Nhìn lại hành trình bá vương của Liverpool

Trong suy nghĩ của nhiều người, đội quân của Juergen Klopp đăng quang Premier League 2019-2020 là điều đương nhiên. Nhưng nếu chúng ta nhớ lại những ngày đầu của nhà cầm quân người Đức ở Anfield cách đây gần 5 năm, cảm giác sẽ rất khác.

Klopp được chào đón ở Anfield, nhưng phải 5 năm sau thì ông mới đưa được Liverpool lên ngai vàng Premier League.

Ngày Klopp tới Anfield, Liverpool đang ở trong giai đoạn tệ hại về mặt phong độ, khi chỉ thắng được 1 trong 9 trận trước đó.

Họ cũng chỉ ghi được 11 bàn trong 11 trận của giai đoạn này. Chất lượng đội hình thấp tới mức đáng báo động. Những ngôi sao trong chức vô địch hụt hồi 2014 đều đã ra đi. Luis Suarez và Raheem Sterling lần lượt đòi chuyển sang Barca và Man City. Đội trưởng Steven Gerrard chia tay vào cuối mùa. Daniel Sturridge thì nằm viện nhiều hơn đá bóng. Chính người tiền nhiệm của Klopp là Brendan Rodgers cũng phải thừa nhận rằng, Liverpool cần phải được tái thiết. Nhưng tái thiết từ đâu? Ngay từ đầu, Klopp đã biết rằng ông đang phải đối mặt với một thách thức khổng lồ. “Ai cũng muốn thành công thật nhanh, nhưng tất cả đều phải sẵn sàng để kiên nhẫn, để đầu tư một lượng thời gian cần thiết nhằm hướng tới thành công”, Klopp nói vào cuối mùa giải đầu tiên.

Nhưng từ lúc ấy, ông đã khẳng định rằng “đấy sẽ là một chuyến phiêu lưu tuyệt vời”.

Nói tới Klopp là nói tới gegen-pressing, là chiến thuật gây sức ép điên cuồng sau khi mất bóng để vừa ngăn đối phương có cơ hội phản công vừa mở ra cơ hội tấn công cho chính mình.

Chính vị HLV người Đức ngay trong ngày đầu tiên nhận việc cũng khẳng định các cầu thủ của ông sẽ “chạy nhiều hơn, chiến đấu dữ dội hơn”. Và thực tế đã chứng minh lời Klopp. Trận đầu tiên với Klopp, Liverpool chỉ hòa được 0-0 với Tottenham. Nhưng đó là lần đầu tiên có một đội bóng chạy nhiều hơn đội quân của Pochettino trong cả mùa giải.

Nhưng “pressing game” của Klopp có một vấn đề. Trong khi phát huy hiệu quả rất cao trước những đội bóng thích chơi kiểm soát, thể hiện rõ nhất ở thắng lợi 4-1 trước Man City không lâu sau trận đấu với Tottenham, lối chơi ấy khiến The Kop bế tắc toàn tập trước những đội bóng chủ động lùi sâu để hạn chế khoảng trống phía sau lưng hàng thủ.

Mùa 2016-2017, Liverpool bất bại trước các đối thủ ở nửa trên của BXH, nhưng lại để thua tới 5 trận trước các đối thủ ở nửa dưới.

Sự xuất hiện của Mohamed Salah vào mùa Hè năm 2017 chính là một bước ngoặt.

Không thể nói Salah đã tạo nên một cuộc cách mạng về chiến thuật ở Liverpool, nhưng anh là điều kiện cần để Klopp tiến hành cuộc cách mạng đó. Salah chính là người mà Liverpool không có. Trước khi anh tới, người ghi được nhiều bàn thắng nhất cho Liverpool trong mùa giải trọn vẹn đầu tiên của Klopp là Philippe Coutinho chỉ có 14 bàn. Hai mùa trước đó, những chân sút tốt nhất của họ là Sturridge và Gerrard chỉ có được 13 bàn. Trong mùa đầu tiên, Salah ghi tới 44 bàn.

Với sự có mặt của Salah, Klopp bắt đầu có cái nhìn rõ ràng hơn về lối chơi mà ông muốn xây dựng. Khi Salah và Mane đều có xu hướng bó vào trung lộ để khai thác khoảng trống mà Firmino tạo ra trong vai trò một số 9 ảo, họ cần những hậu vệ cánh có thể dâng cao như một tiền vệ, không chỉ để bảo đảm bề rộng, mà còn mở ra một hướng lên bóng mới. Đúng hơn là hướng chủ đạo. Trent Alexander-Arnold và Andrew Robertson trở thành nguồn kiến tạo chính của đội.

Mùa 2018-2019, cả hai đều có mặt trong Top 5 cầu thủ có nhiều đường chuyền thành bàn nhất ở Premier League.

Với một hệ thống tấn công hoàn chỉnh có thể khoan thủng mọi hệ thống phòng ngự bằng nhiều cách khác nhau, Liverpool không còn cần tới gegen-pressing nữa. Khi có cơ hội thì họ vẫn dùng và dùng tốt, nhưng không có thì cũng chẳng sao. Ưu tiên của đội bóng bây giờ là kiểm soát.

Với những cầu thủ như Fabinho và Naby Keita. Bản rock metal dữ dội đang chuyển mình thành một bản giao hưởng ngọt ngào, dìu dặt, nhưng không thiếu những nốt cao.

Ngoài những thay đổi đúng đắn về mặt chiến thuật, một yếu tố khác làm nên thành công của Liverpool là chuyển nhượng đúng đắn. Ở chỗ thiếu đâu thì mua đấy. Salah giải quyết vấn đề bàn thắng. Alisson giải quyết cơn đau đầu thủ môn. Van Dijk nâng tầm vị trí trung vệ. Những cầu thủ này đều không hề rẻ.

Và dù đã xây dựng được một hệ thống rất ổn cả về mặt chiến thuật lẫn nhân sự, Klopp và đội ngũ trợ lý vẫn liên tục tìm kiếm những chi tiết có thể giúp họ tạo ra lợi thế. Bóng chết là một trong những khía cạnh được quan tâm nhất. Và kết quả là có thể thấy rõ. Mùa 2017-2018, họ ghi 13 bàn nhưng cũng để thủng lưới 12 lần từ bóng chết. Sau một mùa Hè rèn luyện, các con số này lần lượt là 29 và 8. Việc Liverpool thuê HLV ném biên Thomas Gronnemark cũng là điều chưa có tiền lệ ở Premier League.