăn 1/2 – 1/3 quả cam (hoặc vắt nước cam nướng uống) sẽ giảm ho, rát cổ họng.

Nếu ho nặng tiếng, ho đêm thì dùng vỏ cam rửa sạch, ngâm với nước muối loãng, nướng và ăn khi còn nóng.

Lưu ý: Trẻ dưới 12 tháng tuổi, người mới phẫu thuật, viêm xoang, viêm tai giữa, đau dạ dày, đang đói, hay lúc sắp đi ngủ không nên dùng cam, quýt nướng vì có thể ảnh hưởng tới tiêu hóa.

Trị ho bằng huyệt Dũng Tuyền

Theo BS Trần Văn Thuấn (Bệnh viện Xanh Pôn, Hà Nội), trong Đông y, huyệt Dũng Tuyền quan trọng. Nếu bị ho do lạnh, hay ho dai dẳng, cảm lạnh, cúm, sốt, dị ứng thời tiết… day bấm huyệt Dũng Tuyền 10 phút mỗi chân sẽ giảm ho rất nhiều (không nên day quá nhiều vì có thể bị hiệu quả ngược).

Ho nhiều thì buổi trưa làm 1 lần, buổi tối trước khi đi ngủ làm 1 lần, rồi dùng dầu nóng thoa, ủ bàn chân. Sáng hôm sau triệu chứng ho sẽ giảm hẳn, sau vài lần sẽ hết ho. Kích thích huyệt Dũng Tuyền hiệu quả khi ho đêm, ho do nhiễm lạnh vào mùa đông, mùa xuân, hoặc do dùng điều hòa.

Lưu ý: Người lớn cần thoa thêm tinh dầu, dầu gió, cao sao vàng, hoặc dán 1 miếng Salonpas nhỏ, day đều từ 3 – 5 đêm sẽ hết ho.

Trẻ bé bị ho không nên kích hoạt huyệt Dũng tuyền vì không có tác dụng. Cũng không dùng dầu nóng với trẻ dưới 1 tuổi. Nếu muốn thì dùng dầu oliu, dầu hạnh nhân, tinh dầu bạc hà massage bàn chân từ gót lên ngón giúp bé ấm chân, giảm ho.

Tìm huyệt Dũng Tuyền bằng cách: Co bàn chân và các ngón sẽ xuất hiện chỗ lõm ở 1/3 trước gan bàn chân; Hoặc chia từ ngón chân thứ 2 tới gót chân 5 phần thì huyệt Dũng Tuyền là điểm lõm nằm cách ngón chân trỏ 2/5 khoảng cách đó (tức là cách gót 3/5).

Chanh trị ho

Theo lương y Phúc Toàn Anh (Hội Đông y Hà Nội), dân gian có những cách trị ho dị ứng thời tiết… rất hiệu quả:

Chanh đào ngâm mật ong đường phèn

Chanh đào ngâm mật ong đường phèn có thể chữa ho, viêm họng… hiệu quả cho cả trẻ em và người lớn. Mỗi sáng thức dậy uống một cốc nước ấm pha với siro chanh đào sẽ tránh bớt ho. Nếu chớm ho, hay thấy cổ họng hơi rát là ngậm 1-3 miếng, từ từ nhai nuốt qua một đêm là cổ họng bình thường.

Quất hồng bì ngâm đường phèn: Mỗi ngày dùng 1 thìa quất hồng bì ngâm đường phèn giúp kích thích hệ hô hấp, long đờm, tăng sức đề kháng và chống cảm cúm. Cách này rất tốt cho trẻ em, áp dụng được cho cả trẻ dưới 1 tuổi.

Chữa đau – viêm họng không dùng thuốc

Theo lương y Anh Đào, bị đau – viêm họng (gây đau đầu, sốt cao, cổ họng đau rát, ho khan, có thể xuất hiện hạch sưng đau ở cổ, hay nghẹt mũi, chảy nước mũi, amidan sưng to, mệt mỏi, chán ăn…) dân gian có nhiều cách chữa, trong đó có:

Quất – mật ong: Lấy 3-4 quất chín rửa sạch, cho vào bát rồi đổ thêm 6-7 muỗng cà phê mật ong nguyên chất, đem hấp trong nồi cơm (hoặc hấp cách thủy) tới chín và để nguội. Khi viêm, đau họng ngậm từng quả trong miệng khoảng 10-15 phút, rồi nuốt. Ngậm liên tục 3-4 lần tới khi nuốt không thấy đau rát là khỏi (có thể ngậm vài ngày).

Trẻ bé, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, người già thì hòa nước quất mật ong với nước ấm uống.

Muối chữa đau họng: 1 thìa cà phê muối sạch hòa với 200ml nước ấm, súc miệng 30 giây, ngày 2 lần sáng và tối, giúp trị đau họng, chống nhiễm trùng, diệt vi khuẩn, virus gây viêm họng.

Lấy muối trộn vài lát chanh để 1 giờ rồi lấy ngậm 15-20 phút, ngày 2 lần sẽ diệt khuẩn, kháng viêm, làm dịu cơn đau rát cổ họng (dùng vài ngày).

Tỏi: Khi cổ họng ngứa, đau, lấy 3-4 tép tỏi nướng ăn để ngăn ngừa nhiễm trùng, kháng viêm, diệt virus, trị đau họng hiệu quả.

Gừng tươi: Cạo sạch vỏ, xắt lát cho vào ly nước ấm, hòa thêm 1 thìa nước cốt chanh và 1 thìa mật ong. Uống từng ngụm nhỏ sẽ dịu đau – viêm họng, trị cảm cúm tốt.

Những cách trị đau họng dân gian chỉ hiệu quả với người có sức đề kháng, mới chớm bị ho, viêm họng (giai đoạn đầu). Khi thấy tiếng ho nặng, ho có đờm, ho tăng, hoặc sốt 39 – 40 độ thì cần đi khám sớm để tránh biến chứng thành viêm cấp, viêm phế quản, viêm phổi – nhất là trẻ em.

Khi bị ho, cần lưu ý:

* Nên:

Chú ý nằm đúng tư thế (nằm nghiêng và kê gối cao) giúp các chất dịch không trào ngược lên họng, giảm ho.

Ăn uống nóng, món dễ ăn, bổ sung thực phẩm, hoa quả giàu vitamin A, C để tăng sức đề kháng nhanh khỏi.

Giữ vệ sinh miệng, chăn gối, phòng ở sạch để tránh tích tụ vi khuẩn.

Thời tiết thay đổi cần giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ họng, sinh hoạt điều độ.

Ho dai dẳng kết hợp giữ chân ấm, ngâm chân nước nóng, đắp thuốc huyệt dũng tuyền rất hiệu quả.

*Tránh:

Tránh dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi vì không tốt cho đường ruột của.

Tránh nằm thẳng, kê gối thấp vì dịch nhầy dồn về họng kích thích ho.

Tránh ăn đồ lạnh, đồ uống có chất kích thích, hải sản, các loại thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ.

Tránh tiếp xúc với bụi bẩn, khói thuốc vì đường hô hấp dễ bị viêm nhiễm nặng, khó chữa hơn.

Th.S BS Trần Văn Thuấn (Bệnh viện Xanh Pôn)

Uyển Hương

Theo giadinh.net.vn