Những biến chứng sản khoa đe dọa tính mạng của người mẹ và thai nhi

Trong lúc sinh, người mẹ và thai nhi phải đối mặt với rất nhiều biến chứng, nếu không được sự theo dõi, trợ giúp từ nhân viên y tế có thể phải đánh đổi cả tính mạng.

Dưới đây là 3 biến chứng sản khoa nguy hiểm có thể đe dọa trực tiếp đến sức khỏe sản phụ và thai nhi:

Băng huyết sau sinh

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), băng huyết sau sinh là hiện tượng ra máu âm đạo sau khi xổ thai vượt quá 500ml. Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến sản phụ tử vong sau sinh.

Tại Việt Nam, tỷ lệ băng huyết sau sinh chiếm từ 3%-8% tổng số sinh. Trong danh mục 5 tai biến sản khoa của toàn quốc, băng huyết sau sinh là tai biến thường gặp nhất (chiếm 50%) và cũng là nguyên nhân gây tử vong cao nhất (chiếm 78,8%).

Một trong những nguyên nhân hàng đầu của băng huyết sau sinh là do đờ tử cung (không co đủ mức để cầm máu).

Theo lý giải của chuyên gia, tử cung có thể lớn lên đến 50 lần từ lúc bình thường đến lúc thai to nhất. Điều đó có nghĩa chỉ cần tử cung giãn ra mà không co lại thì có thể hình dung như ống thoát nước mở nắp ra dẫn đến tình trạng mất máu, sốc mất máu và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Đáng nói, việc ra máu sau sinh không gây đau, máu lặng lẽ chảy. Trong khi đó, sản phụ khi vừa sinh xong, mệt nằm thiếp đi sẽ không thể cảm nhận, nhận biết được tình trạng này. Vì thế, vấn đề là nữ hộ sinh, bác sĩ phải theo dõi sát cầu an toàn và lượng máu âm đạo chảy ra. Nếu phát hiện bất thường lập tức có biện pháp xử lý cho thuốc tăng co, kiểm tra xem có bị sót rau, có bị rách đường âm đạo, đờ tử cung…

Vỡ tử cung

Vỡ tử cung là hiện tượng vỡ tất cả các lớp của tử cung mà không phải do phẫu thuật, thường kèm ra máu, có thể tống xuất một phần hoặc tất cả các phần thai vào ổ bụng.

Vỡ tử cung có thể xảy ra trong thời kỳ mang thai, nhưng thường gặp nhất là trong lúc chuyển dạ. Lúc này, nguyên nhân gây vỡ tử cung có thể do sản phụ có sẹo mổ cũ ở tử cung, sản phụ đã sinh nhiều lần nên cơ tử cung nhão, mỏng và dễ vỡ, sản phụ nhiều lần nạo, phá thai, thai nhi to, thế thai bất thường…

Theo thống kê, vỡ tử cung chiếm khoảng 325/100.000 ca sinh ở những phụ nữ có tiền sử mổ lấy thai trước đây. Vỡ tử cung trên phụ nữ không có sẹo tử cung hiếm hơn, với chỉ khoảng 1/5700 – 1/20.000 ca sinh.

Nếu không được xử trí kịp thời, vỡ tử cung có thể khiến cả sản phụ và thai nhi tử vong. Tỷ lệ tử vong do biến chứng này hiện nay còn rất cao: 25-50%.

Thuyên tắc ối

Thuyên tắc ối là tình trạng nước ối, tế bào thai nhi, tóc hoặc các mảnh vụn khác xâm nhập vào máu của mẹ qua đường nhau thai ở tử cung, gây ra phản ứng giống dị ứng.

Thuyên tắc ối thường xảy ra vào giai đoạn cuối của cuộc chuyển dạ. Dấu hiệu của biến chứng này là sản phụ đột ngột khó thở, da xanh tái xảy ra trong vòng một vài phút đầu tiên, nhanh chóng kéo tụt huyết áp, phù phổi, sốc, lú lẫn, mất ý thức, co giật, hôn mê…

Thuyên tắc ối là biến chứng đặc biệt nguy hiểm trong sản khoa do nước ối chảy vào tĩnh mạch, vào tim, phổi, lên não, gây suy hô hấp cấp khiến bệnh nhân đột ngột tím tái, trụy tim mạch, rối loạn đông máu. Tỷ lệ tử vong của thuyên tắc phối rất cao, nguy cơ còn cao hơn khi sản phụ mắc đái tháo đường.

Nếu xảy ra thuyên tắc ối có tới 50% sản phụ sẽ chết trong giờ đầu khi khởi phát triệu chứng và trong số sống sót sau 1 giờ thì phần lớn để lại di chứng thần kinh nặng nề.