Nhiều mẫu xe máy ở Việt Nam có nguy cơ bị ‘ khai tử’ khỏi thị trường

Nhiều mẫu xe máy đang bán chạy tại Việt Nam đứng trước nguy cơ phải dừng kinh doanh vào năm 2030 nếu không đáp ứng được hạn mức tiêu thụ nhiên liệu theo quy định dự kiến được áp dụng trong vài năm tới.

Ngày 22/07/2022 Chính phủ đã ban hành Quyết định 876 yêu cầu áp dụng giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ theo lộ trình, hướng tới giảm tối đa mức tiêu thụ nhiên liệu và phát thải khí nhà kính.

Đến ngày 30/9/2024, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) (hiện là Bộ Xây dựng) cũng đã ban hành Quyết định số 1191 về Kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực GTVT đến năm 2030 nhằm giải quyết vấn đề về giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới, được gọi là “Biện pháp E17″.

Hướng tới việc thực hiện cam kết Net Zero vào năm 2050, Chính phủ đã yêu cầu áp dụng giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ theo lộ trình. Trước mắt, mục tiêu tiêu thụ nhiên liệu đến năm 2030 được đặt ra cho việc xe bán ra thị trường như sau:

- Xe máy đạt định mức 2,3 lít/100km; Ô tô con ( 2.000cc) đạt 6,4 lít/100km.

Mức tiêu thụ nhiên liệu này thấp hơn nhiều so với hầu hết các mẫu xe đang được lưu hành trên thị trường hiện nay. Như vậy, nếu không điều chỉnh mức tiêu thụ nhiên liệu để đáp ứng định mức mới vào năm 2030, khả năng cao nhiều mẫu xe máy “hot” trên thị trường sẽ bị “khai tử”.

Nhiều mẫu xe máy đứng trước nguy cơ “khai tử” tại Việt Nam. (Ảnh minh họa)

Đơn cử như Honda SH 125i và 160i là một trong những dòng xe tay ga được khách Việt ưa chuộng hiện đang có mức tiêu thụ nhiên liệu trong khoảng 2,37-2,52 lít/100km. Tới năm 2030 nếu vẫn muốn được tiếp tục lưu hành trên thị trường Việt Nam thì nhà sản xuất cần phải cải thiện định mức tiêu hao.

Tương tự như vậy, đối với mẫu xe tay ga Vespa Sprint đến từ thương hiệu của Italy tuy được khách Việt yêu thích những cũng đứng trước nguy cơ bị dừng bán vào năm 2030. Hiện tại, phiên bản dùng động cơ 125cc có mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình là 2,63 lít/100km, biến thể 150cc tiêu hao 2,71 lít/100km.

Hiện nay, Bộ Xây dựng đã giao Cục Đăng kiểm Việt Nam xây dựng bộ tiêu chuẩn về hạn mức tiêu thụ nhiên liệu và dự kiến ban hành trong năm 2025. Bộ tiêu chuẩn này sẽ là cơ sở để các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu ô tô, xe máy sẽ tự tham chiếu, đánh giá về khả năng đáp ứng yêu cầu và có sự chuẩn bị, điều chỉnh kịp thời trước khi có bộ Quy chuẩn mang tính bắt buộc các hãng xe phải thực hiện. Điều này cũng giúp các hãng xe có thời gian kịp ” trở tay”, tránh việc các bị “hụt hẫng” khi bộ quy chuẩn được ban hành.

Có hai phương án kiểm soát mức tiêu thụ nhiên liệu đang được đưa ra để cân nhắc ban hành quy chuẩn là MEPS và CAFC.

Đối với phương án áp tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng tối thiểu (MEPS) sẽ giới hạn tiêu thụ nhiên liệu tối đa cho từng dòng xe, dựa vào dung tích động cơ. Nếu áp dụng phương án này, mẫu xe nào không đáp ứng chuẩn sẽ không được phân phối trên thị trường, bất kể sản lượng tiêu thụ có tốt đến đâu.

Còn với phương án áp dụng bộ quy chuẩn CAFC tính toán mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình chung của doanh nghiệp vẫn có thể cho phép bán xe tiêu thụ nhiên liệu cao, miễn là được bù trừ bằng các mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Không chỉ riêng xe máy, theo kết quả nghiên cứu hiện nay, nếu áp dụng Biện pháp E17 (phương pháp MEPS), sẽ có đến 97% kể cả đối với các kiểu loại xe ô tô sử dụng động cơ đốt trong buộc phải dừng sản xuất, nhập khẩu do không đạt hạn mức tiêu chuẩn đề ra.

Ở một góc độ khác, những thay đổi này là cần thiết để hướng tới việc “chuyển đổi xanh”, đồng thời đem lại lợi ích cho người tiêu dùng khi nhiều dòng xe máy phổ thông tới đây sẽ buộc phải có mức tiêu thụ nhiên liệu tốt hơn. Từ nay đến năm 2030, nếu không muốn các mẫu xe máy là sản phẩm chủ lực của mình trên thị trường Việt Nam trong thời gian qua bị xóa sổ, các nhà sản xuất, nhập khẩu xe máy vẫn còn thời gian để chuẩn bị, nghiên cứu và điều chỉnh các dòng sản phẩm nhằm đáp ứng tiêu chuẩn mới.