Những bóng hồng trên đường biên cột mốc
Dọc theo hơn 200km đường biên giới trên bộ của hai tỉnh An Giang và Kiên Giang tiếp giáp với nước bạn Campuchia, đến đâu chúng tôi cũng thấy sự có mặt của các tổ phụ nữ tự quản đường biên, mốc quốc giới và an ninh trật tự khu vực biên giới (tổ tự quản).
Đóng góp thầm lặng của “những bóng hồng” giỏi việc nước, đảm việc nhà đã đóng góp tích cực cùng cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng (BĐBP) bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.
Những ngày tháng 10, miền Tây Nam bộ đang vào mùa đỉnh lũ, con nước tràn đồng khiến vùng biên giới thuộc 2 xã Vĩnh Xương và Phú Lộc, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang mênh mông nước; một số cột mốc biên giới quốc gia nằm dọc bờ sông cũng bị ngập. Thế nhưng hàng tuần, các thành viên trong Tổ phụ nữ tự quản đường biên, mốc Quốc giới đều tự giác bơi xuồng đến kiểm tra, dọn dẹp vệ sinh.
Thành viên tổ phụ nữ tự quản đường biên, mốc quốc giới và an ninh trật tự khu vực biên giới cùng với cán bộ, chiến sĩ Đồn BPCKQT Vĩnh Xương dọn vệ sinh khu vực cột mốc.
Có dịp cùng Tổ phụ nữ giữ gìn đường biên, cột mốc xã Vĩnh Xương và các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng CKQT Vĩnh Xương tuần tra đường biên, cột mốc, chúng tôi mới biết về những cống hiến, đóng góp của chị em phụ nữ trong những năm qua. Giữa cái nắng hanh hao khiến mồ hôi ướt đầm lưng áo và xung quanh là mênh mông biển nước nhưng ai nấy đều nhiệt tình, hăng hái khi cùng BĐBP tuần tra dọc biên giới và kiểm tra vị trí các cột mốc trên địa bàn xã. Chị Phạm Thùy Trang, thành viên Tổ phụ nữ giữ gìn đường biên, cột mốc xã Vĩnh Xương chia sẻ: “Mỗi lần đứng nghiêm chào cột mốc của nước mình, chị cảm thấy rất tự hào, xúc động. Sinh ra và lớn lên tại đây, tôi và mỗi người dân trong xã đều hiểu, bảo vệ đường biên, cột mốc là nhiệm vụ thiêng liêng và là trách nhiệm của mỗi người, biên giới bình yên thì bà con mới yên tâm lao động, sản xuất. Mặc dù cùng BĐBP đi tuần tra đường biên, cột mốc nhiều lần, nhưng mỗi lần đi lại mang đến cho tôi những cảm xúc khác nhau. Những công việc đơn giản như: Phát quang cây cỏ ở vị trí cột mốc và đường biên, kiểm tra thân mốc… làm tôi nhận thấy được ý nghĩa và trách nhiệm của mình”.
Đồn BPCKQT Vĩnh Xương là đơn vị đầu tiên trong BĐBP tỉnh An Giang thành lập tổ phụ nữ tham gia tự quản đường biên, mốc Quốc gia. Đến nay đã có 2 tổ đi vào hoạt động có nền nếp, phát huy hiệu quả cao. Định kỳ hàng tháng, tổ phụ nữ đều phối hợp với cán bộ, chiến sĩ Đồn BP tuần tra bảo vệ biên giới 2 lần. Vì vậy, tình cảm quân dân trên địa bàn xã Vĩnh Xương, Phú Lộc, thị xã Tân Châu luôn gắn bó, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn luôn giữ vững.
Còn tại huyện biên giới Giang Thành, tỉnh Kiên Giang, trước đây tình hình ANTT trên địa bàn tương đối phức tạp. Để chung tay cùng với cán bộ, chiến sĩ BĐBP giữ gìn bình yên biên giới, năm 2017, tổ tuyên truyền, vận động hội viên phụ nữ tham gia bảo vệ đường biên, cột mốc ấp Hòa Khánh, xã Tân Khánh Hoàn, huyện Giang Thành được thành lập. Sự ra đời của mô hình Tổ tuyên truyền, vận động hội viên phụ nữ tham gia bảo vệ đường biên, cột mốc ấp Hòa Khánh đã phát huy hiệu quả trong việc vận động chị em phụ nữ tích cực tuyên truyền, giải thích cho bà con trong ấp, xã về gìn giữ, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Đặc biệt, các thành viên trong tổ luôn nhiệt tình, không ngại khó khăn, gian khổ, cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu Giang Thành bảo vệ đường biên, cột mốc và giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn.
Chị Võ Thị Phương, Tổ phó Tổ tuyên truyền, vận động hội viên phụ nữ tham gia bảo vệ đường biên, cột mốc cho biết: “Mỗi quý, 15 thành viên trong tổ sẽ sinh hoạt 1 lần để trao đổi tình hình địa bàn và phối hợp với cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu Giang Thành tuần tra bảo vệ đường biên, cột mốc. Ngoài ra, các thành viên trong Tổ còn thường xuyên phối hợp với cán bộ Biên phòng và Chi hội phụ nữ ấp tổ chức các buổi họp dân để triển khai chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân, cụ thể là Luật Biên giới quốc gia, Luật Phòng, chống mua bán người qua biên giới… Đặc biệt là tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao nhận thức và tự giác tham gia tự quản đường biên và an ninh trật tự xóm, ấp biên giới, phòng chống mua bán phụ nữ và trẻ em, bạo lực gia đình, xây dựng và giữ vững danh hiệu Gia đình văn hóa…
Nhận xét về hiệu quả của Tổ tuyên truyền, vận động hội viên phụ nữ tham gia bảo vệ đường biên, cột mốc ấp Hòa Khánh, Trung tá Danh Phương, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng cửa khẩu Giang Thành cho biết, chị em phụ nữ đều rất tích cực, chủ động trong công tác đã cung cấp cho Đồn BP nhiều thông tin quan trọng về tình hình địa bàn, biên giới. Những nguồn tin của chị em có vai trò rất quan trọng đối với chúng tôi trong việc xử lý nhanh chóng, chính xác, dứt điểm các vụ việc xảy ra trên tuyến biên giới được đảm nhiệm. “Từ kết quả hoạt động thực tiễn, các chị em đã góp phần cùng đơn vị xây dựng vững chắc thế trận biên phòng. Những hoạt động thường xuyên, thầm lặng của chị em phụ nữ trong Tổ tuyên truyền, vận động hội viên phụ nữ tham gia bảo vệ đường biên, cột mốc đã đóng góp tích cực vào việc giữ vững bình yên trên khu vực biên giới quốc gia”, Trung tá Danh Phương nói.
Bài, ảnh: THÚY AN- CHIẾN KHU
Video đang HOT
Theo QĐND Online
Sản vật mùa nước nổi: Cá linh của nhà nghèo thành món "quý tộc"
Khởi thủy chỉ là món ăn nhà nghèo, thế rồi cá linh bỗng "sang chảnh" bước vào thế giới ẩm thực quý tộc bởi sự long lanh sắc màu văn hóa miệt sông nước Nam Bộ.
Đẹp như truyền thuyết
Chỉ là loài cá nhỏ cỡ ngón tay cái và mỗi năm chỉ di cư về miền châu thổ Mekong vài tháng, nhưng con cá linh lại vượt mặt "đàn anh" sang chảnh bước vào ngôi đền văn hóa ẩm thực sông nước Nam Bộ, góp phần làm cho vườn hoa văn hóa dân tộc thêm hương sắc mới. Chỉ mỗi chuyện xuất xứ và nguồn gốc danh xưng cũng đã làm hao tốn giấy mực bao thế hệ cầm bút - hiếm loại cá nước ngọt nào có được.
Ngư dân xã Phú Lộc, thị xã Tân Châu (tỉnh An Giang) thu hoạch cá linh. Ảnh: Lục Tùng.
Trước hết là danh xưng cá linh. Linh ở đây là linh thiêng, linh tính, linh cảm... mà ca dao, dân ca đã từng ghi nhận cá linh như hiện tượng đặc biệt: "Nước không chân, sao gọi nước đứng; Cá không thờ sao gọi cá linh". Dòng họ cá linh có nhiều tông chi, được gọi theo hình dáng bên ngoài, như: "Cá linh rìa" do có lớp kỳ trên lưng hơi dài. "Cá linh bản" do thân hơi dẹp, có bề ngang hơi đậm và "Cá linh tròn" hay "Cá linh ống" do thân hình hơi tròn và đây cũng là loại cá có chất lượng ẩm thực vượt trội trong họ hàng nhà cá linh. Và dù bất cứ hình dạng nào, cá linh cũng lung linh sắc màu những truyền thuyết...
Truyền thuyết thứ nhất cho rằng xuất phát từ linh tính của loài cá. Hàng năm, cứ đến ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, khi nước sông nhuộm đỏ quạch phù sa từ thượng nguồn sông Mekong đổ về, cũng là lúc cá linh từ đất nước Chùa Tháp xuôi dòng nước lũ tràn về hạ lưu ở dạng nhỏ li ti.
Sau thời gian ngao du sông nước châu thổ, chúng lại quay về Biển Hồ để thực hiện cuộc duy trì nòi giống trước khi kết thúc vòng đời. Cứ thế, hàng bao năm nay, cá linh đến rồi đi không sai một li. Cuộc di trú này lặp đi lặp đi lăp lại chuẩn xác khiến người đời nghĩ đến sự linh tính. Vì chỉ có tính linh với không gian, thời gian mới có thể làm được điều tưởng chừng như không thể này, nên gọi là cá linh.
Cũng có người cho rằng, vì thấy cá ngược sông Cửu Long trở về Biển Hồ, nên gọi là "cá lên". Lâu ngày, đọc trại thành cá linh. Dù sao, cũng nói về sự linh tính của cá. Tuy nhiên, trước khi thực hiện hành trình muôn đời, loài cá nhỏ bé này còn thể hiện nhiều sự linh thiêng khác.
Cứ đúng ngày mùng 10 tháng 10 âm lịch là cá linh kéo nhau nổi lên mặt nước rồi bơi khắp nơi, dân gian gọi là cá lên bờ rào. Nhiều lão nông tri điền miệt đầu nguồn sông Cửu Long khẳng định như đinh đóng cột" là cá linh như "Vũ thử biểu". Hễ thấy cá linh bỗng nhiên biến mất dạng dưới mặt nước là biết trời sắp mưa dầm.
Tuy nhiên, theo học giả Vương Hồng Sển, trong tập san của Tây Excursions et Reconnaissances (Du khảo và Thám hiểm, in tháng 6 năm 1885) đây là tên mà chúa Nguyễn Ánh phong tặng. Chuyện rằng, trong lần chạy trốn quân Tây Sơn, đang định đưa thuyền xuôi sông Vàm Nao (An Giang) để tìm đường ra biển, thì gặp đàn cá nhảy vào thuyền. Đoán điềm chẳng lành, Chúa ra lệnh ém quân lại. Về sau, biết nhờ điềm này mà thoát được phục binh của Tây Sơn, nên sau khi lên ngôi, đã ban cho loài cá điềm báo ấy là "cá linh".
Long lanh sắc màu văn hóa
Đã có nhiều, thậm chí rất nhiều khách từ TPHCM, thậm chí tận miền Đông, Tây Nguyên chờ đến mùa lũ rồi í ới nhau về tận về miền Tây chỉ để thưởng thức món cá linh. Vì sao cá linh lại có sức hút đến vậy? Ngon chăng? Không hẳn và đừng bao giờ mong đợi từ cá linh chất ngon kiểu "sơn hào hải vị". Thậm chí khởi thủy, cá linh là món ăn của dân nghèo vùng đầu nguồn vì giá rẻ.
Ngày trước, lũ về, cá linh nhiều vô kể, nhiều đến mức làm mắm, ủ nước mắm ăn quanh năm vẫn không hết, phải bán rẻ như cho.
Trong 1 mùa lũ, không it ngươi ngược xuôi mấy bận chỉ để thưởng thức trọn vẹn chuỗi hương vị cá linh. Bởi với nhiều người, thưởng thức cá linh còn là quá trình thưởng thức cả sắc màu đa dạng của văn hóa mùa lũ.
Dẫu biết rằng, con cá làm vạ lá rau, nhưng tôi đoán chắc rằng chưa có loài cá nào "làm tình, làm tội" các loại rau như con cá linh. Bởi trong vài tháng lưu lạc miền châu thổ, cá linh mang lại cho người thưởng thức nhiều sắc thái ẩm thực đặc thù. Đầu mùa lũ, cá linh còn li ti, hay còn gọi là cá linh non, chủ yếu được chế biến thành 2 món chính là tẩm bột chiên và kho lạt. Hấp dẫn nhất là kho lạt. Cá để nguyên con, cho vào nồi đã nêm nêm chút nước mắm đồng, chút đường, tiêu, tỏi... đang sôi.
Vì cá linh rất "nhát" lửa, nên chờ nước vừa sôi lên là múc ra ăn với rổ rau đồng mùa nước vừa mơn mởn, vừa rực rỡ sắc màu. Công đoạn này rất quan trọng, vì để lâu, cá non dễ bị nát, xem như hỏng... Và này nhé, chút vàng tươi của bông điên điển, chút đỏ au của rau muống và bông súng đồng vừa đón nhận phù sa đầu mùa đã trở nên căng tròn và giòn tan đến mức chỉ cần cắn vào mà phát ra thứ âm thanh thôi thúc người ăn...
Rồi sự trợ thủ đắc lực từ chút chua chua của vị me non đầu mùa dầm vào tô cá kho ăn kèm với cái chát chát của rau dừa nước, vị âm ấm của gừng non thái mỏng, cái giòn rụm nơi đầu lưỡi của rau cù nèo, rau mác, hẹ nước... Đặc biệt không thể thiếu vị cay lưỡi của ớt. Đúng điệu nhất vẫn là ớt sừng vừa ửng vỏ. Vì ở lứa này, ớt có đủ độ cay, nhưng vẫn giữ được độ tươi giòn.
Giữa khung cảnh mênh mông của đồng nước, của những cơn gió nhẹ từ xa đồng vọng về và cái se lạnh của những cơn mưa đang độ vào mùa... đã chăp cánh cho vị chua của me, cay của gừng và ớt, rồi âm thanh giòn tan của các loại rau đồng hòa quyện lại thành bản hợp xướng đưa người thưởng thức vượt khỏi giới hạn của món ăn hương đồng, gió nội để vươn đến tầm cao văn hóa ẩm thực. Khi đó, cả khứu giác, thính giác, vị giác, xúc giác và thị giác cùng tan chảy theo nhịp bồng bềnh của thế giới sản vật sóng nước đầu nguồn.
Bồng bềnh cảm xúc
Rồi thoắt cái, "tháng 7, nước nhảy khỏi bờ", nương theo dòng lũ, cá linh tràn lên các cánh đồng bạt ngàn, "chén" thỏa thuê thế giới phù du, rong rêu... rồi vụt lớn cỡ đầu ngón tay. Thời điểm này, phải dùng tay ngắt hầu cá để lấy hết phần ruột bên trong trước khi chế biến.
Theo các bậc cao niên, giai đoạn này, không nên ăn cá linh kho lạt, vì xương cá đã bắt đầu nhám nhám, không còn được sự mềm mại thưở đầu mùa. Và hấp dẫn nhất là món chiên giòn ăn với rau đồng và nấu canh chua... Đặc biệt là canh chua cá linh nấu với trái bứa - loại cây thân gỗ, có trái tương tự như quả sấu ở miền Bắc - cho vị chua làm bật dậy cái mùi thoang thoảng đặc trưng của con cá linh, y như trời sanh một cặp vậy.
Vẫn là rau muống, bông điên điển, bông súng, nhưng nồi canh chua cá linh thêm phần hấp dẫn với sự tham gia của nhóm rau mùi. Này nhé, chút lá quế, rau mò om, rồi ngò gai, cần tàu, rau tần... tất cả sẽ bùng phát lên mùi thơm lừng trong nồi canh chua nóng hôi hổi. Tuy nhiên, ngon nhất vẫn là cá linh mùa "nước giựt" - tức khoảng cuối tháng 9, đầu tháng 10 âm lịch.
Sau những ngày rong ruổi trong biển nước, cá linh từng bầy như gối đầu lên nhau đổ ra sông theo đường rút lui của lũ nên dân gian gọi là mùa cá ra. Lúc này, cá linh mập tròn, béo mỡ màng nên cũng là thời điểm chế biến món cá linh kho mía ngon nhất năm. Cá làm sạch ruột, bỏ đầu, xếp vào nồi đã lót sẵn những thanh mía chẻ mỏng cài thành nan.
Cứ thế chất đều lên, sau đó tiếp tục dùng thanh mía cài giữ bên trên. Vị ngọt từ mía cùng với nước dừa tươi pha với chút nước mắm đồng, tiêu, tỏi băm nhuyễn... thấm dần vào từng thớ thịt dưới cái lửa riu riu. Khi thân cá ánh lên màu vàng mật từ vị ngọt tự nhiên của mía, nước dừa, cũng là lúc xương cá mềm rục. Cá kho mía ăn luôn xương, kèm với dưa giá, dưa cải chua trộn với tí dấm, tỏi, đường, ớt... thật hao cơm!
Nhưng "bá cháy" cái khẩu vị vẫn là món cá linh được làm theo cách chế biến "đệ nhất" Nam Bộ: Nướng (nhất nướng, nhì chiên, tam xào, tứ luộc): Cá tươi, mổ sạch bụng, kẹp giữa nhánh tre tươi chẻ đôi, dùng lạt giữ chặt trước khi nướng trên lửa than. Trở đều tay, khi thấy da chuyển sang phớt vàng điểm li ti những chấm đen vừa cháy sém và trên bếp bắt đầu vang lên âm hưởng xèo xèo của lớp mở cá rưới xuống lửa than... là mang xuống ăn nóng.
Lúc này me chua cũng đã vô hạt, sẽ là nguyên liệu chế món nước chấm độc đáo ăn kèm. Dùng dao chẻ dọc quả me, tách bỏ hạt, sau đó cạo sạch lớp da bên ngoài, cho phần thịt vào cối giã nhuyễn làm chất chua cho món nước chấm.
Vẫn là nước mắm chua ngọt với thơm thơm của tỏi, cay cay của ớt bằm nhuyễn, nhưng nước chấm cá linh nướng còn có thêm chất sền sệt của thịt me non nên dễ bám vào từng thớ thịt thơm lừng sau khi nướng và cả thế giới rau đồng ăn kèm. Rau tươi giòn sần sật, xen lẫn với thịt cá ngọt thơm nơi đầu lưỡi, rồi cái đưa chua của me... thật quá đủ để cảm xúc ẩm thực thăng hoa.
Ai đã từng một lần nếm thử, mùa lũ về, nghe hai tiếng "cá linh", chắc lòng da diết lắm...
Cá linh là loài đặc hữu của sông Mekong, thuộc giống Cirrhinus, phân bố phạm vi lưu vực khá rộng trên sông chính, sông nhánh thuộc Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. Tuy nhiên, ĐBSCL có lợi thế lớn trong việc khai thác cá linh.
Cá linh di cư theo mùa, thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên của các hệ sinh thái thủy vực. Chuỗi thức ăn chủ yếu của chúng là mùn bả hữu cơ, tảo, phiêu sinh thực vật.
Cá linh có tập tính kiếm ăn ở những vùng ngập, quầng đàn tăng sinh khối mạnh trong mùa lũ. Cá linh được đánh giá là loài cá giá trị và đặc trưng của vùng ĐBSCL trong những tháng mùa lũ. Hiện cá linh trong tự nhiên đang sụt giảm nghiêm trọng.
Theo Lục Tùng (Báo Lao Động)
Trận triều cường vượt kỷ lục 10 năm qua ở TP.HCM : Hôm nay (1/10) vẫn trên mức lịch sử Triều cường tại TP.HCM vào ngày 30/9/2019 đã lập đỉnh của 10 năm qua, khiến "khu nhà giàu" Thảo Điền (quận 2) ngập sâu. Triều cường tại TP.HCM đã lập đỉnh mới so với kỷ lục của 10 năm qua Chiều và tối 30/9, người dân TP.HCM đã rất khổ sở trên đường về nhà sau giờ tan tầm, vì triều cường trên...