Như Quỳnh – Lệ Quyên và câu chuyện hát ‘Duyên phận’: Lại ồn ào người tiên phong, kẻ làm dậy sóng

‘Mỗi ca khúc đều có số mệnh của riêng nó, người nghệ sĩ hát cũng tương tự…’.

Vừa qua, Lệ Quyên đã có một buổi gặp gỡ, trò chuyện thân mật với bạn bè về hành trình âm nhạc của mình trong suốt 20 năm qua. Ngoài việc có những chia sẻ thẳng thắn về Quang Lê cũng như tình hình tiêu thụ đĩa nhạc hiện tại ở Việt Nam, nữ ca sĩ cũng không ngần ngại thể hiện quan điểm của mình về việc hát lại ca khúc của một ca sĩ khác. Lệ Quyên khẳng định khi một bài hát đã quá nổi tiếng, cô nhất định sẽ không đụng vào.

Toàn văn những chia sẻ của Lệ Quyên liên quan đến vấn đề này như sau.

“Ngày xưa, tôi đã từng hát Đắng cay , sau đó đình đám nhất là Duyên phận. Quang Lê đã nói một câu rất hay, rất khéo và rất đúng, tôi không thể tìm được câu nào phù hợp hơn nên sẽ mượn luôn: “Cám ơn chị Như Quỳnh đã là người đi tiên phong trong ca khúc Duyên phận nhưng cám ơn Lệ Quyên đã làm cho bài hát này dậy sóng”. Đấy là một câu nói cực đúng. Đi tiên phong luôn khác với dậy sóng. Điều này khán giả biết và mọi người đều cảm nhận được Những bài hát khác khi tôi đụng vào thì đều là những tác phẩm không đình đám. Bởi vì thứ nhất, tôi tôn trọng đồng nghiệp của mình; thứ hai là không thiếu bài hát; thứ ba là dù có thể mình hát hay hơn nhưng ấn tượng ban đầu của tất cả những người đã thích bài đó, hát bởi con người đó sẽ không bao giờ xóa mờ được nếu đó là một bài hit”

Tuy nhiên, câu nói trên của nam ca sĩ Quang Lê khi nhận xét trực tiếp về Lệ Quyên cùng ca khúc Duyên phận có phần phiến diện, ngay lập tức đã nhận được vô số ý kiến trái chiều từ cư dân mạng, đặc biệt là những khán giả của dòng nhạc bolero trữ tình.

Đi tiên phong luôn khác với dậy sóng?

Điều này, nhìn nhận ở một góc độ nào đó, có thể xem là một điều đúng đắn. Hẳn chúng ta ít ai mà không biết đến bản tình ca bất hủ I Will Always Love You, một trong những bản tình ca vĩ đại nhất thế giới. Nghĩ đến I Will Always Love You là nghĩ ngay đến diva huyền thoại Whitney Houston, người đã đưa tất cả mọi kĩ thuật lẫn cảm xúc cao độ nhất của mình, dồn nén vào trong một bài hát, để đưa nó vào hàng bất hủ.

Khi nói đến bản tình ca từ bộ phim The Guardian này, các nhà phê bình âm nhạc, các chuyên gia thanh nhạc ra sức tán tụng những kĩ thuật thanh nhạc thượng thừa mà Whitney gói ghém trong một bài hát: những đoạn chạy nốt thần sầu, những cao trào đầy bùng nổ chưa một ai sánh kịp… Thậm chí, I Will Always Love You là một trong những ca khúc được cover nhiều nhất mọi thời đại: từ những giọng ca tên tuổi cho đến các cuộc thi tài năng, đâu đâu I Will Always Love You cũng xuất hiện, như một lời khẳng định kiêu hãnh về chất giọng

I Will Always Love You của Whitney Houston.

Tuy nhiên, tréo ngoe một điều, I Will Always Love You của Whitney Houston lại là một bản cover. Sự thật này không phải ai cũng biết, nhưng quả thực rất nhiều người sửng sốt khi biết được sự thật này. Ca khúc này thực chất được sáng tác từ năm 1974, và người thể hiện ca khúc này đầu tiên chính là Dolly Parton, người được mệnh danh là Nữ hoàng nhạc đồng quê.

Phiên bản gốc của ca khúc này là một khúc nhạc đồng quê: chân mộc, nhẹ nhàng và đằm thắm, tinh thần và cách thể hiện hoàn toàn khác với phiên bản hai thập kỉ sau, nhưng vì thế sức lan tỏa lại kém xa. Mà đến hiện tại, đâu là phiên bản thành công hơn và được đại chúng biết đến nhiều hơn thì ai cũng đã rõ….

Phiên bản gốc của I WIl Always Love You năm 1974.

Như vậy, I Will Always Love You chính là trường hợp điển hình và tiêu biểu nhất cho việc một phiên bản “sinh sau đẻ muộn” lại chiếm mất hào quang và gần như làm lu mờ hoàn toàn phiên bản gốc. Câu chuyện trên thế giới lại đưa chúng ta trở về với Duyên phận.

Lệ Quyên có thực sự làm dậy sóng Duyên phận?

Liệu trường hợp của I Will Always Love You có thể được so sánh với trường hợp của Lệ Quyên? Câu trả lời: có và không.

Dòng nhạc bolero, nhìn nhận một cách khách quan mà nói, là dòng nhạc thịnh hành và dễ có sức lan tỏa đến với công chúng nhất. Sức lan tỏa của một ca khúc bolero sẽ không bùng nổ và dữ dội, không chiếm sóng tất cả các phương tiện đại chúng như người anh em nhạc pop, mà âm thầm, lặng lẽ, như những cơn sóng ngầm không bao giờ dứt: trên những chuyến xe liên tỉnh, ở một góc phố ven đường, trong một xóm trọ nghèo, bolero tồn tại và phát triển, bền bỉ và âm thầm, nhưng chứa đựng bên trong đó nhiều tâm tư tình cảm, đặc biệt là của tầng lớp bình dân.

Nội dung của những khúc hát bolero thông thường ủy mị, xoay quanh tình yêu lứa đôi, thế nhưng lại càng dễ chiếm lấy sự đồng cảm của người nghe. Cùng với yếu tố lịch sử thì tổng hòa lại các yếu tố trên, bolero đã ngấm rất sâu rộng, đặc biệt là ở miền Nam, và vẫn có một sức sống mãnh liệt.

Ra mắt khán giả từ năm 2009, Duyên phận ngay lập tức trở thành một trong những ca khúc bolero trữ tình nổi tiếng nhất. Trải qua mười năm, đến tận 2019, người người vẫn nghe Duyên phận, nhà nhà vẫn hát theo Duyên phận. Trong đó, phiên bản nổi tiếng nhất của ca khúc này chắc chắn thuộc về Như Quỳnh và Lệ Quyên.

Phiên bản đầu tiên của nữ ca sĩ Như Quỳnh chắc chắn được liệt vào hàng “kinh điển” của dòng nhạc này tại Việt Nam. Từ phần âm nhạc cho đến giọng hát, tất cả đều toát lên sự tha thiết và khắc khoải của phận người con gái, truân chuyên và nhiều khổ đau. Chủ quan mà nói, ngay cả những khán giả khắt khe nhất với dòng nhạc này cũng khó có thể quay lưng trước Duyên phận của Như Quỳnh.

Duyên phận qua tiếng hát của Như Quỳnh.

Đến với phiên bản của Lệ Quyên, đó là một phiên bản sang trọng và trau chuốt hơn. Không hổ danh với danh hiệu Nữ hoàng phòng trà, giọng hát của Lệ Quyên mang đến một bầu không khí rất khác cho ca khúc: rất cổ điển và tỉ mẩn, như chính phong cách âm nhạc mà nữ ca sĩ theo đuổi.

Duyên phận qua tiếng hát của Lệ Quyên.

Rõ ràng một điều rằng, theo như phát ngôn của Lệ Quyên, cô là người đã làm cho ca khúc Duyên phận trở nên nổi tiếng. Sự thể hiện của Như Quỳnh trước đó là tiên phong, để khán giả biết đến sự tồn tại của ca khúc này. Xét cho cùng, đó là một nhận định mang tính chủ quan từ chính Lệ Quyên khi quả thực cô đã mang đến một phiên bản, tạm cho là trau chuốt hơn, cổ điển hơn và có phần “sang tai” hơn. Ấy tạm xem là sự “bùng nổ” mà cô đã chia sẻ.

Nói đi cũng phải nói lại, chia sẻ của Lệ Quyên về Duyên phận chắc chắn khiến nhiều người cảm thấy bất bình. Bởi lẽ, trước khi được Lệ Quyên hát lại, Duyên phận đã là một ca khúc nổi tiếng, khán giả yêu thích Duyên phận vì giọng hát nhẹ nhàng, tình cảm của chính Như Quỳnh. Phiên bản của Lệ Quyên cũng là một phiên bản xuất sắc và nhiều cảm xúc, nhưng khi đặt cạnh bản gốc, người “sành” nghe nhạc bolero đa phần đều nhất trí với bản gốc.

Bolero là một dòng nhạc không đòi hòi quá nhiều kĩ thuật khi thể hiện nhưng muốn thể hiện thành công một ca khúc bolero lại là cả một vấn đề. Bolero không đòi hỏi sự tròn trịa mà cần sự “phiêu” nhất định từ người nghệ sĩ, đó là sự nhập tâm theo từng câu chuyện lời hát, kể chuyện mà như đang hát, hát mà như đang tỉ tê tâm sự, bởi lẽ nội dung các bản nhạc đại đa số là các câu chuyện tình ủy mị nhiều nước mắt. Và cũng vì thế, một phiên bản quá sang trọng, cổ điển và chỉn chu như của Lệ Quyên chắc hẳn vẫn xếp sau phiên bản gốc đầy ắp tình cảm và nỗi niềm của Như Quỳnh.

Bên cạnh đó, có vẻ như Lệ Quyên đã quá chủ quan mà quên đi một sự thật rằng: Duyên phận vốn được sinh ra cho nữ ca sĩ Như Quỳnh! Trong một lần chia sẻ của nhạc sĩ Thái Thịnh, cha đẻ của ca khúc này , thì bài được viết lấy cảm hứng từ chính cuộc đời và chuyện tình duyên của nữ ca sĩ Như Quỳnh. Thế nên, có thể nói Duyên phận sinh ra là để dành riêng cho Như Quỳnh, và đã được “đo ni đóng giày” cho riêng nữ danh ca hải ngoại. Thế nên, chắc chắn một điều rằng, Như Quỳnh là người thể hiện Duyên phận với tất cả sự thấu hiểu và từng trải – để hát nên câu chuyện đời mình.

Câu chuyện về Duyên phận của Lệ Quyên và Như Quỳnh chắc chắn vẫn chưa khép lại được ngay. Tất cả đều tùy thuộc vào cảm nhạc cá nhân. một người yêu thích những gì tha thiết chắc hẳn vẫn luôn nhớ đến Như Quỳnh, những ai ưa thích cái nức nở đài các lại ngả về phía Lệ Quyên. Nhưng chắc chắn một điều rằng, Duyên phận đã, đang và sẽ là một trong những ca khúc bolero nổi tiếng hất, bở

Theo sao star