Những bệnh lý ung thư nguy hiểm nhất ở nữ giới
Ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây t.ử von.g ở nữ giới tại Việt Nam. Với 4 loại ung thư có tỉ lệ mắc và t.ử von.g cao nhất, cho thấy nhu cầu cấp thiết về việc nâng cao nhận thức, phát hiện sớm và điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe phụ nữ.
Ung thư và những con số báo động
Ngày 19/10, tại Bệnh viện Ung bướu Tp.HCM, tiến sĩ, bác sĩ Trần Đặng Ngọc Linh, Trưởng khoa Xạ trị Phụ khoa, Bệnh viện Ung bướu Tp.HCM, đã thông tin về các bệnh ung thư thường gặp nhất ở nữ giới Việt. Trong đó bao gồm: ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư tuyến giáp và ung thư buồng trứng.
Theo ước tính của Tổ chức Globocan, tỉ lệ phụ nữ Việt Nam chế.t vì ung thư vú và ung thư buồng trứng rất cao. (Ảnh: Globocan).
Bác sĩ Linh cho biết, ung thư vú dẫn đầu số ca mắc mới và t.ử von.g ở phụ nữ Việt Nam, với hơn 24.500 ca mắc mới và 10.000 ca t.ử von.g mỗi năm. Riêng tại Bệnh viện Ung bướu Tp.HCM, đã có gần 12.500 ca ung thư vú đã được khám và điều trị chỉ trong năm 2023. Những con số này cho thấy mức độ nghiêm trọng của căn bệnh.
Mặc dù ung thư vú có tỉ lệ mắc cao và là nguyên nhân hàng đầu gây t.ử von.g ở phụ nữ, nhưng nếu được phát hiện sớm, tỉ lệ sống sót có thể lên tới 90%. Điều này khẳng định, tầm quan trọng của việc tầm soát và phát hiện sớm, giúp giảm đáng kể tỉ lệ t.ử von.g do ung thư vú.
Tầm soát sớm, phòng ngừa đúng cách và điều trị kịp thời chính là chìa khóa để giảm bớt gánh nặng ung thư, cứu sống hàng ngàn phụ nữ mỗi năm. (Ảnh: Bệnh viện Ung Bướu Tp.HCM).
Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ hai ở phụ nữ Việt Nam, với hơn 4.600 ca mắc mới và hơn 2.500 ca t.ử von.g mỗi năm.
Video đang HOT
Bệnh này tiến triển chậm và có thể phát hiện sớm thông qua các phương pháp tầm soát như xét nghiệm PAP và HPV. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ, đặc biệt ở vùng nông thôn hoặc có hoàn cảnh khó khăn, vẫn chưa có điều kiện tiếp cận các dịch vụ y tế để tầm soát và phòng ngừa.
Ung thư cổ tử cung thường do vi rút HPV gây ra, và việc tiêm phòng HPV được coi là một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Tiêm phòng đúng thời điểm có thể ngăn chặn sự phát triển của căn bệnh, nhưng sự thiếu hụt trong việc tiếp cận dịch vụ y tế vẫn là một thách thức lớn ở Việt Nam.
Sau ung thư cổ tử cung là ung thư tuyến giáp. Mặc dù, đứng thứ ba về số ca mắc mới với hơn 6.100 ca mỗi năm, ung thư tuyến giáp lại có tỉ lệ t.ử von.g tương đối thấp so với các loại ung thư khác, với khoảng 850 ca t.ử von.g mỗi năm. Điều này chủ yếu do bệnh ung thư tuyến giáp thường tiến triển chậm và có thể điều trị hiệu quả, đặc biệt nếu được phát hiện sớm.
Những dấu hiệu sớm của ung thư tuyến giáp thường bao gồm sự xuất hiện của khối u hoặc sưng ở cổ, khó nuốt hoặc khó thở. Việc thăm khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để phát hiện bệnh kịp thời và điều trị.
“Án tử” cao gọi tên ung thư buồng trứng. Mặc dù số ca mắc ung thư buồng trứng ít hơn nhiều so với ung thư tuyến giáp, với hơn 1.500 ca mỗi năm, nhưng tỉ lệ t.ử von.g của căn bệnh này lại rất cao, với hơn 1.000 ca t.ử von.g mỗi năm.
Ung thư buồng trứng thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến việc phát hiện bệnh trở nên khó khăn. Khi bệnh nhân nhận ra các triệu chứng, bệnh thường đã tiến triển đến giai đoạn nặng, khiến việc điều trị trở nên phức tạp và ít hiệu quả hơn.
Điều này khiến ung thư buồng trứng trở thành một trong những loại ung thư nguy hiểm nhất đối với phụ nữ, và cần phải có nhiều nỗ lực hơn trong việc nâng cao nhận thức về căn bệnh này.
Giảm thiểu gánh nặng ung thư thông qua tầm soát và phòng ngừa
Các loại ung thư phổ biến như: ung thư vú, cổ tử cung, tuyến giáp và buồng trứng không chỉ gây ra những tác động tiêu cực về mặt sức khỏe mà còn tạo ra gánh nặng lớn về tinh thần và tài chính cho bệnh nhân và gia đình họ. Tuy nhiên, theo tiến sĩ, bác sĩ Trần Đặng Ngọc Linh, gánh nặng này có thể giảm nhẹ đáng kể nếu có biện pháp phòng ngừa và tầm soát hiệu quả.
Ung thư không phải là án tử nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc thăm khám sức khỏe định kỳ và tầm soát các loại ung thư phổ biến ở phụ nữ có thể giúp tăng cơ hội sống sót. (Ảnh: Bệnh viện Ung bướu Tp.HCM).
Phòng ngừa ung thư có thể được thực hiện thông qua việc tiêm phòng, thay đổi lối sống lành mạnh và hạn chế tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như khói thuố.c l.á hoặc chất độc hại. Đồng thời, tầm soát định kỳ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, khi khả năng điều trị thành công là cao nhất.
Tuy nhiên, bác sĩ cũng khẳng định rằng ung thư không phải là án tử nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc thăm khám sức khỏe định kỳ và tầm soát các loại ung thư phổ biến ở phụ nữ có thể giúp tăng cơ hội sống sót.
Tầm soát và phát hiện sớm các loại ung thư là chìa khóa để giảm thiểu tỉ lệ t.ử von.g và gánh nặng ung thư trong cộng đồng. Phụ nữ cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc khám sức khỏe định kỳ, lắng nghe cơ thể mình, và không ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi có những dấu hiệu bất thường.
Ung thư: thách thức và gánh nặng của hệ thống y tế
Theo thống kê mới nhất của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (Globocan), mỗi năm Việt Nam ước tính có 180.480 ca mắc mới và 120.184 ca t.ử von.g do ung thư.
Năm 2022, Việt Nam ở vị trí thứ 90/185 quốc gia về tỷ suất mắc mới, tăng 9 bậc so với năm 2018. Về tỷ suất t.ử von.g, Việt Nam xếp thứ 50/185. Trong đó, dẫn đầu là ung thư vú, ung thư gan, ung thư phổi, với tỷ lệ mắc mới và t.ử von.g tăng theo từng năm.
Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư liên tục tăng và có xu hướng trẻ hóa.
Tỷ lệ mắc ung thư liên tục tăng và có xu hướng trẻ hóa
Globocan cho biết, mỗi năm tại Việt Nam, số ca t.ử von.g do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 77% tổng số t.ử von.g, trong đó bệnh ung thư là nguyên nhân đứng thứ 2.
Ở nước ta, ung thư đại trực tràng nằm trong 4 bệnh ung thư thường gặp. Bệnh đang có xu hướng gia tăng, theo Globocan năm 2022, số ca mắc mới là 16.800 và khoảng 8.400 ca t.ử von.g hàng năm. Bên cạnh đó, cũng theo dữ liệu từ Globocan năm 2022, ung thư tuyến giáp đứng thứ 6 với 6.122 ca mắc mới, trong khi năm 2020 ung thư tuyến giáp đứng thứ 10 về số ca mắc mới tại Việt Nam. Dữ liệu này đã cho thấy sự gia tăng nhanh chóng của bệnh lý ung thư tuyến giáp.
Theo GS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K (Hà Nội), tại Bệnh viện K, năm 2023 đã khám 446.830 lượt người bệnh, tăng 34% so với năm 2022. Trong đó, số ca phẫu thuật hơn 30.600 (tăng 22%); số lượt hóa trị gần 36.00 (tăng 29%) và xạ trị gần 15.900 lượt (tăng 29%).
Các bệnh ung thư phổ biến ở nam giới gồm ung thư gan, phổi, dạ dày, đại trực tràng, tiề.n liệt tuyến (chiếm khoảng 65,8% tổng các loại ung thư). Ở nữ giới, các bệnh ung thư phổ biến gồm ung thư vú, phổi, đại trực tràng, dạ dày, gan (chiếm khoảng 59,4% tổng các loại ung thư). Chung cho cả 2 giới các loại ung thư phổ biến là ung thư gan, phổi, vú, dạ dày và đại trực tràng. Theo BS Lê Văn Quảng, tỷ lệ mắc mới ung thư và t.ử von.g do ung thư tiếp tục gia tăng. Trong đó, ung thư gan là một trong các bệnh ác tính và có số ca t.ử von.g do mắc bệnh ở mức cao tại Việt Nam. Các tế bào ung thư tại gan sinh trưởng quá mức chính là nguyên dân gây ra bệnh ung thư ở gan. Tùy vào nguồn gốc của tế bào ung thư mà bệnh được chia thành ung thư ở gan di căn và ung thư ở gan nguyên phát. Về căn bệnh ung thư gan, TS.BS Vũ Hữu Khiêm - Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết, yếu tố nguy cơ hàng đầu là những người mắc viêm gan virus B, C, gan nhiễm mỡ, xơ gan... vẫn chưa quan tâm theo dõi và điều trị bệnh nền của mình ổn định. Ngoài ra, ung thư gan còn liên quan đến các yếu tố môi trường, chế độ ăn không lành mạnh, lạm dụng bia rượu, thuố.c l.á, nhiễm độc nấm aflatoxin... Do đó, BS Vũ Hữu Khiêm khuyên mọi người nên chủng ngừa viêm gan B, C đầy đủ, hạn chế uống rượu bia, ăn nhiều rau xanh, tăng cường vận động, không sử dụng các loại thực phẩm khô bị nấm mốc, thực phẩm ngâm muối...
Thống kê cho thấy, tỷ lệ mắc ung thư phổi ở nam giới cao hơn nữ giới, ước tính cứ 12 người nam mắc bệnh thì có 4 - 10 bệnh nhân là nữ. 90% trường hợp bị ung thư phổi có liên quan đến hút thuố.c l.á, bao gồm cả hút thuố.c l.á chủ động và thụ động. Việc hút thuố.c l.á dài hạn có thể khiến tích tụ các chất độc hại không chỉ gây ung thư phổi mà còn gây tổn thương hàng loạt các cơ quan khác như thanh quản, thực quản, bàng quang, thận, tuyến tụy... Ngoài thuố.c l.á; khói bụi, ô nhiễm môi trường hay các hóa chất độc hại cũng tác động xấu đến phổi gây ung thư. Ung thư phổi thường không gây ra triệu chứng ở thời gian đầu, đến khi xuất hiện triệu chứng bệnh đã ở giai đoạn muộn. BS Vũ Hữu Khiêm cho biết, ung thư dạ dày thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm, bệnh nhân có thể chỉ đau mơ hồ ở vùng thượng vị, cảm giác mệt mỏi, chán ăn. Khi ung thư tiến triển, bệnh nhân có thể đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn ngay sau ăn, suy kiệt do khối u lớn gây hẹp dạ dày và xâm lấn ra xung quanh. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư dạ dày gồm nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP), tuổ.i cao, ăn nhiều thịt chế biến sẵn, thực phẩm hun khói, đồ ăn cay, đồ nướng, ít chất xơ, ít vận động...
Đối với phụ nữ, theo báo cáo của Globocan, những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ bao gồm: ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư nội mạc tử cung, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung, ung thư da và ung thư buồng trứng. Tính trong số các bệnh ung thư thường gặp ở nữ giới, ung thư vú chiếm hơn 1/10 trường hợp ung thư mới được chẩn đoán mỗi năm. Ung thư vú phát triển do tổn thương ADN và đột biến gen có thể bị ảnh hưởng khi tiếp xúc với estrogen.
Phát hiện bệnh sớm là yếu tố quan trọng
GS Lê Văn Quảng cho rằng bệnh nhân ung thư có tỷ lệ t.ử von.g cao vì phát hiện bệnh muộn. Phần lớn người bệnh đến khám ở giai đoạn 3 và 4, dẫn đến việc điều trị kém hiệu quả. Tầm soát ung thư và phát hiện bệnh sớm là yếu tố quan trọng để điều trị bệnh. Các phương pháp phẫu thuật và xạ trị không chỉ hướng đến việc điều trị khỏi bệnh mà còn hướng đến chất lượng sống và yếu tố thẩm mỹ của người bệnh. Nhiều thuố.c mới như thuố.c đích, miễn dịch hay các thuố.c hóa chất mới ra đời giúp nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân ung thư. Một số bệnh ung thư có tỷ lệ khỏi bệnh hơn 5 năm đạt trên 90% nếu phát hiện, điều trị ở giai đoạn sớm như: ung thư tuyến giáp, ung thư vú, ung thư tiề.n liệt tuyến, ung thư đại tràng...
PGS.TS Phạm Văn Bình, Phó Giám đốc Bệnh viện K cũng cho biết, điều trị ung thư là điều trị đa mô thức, phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, dinh dưỡng, tâm lý và các phương pháp khác. Vì thế hiểu được bệnh ung thư, tâm lý của người bệnh sẽ góp phần nâng cao chất lượng điều trị.
Theo PGS.TS Phạm Văn Bình Phát hiện sớm bệnh là chìa khóa để việc điều trị có hiệu quả, giá trị cao nhất cho bệnh nhân và thầy thuố.c, tiết kiệm về chi phí; ngược lại nếu phát hiện ở giai đoạn muộn thì luôn để lại gánh nặng lớn về kinh phí và hiệu quả điều trị cũng giảm đáng kể.
Do vậy, mỗi người dân cần duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ. Khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ung thư cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, phát hiện sớm hoặc loại trừ bệnh ung thư.
Đồng quan điểm GS.TS. Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên Giám đốc Bệnh viện K cho biết ung thư luôn là thách thức và gánh nặng của hệ thống y tế. Những năm qua, tỷ lệ phát hiện sớm ung thư tại Việt Nam trong thời gian qua đã tăng lên khoảng 50% so với trước đây chỉ ở mức 20 - 25%. Việc người dân chủ động quan tâm đến sức khỏe của mình và đi khám tầm soát ung thư để nếu phát hiện bệnh cũng ở giai đoạn sớm, đó là tín hiệu đáng mừng. Người dân cần thực hiện lối sống lành mạnh, hạn chế bia, rượu, thuố.c l.á, chế độ dinh dinh dưỡng phù hợp và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, giữ tinh thần thoải mái, tích cực...
Lý do không nên hoang mang khi nhận thông báo 'nguy cơ ung thư tuyến giáp cao' Sau khi khám sức khỏe định kỳ, một số người lo sợ vì kết quả có bướu/nhân tuyến giáp với nguy cơ ung thư rất cao. Kết quả siêu âm của tôi ghi nhân giáp phải, Tirads 5. Bác sĩ nói Tirads 5 nghĩa là 90% tôi bị ung thư tuyến giáp, cần khám chuyên sâu và điều trị sớm. Hiện tôi rất...