Những bức thư gửi từ chiến trường

Trích thư của liệt sĩ Phạm Đăng Nuôi (sinh năm 1934 tại Phù Việt, Thanh Hà, Hà Tĩnh; gia đình nhận giấy báo tử năm 1977, đến nay chưa tìm thấy hài cốt) viết cho vợ là bà Nguyễn Thị Thẩm tại Thừa Thiên ngày 20/5/1966:

Ảnh minh họa

“Thẩm thương yêu,

Ngày tháng như thoi đưa, mới đó mà đã gần 5 tháng trời rồi. Lòng anh nhớ em một phần và nhớ con vô hạn. Hàng ngày chỉ mong thư em để biết được sức khỏe của mẹ.

Em và các con như thế nào? Em Thẩm à, mới 5 tháng mà anh thấy lâu tưởng 5 năm rồi. Anh nhớ em đêm không ngủ, nhớ từ cây mít, bụi cam, nhớ chiếc dây gàu đứt ai nối, mái chuồng gà dột ai lợp cho. Những hình ảnh quê hương vẫn nằm trong trí nhớ không nguôi…

Anh chỉ lo khi em và con mệt nhọc, ai trông nom, ai đỡ đần. Nhưng anh tin vào nghị lực của em. Em sẽ thay anh làm tất cả, không những vậy mà thắng tất cả những khó khăn, ví dụ như tình cảm chẳng hạn. Anh nhớ em bằng cách say mê trong công tác, để khỏi phụ lòng của em và sự tin cậy của Đảng.

Thẩm yêu, mẹ có khỏe không? Em và các con có khỏe không? Sinh hoạt gia đình có gì khó khăn hơn hồi anh ở nhà không? Có nuôi được nhiều gà và lợn không?

Anh khuyên em cố gắng tăng gia ít gà để thỉnh thoảng thịt cho mẹ và em, các con ăn, không thì tiền đâu mà mua hở em. Em nhớ dạy con cho mau khôn lớn, đừng có mắng chúng nó mà tội nghiệp.

Anh rất thương em và các con. Nhiều lúc anh cứ thẫn thờ, mà em có biết cho anh không? Anh đã gửi về rất nhiều thư mà không biết ở nhà có nhận được không?”.

200 lá thư được đưa vào cuốn sách Những lá thư thời chiến Việt Nam. Ảnh minh họa

Trích thư của Liệt sĩ Phạm Khắc Duyến (hy sinh ngày 17/3/1975) gửi ba mình ngày 1/1/1975 từ Vĩnh Linh (Quảng Trị):

“Ba ơi, ngoài ấy bây giờ chắc rét lắm nhỉ? Trời mưa thế này thì lầy lội lắm. Ba đã già rồi mà lặn lội đi làm thì vất vả biết chừng nào. Ba có được khỏe không? Nếu ba mệt, ốm thì không may cho chúng con lắm đấy. Con hiểu rằng ba suốt đời tận tụy vì Đảng, vì chúng con và vì sự nghiệp gang thép của Tổ quốc. Con luôn nghĩ rằng mình phải hoàn thành tốt nhiệm để xứng đáng với ba và những người ở hậu phương đang ngày đêm phấn đấu cho Chủ nghĩa Xã hội.

Là người chiến sĩ ở tuyến đầu của Tổ quốc, con biết rằng sẽ nhiều gian khổ, hy sinh nhưng sự hy sinh của mình chưa thấm vào đâu so với bao nhiêu thế hệ cha anh, với bao nhiêu người đã ngã xuống cho sự nghiệp cách mạng hôm nay. Nhưng dù sao đó cũng là sự đóng góp nhỏ bé của mình, của gia đình ta đối với Tổ quốc, với dân tộc.

Mới vào đến đây thôi nhưng con đã cảm thấy thật sự hiểu nhân dân mình, đất nước mình và dân tộc mình hơn bao giờ hết. Ba có biết không – đứng trên quốc lộ số 1 nhìn sang hai bên, hố bom đạn chi chít như một loại địa hình đặc biệt. Mảnh đất Vĩnh Linh nhỏ bé này tưởng như không thể còn sự sống cũng như cây cỏ. Nhưng ba ơi, tất cả đã rõ rồi và hiện thực đất nước đã và đang chứng minh: không bom đạn nào, không sức mạnh nào có thể ngăn nổi tình cảm Bắc Nam, chia cắt nổi đất nước ta và dòng thác cách mạng đang ầm ầm cuộn chảy của dân tộc ta.

Thật hạnh phúc khi con có mặt trong cuộc hành quân này, và được thưởng thức thêm nhiều phong cảnh của đất nước, được đến những nơi đầy sự tích anh hùng của dân tộc. Con đã đi qua những cái cầu, những ngã ba, những làng xóm anh hùng. Xe chạy len lỏi qua những hố bom, hai bên đường màu xanh bắt đầu mọc lên và những đơn vị thanh niên xung phong đang khẩn trương sửa đường cho xe chạy.

Con đã được sống ở dải đất miền Trung quê hương và tưởng như ngày nào bóng dáng của Ba đã in trên những làng xóm này và bàn chân của ba còn để lại trên những con đường. Con đã qua sông Lam, đã nhìn thấy núi Hồng Lĩnh, đi qua đèo Ngang và tắm biển miền Trung. Lên đến đỉnh đèo Ngang, nhìn xuống phong cảnh như một bức tranh tuyệt vời ba ạ. Con đường uốn quanh co và đoàn xe quân sự chạy soi đèn như một thành phố di chuyển. Biển trải ra vô tận hòa liền với bầu trời. Sóng vỗ rì rầm tung bọt trắng xóa. Những dải mây vờn quanh núi như những dải lụa đang bay. Con đã qua phà sông Gianh, Nhật Lê, đến thăm đơn vị nữ dân quân 6 lần bắn cháy tàu chiến và đi săn lợn rừng ở Quảng Bình. Giờ đây con đang ngồi trên một cồn cát trắng đằng sau là biển, rừng phi lao gió thổi vi vu, nhìn ra con đường chiến lược. Ba ạ, những đoàn xe liên tiếp chạy như những con thoi chở không biết bao nhiêu mà kể người và vũ khí đạn dược, của cải cho miền Nam.

Vào đây càng thấy rõ lực lượng ta lớn mạnh và cách mạng thuận lợi hơn bao giờ hết. Chúng con ăn uống vẫn tốt và được cung ứng đầy đủ. Vào đây bắt đầu theo mọi chế độ B, ăn toàn đồ hộp và hàng khô nên thèm rau vô cùng. Hôm nào, chúng con cũng đi hái rau rừng, rau tàu bay để nấu canh. Có lẽ đơn vị phải hành quân bộ mấy ngày vì mưa quá mà có đoạn đường chưa tốt. Nhân dân tốt vô cùng và thật là kiên cường ba ạ. Dân ở đây nghèo hơn ngoài Bắc vì chiến tranh liên miên nhưng luôn dành mọi thuận lợi cho bộ đội. Có nhà dỡ cả nhà ra làm đường cho xe chạy và không mấy khi không có bộ đội ở nhờ.

Bây giờ nhân dân ở đây vẫn không ngừng cảnh giác, dân quân được trang bị như bộ đội và trình độ chiến đấu rất cao. Hôm nọ họ vừa bắt được một toán biệt kích đấy ba ạ. Con luôn được sống trong tình thương yêu đùm bọc của nhân dân, của đồng chí, đồng đội, ba không phải lo cho con gì cả.

Sắp Tết rồi, nhà ta đã chuẩn bị được gì chưa ba? Tết năm nay có nhiều cái vui, ước gì con được về vui Tết với gia đình nhỉ? Vì điều kiện nhiệm vụ của cách mạng, con không về để giúp ba được gì, không được ngồi gói bánh chưng và thức giao thừa với ba nữa. Con chúc ba sang năm mới thật mạnh khỏe, công tác tốt. Cho con gửi lời chúc sức khỏe tới toàn thể bà con họ hàng và các cô, các chú, anh Nguyên, anh Hùng, ba nhé!”.