Nhớ món cá tràu óm xứ Quảng

Nông Mạnh Hùng20:30 25/10/2019

Lúc sinh thời, mẹ tôi cho hay, người miền Trung xứ Quảng thường chế biến cá tràu óm để cúng tổ tiên ông bà, nhất là trong dịp Tết như cúng rước ông bà, cúng tiễn ông bà…

Sở dĩ món ăn có tên óm, có thể là món này chỉ cách nấu nhỏ lửa, còn gọi là om, sau đó đọc trại thành óm.

Tôi còn nhớ như in, thời tôi còn thơ ấu, tết năm nào cũng vậy, mẹ làm món cá tràu óm để cúng rước và tiễn ông bà.

Trước tiên, mẹ làm sạch vảy cá, bỏ mang (nhưng nhớ giữ lại bộ lòng cá vì đây là phần được coi là đặc sắc nhất), ngâm sơ qua nước muối pha để loại bỏ nhớt tanh. Thân cá cắt xéo đều nhau nhưng giữ nguyên con rồi tẩm ướp gia vị gồm mắm, muối, củ hành tím giã dập, ít đường, bột ngọt… Trong khi chờ đợi, mẹ giã nhuyễn một ít củ nghệ tươi, vắt lấy nước và chuẩn bị thêm ít nấm mèo, bún tàu cắt nhỏ. Xong đâu vào đấy, mẹ phi dầu phộng (dầu lạc) với tỏi cho thơm rồi rưới đều lên con cá đã ướp. Sau đó mẹ cho cá, nước nghệ cùng nám mèo, bún tàu vào nồi đất, đun nhỏ lửa cho cá chín nhừ. Món ăn chín, mẹ bày đĩa cá tràu óm lên bàn thờ cùng với các món khác và không quên đĩa rau sống có chuối cây xắt mỏng trộn với các loại rau thơm, rau má…

Tuổi thơ tôi đã qua bao mùa lũ lụt nơi miền Trung nghèo khó, lớn lên bằng những hạt lúa, củ khoai trên nương trên rẫy; con tép bạt, con cá trên mương cạn, dưới đồng sâu do mẹ bắt về. Ngày ấy, để có tiền mua mắm muối, sách vở, áo quần… cho anh em chúng tôi, mẹ thường “mang tơi đội nón”, “lặn lội thân cò…” ở đồng sâu lạnh giá để mò tôm, bắt cá về ăn. Giáp Tết, gặp những con cá tràu lớn đáng giá, dù thương đàn con nhưng mẹ vẫn “bấm bụng” mang ra chợ bán kiếm tiền mua cho anh em chúng tôi tấm áo mới mặc trong ngày Tết. Chỉ gặp khi cúng, giỗ, mẹ mới cố tìm vài con cá tràu để nấu cúng ông bà. Những dịp như thế, sau khi cúng, anh em chúng tôi mới được ăn thỏa thích.

Hằng năm, cứ đến ngày giỗ mẹ, món cá tràu óm, dù làm rất kỳ công nhưng anh em tôi vẫn làm để trước thì quãy (cúng) mẹ, sau là ăn. Cũng là dịp để nhớ công lao của mẹ. Và ngày nay, mỗi khi đi qua đám ruộng rộc nhà ai, thấy người đang “mang tơi đội nón”, tôi cứ ngỡ dáng mẹ đang lom khom bắt cá trên cánh đồng làng. Mắt tôi bỗng cay cay và ước gì mẹ tôi sống lại!

Con cá tràu (tiếng gọi của miền Trung), người Bắc gọi là cá quả, người Nam gọi là cá lóc. Cá tràu khá ngon, được chế biến thành nhiều món ăn nhưng độc đáo nhất là nấu óm. Tuy nhiên, cá tràu sống tự nhiên ngoài hoang dã thì mới thật sự ngon vì thịt săn và có vị ngọt. Món cá tràu óm thường ăn với cơm, bún, bánh tráng nướng, mì Quảng… đều ngon.

Theo Dân Việt

Những món ngon xứ Quảng ở Sài Gòn

Bạn không phải đến tận xứ Quảng đến thưởng thức những món ăn nổi tiếng nơi này mà giữa lòng Sài Gòn bạn có thể thưởng thức hương vị món ăn của xứ Quảng.

Bánh bèo chén, bún mắm nêm hay gỏi mít non... tuy chỉ là những món ăn bình dị của người dân quê xứ Quảng nhưng lại trở thành đặc sản ở TP HCM.

1. Cơm gà Tam Kỳ

Video đang HOT

Cơm gà Tam Kỳ là thương hiệu nổi tiếng của xứ Quảng. Chỉ là món cơm nhưng sự tỉ mỉ, khéo léo trong cách chế biến, nêm nếm gia vị đã tạo nên sự quyến rũ rất riêng của món ăn này. Ngoài phần thịt gà xé phay mềm, dai, ngọt thì phần cơm của món ăn cũng rất đặc biệt. Cơm là sự pha trộn giữa gạo tẻ và nếp, hai thành phần đó được trộn lẫn để tạo nên hạt cơm vừa mềm, dẻo lại thoang thoảng hương thơm rất hấp dẫn.

2. Mì Quảng

Đây là món ăn nổi tiếng nhất của xứ Quảng ở Sài Gòn, bạn có thể thưởng thức mì Quảng ở bất kỳ đâu, từ quán lề đường cho đến nhà hàng. Món ăn đươc chế biến từ sợi mì làm bằng bột gạo, ăn hơi mềm và dai. Ăn kèm thường là sườn non, gà, tôm... Nước lèo được nấu từ xương lợn, thịt gà, tôm, cá lóc... Phải nấu sánh và rất ít, chỉ đủ thấm quyện vào từng sợi mì, làm mềm những món rau ăn kèm.

Khi ăn mì, người ta ăn kèm với bánh tráng (bánh đa). Cùng với đó là các loại rau như xà lách, bắp chuối, diếp cá, húng, quế, cải, hành, mùi và một trái ớt sừng. Những nguyên liệu đó hòa quyện làm tăng thêm hương vị của tô mì Quảng.

3. Bánh bèo

Có hình dáng và cách chế biến rất giống bánh bèo chén xứ Huế, nhưng điểm hấp dẫn của món ăn này lại đến từ phần nhân. Không phải là nhân tôm cháy như món bánh Huế, nhân bánh bèo của người Quảng được làm bằng tôm xay nhuyễn trộn với thịt heo ba chỉ cắt hạt lựu, hành lá... được nêm nếm gia vị vừa ăn.

Nước mắm ăn kèm là nước mắm ngọt được điểm xuyết thêm vài lát ớt sừng cay xé lưỡi. Trong những buổi chiều trở gió thì chén bánh bèo nóng hổi luôn có sức hấp dẫn đối với nhiều người.

4. Bún mắm nêm

Đây là món ăn khá phổ biến ở các tỉnh miền Trung. Thành phần món ăn đơn giản với bún và mắm cùng một ít rau sống. Mắm nêm là thành phần chính, quyết định sự ngon miệng của món ăn. Mắm được làm từ cá cơm rửa sạch, ướp với muối theo một tỷ lệ nhất định, cho vào hũ đậy kín lại. Tùy theo thời tiết và nhiệt độ mà mắm có thể chín sau khoảng 7-9 ngày. Khi đó mắm hơi sền sệt, thơm ngào ngạt mà lại hơi khẳm rất đặc trưng. Khi ăn với bún, mắm được thêm vào nhiều gia vị như chanh, tỏi, ớt, đường và dứa bằm nhỏ để làm dịu vị mặn và dậy mùi thơm.

Một bát mắm đầy đủ với rau sống xếp dưới cùng, bên trên là bún tươi, rồi đến thịt heo quay, chả, nem, ít dưa leo. Chan mắm nêm vào tô bún và trộn đều để mùi mắm nêm thơm nức bốc lên, kích thích vị giác, tạo cảm giác muốn ăn ngay cho thực khách.

5. Bún cá ngừ um

Don có hình dáng tương tự con hến nhưng nhỏ hơn, vỏ màu vàng hoặc màu đen nhạt. Ở Quảng Ngãi, don sống tập trung ở sông Trà Khúc và sông Vệ, chỉ xuất hiện vào khoảng đầu năm cho đến hết hè. Món don đơn giản với một tô nước có một ít don, hành tây và một bánh tráng gạo nướng giòn cùng dăm trái ớt xiêm xanh. Đơn giản, bình dị là thế nhưng ai đã được thưởng thức một lần sẽ không bao giờ quên được.

7. Tép đồng um

Trong những ngày nắng nóng, món tép đồng cuốn bánh tráng tuy bình dị nhưng luôn được ưa thích vì sự thanh mát, ngon miệng. Nguyên liệu làm món ăn này là tép đồng, gần giống con ruốc biển nhưng to hơn, khoảng bằng đầu đũa.

Chế biến món này không hề khó, tép đồng sau khu xúc về được cho vào rổ và xóc mạnh dưới nước sạch nhiều lần để tép rụng hết râu. Đặt chảo lên bếp, phi thơm dầu ăn với một ít hành tím. Cho tép vào xào chín nêm gia vị cho món ăn vừa miệng, nếu muốn ăn béo, bạn có thể cho vào ít bơ hoặc phô mai, khi đó tép sẽ mềm và có hương thơm rất hấp dẫn. Ăn kèm với tép đồng um là bánh tráng, rau sống như khế chua, xà lách, diếp cá, húng thơm, tía tô, húng quế, dưa leo... và dĩ nhiên là không thể thiếu chén nước mắm chanh tỏi ớt được pha hơi cay.

8. Cao lầu

Khác với món mì Quảng nổi tiếng và được nhiều người ưa thích, cao lầu khá lạ và có rất ít quán bán món ăn này ở TP HCM. Cao lầu có sợi mì được làm từ bột gạo nhưng cách chế biến của nó thì phức tạp hơn rất nhiều. Bột gạo sau khi xay được ngâm chung với tro. Tro ở đây nhất thiết phải là loại được đốt từ loài cây sống ở Cù Lao Chàm. Vì ngâm chung với nước tro nên những sợi mì có màu sậm, hơi đục, ăn vào dai và cứng hơn sợi mì Quảng.

Một bát cao lầu đầy đủ gồm có sợi mì tươi, một ít sợi mì khô chiên giòn, thịt lợn thái lát và ít nước dùng. Nước dùng của cao lầu chính là nước tiết ra từ thịt lợn tẩm ướp gia vị, đun trên bếp, nước dùng có vị hơi ngọt, đậm đà và thơm ngon. Không như những món ăn của miền Trung khi ăn kèm với rất nhiều loại rau, đĩa rau sống của cao lầu đơn giản với cải non và rau đắng.

9. Gỏi mít non

Gỏi mít non là món ăn thường xuất hiện trong bữa cơm của người dân quê xứ Quảng nói riêng và người miền Trung nói chung. Món ăn được chế biến từ mít non, các loại rau thơm, đậu phụng và nước chấm.

Ở Sài Gòn, món ăn tưởng chừng như bình dị đó lại trở thành món đặc sản, được biến tấu thêm rất nhiều nguyên liệu như tôm, thịt, mực... làm cho món gỏi mít thêm đa đạng và ngon miệng.

10. Bánh rò

Được làm từ nếp, đậu xanh, thịt heo... bánh rò có thành phần không khác gì bánh chưng hay bánh tét. Bánh rò là món ăn bình dân trong cuộc sống hàng ngày, thường được thay thế cho bữa điểm tâm hay lúc xế chiều.

Bánh rò được gói bằng lá chuối. Những lá chuối tươi thường được phơi nắng cho héo, lau sạch. Bánh được gói thành hình tháp với mặt trên nhỏ hơn mặt dưới, mô phỏng theo hình những chiếc tháp của người Champa. Chiếc bánh rò bình dị nhưng thơm ngon, bóc lớp vỏ bên ngoài, phần nếp bên trong khô ráo và có màu xanh của lá chuối. Ăn một miếng bánh rò để cảm nhận cái mềm dẻo của hạt nếp còn thoang thoảng hương thơm của lá chuối, cùng với đó là cái bùi của đậu xanh, cái béo của dầu phộng (dầu lạc) cùng gia vị được ướp vừa ăn làm cho món bánh trở nên đậm đà và không ngán.

Theo Vnexpress

Thưởng thức món ram bắp thơm ngon giòn rụm của người xứ Quảng Về Quảng Ngãi, du khách đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức ram bắp ("bắp" là cách gọi quả ngô của người miền Trung, Nam), món ăn dân dã mà thơm ngon, có thể chinh phục bất kỳ thực khách khó tính nào. Ram bắp là món ăn vô cùng đặc biệt, và người dân xứ Quảng rất tự hào về nó. Bởi...