Nhóm thượng nghị sĩ Mỹ quan ngại về ảnh hưởng của Trung Quốc ở kênh đào Panama

Ngày 28.1, một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng Mỹ cảnh báo về ảnh hưởng của Trung Quốc đối với kênh đào Panama, trong lúc Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận một phần mục đích chuyến công du Trung Mỹ của Ngoại trưởng Marco Rubio là nhằm ứng phó Bắc Kinh tại khu vực.

Tàu bè di chuyển theo hướng kênh đào Panama. ẢNH: REUTERS

Phát biểu tại một phiên điều trần hôm 28.1 tại Thượng viện Mỹ về vai trò của kênh đào Panama trong thương mại và an ninh quốc gia nước này, Chủ tịch Ủy ban Thương mại Thượng viện Ted Cruz cho biết các công ty Trung Quốc đang xây dựng một cây cầu bắc qua kênh đào, theo Reuters hôm nay 29.1.

Tiến độ xây dựng diễn ra chậm chạp và có thể mất gần 1 thập niên để hoàn thành và kiểm soát những cảng container ở hai đầu, theo ông Cruz.

“Cây cầu, hiện được hoàn thành một phần, trao cho Trung Quốc năng lực phong tỏa kênh đào mà không cần cảnh báo trước, và các cảng biển cung cấp cho Trung Quốc những trạm quan sát tính toán thời gian của hành động (phong tỏa) đó. Tình thế đang mang đến những nguy cơ cấp thiết đối với an ninh quốc gia Mỹ”, thượng nghị sĩ Mỹ nhấn mạnh.

Panama bác lời ông Trump: Không có lính Trung Quốc ở kênh đào

Cũng trong ngày 28.1, Đài Fox News dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce xác nhận một phần mục đích chuyến công du Trung Mỹ sắp tới của Ngoại trưởng Marco Rubio là nhằm ứng phó ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực.

Trước câu hỏi liệu Ngoại trưởng Rubio sẽ “thiết lập luật lệ” với Panama về kênh đào hay không, người phát ngôn Bruce cho biết chuyến đi không nhằm đặt ra luật lệ, mà tìm cách phát triển quan hệ và thuyết phục các nước tin tưởng vào quan hệ tốt đẹp với Mỹ.

Ông Rubio dự kiến sẽ khởi hành ngày 31.1 và chuyến đi diễn ra trong tuần đầu tiên của tháng 2, thăm Panama và 4 nước Trung Mỹ khác, lần lượt là Guatemala, CH Dominica, Costa Rica và El Salvador, theo Reuters dẫn nguồn thạo tin.

Chuyến đi vẫn trong quá trình lên kế hoạch và hành trình có thể thay đổi, nguồn tin cho biết thêm.

Tranh cãi về kênh đào Panama

Kênh đào Panama hiện là vấn đề gây tranh cãi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và chính quyền Panama. Mỗi năm, hơn 40% lưu lượng tàu container của Mỹ ước tính trị giá khoảng 270 tỉ USD, đi qua kênh đào Panama, chiếm hơn 2/3 số tàu đi qua kênh đào mỗi ngày.

Nhà lãnh đạo Mỹ trong bài phát biểu nhậm chức hôm 20.1 cáo buộc Panama thất hứa, không bàn giao lại kênh đào cho Mỹ vào năm 1999 mà thay vào đó chuyển quyền kiểm soát tuyến hàng hải chiến lược cho Trung Quốc. Ông Trump tuyên bố Washington sẽ giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama.

Tổng thống Panama Jose Raul Mulino bác bỏ khả năng đàm phán với về quyền kiểm soát kênh đào Panama, khẳng định Trung Quốc không can thiệp vào hoạt động kênh đào, đồng thời tuyên bố sẽ không giảm phí cho tàu thuyền Mỹ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cũng bác bỏ cáo buộc của Tổng thống Trump, khẳng định Bắc Kinh không tham gia vào việc quản lý và vận hành kênh đào, chưa bao giờ can thiệp vào hoạt động của kênh đào. Bà nhấn mạnh Trung Quốc luôn tôn trọng chủ quyền của Panama đối với kênh đào và công nhận kênh đào vĩnh viễn là tuyến hàng hải trung lập của thế giới.