Nhiều ý kiến trái chiều sau đề xuất tịch thu xe máy đi vào đường cao tốc
Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia vừa có văn bản gửi Chính phủ đề xuất một số quy định xử phạt vi phạm hành chính nhằm ngăn chặn tình trạng vi phạm giao thông và giảm tỷ lệ tai nạn giao thông.
Hãi hùng xe máy đi vào đường cấm
Theo thống kê, chỉ tính riêng trong 9 ngày nghỉ Tết Nguyên đán vừa qua, cả nước đã có hơn 7.000 xe máy bị tạm giữ vì vi phạm an toàn giao thông, trong đó nhiều hành vi vi phạm luật giao thông phổ biến như: lái xe khi uống rượu bia, lạng lách gây tai nạn; điều khiển xe không đội mũ bảo hiểm.
Trong đó, không ít các vụ tai nạn giao thông (TNGT) xuất phát từ vi phạm đi vào đường cao tốc của xe gắn máy. Cụ thể, ngày 30/10/2014 trên đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai, một chiếc xe máy đã “húc” thẳng vào đầu ôtô đang lưu thông trên đường cao tốc.
Hay mới đây nhất, theo ghi nhận thực tế của người viết trên đoạn km142 đi Lào Cai (cao tốc Nội Bài – Lào Cai), mặc dù đoạn đường đã cắm biển cấm nhưng xe máy, xe đạp, thậm chí cả người đi bộ vẫn ngang nhiên đi lại, bất chấp tuyến ô tô đang lưu thông tốc độ cao.
Tình trạng xe máy, xe thô sơ đi vào tuyến đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai không phải duy nhất và bây giờ mới xuất hiện. Những hành vi vi phạm này còn diễn ra khá phổ biến trên các tuyến cao tốc khác như: Quốc lộ 3 mới Hà Nội – Thái Nguyên, đại lộ Thăng Long, đường Pháp Vân – Cầu Giẽ và đường vành đai 3 Hà Nội đoạn đi trên cao…
Anh Đinh Văn Biền, một lái xe taxi thường xuyên chạy tuyến Nội Bài – Lào Cai cho biết: “Ý thức chấp hành luật giao thông của nhiều người thực sự chưa tốt nên cần phạt thật nặng đối với những trường hợp biết cấm nhưng vẫn cố tình đi. Có như thế mới giảm thiểu những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra từ những người đi vào đường cấm”.
Đồng thuận với ý kiến này, một tài xế khác bức xúc: “Tưởng tượng mà xem, ô tô chạy trên đường cao tốc với tốc độ rất cao, nếu có xe máy cản trở, việc để không xảy ra tai nạn là rất khó. Phải răn đe mạnh người vi phạm để họ tôn trọng luật, tôn trọng chính tính mạng bản thân…”.
Trong một kế hoạch kiện toàn mạng lưới, hạ tầng giao thông tầm nhìn 2020, nước ta sẽ xây dựng thêm 2.500km đường bộ cao tốc. Hiển nhiên, nếu cứ để tình trạng người tham gia giao thông nhờn luật, cố tình vi phạm, điều khiển xe vào các tuyến đường cấm tràn lan như hiện nay, sẽ tạo ra nguy cơ gia tăng các vụ TNGT.
Xe máy đi vào đường cao tốc sẽ bị tịch thu?
Cần cân nhắc thêm nhiều giải pháp đảm bảo an toàn
Video đang HOT
Được biết, vừa qua Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia (UBATGTQG) đang tính tới việc tịch thu xe mô tô nếu đi trên đường cao tốc để bán đấu giá, dành tiền tặng người nghèo. Ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch UB ATGTQG nhấn mạnh, đây chỉ là một trong số những giải pháp nhằm ngăn chặn tình trạng vi phạm giao thông và kéo giảm tỷ lệ TNGT.
Hiện đã có nhiều hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc xử phạt hành vi xe hai bánh đi vào đường cao tốc. Tuy nhiên, nếu thẳng thắn nhìn nhận, có thể thấy chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe người vi phạm, về lâu dài sẽ dẫn đến tình trạng nhờn, coi thường pháp luật. Dù vậy, quanh vấn đề trên, những luồng ý kiến trái chiều nảy sinh là khó tránh khỏi.
Có không ít ý kiến cho rằng việc tịch thu xe máy sẽ rất khó khả thi. Một luật sư cho rằng, điều này sẽ vi phạm quyền sở hữu, trong đó có quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản được quy định trong pháp luật dân sự.
Nếu người vi phạm giao thông, thông thường thì chỉ có thể phạt tiền, tước giấy phép lái xe. Ý kiến khác lại nhận định, hành vi đi ngược chiều cao tốc là lỗi của người điều khiển, không phải lỗi của chiếc xe, cũng không phải lỗi của chủ xe nếu chiếc xe vi phạm đó là đồ đi mượn.
Hơn nữa, từ trước đến nay các tang vật, phương tiện bị thu hồi hầu hết đều nằm trong nhóm các hành vi nguy hiểm ở mức độ hình sự. Nếu đối chiếu lại thì vi phạm giao thông là vấn đề ý thức, thậm chí là sơ suất, nhầm lẫn…
Chưa vội bàn đến những hạn chế còn đang tranh cãi, nếu nhìn nhận vấn đề này trên góc độ tích cực có thể thấy nếu đề xuất này được triển khai, nó sẽ góp phần đáng kể trong việc ngăn chặn tình trạng vi phạm giao thông, giúp kéo giảm mạnh tỉ lệ TNGT.
Và, sẽ chu toàn hơn nếu một vấn đề khác cũng được tính đến đó là việc các phương tiện lưu thông trên đường cao tốc đa phần thường chạy với tốc độ cao, vì thế phải nhất thiết tính đến các yếu tố đảm bảo an toàn đi kèm như: làm sao để dừng được các phương tiện đi với tốc độ cao; phản ứng của các lái xe vi phạm khi thấy lực lượng chức năng sẽ quay đầu chạy, gây hỗn loạn giao thông… Khi đó, việc tịch thu xe máy đi vào đường cao tốc sẽ thực sự là “thuốc” tốt chữa được “bệnh” nhờn luật./.
Theo Pháp luật Việt Nam
Tịch thu ô tô, xe máy vi phạm: Giải pháp quyết liệt nhưng có phạm luật?
Kiến nghị tịch thu xe ô tô, mô tô, xe gắn máy nếu vi phạm nồng độ cồn và điều khiển xe đi vào đường cao tốc của Ủy ban ATGT Quốc gia đang gây ra nhiều ý kiến trái chiều về tính pháp lý, tính răn đe, hiệu ứng xã hội...
Có tính giáo dục hay "nặng" cưỡng chế?
Trao đổi với PVDân trí Luật sư Lưu Văn Quang - Công ty Luật Nelson và Cộng sự - cho rằng, biện pháp xử lý là tịch thu phương tiện có thể là biện pháp khả thi và có thể có hiệu quả cao, nhưng để đưa biện pháp này vào thực tế thì chính những người ban hành phải xem xét dưới nhiều góc độ, nhằm đảm bảo được quyền lợi của người dân đi đôi với mục đích của nhà quản lý.
Nói về góc độ pháp lý, Luật sư Quang nhấn mạnh đến việc ban hành các quy định về tịch thu xe phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện hợp pháp. Hợp pháp đây được hiểu là các văn bản pháp luật được ban hành đúng thẩm quyền, các nội dung của văn bản đó không trái với các quy định đã ban hành, việc áp dụng các quy định xử phạt phải phù hợp với hiến pháp và pháp luật...
Biện pháp tịch thu phương tiện được xem là quyết liệt nhưng cần cân nhắc kỹ (ảnh: Đình Thảo)
"Hiện nay, việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông vận tải - trực tiếp ở đây là các vi phạm trong lĩnh vực giao thông đường bộ được áp dụng theo Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012; Luật giao thông đường bộ năm 2008; và trực tiếp nhất là Nghị định số 171/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt. Trong đó, các phương tiện là mô tô, xe gắn máy đi vào đường cấm, khu vực cấm; đi ngược chiều của đường một chiều, đường có biển "Cấm đi ngược chiều" đều không phải chịu chế tài là tịch thu phương tiện". Luật Giao thông đường bộ, các Nghị định, quy định xử phạt... cũng không áp dụng việc tịch thu phương tiện của người tham gia giao thông vi phạm" - Luật sư Quang dẫn chứng.
Do vậy, vấn đề đặt ra là muốn đưa các quy định về tịch thu xe phải được luật hóa. Điều này đồng nghĩa với việc sửa đổi toàn bộ các văn bản có liên quan trước khi quy định đó được thi hành. Đây là một vấn đề phức tạp với nhiều thủ tục trình tự và do nhiều cơ quan ban hành chứ không chỉ đơn thuần là một văn bản do một cơ quan quản lý trực tiếp ban hành và thực thi.
Đề cập tới góc độ đời sống xã hội, theo Luật sư Quang, ở nước ta, mô tô, xe máy vẫn là phương tiện giao thông chiếm đa số, nó không đơn thuần chỉ là phương tiện di chuyển, đi lại mà nó còn là phương tiện mưu sinh kiếm sống của rất nhiều người dân. Việc tịch thu xe rồi thực hiện đấu giá để sung công quỹ nhà nước đối với các trường hợp đương nhiên phải thu là một lẽ khác, còn đối với những trường hợp không cố ý hoặc vi phạm lần đầu thì có quá nghiêm khắc không?
"Tịch thu xe liệu đã có tính chất giáo dục không hay đơn thuần chỉ mang tính cưỡng chế? Tất nhiên an toàn phải là trên hết, nhưng pháp luật cũng phải nhìn nhận ở góc độ đạo đức, nếu chỉ vì để hạn chế tai nạn giao thông mà tước đoạt cả một gia tài hay phượng tiện nuôi sống gia đình họ thì có nên hay không? Hoặc nếu xe ô tô bị tịch thu là xe mượn. Người mượn lái xe khi nồng độ cồn vượt quá quy định thì không thể bắt người cho mượn xe chịu trách nhiệm liên đới, tức là chỉ có thể phạt người vi phạm chứ không thể phạt người không vi phạm (chủ xe).
Mặt khác, trong mỗi quy định về xử phạt hiện hành đều có quy định về mức độ xử phạt khác nhau nhằm cá thể hóa từng vụ việc, từng hành vi nhất định nhằm đưa ra mức hình phạt có tính chất đúng người, đúng sai phạm, mang tính răn đe giáo dục. Nếu như cứ quy định vi phạm là tịch thu thì cũng lại làm khó người dân và khó cho chính nhà quản lý" - Luật sư Quang phân tích.
Theo vị Luật sư này, đây là vi phạm hành chính và xử phạt hành chính nên nếu tăng nặng mức tiền phạt theo hướng tăng chế tài xử phạt, tăng thời gian tước giấy phép lái xe hoặc cấm lái xe trong một thời gian nhất định thì hiệu quả xử lý vi phạm sẽ tốt hơn là áp dụng biện pháp tịch thu xe. Nếu quyết tâm áp dụng biện pháp tịch thu xe thì cơ quan kiến nghị phải nghiên cứu kỹ nhằm đảm bảo tính chất răn đe, đồng thời giải pháp như đề xuất phải được luật hóa nhằm tránh việc quy định chưa đi vào thực thi đã bị "tuýt còi".
Ở nhiều nước, lái xe vi phạm nồng độ cồn bị phạt tù
Nêu quan điểm về biện pháp tịch thu phương tiện, Tiến sĩ Trần Hữu Minh - Chuyên gia đánh giá tác động giao thông vận tải, Trường ĐH Giao thông Vận tải - cho biết, ý thức nói chung và ý thức hành vi tham gia giao thông nói riêng đến từ nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là giáo dục và sự nghiêm minh của pháp luật. Hai yếu tố này phải cùng tồn tại. Chỉ giáo dục tuyên truyền thôi sẽ không bao giờ đủ, vì nếu làm sai mà không bị xử lý thì sẽ có rất nhiều trường hợp vi phạm.
Xe máy đi vào cao tốc cũng bị đề xuất tịch thu (ảnh: Quang Phong)
"Cần nhấn mạnh rằng, trong một hệ thống tốt, giáo dục tuyên truyền phải đi trước một cách hiệu quả và sâu rộng, khi thông điệp thông tin đã đến được với từng người dân mà vẫn xảy ra vi phạm thì đó là thời điểm thích hợp để cơ quan quản lý triển khai nghiêm khắc xử lý vi phạm. Bởi vậy lộ trình triển khai cần được nghiên cứu một cách kỹ lưỡng" - ông Minh cho hay.
Ông Minh cho rằng, giải pháp trên có thể phát huy tối đa hiệu quả khi phối hợp với một loạt các giải pháp khác như: Phát triển hệ dữ liệu quốc gia về vi phạm an toàn giao thông, phát triển thị trường bảo hiểm: liên kết với hệ dữ liệu vi phạm an toàn giao thông, tăng mức bảo hiểm đáng kể với những người vi phạm, phối hợp đối chiếu với kiểm định kỹ thuật với toàn bộ xe cơ giới và quá trình đóng phí bảo trì.
Kinh nghiệm trên thế giới trong vấn đề này là cần tách bạch rõ ràng hai phạm trù người sở hữu và người sử dụng, thể chế hóa trách nhiệm của từng đối tượng (nếu cần) sẽ giúp làm rõ tính pháp lý của giải pháp.
UB An toàn giao thông quốc gia vừa kiến nghị tịch thu phương tiện (ô tô, xe gắn máy...) và tước giấy phép 2 năm nếu lái xe có nồng độ cồn quá cao (> 80mg/100ml máu hoặc> 0,4mg/1ml khí thở). Theo bạn:
Không nên tịch thu vì đó là những tài sản quá lớn và nhiều khi không phải của người lái
Nên tịch thu vì tính mạng con người là trên hết
Chỉ nên xử phạt thật nặng và tước giấy phép lái xe 1 - 3 năm
Hiệu ứng xã hội phụ thuộc vào việc giải pháp sẽ được tiến hành như thế nào, nếu công tác truyền thông tốt, sâu rộng đến được với từng người dân, có lộ trình hợp lý (tuyên truyền - xử phạt điển hình - truyền thông - xử phạt nghiêm), và cung cấp được những trường hợp sai phạm đầu tiên đến với đông đảo công chúng, chắc chắn giải pháp sẽ có tác động sâu rộng tích cực trong xã hội.
Theo Tiến sĩ Trần Hữu Minh, nhiều nước trên thế giới như Trung Quốc, Nhật Bản, Anh... xử phạt rất nặng trường hợp vi phạm nồng độ cồn quá mức cho phép, thậm chí là bị phạt tù.
Cụ thể như tại Anh Quốc, nếu bị phát hiện điều khiển phương tiện với nồng độ cồn quá mức cho phép thì mức phạt có thể lên tới 6 tháng tù giam, đóng 5.000 bảng và bị cấm lái xe trong vòng 1 năm. Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng uống rượu bia lái xe dẫn đến chết người, mức phạt có thể lên tới 14 năm tù giam, phạt tiền không giới hạn (các công ty bảo hiểm phải trả), cấm lái xe từ 2 năm đến vĩnh viễn, và phải trải qua một cuộc sát hạch rất nghiêm khắc và chặt chẽ hơn bài kiểm tra lái tiêu chuẩn để có thể lấy lại bằng lái xe.
Ông Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch Chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia - cho biết: "Trong Nghị định 171 không quy định tịch thu phương tiện nên chúng tôi đã kiến nghị với Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định để có cơ sở thực hiện biện pháp này. Chúng ta đã tuyên truyền rất nhiều nhưng nhiều người ý thức tham gia giao thông không cao nên vẫn vi phạm và hậu quả đáng tiếc là xảy ra tai nạn giao thông gây chết người, vì thế cần một biện pháp mạnh mẽ, quyết liệt để xử lý nghiêm tình trạng vi phạm và ngăn chặn, đẩy lùi tai nạn giao thông". Ông Hùng cũng nhấn mạnh, biện pháp tịch thu phương tiện thể hiện thông điệp giáo dục và đảm bảo an toàn tính mạng cho người điều khiển phương tiện. Bởi, sự thiệt hại về tính mạng con người là điều có thể nhìn thấy nếu cố tình tham gia giao thông trên đường cấm (xe máy đi vào đường cao tốc) và điều khiển phương tiện khi đã uống rượu bia. Biện pháp tịch thu phương tiện cũng là sự cảnh báo nguy hiểm và nâng cao trách nhiệm công dân, trách nhiệm đảm bảo an toàn giao thông của người tham gia giao thông...
Châu Như Quỳnh
Theo dantri
Lãnh đạo Ủy ban ATGT lên tiếng về kiến nghị "tịch thu xe" "Nếu điều khiển xe trong trạng thái say xỉn thì tịch thu phương tiện là rất nhân văn. Nhưng thực tế ở Việt Nam việc cho mượn xe rất nhiều, khi xe đi mượn bị tịch thu thì người vi phạm đó phải có trách nhiệm dân sự đối với người đã cho mượn xe". Đó là quan điểm của Tiến sỹ Tô...